ОҚЫТУШЫНЫ КӘСІБИ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ІС-ӘРЕКЕТТЕРІ АРҚЫЛЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ

ОҚЫТУШЫНЫ КӘСІБИ-ПЕДАГОГИКАЛЫҚ ІС-ӘРЕКЕТТЕРІ АРҚЫЛЫ ҚАЛЫПТАСТЫРУ

Қазіргі мектеп жағдайындағы білім берудің ұлттық моделіне өту, оқыту мен тәрбиелеудің соңғы әдіс-тәсілдерін,жаңа инновациялық педагогикалық технологияны игерген, психологиялық-педагогикалық диагностиканы қабылдай алатын, педагогикалық жұмыста қалыптасқан бұрыңғы ескі сүлеуден тез арада арылуға қабілетті және нақты тәжірибелік іс-әрекет үстінде өзіндік даңғыл жол салуға икемді, шығармашыл педагог-зерттеуші, ойшыл мұғалім болуын қажет етеді. Мемлекеттік білім стандарты деңгейінде оқыту үрдісін ұйымдастыру жаңа педагогикалық технологияны ендіруді міндеттейді. Кез келген елдің экономикалық қуаты,халқының өмір сүру деңгейінің жоғарылығы, дүниежүзілік қауымдастықтағы орны мен салмағы сол елдің технологиялық даму деңгейімен анықталмақ. Жалпы қоғам дамуы мен жаңа технологияны енгізу сапалылығы осы елдегі білім беру ісінің жолға қойылғандығы мен осы саланың ақпараттандыру деңгейіне келіп тіреледі. Экономикалық күшті дамыған елдердің тәжірибесі білім беру жүйесін ақпарттандыру экономика, ғылым және мәдениеттің қарқынды дамуының негізгі кілті екендігін көрсетіп отыр. Технологияны педагогикалық іс-әрекетті қайта құрудың жүйелі тұтас құралы ретінде тиімді пайдалану оқу-тәрбие үрдісінің сапасын жақсартуға, жеке тұлғаны дамыту міндеттерін шешуге септігін тигізеді. Қазіргі білім беру саласындағы оқытудың озық технологиясын меңгермейінше сауатты, жан-жақты маман болу мүмкін емес. Жаңа технологияны меңгеру мұғалімнің интеллектуалдық, кәсіптік, адамгершілік, рухани, азаматтық және басқа да көптеген адами келбетінің қалыптасуына игі әсерін тигізеді, өзін-өзі дамытып, оқу-тәрбие үрдісін тиімді ұйымдастыруына көмектеседі.

Оқу барысында оқылатын пән мен оқушы арасындағы дәнекер түйін сияқты. Ол өз оқушысымен де, оқытатын пәнімен де тығыз байланысты. Осының өзі мұғалімнің бүкіл іс-қимыл әрекетімен қызметіне оның тұлғасына, белгілі бір өріс аумағына сай талап қояды. Осыған орай мұғалімнің іс-әрекетімен қызметіне оның тұлғасына, белгілі бір өріс аумағына сай талап қояды. Осыған орай мұғалімнің іс-әрекетінің, қызметінің өзіндік ерекшелігінің мәні зор екені байқалады. Оқытушы өзінің жұмысында әрбір оқушыға өз алдына жеке-жеке педагогикалық тәсілдер қолданады. Музыка өнері тек эстетикалық тәрбие құралы емес, оның өзге де сипаттары бар ұлттық болмыс, мазмұн, сипат. Сондықтан да оқушылардың тәрбиесіне ықпал ететіндей жаңаша түрін іздеу керек. Музыка өнері әр түрлі қызмет атқара алады:

1.Кәсіби бағытпен тікелей байланысты музыканы дамыту;

2.Оқушы ойын, олардың жалпы білімдік деңгейін мамандыққа сәйкес дамыту;

3.Мамандыққа сәйкес тәрбиелік қызмет т.б

Музыкалық білім мен тәрбие берудің негізі-ұлттық дәстүрде. Қазақ халқының мәдениетін, өнерін, салт-дәстүрін зерттеу мәселесі де жас ұрпақ тәрбиесінде ерекше маңызға ие болды. Оқушы музыка әуенінің өзіндік ерекшелігін, табиғатын түсінуі керек. Кез келген музыкалық шығарма мінездемесі, құрылымы, мазмұны, жанры, стилі, шығу тарихы жағынан бірінші кезеңде тұтастық талдау әдісіне бағынышты. Екінші кезеңдегі бөлшектеп талдау әдісі музыканы өңдеу, әуенді музыкалық құралдардың айқындылығын меңгеруді тереңдетеді. Ал, үшінші кезеңдегі тұтас талдау әдісі шығармалардың бір-біріне жақын түрлерін біріктіреді.

Ұйымдастырушылық бағыт мұғалімнің оқыту тәрбиелеу процесін жоспарлау және ұйымдастырудан құрылады. Бұл оқу материалын іріктеу, оқу және тәрбие жұмыстарының түрлі формаларын, сабақ барысын ұйымдастыру, т.б. Бұл үшін мұғалім мынадай заңдылықтарды білуге тиіс:

Музыкалық шығарманың көркемдік және тәрбиелік мәнін;

Оқушылардың жас ерекшеліктерін;

Оқыту-тәрбиелеу процессін ұйымдастырудың формалары мен әдістерін әр сынып деңгейіне байланысты таңдай білу;

Танымдық бағыт мұғалімнің оқушылардың ой қызметін басқаруына байланысты құрылады.

Бұл үшін мұғалім: ғылыми теорияның методологиялық және психологиялық-педагогикалық негіздерін білуге;

Білім мен дағдының дидактикалық принциптерінінің қалыптасуын қадағалауға; Танымдық процесстердің мүмкіншіліктерін және ақыл-ой қызметін бірте-бірте жетілдіру арқылы басқаруға;

Оқытудың анық логикалық түсініктемелер арқылы құра білу;

Пәнаралық байланысты қолдана отырып, жүйелі білім беруге;

Өткен материал мен өтілетін материалды байланыстыра отырып, логикалық шешімдерді жасауға;

Оқушы бойында музыкалық білім алуға өз еркімен ұмтылысын тәрбиелеуге міндетті.

Эмоцианалдық бағыт мұғалімнің музыка өнеріне деген көзқарасына және оның оқушылардың әсемдікті сезіну қабілетін қалыптастыруына байланысты анықталады.

Бұл үшін мұғалім мынаны ескеру қажет:

Мектептегі музыкалық тәрбие жұмысының қоғамдық тәрбиедегі рөлін;

Эмоционалдық тәрбиенің жеке адамның жан-жақты қалыптасуындағы маңызын;

Музыка өнерінің адамға тигізер әсерінің ерекшеліктерін.

Сонымен қатар музыка маманы бала бойында музыкаға эмоцианалдық көзқарасты тәрбиелеуге. Эстетикалық қажеттілікті дамытуды бағыттауға, әсемдікті.

Музыкалық форманың ең жетілген түрлері мен идеялық - образдық мазмұнының бірлігі арқылы қалыптастыруға міндетті. Және музыка өнері арқылы патриотизм, интернационализм сезімін тәрбиелеуге, музыкалық материалды толық игеру үшін сабақ барысында эмоцианалдық қалыпты сақтауға, оқушылардың музыка өнерін терең ұғынуы үшін эстетикалық толғаныс әлемін байыту, кеңейту үшін жұмыстануға міндетті ізденушілік бағыт мұғалімнің оқу прцесін жетілдіру арқылы және кәсіби шеберлігін көтеру арқылы көрінеді.

Бұл мұғалімнің өзінің музыкалық-педагогикалық қызметін талдау мен және озат педагогтар тәжірбиесін, жаңа әдістерді педагогикалық қызметке енгізуімен ұштастырылады.

Мұғалім ғылыми зерттеулердің теориялық негізін және зерттеу жұмысын өткізу әдістемесін білуге тиіс. Сонымен қатар педагогикалық кәсіби шеберлігіне мына талаптар қойылады:

Оқу процесін бақылауға және талдауға;

Педагогикалық фактілерді бір жүйеге келтіруге;

Кез-келген педагогикалық оқиғаға музыкалық білімін, педагогикалық біліктілігін қолдана білуге;

Музыка сабағының құрылымына жаңа формалар, әдістер қолдану жолында үнемі ізденіс үстінде болуға;

Сабақтың тақырыбын ашу мақсатына сәйкес қосымша материалдар қолдануға;

Өз еңбегінің жемісін болжай білуге;

Оқушылардың музыкалық даму деңгейін білуге;

Үнемі білімін жетілдіруге, орындаушылық тәжірибесін, музыкалық репертуарын толықтыруға, оқушылармен сөздік байланыс шеберлігін жетілдіруге міндетті.