Урок по познанию мира Өсүмлүкләр билән жаниварларниң һаятлиқ муһитқа маслишиши

А.Розибақиев намидики №153мәктәп-гимназияниң дуниятонуш пән муәллими

Розахунов Рамзат Рашидинович

Пәни:

дуниятонуш

Вақти: 03.11.2015

Тәкшүрүлди

_______________ Камалова М.А.

Синипи: 4

Дәрисниң мавзуси:

Өсүмлүкләр билән жаниварларниң һаятлиқ муһитқа маслишиши

Өсімдіктер мен жануарлардың тіршілік мекенжайларына бейімделуі

Йөнәлдүргүч

Дуниятонуш. 4-синип. Дәрислик. «Атамұра», 2015ж-112 бәт

Авторлар: К.Жүнисқизи, И.Нуғыманов

Дәрисниң мәхсити:

Билимлик: Өсүмлүкләр билән жаниварларниң һаятлиқ муһитқа маслишиши тоғрисида чүшәнчә алиду.

Риважландуруш: Оқуғучилар өз алдиға алған мәлуматни анализ қилишни, сәвийәлик тапшурмиларни өз алдиға орунлаш, мавзу тоғрисида соалларни қоюш, таллаш, жавап бериш. Бир -бирини вә өзини- өзи баһалаш қабилийәтлири риважлиниду.

Тәрбийәвий: Тәбиәтни қоғдашқа тәрбийиләш. Өз ой пикирини очуқ ейтишта, бир-биригә соал қоюп, жавап беришта, өз ара мунасивәт қилишта сөзләш мәдәнийитини сақлайду. Өз -өзини башқуруш, өз -өзини рәтләшкә үгиниду.

Күтилидиған нәтижиләр:

Өсүмлүкләр билән жаниварларниң һаятлиқ муһитқа маслишиши тоғрисида ейтип берәләйду. Луғәт сөзләрни қазақ тилида пайдилинип берилгән тапшурмиларни орунлашни билиду.

Берилгән тапшурмиларни түрләндүрүп, тәһлил қилишни, өзини вә өзгини тиңшашни, баһалашни, топта ишләшни орунлайду.

Мәхсәтлик тилда өз көз қаришини, ой-пикирини әркин ейтип испатлайду.

Дәрис типи

Йеңи мавзуни өзләштүрүш

Пәнарилиқ бағлиниш

Ана тили, қазақ тили

Қоллинидиған усуллар

Блум таксономияси, «маслаштуруш», CLIL, соал-жавап,чүшәнчә бериш, диагностика

Дәрис көрнәклиги

презентация, тапшурмилар, сүрәтләр.

Баһалаш нормиси:

Топ башчилири өз топидики оқуғучиларға орунланған тапшурмиларға қарап баһалирини қоюп маңиду

Дәрисниң бериши:

Дәрис этаплири

вақти

Муәллим иш-һәрикити

Оқуғучиниң иш-һәрикити

Уюштуруш

2 мин

-Әссаламу әләйкүм һөрмәтлик тәбиәт сөйгүчиләр!

-Қени, тахтиға нәзәр салайлуқ вә хор билән шеирни оқуп, чүшүп қалған сөзләрни ейтайлуқ!

Дәрәқләр, гүлләр, қушлар,

Қандақму қоғдинилар?

Әгәр улар болмиса,

Сәйяридә ким (қалар?)

Немә қилиш керәк әнди?

Сақлашта (тәбиәтни).

Хор билән қайтилайду вә чүшүп қалған сөзләрни тапиду

Өй тапшурмисини тәкшүрәш

8 мин

Траектория билән тонуштуруш

-Қени, у чағда алдинқи дәристики траекториямизға қарап, баһалиримизни дптиримизниң арқисиға қояйли!

Диагностика 4.В1:Ауаның және оның құрамындағы газдарды, ауаның қасиетін біледі

Өз алдиға иш

1.Ауаның құрамында неше пайыз азот бар?

А) 1%

Б) 21%

В) 78%

2.Атмосфера дегеніміз не?

А) Жердің қойнауындағы пайдалы қазбалар

Б) Аспан құбылыстары

В) Жердің ауа қабаты

3.1774 жылы ауаның құрамында кислород бар екенін анықтаған ғалым?
А) Лавузье

Б) Галилео Галилей
В) Апақ Байжанов

4. Метеорологиялық станциялар нені анықтайды?

А) жер бетінің ерекше биік тұстары

Б) жер бетінің тегіс және сәл белесті алқаптары

В) ауа райын

Мәнтиқий тапшурма.Һавани сақлашниң йоллирини ойлап яз.

_________________________________________Маслаштуруш

Һава-ауа

Тәркиви-құрамы

Кислород-оттегі

Карбонат-көміртегі

Молжалаш-болжау

Паскинлишиш-ластау

Йәр шари-Жер шары

Хусусийити-қасиеті

Һадисиләр-құбылыстар

Йешилзарландуруш-көгалдандыру

Рәңсиз-түссіз

Пурақсиз-иіссіз

Көрүнмәйду-көрінбейді

Көчәт-көшет

Һава пости -ауа қабаты

Каинат-ғарыш

Һарарәт-температура

Нәпәс елиш-тыныс алу

Һава райи-ауа райы

Туман-тұман

Һава тоғрисида схема түзүш

Оқуғучилар траекториясиниң хуласисини көриду вә диагностика 4 орунлайду.

Йеңи мавзу

Чүшиниш

3мин

8 мин

4+2мин

1 мин

4+2мин

Сүрәтләр бойичә топларға бөлүду. (Һәр бир оқуғучиға бир сүрәт берилиду. Сүрәтләр:қушлар, дәрәқләр, һайванатлар, һашарәтләр)

Баһалаш критерийлири билән тонуштуруш

-Немә үчүн «Қушлар,дәрәқләр, һашарәтләр, Һайванатлар» дәп 4 топқа бөлүндуқ?

-Адәм билән тәбиәтниң бағлиниши немидә?

Слайдлар бойичә соал-жаваплар

-Бүгүн қандақ мавзу билән тонушимиз дәп ойлайсиләр?

Жаниварларниң озуқлинишиға қарап тән түзүлүшиниң һәрхил болуши, бәзи әзалириниң атқуридиған хизмитиниң өзгириши вә башқилар муһит шараитиға маслишишниң нәтижиси.

-Мавзуни техиму чоңқур чүшиниш үчүн келәси тапшурмини орунлайли!

Тапшурма 1.

1-топ:Тоқулдақ билән емән

2-топ: Банан билән маймун

3-топ: Һәрә билән гүл

4-топ: Тошқан билән сәвзә

Сәргитиш пәйти

Мәшиқләрни орунлайду

CLIL методини қоллиниду. «Activity» усули

Тик төртбулуңлуқ, чәмбәр, үчбулуңлуқ шәкиллирини қураштуруп чиқиши шәрт.Андин чиққан сөзләрни оқуйду.

Терминология

Маслишиш-бейімделу

Муһит-мекенжай

Өсүмлүк-өсімдік

Жанивар-жануар

Тирикчилик-тіршілік

Тәбиий бирләшмә-табиғи бірлестік

Организм-ағза

Тәвә-өңір,аймақ

Өлкә-өлке

Озуқ-қорек

Янтақ-жантақ

Сүттіген-сүтлигән

Йоған-ауқымды

Чөл-шөл

Участка-үлескі

Өмчүк-өрмекші

Чивин-шыбын

Әза-мүше

Чөмүлә-құмырсқа

Бөдүнә-бөдене

Сүрәтләр арқилиқ топларға бөлүниду

Оқуғучилар тиңшайду, керәк йәрлирини йезип маңиду.

Сүрәткә қарап критерийларға жавап бериду

Мәшиқләрни орунлайду

Шәкил қураштуриду вә сөзләрни оқуйду

Пишшиқдаш

Қоллиниш

4мин

Маслаштуруш

Берилгән сүрәтләрдики өсүмлүк вә һайванатларниң қәйәрдә яшайдиғинини маслаштуриду вә сәвәвини ениқлайду(қазақ тилида)

Сүрәткә қарап маслаштуриду вә сәвәвини чүшәндүриду

Йәкүнләш

4 мин

Китап билән иш

-Китавимизниң 56-57-бәтлирини ачимиз вә оқуймиз, андин тахтидики соалларға топ билән бирликтә жавап тапимиз!

1.Маслишиш дегән немә?

2.Қандақ тәбиәт шараити өсүмлүкләр билән жаниварларниң маслишишиға тәсир қилиду?

3. «Өлкә» сөзигә чүшәнчә бериңлар.

4.Силәр туруватқан йәр қандақ тәвәгә (орман, чөл, дала) ятқузулиду? Немә сәвәптин?

Китапни оқуйду вә соалларға топ билән бирлишип жавап бериду

Баһалаш

1 мин

Формативлиқ баһалаш йәкүнини чиқириш

Топ башчилири оқуғучиларниң алған баһалирини һесаплап ейтип чиқиду.

Топ башчилири баһалайду

Өйгә тапшурма

1мин

56-57-бәтләр соалларға-жавап

Өй ишини язиду

Рефлексия

1мин

Дәристин немә үгәнгәнлигини стикерға йезип, күн билән булутниң астиға чаплайду.

Өзлириниң ой-пикирини язиду вә тахтиға чаплайду