Қазақтың ұлттық аспаптары 6 класс

Умырбаева Бибігүл Төлегенқызы

Маңғыстау облысы,Қарақия ауданы ,Жетібай ауылы

№3 орта мектептің музыка пәнінің мұғалімі

Сабақтың тақырыбы: Қазақтың ұлттық аспаптары

Сабақтыңмақсаты

1. Оқушыларға халқымыздың ұлттық аспаптары жайлы түсінік беру

2. Оқушылардың музыкалық даусын қалыптастыра отырып, халқымыздың ұлттық музыка аспабының құрылысымен таныстыру

3. Оқушылардың өнерге деген қызығушылығын арттыру

Көрнекіліктер: музыка аспаптарының суреттері

Сабақтыңтүрі: аралас сабақ

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі.

2. 2.Үй тапсырмасын тексеру

3.Жаңа сабақ

Қазақтың ұлттық аспаптары

Домбыра - қазақ халқының кең тараған аспаптарының бірі. Қазақстанның аймақтарына байланысты күйлер «төкпе» және «шертпе» дәстүріне бөлінеді. Домбыра аспабының пішіні де осы орындаушылық мектептерге байланысты жасалынады. Домбыракүйлері - қазақ халқының ішкі жан дүниесін суреттейтін туынды

Қылқобыз- әлемдегі ысқышпен орындалатын ішекті аспаптардың атасы, қос ішекті көне музыкалық аспап. Қобыздың екі ішегіне және ысқышына аттың құйрық жалының қылы тағылады. Қобыз адамның денесін шымырлатып, жүректі тербейтін қоңыр қою дыбыс береді. Қобыз күйлері халықтың мұңы мен қуанышын, ішіндегі сырын айқын суреттейді. Ерте заманда қобызды жыршылар, бақсылар, емші - балгерлер ойнаған..

Сыбызғы - халық үшін ең сүйікті аспап болып табылады. Ол халықтық музыкалық өнердің ажырамас бөлігіне айналды. Сыбызғышылар барлық тойлар мен мерекелердегі құрметті қонақтар болған. Сыбызғының кең таралуы, қолданылуы оның қарапайымдылығымен түсіндіріледі. Сыбызғыны қуыс талдан жасаған, одан үш саңылау ойған. Сыбызғының оңай және тез жасалатынына қарамастан, ойнаужеңіл болмаған. Сыбызғылық күйлер әдетте екі дауысты болып келеді. Бір дауыс аспаптан шықса, екінші дыбыс орындаушы-музыканттың тамақты дыбысынан пайда болған.

Сазсырнай - саздан жасалған үрлемелі аспап. Үні ашық, нәзік болады. Сазсырнай қазақстан аймағындағы Отырар қаласында жүргізілген қазба жұмыстары кезінде табылған. Ежелде бұл аспап балалар мен жасөспірімдер арасында кеңінен таралған.

Жетіген - шертіп ойнайтын жеті ішегі бар музыкалық аспап. Тиектің орнына асықтарды пайдаланған. XX ғасырда белгілі фольклор зерттеушісі Болат Сарыбаев жетігенді көнекөз қариялардың сипаттауы бойынша құрастырып, қайта қалпына келтірді. Ертеде жетігенаспабын жыраулар жиі қолданған - оның әуені аң аулауға шыққанда немесе алыс жорыққа аттанар да сәттілік әкеледі деп сенген.

Шаңқобыз - темірден немесе күмістен жасалған сүйір тілшесі бар көне музыкалық аспап. Шаңқобыз басқа атаулар мен көптеген халықтарда кездеседі. Шаңқобыз тілдік аспаптар тобына жатады. Шаңқобыздың құрылымы қарапайым.

4.Музыка тыңдау

Халық күйі «Кеңес» -оркестрдің орындауында

5.Бекіту сұрақтары

6.Оқушыларды бағалау

7.Үй тапсырмасын түсіндіру

«Қазақтың ұлттық аспаптары»