Математика пәні бойынша ҰБТ-ға дайындау есептері

Маңғыстау облысы

Жаңаөзен қаласы

№2 орта мектебінің

математика пәні мұғалімі

Жапарбаев Жылдамбай

Математика пәні бойынша ҰБТ-ға дайындау есептері

Қазіргі заман талабына сай ұлттық бірыңғай тестке дайындау әр пән мұғалімінің басты міндеті.

Кіріспе бөлім

Қазіргі математика пәні бойынша ҰБТ-нің ерекшеліктері.

Негізгі бөлім

Математика пәні бойынша ҰБТ-ге дайындаудың тиімді жолдары

Қорытынды бөлім

ҰБТ-ге дайындау кезіндегі мұғалімнің мақсаты.

I.Математика пәні бойынша тестілеу материалдарының әрқайсысының өзіндік мәні төмендегі параметрлердің үйлесімі бойынша сипатталады:

-танымдық әрекет түрлері білім мен білік дағдыларын өздеріне таныс жағдайларға қолдану,

Тест тапсырмаларының мазмұны :

-білім алуды жалғастыру үшін қажетті математикалық білімді меңгеруді;

-математикалық зердені дамытуды;

-математикалық әрекетке тән және қоғамда толыққанды қызмет етуге қажетті ойлаудың сапасын қалыптастыруды тексеру.

Әрбір тест қорытындысын саралай келе оқушылардың

-өрнектерді ықшамдау;

-тригонометриялық өрнектерді түрлендіру;

-иррационал теңдеулерді шешуде;

-логарифмдік,көрсеткіштік теңдеу,теңсіздіктерді шешу;

-функцияны зерттеу тақырыптарына берілген тапсырмаларды орындау деңгейі жеткіліксіз.

Себебі оқушының негізгі мектеп математика курсы бойынша бағдарлама материалдарын нашар білуі;

-есептің шартын түсініп оны түрлендіруді білмеуі;

-өз бетімен есеп шығарудың жолын білмейтіндігі.

II.Математикадан ҰБТ-гедайындаудың негізгі кемшілігі -жоғары класс оқушыларының өз бетімен оқып-іздену дағдылары қалыптаспаған.Көбіне оқушылар ой қорытып,есепті шығаруға талпынбайды,керісінше немқұрайлылық танытып,есептің жауаптарын көзді жұмып белгілей салады.Сондықтан оларды ең болмағанда стандартты жолмен есеп шығара білуге үйрету керек.ҰБТ-ге дайындау барысында оқушылар мәтін есептерді шешуде көп қиналады.Себебі есеп шартын түсініп теңдеу құра алмауында.ҰБТ-ге дайындаудың тиімді жолы берілген жауаптарды орнына қойып тексеру,бірақ олда кей жағдайда болмай қалуы мүмкін.Сондықтан есептерді шешудің тиімді әдіс-тәсілдерін үйрету керек.Төменде ҰБТ-ге дайындау есептерінен біраз есептерін шешуді көрсетіп өтейін.

Көрсеткіштік теңдеулерді шешудің негізгі әдістері

1. Дәреже көрсеткішін теңестіру әдісі;

2. Жаңа айнымалы енгізу әдісі;

№1- есеп. Теңдеуді шешіңіз:

6^х+1=37^х+1

Шешуі: Теңдіктің екі жағында 37^х+1 дәрежесіне бөлеміз;

Сонда:

^х+1=1

^х+1=⁰

дәрежелерін теңестіреміз: Х+1=0

Х=-1

Жауабы: -1

№2- есеп. 2ˑ5^х=3^х-1ˑ7

Шешуі: 2ˑ5^х=3^хˑ3^-1ˑ7

/2-ге бөлеміз

/3^х-не бөлеміз

Сонда ^х=

Бұдан х=

Жауабы:

№3- есеп. Теңдеуді шешіңіз:

5ˑ3^2х+15ˑ5^2х-1=8ˑ15^х

Шешуі: 5ˑ3^2х+3ˑ5=8ˑ3^хˑ5^х

5ˑ3^2х+3ˑ5^2х=8ˑ3^хˑ5^х /5^2х-не бөлеміз

^2х-8ˑ^х+3=0

Жаңа айналымды енгіземіз: ^х=а

5а²-8а+3=0

а₁= , а₂= 1

1. ^х= 2)^х= 1

Х=1 ^х= ⁰

Х=0

Жауабы: 0;1.

№4-есеп. Теңдеуді шешіңіз.

²-3х)=-8)

Шешуі: Логорифмдік функция анықталу облысы, логорифмдік функция қасиеттерін пайдаланып төмендегі жүйені аламыз.

бұдан

бұдан x=8

Жауабы: 8.

№5- есеп. x^lg9+9^lgx=6

Шешуі: a^log_b^c=c^log_b^а қасиетін қолданамыз:

сонда 9^lоgx+9^lgx=6

2ˑ9^lgx=6

9^lgx=3

3^2lgx=3

3^lgx2=3

lgx²=1

x²=10

x=

x=

Жауабы:

№6-есеп. Егер log3=a және log₂5=b болса, log₄₅135-ті а жіне b арқылы өрнекте.

Шешуі: log₄₅135= log₄₅3ˑ45= log₄₅3+ log₄₅45= log₄₅3+1=+1=+1=+1==+1=

Жауабы:

III.Қорытынды

Математиканың 5-9 және 10-11 кластар материалдарын қайталау барысында оқушылардың өз бетімен білімдерін толықтыру дағдысын қалыптастыру:

-әр тарау бойынша түсінік беру;

-тарау бойынша есептер шығарту;

-тарау немесе тақырып бойынша тест алу;

-әр деңгейдегі тапсырмаларды орындау;

-өз бетінше тест құрастыру;

-тест жинағы бойынша есептер шығару.

Жалпы айтқанда,математика пәні бойынша оқушыларды ҰБТ-ге дайындау өте қиынға соғады.

Математика сабағында ҰБТ-ге дайындау барысында оқушылардың осы пәнге деген қызығушылығын арттыру, есептер шешімін өз бетінше табуын жетілдіру-ұстаздың басты міндеті.