Қазақ тілі пәнінен Қаратпа сөз тақырыбы

Сабақтың тақырыбы: Қаратпа сөзді қайталаймыз.

Сабақтың мақсаты:

1. Қаратпа сөз және қаратпа сөздің тыныс белгілері туралы алған білімдерін пысықтау.

2. Диалогтік сөйлеу дағдыларын дамыту.

3. Еңбексүйгіштікке баулу.

Сабақтың барысы.

Кіріспе бөлім.

Мұғалім І. Жансүгіровтің «Шәркей» әңгімесінен үзінді оқиды немесе оқушылардың біреуіне оқытады (үзіндіні плакатқа жазып, іліп қоюға да болады).

Негізгі бөлім.

Оқушылардың есіне назар аудару мағынасында айтылатын сөздердің түрін қаратпа сөздер деп аталатындығы, көбінесе қаратпа сөз мағынасында адамға байланысты жұмсалатындығы, қаратпа сөздің негізгі тыныс белгісі үтір мен леп белгісі мысалдыр келтіруг арқылы түсіндіріледі. Үтір мен леп белгісінің қайсысының қойылатыны қаратпа сөздің қандай дауыс ырғағымен айтылатынына байланысты екені түсіндіріледі. Міне, оқулықтағы жаттығулар осыған байланысты берілген.

Оқулықтағы жаттығулар орындалады.

Оқулықтағы 5-жаттығу шығармашылық тапсырма. Оқушылар көп нүктенің орнына тиісті сурет аттарын өлең сөздеріне ұқсастырып жазып, қаратпа сөздерді табады.

1. Қарға, қарға , қарғалар,

Қар үстінде жорғалар.

2. Кекілік ау, кекілік,

Кетіп қалма секіріп.

3. Сауысқан ау, сауысқан,

Сақтанасынң дауыстан.

4. Тырау, тырау, тырналар,

Тамаша, әнін тыңдап ал.

Сабақты қорытындылау.

Шығармашылық диктант. (Бұл жұмыс түрін ауызша да, жазбаша да өткізуге болады.). Тақтаға төмендегі үлгідегідей сөйлемдер жазылады. Көп нүктенің орнына тиісті қаратпа сөздер қойылып, оқытылады.

Өмір жасың ұзақ болсын,..!

Ой,...,...! Ойналық та күлелік.

...., бұдан былай мақтанба, әркімнің өз өнері, өз орны бар.

Рақмет,...!

Керекті сөздер: Сәкен қарағым, балалар, балалар, балақай, балам.

Сабақтың соңында оқушылардың алған білімдерін пысықтап, мынандай қорытынды шығарады:

Қаратпа сөздің ережесі.

Қаратпа сөз сөйлемнің басында келсе, үтір одан кейін қойылады.

Қаратпа сөз сөйлемнің ортасында келсе, үтір екі жағынан қойылады.

Қаратпа сөз сөйлемнің соңында келсе, үтір оның алдында келеді.

Қаратпа сөз сөйлемнің ішінде көтеріңкі дауыс ырғағымен айтылса,леп белгісі қойылады.

Үйге тапсырма. 4-жаттығу беріледі.