Музыкаль тауыштар тураһында әкиәт

Музыкаль тауыштар тураһында әкиәт

Өлкәндәр төркөмө өсөн музыка дәресе

Төп белем биреү өлкәһе: музыка

Белем биреү өлкәһендәге интеграциялар: физкультура, здоровье, коммуникация

Маҡсат: Балаларҙың ижади үҫешенә булышлыҡ итеү.

Белем биреү маҡсаттары:

-балаларҙы тулы тауыш баҫҡыстары менән таныштырыу

-йырҙы еңел итеп башҡарыу

-һүҙлек запасын киңәйтеү

Үҫтереү маҡсаттары:

-дөрөҫ итеп тын алыу алымдарын,дөйөм моториканы, ритм һиҙемлеген үҫтереү

-ишетеү иғтибарын, хәтерҙе үҫтереү

-хыялланыу, импровизация, башлап йөрөү һәләттәрен үҫтереү

Тәрбиәүи маҡсаттар:

-балаларҙы дәрестә эүҙем ҡатнашыуға әйҙәү

-музыка ҡоралдарында көй башҡарғанда шатлыҡ тойоу хистәрен тәрбиәләү-балалар араҫында изге бәйләнеш, бер-береһенә ярҙамсыллыҡ тойғоһон тәрбиәләү

-балаларҙың ҡыланышында ололарҫа хас оҫталыҡ тәрбиәләү

Йыһазландырыу:

Магнитофон, нота станы, һүрәттәр төшөрөлгән ҙур кубик,эт, бесәй, ҡош,фасоль,скрипка асҡысы төшөрөлгән карточкалар.

Үткәреү алгоритмы

Музыка аҫтында балалар маршҡа баҫып килеп инәләр.

Музыка етәксеһе: (йырлап)Һаумыһығыҙ, балалар!

Балалар: Һаумыһығыҙ!

Музыка етәксеһе: Мин һеҙҙе күреүемә бик шатмын, бөгөн беҙ һеҙҙең менән рәхәтләнеп уйнарбыҙ. Йырлырбыҙ һәм дә бейербеҙ.

Балалар,беҙ урамдың икенсе осонда иптәшебеҙҙе күрһәк нимә эшләйбеҙ?

Балалар: Һаулыҡ һорашабыҙ, ҡул болғайбыҙ.

Музыка етәксеһе: Ә хушлашҡанда нимә эшләйбеҙ?

Балалар: Һау бул тип ҡул болғайбыҙ.

Музыка етәксеһе: Ә хәҙер беҙ музыка ярҙамында бер-беребеҙҙе сәләмләйек һәм дә хушлашайыҡ.

Музыка яңғырай балалар үрҙәге хәрәкәттәрҙе башҡаралар.

Музыка етәксеһе: Бына нисек беҙ күңелләнеп алдыҡ. Афариндар! Балалар беҙҙе йән-яҡтан төрлө тауыштар уратып алған. Бына әйҙә һеҙ ниндәй тауыштарҙы ишетәһегеҙ?

Балалар: Атай-әсәй тауышын, сәғәт тыҡылдағанын, телевизор тауышын, крандан һыу аҡҡан тауыш, сәй ҡайнаған тауыш…

Музыка етәксеһе: Ә ҡаланың ҙур урамдарында ниндәйерәк тауыштар ишетелә икән?

Ә тәбиғәттә?

Яуаптар.

Музыка етәксеһе: Бына беҙ күпме тауыштар барлығын иҫкә төшөрҙөк. Ә хәҙер уйын уйнап алайыҡ. Мин һеҙгә шиғыр юлдарын уҡыйы, ә һеҙ шуны миңә хәрәкәттәр ярҙамында күрһәтегеҙ.

Шым-шым ғына сысҡандар

Тау аҫтына ҡасҡандар

Балалар сысҡан шикелле аяҡ остарында, шым ғына хәрәкәт итәләр.

Ә һаҙлыҡта торналар

Баҡалар баҫтыралар

Балалар аяҡтарын өҫкә күтәреп, эре генә йөрөйҙәр.

Бал ҡорттары осалар

Быз-быз, бызылдайҙар.

Балалар бал ҡорттары булып осоп йөрөйҙәр.

Музыка етәксеһе: Афарин, балалар! Ер йөҙөндә бар йән эйәләренең үҙ йорттары бар: эттең ояһы, төлкөнөң өңө, ҡоштар ағас башында оя ҡоралар, тейендең өңө имән ҡыуышында һ.б. ә бына музыкаль тауыштар ҡайҙа йәшәй икән? Быны белер өсөн мин һеҙҙе музыка батшалығына сәйәхәткә саҡырам.

Тылсымлы көй ишетелә.

Музыка етәксеһе: Ҙур тылсымлы бер илдә, көй батшалыҡ иткән ерҙә шундай матур бер йорт тора тей.

Унда Көй батшабикәһенең иң яҡын ярҙамсыһы Скрипка асҡысы исемле егет йәшәй икән. Уның һәр ваҡыттала кәйефе бик шәп икән. Ул ҡайҙй барһа ла шунда көй яңғырай икән.

Күңелле музыка яңғырай.

Балалар, ниндәй көй яңғыраны?

Балалар: Күңелле, асыҡ…

Музыка етәксеһе: Бына бер ваҡыт Скрипка асҡысы тәмле йоҡонан һуң өй буйлап йөрөп сыҡмаҡсы иткән. Шул ваҡыт һыуыҡ булып киткән уға, тәҙерәне ябырға тип ул баҫҡыстан өҫкө ҡатҡа менергә булған. Беренсе баҫҡысҡа менгәндә уға шул тиклем һыуыҡ булған ти. Ул өшөүенән до-до-до тип дерелдәгән ти.

Өшөһә лә тәҙерәне ябырға кәрәк. Ул икенсе баҫҡысҡа баҫыуы булған, әллә ҡайҙан бер көсөк ре-ре-ре тип рөп килеп сыҡҡан.

Бик ныҡ ҡурҡһа ла Скрипка асҡысы тағы өҫкә менгән. Өсөнсө баҫҡыста уның ҡаршыһына ми-ми-ми тип бесәй балаһы килеп сыҡҡан ти.

Ә дүртенсе һәм бишенсе баҫҡыста фасоль ята икән ти, был ниэшләп ятя икән тип,бер баҫҡыстан икенсеһенә фа-соль тип ырғый ти. Шул ваҡыт тәҙерәнән бер ҡошсоҡ осоп килеп ингән дә етенсе баҫҡысҡа ҡунып си-си-си тип йырлай ти. Был йыр шул тиклем Скрипка асҡысына оҡшаған ти, ул алтынсы баҫҡысҡа төшкән дә ля-ля-ля тип йырлап ебәргән ти. Шунан Скрипка асҡысы тәҙрә эргәһенә килеп уйға батҡан ти. Был өндәр миңә нимәнелер хәтерләтә тигән ти. До, ре, ми, фа, соль, ля, си… Ә был өндәр һеҙгә танышмы? Был өндәр нота тип атала. Шуның өсөн дә нотаһыҙ көй яҙып булмай. Ә ноталар төрлөсә яңғыраһа, төрлө-төрлө көй килеп сыға икән. Әйҙәгеҙ әле беҙ тағы берҙе ноталарҙың исемдәрен йырлап алайыҡ.

Бына бер саҡ көслө ел иҫеп ебәргән.

Балалар тын алыу гимнастикаһын яһайҙар.

Бөтә ноталар буталып бөткәндәр. Балалар миңә һеҙҙең ярҙамығыҙ кәрәк. Әйҙәгеҙ әкиәтте иҫкә төшөрәйек тә,ноталарҙың үҙ урындарын табайыҡ.

Музыка етәксеһе: Ә хәҙер *Шаян ноталар *тигән йыр өйрәнеп алайыҡ. Йыр йырлар алдынан иң тәүҙә тауыштарҙы әҙерләп алайыҡ.

Төрлө күнегеүҙәр йырланыла.

Музыка етәксеһе: Балалар, ә көйҙө кем яҙа икән?

Балалар: Композитор.

Музыка етәксеһе: Ә кем башҡара?

Балалар: Йырсы, йә оркестр.

Музыка етәксеһе: Оркестр менән кем етәкселлек итә?

Балалар: Дирижер.

Музыка етәксеһе: Ә хәҙер беҙ *Оркестр* исемле уйын уйнап алайыҡ.

Көйҙөң беренсе өлөшөндә берегеҙ дирижер, ҡалғандар барыһы ла музыканттар, ә икенсе өлөшөндә һеҙ барығыҙ ҙа бейеүселәр.

Күңелле көй яңғырай, балалар музыка ҡоралдарында уйнайҙар, дирижер етәселлек итә.

Көйҙөң икенсе өлөшөндә барыһы ла музыка ҡоралдарын иҙәнгә һалалар ҙа, дөйөм түңәрәккә тороп бейеү хәрәкәттәрен яһайҙар.(подскоки, боковой галоп,прямой галоп) музыка туҡтағас та кемгә музыка ҡоралы етмәй ҡала, шул дирижер була. Уйын дауам итә.

Йомғаҡлау:

Музыка етәксеһе: Балалар, һеҙ миңә бөгөн бигерәк тә оҡшанығыҙ. Һеҙ матур итеп уйнанығыҙ, йырланығыҙ, бейенегеҙ, ләкин үкенескә ҡаршы беҙгә хушлашырға ла ваҡыт. Бөгөнгө дәрестә беҙ нимәләр эшләнек, нимәләр белдек?

Яуаптар.

Музыка етәксеһе: Балалар, һеҙгә дәрестә әүҙем ҡатнашҡан өсөн ҙур рәхмәт , һау булығыҙ!

Балалар музыка аҫтында залдан сығып китәләр.