3 нче сыйныфта эш программасы

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение

Билярская средняя общеобразовательная школа Алексеевского

муниципального района Республики Татарстан

РАБОЧАЯ ПРОГРАММА

по учебному курсу "Татарский язык"

3 класс

Учитель татарского языка и литературы

Первой квалификационной категории

Зарипова Танзиля Талгатовна

Расмотрено на заседании

педагогического совета

Протокол № « « ________________2013

2013-2014уч.год

укудан эш программасы, 102 сәг.

Аңлатма язуы

Эш программасы статусы.

Программа нигезенә Россия, Татарстан Мәгариф һәм фән министрлыкларының мәктәпләрдә урта һәм тулы белем алу стандартлары салынды. 1 нче сыйныф өчен татар теленнән эш программасы түбәндәге документларга нигезләнеп төзелде:

1. Татарстан Республикасы дәүләт телләре һәм Татарстан Республикасында башка телләр турында Татарстан республикасы законы, Казан, Татарстан китап нәшриаты, 2005;

2. 2004-2013 елларга Татарстан Республикасы дәүләт телләрен һәм Татарстан Республикасында башка телләрне саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча Татарстан Республикасы дәүләт программасы, Казан, Татарстан китап нәшриаты, 2005;

3.Коммуникатив технология нигезендә рус телле балаларга татар теле һәм әдәбият укыту программасы 1 - 11 нче сыйныфлар) Казан."мәгариф" нәшр. 2011

4.Укыту Татар теле. Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 3 нчы сыйныфы өчен дәреслек -" Күңелле татар теле"(рус телендә сөйләшүче балалар өчен).Р.З.Хәйдәрова, Г.М.Ахметзянова, Л.Ә Гыйниятуллина.Казан.Татармультфилҗм 2013

5. Вакытлыча чыгарылган дәүләт стандартлары 2008

Укыту планында 3 нчы сыйныфта татар теленнән атнага 3 сәгать , татар әдәбиятыннан 3 сәг.вакыт бирелә. Барлыгы 204 сәгать

1992 елның 8 июлендә "ТРсы халыклары телләре турында"гы ТР Законы кабул ителде, татар һәм рус телләре тигез хокуклы дәүләт телләре булып расланды. Шул ук елның 6 ноябрендә кабул ителгән ТРсы Конституциясендә дә дәүләт телләре хакындагы махсус маддә урын алды. 1994 елның 20 июлендә расланган "ТРсы халыкларының телләрен саклау, өйрәнү һәм үстерү буенча ТР Дәүләт программасы"нда татар телен иҗтимагый тормышның төрле өлкәләрендә куллану юллары билгеләнде. Күпмилләтле Татарстанда дәүләт телләренең икесен дә белү халыкларның үзара аңлашып, тату яшәвенең нигезен тәшкил итә.

Коммуникатив нигездә татар теленә өйрәтү:

- гомумдидактик принципларга (фәннилек, аңлылык, аңлаешлылык, системалылык, эзлеклелек, күрсәтмәлелек, белемне ныклы үзләштерү);

- психологик принципларга (мотивация булдыру, укучыларның шәхси-психологик үзенчәлекләрен исәпкә алу);

- лингвометодик принципларга таянып оештырыла.

Гомуми башлангыч белем мәктәбендә татар теле дәресләре укучыларның сөйләм телен үстерүгә юнәлтелә, бу исә аларның тыңлап аңлау, сөйләү һәм сөйләшү, уку, язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен формалаштыруны үз эченә ала.

Рус телле балаларга татар теле укытуның бурычлары һәм максатлары

Укучыларның коммуникатив һәм лингвистик компетенцияләрен формалаштыру эше төп максат итеп куелу сәбәпле, телгә өйрәтүдә коммуникатив методка өстенлек бирелә. Коммуникативлык телгә өйрәтү процессының барлык үзенә буйсындыра. Укыту максатлары, бурыч, принцип, методлары, эш алымнары шуннан чыгып билгеләнә.

.Гомуми башлангыч белем мәктәбендә татар теленә өйрәтүнең төп максаты - гамәли максат, ягүни, телне аралашу чарасы буларак үзләштерү өчен, укучыларга гаилә-көнкүрешкә, уку хезмәтенә бәйле сөйләм ситуацияләре кысаларындагы белем бирү һәм күнекмәләрен үстерү. Гомуми белем бирү максаты укучыларның акыл эшчәнлеген активлаштыру логик фикерләү сәләтен камилләштерү, сөйләм культурасын үстерүдән гыйбарәт. Тәрбияви максат балаларның рухи дөньяларын баету, аларны татар халкының мәдәнияте һәм сәнгате белән таныштыру, төрле милләт вәкилләре арасында дуслык һәм хөрмәт хисе тәрбияләүгә юнәлтелә

Cөйләм эшчәнлеге төрләренә өйрәтүгә таләпләр.

Тыңлап аңлау

Укытучының дәрес, уен ситуацияләре белән бәйле сорауларын, күрсәтмәләрен аңлау;

тыңлаганда җөмлә, сүз чикләрен билгеләү, интонацияне аеру;

сүзләрне, сүзтезмәләрне, җөмләләрне, грамматик формаларны бер-берсеннән ишетеп аера белү.

сүзләрне, җөмләләрне тыңлап тәрҗемә итә белү;

ишеткән сөйләмнең, җөмләнең эчтәлегенә төшенү.

Диалогик сөйләм:

Өйрәнелгән эчтәлек нигезендә әңгәмәдәшең белән контакт урнаштыра, сорау куя, җавап бирә, кире кага, раслый белү;

программада күрсәтелгән темалар буенча укытучының сорауларына жавап бирү һәм сораулар куя белү;

дәреслектә бирелгән үрнәк диалогларны сәнгатьле итеп уку, сөйләү һәм охшаш диалоглар төзү, программада күрсәтелгән коммуникатив максатлар буенча әңгәмәдә катнаша алу.

Монологик сөйләм

Җанлы һәм җансыз предметларны, рәсем, картина эчтәлеген сурәтләп сөйли белү;

тәкъдим ителгән план, терәк сүзләр ярдәмендә укылган өзек яисә караган рәсем буенча, өйрәнелгән җөмлә төрләрен файдаланып, хикәя төзү;

укыган хикәяләрнең эчтәлеген сөйли белү;

үзе, гаиләсе һәм дуслары турында кечкенә информация бирә белү.

Уку

Татар алфавитындагы хәрефләрне таный белү;

хәреф-аваз системасын аера, татар теленә хас булган авазларны дөрес әйтеп укый белү;

дәреслектә уку өчен бирелгән җөмләләрне, текстларны дөрес интонация белән укый белү;

тексттагы тыныш билгеләренә карата тиешле пауза һәм интонацияләрне үтәү,өтерләр янындагы сүзләрне тиңдәшлек, эндәшү интонацияләре белән уку;

укыган материалның эчтәлегеннән кирәкле мәгълүматны аерып ала белү;

кечкенә күләмле шигырьләрне яттан сөйләү;

укыганда сүзлекләр куллана белү.

Язу

Татар алфавитындагы хәрефләрне дөрес, матур яза белү;

дөрес күчереп язу күнекмәләрен булдыру;

бәйрәмнәр белән котлау, чакыру кәгазьләре язу;

конверт һәм дәфтәр тышына яза белү;

программада күрсәтелгән темалар буенча, терәк сүзләр кулланып, хикәя язу күнекмәләре формалаштыру.

Эш программасының эчтәлеге.

Коммуникатив максат

Якынча сөйләм үрнәкләре

Сүзләр һәм сүзтезмәләр

Грамматика

Яңа уку елы котлы булсын! (35 сәг.)Татар теле- 21 сәг. Уку-14 сәг.

Яңа уку елы белән котлый белү.

Яңа уку елына әзерлек, нинди уку-язу әсбаплары кирәклеге турында сөйләшү.

Өй эшләрен эшләү турында фикер алышу.

Үзең укыган сыйныф турында мәгълүмат бирә белү.

Мәктәптә дежурлык хезмәте турында сөйли белү.

Китапханәгә барырга чакыру, нинди китаплар уку турында сөйләшү.

Яңа уку елы белән котлыйм. Син бүген бик матур.

Син нинди дәфтәрләр алдың? Шакмак-лымы, сызыклымы? Минем сумкам яңа.

Синең өй эшең бармы? Мисал эшлим, мәсьәлә чишәм,

Безнең сыйныфта 25 укучы, 10 малай, 15 кыз. ...

Дежур укучы нишләде? Ул тәрәзә ачты, тактаны сөртте, ... .

Син китапханәгә барасыңмы? Әйдә, китапханәгә барабыз. Син китап укыдың?

Башлана, уңыш, тели, килешә, тарата, ятлый, чишә, такта сөртә, тәрәзә, ача, хезмәт, хата, хаталы(сыз), яза, күчерә, аңлата, китапханә, китапханәче, кызыклы, әкиятләр, хикәя, ярдәм, турында, дистә саннары: ун, егерме.

Сүзләрне килешләр б-н төрләндерү мы, - ме сорау кисәкчәләре сүзләрдә кулланып җөмләләр төзи белү , әйе, юк сүзләре

Миңа, сиңа, аңа , кирәк, кирәкми, кирәк түгел сүзләре, җөмләләрдә куллана белү1 дән 10 га кадәр саннарны белү. Бар-дык( -дек), -ды-гыз,(-де-гез , -ды-лар) -де-ләр) формаларыИсемнәрнең берлеке күплек санда төрләндерү

К,П хәрефләренә беткән сүзләрнең тартым белән төрләндерү .Фигыл сүз төркеме.

Ашханәдә (19 сәг.) Татар теле 10 сәг.,уку-9 сәг.

Мәктәп ашханәсе, пешерелгән ашлар турында сөйли белү.

Үзеңә кирәк ризыкны сорап ала белү.

Табын әзерләү турында сөйләшү.

Чисталык кагыйдәләрен сөйли белү.

Безнең мәктәптә ашханә бар. Без көндезге ашны ашханәдә ашыйбыз. ...

Миңа өчпочмак кирәк.

Мин өстәлгә тәлинкә куям. Тәлинкә янына кашык, ... .

Әдәпле кеше кулын юа, чиста ашый.

Табын янында сөйләшми.

Ашханә, токмачлы аш, кәбестә ашы, дөге боткасы, каймак, кесәл, төрле, кайнар, пилмән, кош теле, идән, төште, тәлинкә янына, тук, ач, ватыла, вата, аш вакыты, ялган, ялганлый, әдәпле.

I -м, -быз, -без

II-сың,-сең,-сыз,-сез

III ----- -лар,-ләр . кушымчаларын аера алу, хәзерге заман хик.фиг.зат-сан б-н төрләндер Уйный башладым, эшли башладым конструк.җөмлә төзүдә куллан Кая? Кайда? Кайдан? Сорау алмашлыкларына янына, янында, яныннан сүзләре белән җавап бирә һәм җөмләләрдә куллан

Көндәлек режим (7сәг.) Татар теле- 3 сәг., уку- 4 сәг.

Сәгать ничә икәнен, эшнең сәгать ничәдә башкарылганын әйтә белү.

Көндәлек режим турында сөйли белү.

Сәгать ничә? Сәгать унике. Сәгать ничәдә киләсең? Мәктәптән сәгать ничәдә кайтасың?

Мин сәгать 7дә торам. Ашыйм, мәктәпкә китәм.

Сәгать, йокы, тора, зарядка ясый, файдалы, шатлана, мактый, көндез, кичә, иртә, 11-100гә кадәр саннар.

I -м, -к

II -ң, -гыз,-гез

III ----- -лар,-ләр Үткән заман хик.фиг.зат-сан б-н төрләндер Фигылнен хәзерге, үткән заман формалары

Без әти-әниләргә булышабыз (29сәг.) Татар теле 12 , уку-19 сәг.

Г.Тукай турында сөйли белү.

Гаилә әгъзаларының кайда, кем булып эшләгәнен әйтә белү.

Өй эшләрендә катнашу турында әйтә, сорый белү.

Гаиләнең бергә ял көне үткәрү турында сөйли белү.

Укылган әсәрләрдәге образларга бәя бирә белү.

Г.Тукай - бөек шагыйрь. ...

Минем әни - сатучы. Ул базарда эшли.

Мин әтигә булышам. Без әти белән кибеткә барабыз, ашамлыклар алабыз. Мин идән юам, ә син нишлисең?

Ял көне күңелле үтә. Без бергә ял итәбез. <...>

Айдар - эшчән малай, чөнки ул әнисенә булыша. <...>

Шагыйрь, шигырь, әсәр, өлкәннәр, кечкенәләр, булыша, су сибә, җир казый, тәрбияле, минемчә, синеңчә, сатучы, тегүче, эшче, үзем, тапты, алдында, артында, тиз, озак, эзләде, югалтты, җитез, әкрен, ялкау, тәртипле, тәртипсез, саф һава, эшчән, ялкау, үзе, белә, каршында, өстендә, астында, тәрәзә, эри.

III зат тартым кушымчалары. (-ы,-е,

-сы,-се) кай,-кәй

Кушымчаларының иркәләп, кечерәйтеп әйткәндә кулланылуы

чы, -че сүз ясагыч кушымчалары Чөнки, шуңа күрә теркәгечләре

белүНинди?, Нишли? Кайчан? Кемне? Сорау алмашлыклары.

Туган якка кыш килде (26 сәг.) Татар теле- 12 сәг., уку-14 сәг.

Һава торышы турында сөйләшә белү.

Яңа ел бәйрәме турында сөйләшү.

Кышкы каникулны ничек үткәрү турында сөйләшү.

Көн нинди? Көн аяз, салкын, җил исә, буран. ...

Бәйрәмгә кайчан барасың? Кем белән барасың? Бәйрәм кайда була? Бәйрәмдә нишлисең?

Син кышкы каникулда нишләдең? Мин чаңгыда шудым, компьютерда уйнадым. <...>

Һава торышы, кар бөртеге, аяз, биек, шатланды, чаңгы ярышы, кинәт, егылды, сынды, ерак, ярдәм итә.

Нинди? Кем? Нишли? сораулары

Бәйрәм+е+ нә тартым+ юнәлеш килеш формалары Нәрсә бара? Кая барасың ? формаларын аеру

Уйнарга яратам кнструк.

Шәһәрдә һәм авлда. (25 сәг.) Татар теле-12, уку- 13 сәг.

Үзең яшәгән шәһәр (авыл) турында мәгълүмат бирә белү.

Үз фатирың турында сөйли белү.

Безнең шәһәр матур, зур. Анда музейлар, театрлар бар, кибетләр күп. <...>

Безнең авыл елга янында урнашкан. Йорт янында яшелчә бакчасы бар. <...>

Мин икенче катта, 57нче фатирда яшим. Безнең өч бүлмә бар: йокы бүлмәсе, кунак бүлмәсе, аш бүлмәсе.

Бүлмә, буенда, катлы, театр, музей, янында, йорт, фатир, кат, аш бүлмәсе, якты, йокы бүлмәсе, кунак бүлмәсе, юыну бүлмәсе, йорт, бакча, чишмә, агач.

-Хәзерге заман хикәя фигылне берлек , күплек саны

Бауман урам-ын-да Казан шәһәр-ен-дә төзелмәләре. Сыйфатларны артыклык дәрәҗәсе Һәр, һәркем , алмашл.барлык, рәвешләре -гына, -генә, -кына,- кенә теркәгечләре алдында, артында, янында бәйлек сүзләре

Әдәпле булыйк! (19 сәг.) татар теле -6 сәг., ук- 13 сәг.

Табынга чакыра белү. Рәхмәт әйтә белү.

Туган көнгә чакыра белү әдәбе.

Транспортта зурларга урын тәкъдим итә белү.

Телефоннан әдәпле сөйләшә белү.

Укылган хикәяләрнең эчтәлеге аша геройларның әдәпле булуына бәя бирә белү.

Өлкәннәрне, дусларыңны бәйрәмнәр белән котлый белү.

Өстәл артына рәхим итегез! Олег, утыр, чәй эч, шикәр ал.Ашларыгыз тәмле булсын! Рәхмәт. Сезгә бик зур рәхмәт.

Саша, сине туган көнгә чакырам. Туган көн сәгать икедә башлана.

Илдар - әдәпле малай, чөнки ул әбигә урын бирә. Әби, монда буш урын бар, утырыгыз.

Исәнмесез, мин - Оля, миңа Алсу кирәк иде.

Айдар - тәртипле малай, әбигә булышты.

Сезне бәйрәм белән котлыйм. Сезгә озын гомер, сәламәтлек, шатлык, бәхет телим.

Рәхим итегез, чакыра, тәмле булсын, ярты, барлык, буш, урын, егыла, , әдәпле, тәртипле, акыллы, игътибарлы, шалтырый, чакырыгыз, борчый, шатлык, бәхет, сәламәтлек, озын.

Төйгылы җөмләләр,юнәлеш, төшем, урын вакыт килеш кушымчалары, Кем? Кемгә?,Кемне? Нәрсәне? сорау алм.Исемнәрнең берлек, күплек саны, Хәзерге,үткән заман хик. Фиг барлык юклык төре

Кечкенә дусларыбыз (16 сәг.) Татар теле- 8, уку- 5 сәг.

Кышлаучы кошлар, аларга җимлекләр ясау турында сөйләшү

Үзеңнең кечкенә дусларың (эт, мәче), аларның гадәтләре, тышкы кыяфәтләре, аларны карау турында сөйләшү.

Нинди кошлар бездә кышлый? Син кошларга җимлек ясадыңмы? Кая куйдың?

Минем этем бар. Ул бик матур, акыллы, хәйләкәр. Ул ак (кара) төстә. Акмуенның койрыгы озын, йомшак, күзләре кечкенә.<...>

Хәйләкәр, өрә, саклый, хуҗа, тәпи, терелә, тәрәзә, чукый, канат, куна, койрык, озын, кара карга, гадәт, тычкан, тышкы кыяфәт, маэмай, тыңлый, Акмуен, Акбай, Актырнак.

Иялек, төшем, юнәлеш килеш формалары,һәр алмашлыгы, чөнки, шуңа күрә теркәгечләре

Күңелле җәй, ямьле җәй (28 сәг.) Татар теле-16, уку-12 сәг.

Җәй көне урманга бару, җиләк-җимеш җыю, бакчада булышу турында сөйләшү.

Балаларның яраткан җәйге уеннары турында сөйләшү.

Җәйге Сабантуй турында сөйләшү.

Мин урманга барам, урманда җиләк, гөмбә җыябыз.

Җәй көне су коенам, чумам, кызынам, балык тотам. <...>

Мин футбол уйныйм. Ә мин велосипедта йөрим.

Сабантуй - зур бәйрәм. ...

Җиләк, кып-кызыл, җыям, эре, күп, агулы, яңгыр, кызына, су коена, чума, балык тота, чүп утый, качышлы, әбәкле, туп, атта чаба, чүлмәк вата, баганага менә.

Хәзерге заман хикәя фиг.барлык юклык төре,Сыйфатларның чагыштыру дәрәҗәсе,бирегез эле, әйтегез әле төзелмәләре,да, дә, та, тә теркәгечләре,сорау алмашлыклары,Үткән заман хик. Фиг., зат алмашлыклары

Укыту методик кмплекты:

3.Коммуникатив технология нигезендә рус телле балаларга татар теле һәм әдәбият укыту программасы 1 - 11 нче сыйныфлар) Казан."мәгариф" нәшр. 2011

4." Күңелле татар теле."Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпнең 3 нчы сыйныфы өчен дәреслек (рус телендә сөйләшүче балалар өчен).Р.З.Хәйдәрова, Н.Г.Галиева, Л.Ә Гыйниятуллина.Казан.Татармультфилм 2013

5. Вакытлыча чыгарылган дәүләт стандартлары 2008

2013-2014 уку елында яңа дәүләт стандартлары буенча рус мәктәбенең

Программа буенча дәресләр саны : 3 нче сыйныфы өчен сәгатләр саны артты

Татар теле- 3 сәгать, уку- 3 сәгать.Программа буенча дәресләр саны җитмәү сәбәпле,

татар теле һәм укуга дәресләрне арттырып алдым."Әдәпле булыйк" темасына программада-

Яңа уку елы котлы булсын! (21 сәг.) 19 сәг бирелгән .1 сәгат алынды һәм "Шәһәрдә һәм авылда" темасына өстәлде.

Ашханәдә (20 сәг.) "Кечкенә дусларыбыз" темасына программада 20 сәг. бирелгән, эш программасында

Көндәлек режим (15 сәг.) 16 сәг. алдым һәм күбрәк дәресне "Күңелле җәй, ямле җәй темасына өстәдем,

Без әти-әниләргә булышабыз (20 сәг.) чөнки бу тема үзләштерү өчен авыррак һәм күбрәк дәресләр кирәк дип саныйм.

Туган якка кыш килде (20 сәг.)

Шәһәрдә һәм авлда. (18 сәг.)

Әдәпле булыйк! (18 сәг.)

Кечкенә дусларыбыз (20 сәг.)

Күңелле җәй, ямьле җәй (18 сәг.)

Грамматик минимум

1. Исемнең иялек килешендә төрләнеше белән таныштыру.

2. Зат алмашлыкларын күплек санда юнәлеш килешендә сөйләмдә куллану.

3. Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлыкта зат-сан белән төрләнеше.

4. Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең барлык һәм юклык формасы белән текст аша танышу.

5. Уйнарга яратам - конструкциясе белән таныштыру.

6. Синоним һәм антоним сыйфатларны сөйләмдә куллану.

7. Янында, алдында, астында, артында, өстендә, турында бәйлеге һәм бәйлек сүзләрен сөйләмдә куллану.

8. Ләкин, чөнки, шуңа күрә теркәгечле кушма җөмләләрнең эчтәлеген аңлап, аларны сөйләмдә куллану.

9. Чагыштыру дәрәҗәсендәге сыйфатлар белән танышу.

10. Сүзнең тамыры, кушымчасын аера белү.

11. -чы/-че- исем ясагыч кушымчалары белән таныштыру.

12. Кебек бәйлеген сөйләмдә куллану.

13. Казан шәһәре, киемнәр кибететөзелмәләрен белән таныштыру.

14. Аннан соң рәвеше, һәр, һәркем, барлык, барысы алмашлыклары белән таныштыру.

Орфографик и орфоэпик минимум.

1. Өйрәнелгән лексик берәмлекләрне орфоэпия нормаларына туры китереп әйтүне ныгыту.

2. Алынма сүзләрне дөрес әйтелешен саклап, сөйләмдә кулланырга күнектерү.

3. Укучыларның язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен камилләштерү эшен дәвам итү.

4. Ике бертөрле тартык янәшә килгән сүзләрне дөрес әйтү һәм язу күнекмәләрен булдыру(китте, кайтты).

Рус телендә сөйләшүче балаларның татар теленнән белем һәм күнекмәләрен тикшерү төрләре.

Башлангыч сыйныф

№

Эш төрләре

Сыйныфлар

I

II

III

IV

1.

Тыңлап аңлау

Сүзләр, сүзтезмә

ләр

0,1-0,2 минут

0,2-0,4

минут

0,3-0,5

минут

2.

Диалогик сөйләм

3 реплика

4 реплика

5 реплика

6 реплика

3.

Монологик сөйләм

4 фраза

5 фраза

6 фраза

7 фраза

4.

Һәр тема буенча ара-лаша белү күнекмә-ләрен ситуатив күне-гүләр аша тикшерү

2

2

3

4

5.

Уку

15-25 сүз

25-35 сүз

35-45 сүз

45-55 сүз

6.

Язу:

күчереп язу (гади җөмлә)

1-2 җөмлә

3-4 җөмлә

4-5 җөмлә

5-6 җөмлә

сүзлек диктанты

5-6 сүз

7-8 сүз

8-9 сүз

Сочинение (өйрәнү характерында)

4-5 җөмлә

5-6 җөмлә

Укучыларның сөйләм күнекмәләрен бәяләүгә аңлатма.

Рус телле балаларга татар теле укытуның төп максаты Татарстан республикасында дәүләт теле дип игълан ителгән татар телендә иркен сөйләшә алган билингваль шәхесләр формалаштыру. Билгеле булганча, социолингвистика фәне координатив типтагы (ана телендә һәм өйрәнә торган икенче телдә хатасыз аралашу), субординатив типтагы (ана телендә хатасыз, икенче телдә хаталар җибәрү фараз ителә), катнаш типтагы (ике телдә дә аралашуда хаталар булу фаразлана) шәхесләрне аера. Программа авторлары рус телле балаларга татар телен өйрәтүнең төп максатын субординатив типтагы тел шәхесләре формалаштыруда күрәләр. Ягъни, рус телле балалар язма, телдән аралашу процессында хаталар җибәрергә мөмкиннәр, ләкин алардан программада күрсәтелгән тематика буенча татар телендә сөйләшә-аралаша белү тәлап ителә.

Чит телләр укыту методикасында белемнәрне контрольгә алу өчен "коммуникативно-достаточный уровень - аралашу өчен җитәрлек дәрәҗә; коммуникативно-недостаточный уровень - аралашу өчен җитәрлек булмаган дәрәҗә" төшенчәләре яши (В.П.Беспалько). Әгәр үзләштерү дәрәҗәсе 0,7 коэффициентыннан югары булса, аралашу өчен җитәрлек дәрәҗә дип санала һәм укучыга "4", "5"ле билгеләре куела; әгәр үзләштерү дәрәҗәсе 0,7 коэффициентыннан түбән булса, аралашу өчен җитәрлек булмаган дәрәҗә дип санала һәм укучыга "3", "2"ле билгеләре куела. Ягъни, үзләштерү коэффициенты 0,7 булса - "3"ле, 0,8-0,9 булса - "4"ле, 0,9 - 1 булса - "5"ле билгеләре куела.

Үзләштерү коэффициенты түбәндәге формула белән исәпләнә:

Үк = а : р, кайда Үк - үзләштерү коэффициенты, а - дөрес үтәлгән биремнәр саны, р - барлык биремнәр саны.

Әйтик, сүзлек диктанты 20 сүздән тора. Укучы 5 хата җибәрә. Аның үзләштерү коэффициенты 15:20 =7,5. Ул "4"ле билгесе ала ала.

Әйтик, укучыларның сөйләшә алуын тикшерү өчен 5 ситуатив күнегү бирелде. (Позови друга кататься на лыжах) Укучы 4 күнегүдә сөйләм бурычын дөрес аңлап, аралаша алуын күрсәтте. Аның үзләштерү дәрәҗәсе коэффициенты 4:5 = 0,8 була. Ул "4"ле билгесе ала.

Әйтергә кирәк, чиреклек, еллык билгеләре нинди дә булса грамматик категорияне үзләштерү дәрәҗәсе белән генә билгеләнми, ә программада күрсәтелгән темалар буенча укучыларның диалогик, монологик сөйләмгә чыгу дәрәҗәләре белән билгеләнә.

3 НЧЕ СЫЙНЫФ

ТАТАР ТЕЛЕ

Тематик план ( 102 сәг.)

№

№.

Тема

Дәрес тибы

Көтелгән нәтиҗә

Контроль төрләре

Сәг.

Үткәрү вакыты

План

Фактик

Белем бәйрәме 21 сәг.

1

1

Баш,төшем,юнәлеш килешендәге исемнәр.

ГКФ

Сүзләрне килешләр б-н төрләндерү

Фронт. сорау

1

2

2

Юнәлеш, Урын вакыт чыгыш килеш кушымчалары

ГКК

Сүзләрне килешләр б-н төрләндерә белү

Индив. сорау

1

3

3

-мы, - ме сорау кисәкчәләре

ЛГКК

мы, - ме сорау кисәкчәләре сүзләрдә кулланып җөмләләр төзи белү , әйе, юк сүзләрен куллану

Индив сорау

1

4

4

Кемгә кирәк? ( кирәк түгел, кирәкми)төзелмәсе

ЛГКК

Миңа, сиңа, аңа , кирәк, кирәкми, кирәк түгел сүзләрен үзләштерү, җөмләләрдә куллана белү

Сүзлек диктанты

1

5

5

Саннар ( 1-10 га кадәр)

ЛКК

1 дән 10 га кадәр саннарны белү. Кирәк, кирәкми, кирәк түгел сүзләре белән җөмләләр төзи,.рәсемнәр буенча диологлар төзү

Җөмләләр төзи белү

1

6

6

Нинди ? соравы

ЛГКФ

Нинди? Соравына җавап бирә белү Сөйләмдә озын, кыска,шакмаклы, сызыклы сүзләрен куллануга кертү,

Туркемнәрдә сорау

1

7

7

Исем.Кем? Нәрсә сораулары Исемнәрнең берлеке күплек саны

ЛГКФ

Исемнәрнең берлеке күплек санда төрләндерә белү. Алам , салам сүзләрен җөмләләрдә куллану.

Фронталҗ сорау

1

8

8

Исемнәрнең тартым белән төрләнеше.

ГКФ

Исемнәрнең тартым кушымчаларын сүзтезмәләрдә , җөмләләрдә дөрес куллану

Индив сорау

1

9

9

К,П хәрефләренә беткән сүзләрнең тартым белән төрләнеше.

ГКК

К,П хәрефләренә беткән сүзләрнең тартым белән төрләндерә белү.Аларны сөйләмдә дөрес итеп куллана алу

Тикшерү диктанты

1

10

10

Фигыль

ЛГКФ

Фигыл , аның нинди сорауларга җавап булуын белү , аның нигезе,башлангыч формасын аера алу.

Индив сорау

1

11

11

Хәзерге заман, үткән заман хикәя фигыл

ЛГКФ

Хәзерге заман, үткән заман хикәя фигылләрне аера алу, аларның кушымча төрләрен билгеләү

Фронт. сорау

1

12

12

Ничәле? Соравы.Үткән заман хикәя фиг күплек саны

ЛГКФ

Бар-дык( -дек), -ды-гыз,(-де-гез , -ды-лар) -де-ләр) формаларын үзләштерү,

Инд. сорау

1

13

13

-мый,-ми аффикслары.

ЛКК

Фигылнең юклык формасын аера белү

Фронт. сорау

1

14

14

Чөнки, ләкин теркәгечләре , бар иде сүзтезмәсе

ЛГКФ

Ничә? Ничек? Кайчан? Сорауларына җавап бирә белү. Чөнки, ләкин теркәгечләрен, бар иде сүзтезмәсен җөмләдә куллану

Индив сорау

1

15

15

Калын һәм нечкә сузыклар

ЛГКК

Татар телендә сузыкларныҗ я калын гына , я нечкә генә булуын үзләштерү.Үзем сүзен җөмләдә дөрес куллана алуга ирешү

Фронт. сорау

1

16

16

Нишләмәде? соравы

ЛГКФ

-ма-ды, мә-де кушымчаларын истә калдыруһүм җөмләдә куллана белү, ярдәм ит әе, булыш әле констр. Җөмләдә куллану

Индив сорау

1

17

17

Кабатлау Сингармонизм.

ЛККК

Китап, китапханәче, китапханә, янында сүзләре белән җөмләләр төзи белү, Сингармонизм законын кабатлау

Җөмләләр төзи белү

1

18

18

Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

ГКФ

I -м, -быз, -без

II-сың,-сең,-сыз,-сез

III ----- -лар,-ләр . кушымчаларын аера алу, хәзерге заман хик.фиг.зат-сан б-н төрләндерү

Индив сорау

1

19

19

10 нан 100 гә кадәр саннар

ЛКФ

10 нан 100 гә кадәр саннарны белү.пять тетрадей- биш дәфтәр булып төрләнү очракларын истә калдыру

Фронт. сорау

1

20-21

20-21

1.Кабатлау . 2.Язма эш

ЛГКК

Исемнәрнең берлеке күплек санда төрләндерә белү. мы, - ме сорау кисәкчәләре сүзләрдә кулланып җөмләләр төзи белү , әйе, юк сүзләрен куллана белү.Саннарны кабатлау.Фигылҗ төркемчәләрен белү.

Контрол эш

2

Көндәлек режим 3 сәгать

22

1

Сәгать ничә ? Сәгат ничәдә? соаулары

ЛКФ

Сәгать ничә ? Сәгат ничәдә соравына җавап бирә белү.Көндәлек ржимын турында сөли алу

Фронт. сорау

1

23

2-

Үткән заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше.

ГКФ

I -м, -к

II -ң, -гыз,-гез

III ----- -лар,-ләр Үткән заман хик.фиг.зат-сан б-н төрләндерә белү

Фронт. сорау

1

24

3

Фигылнен хәзерге, үкән заман формаларын кабатлау

ЛГКК

Фигылнен хәзерге, үткән заман формаларын кулланып җөмләәр төзи белү.Көндәлек режим турында щьгщмщ урнаштыра алу.

Индив сорау

1

Ашханәдә 10 дәрес

25

1

Ашханәдә

ЛКФ

Ашханә ,кәбестә ашы,ботка, пешекче, кесәл, пешерщә, токмачлы аш сүзлеген өйрәнү, юнәлеш, урын вакыт, чыгыш килеш формаларын кулланып бу сүзләр белән җөмләләр төү.

Фронт. сорау

1

26

2

Татар халык ашлары

ЛГКК

Татар халык ризыклары исемнәрен әйтә белү.Татлы, итле ризыкларны аера алу.Фигыл формаларын кулланып диологлар төзи алу

1

27

28

3-4

Төшем килеш кушымчалары

ЛГКФ

Кемне? Нәрсәне сорауларына җавап бирә белә, ю-мой, сөрт- вытирай, тарат_ раздай, куй- полоңи сүзлеген сөйләмгә кертү, җөмләләр төзи алуны камилләштерү.

Индив сорау

2

29

5

Кая? Кайда? Кайдан? Сорау алмашлыклары

ГКФ

Кая? Кайда? Кайдан? Сорау алмашлыкларына янына, янында, яныннан сүзләре белән җавап бирә һәм җөмләләрдә куллана белү

1

30-31

6

Уйный башладым, эшли башладым конструк.

ГКФ

Уйный башладым, эшли башладым конструк.җөмлә төзүдә куллана белү

Индив сорау

2

-32-33

7-8

Кабатлау Ашханәдә темасы буенча язмаэш

Фигыл формаларын кулланып җөмлә төзи алуны камилләштерү, үтелгән лексиканы кулланып биремнәрне үтәү.Диологларда тиешле репликаларны таба белү.

2

Без әти - әниләргә булышабыз 12 дәрес

34

1

Баш, иялек килеш формалары

ГКФ

Баш, иялек килеш формаларын аера белү.

Төрләндерә белү

1

35

2

III зат тартым кушымчалары

ГКФ

III зат тартым кушымчалары. (-ы,-е,

-сы,-се) Исемнәрне 3нче затка куя белү

Исемнәрне 3нче затка куя белү

1

36

3

"Иркәләү" һәм "кечерәйтү" сүзләре.

-кай,-кәй

Кушымчаларының иркәләп, кечерәйтеп әйткәндә кулланылуын аңлау һәм үз сөйләмеңдә еш куллану

Индив сорау

37-38

4-5

Сүз ясагыч кушымчалар

ГКФ

-чы, -че сүз ясагыч кушымчаларын аера белү.Алар күбрәк профессия атамаларын ясаганда куллануын белү, алар белән сүзләрне , җөмләләрне дөрес төзүгә ирешү

Фронт. сорау

2

39

6

Чөнки, шуңа күрә теркәгечләре

ЛГКК

Чөнки, шуңа күрә теркәгечләре белән дөрес итеп җөмлә төзи белүНинди?, Нишли? Кайчан? Кемне? Сорау алмашлыкларын кулланып сорау җөмләләр төзи алу.

Индив сорау

1

40

7

Үзем сүзенен кулланылышы

ЛКК

Үзем сүзенен кулланып җөмләләр төзү

Фронт. сорау

1

41

8

Уң як( якка). Сул як( якка) констр.

Уң як( якка). Сул як( якка) констр. Куллану

Төркемнәрдә сорау

42

9

"Дәү әнием" ХИКӘЯСЕ БУЕНЧА ЭШ

ЛГКК

Иялек килеш кушымчалары, - сы, - се тартым куш.хәз. заман хикәя фигыл табу

Төркемнәрдә сорау

1

43

10

"Авыраяк" хикәясе буенча эш

ЛГКК

Үткән заман хикәя фигыл,формаларын, таба алу.Әсәоне сәхнәләштерә алу

Төркемнәрдә сорау

1

44

11

Без ничәү шигыре буенча эш

ЛГКК

Гайлә әгзаларын санап күрсәтә белү.Дустыңа гаиләсе турында ораулар бирү һәм үзең дә бу сорауларга җавап бирә алу

Индив сорау

1

45

12

Кабатлау. Язма эш

Тикшерү максатыннвнзма эш

1

Туган якка кыш килде. 12 дәрес

46

1

Бәйрәм+е+ нә тартым+ юнәлеш килеш формалары

ГКФ

Нинди? Кем? Нишли? Сорауларын таба белү

Бәйрәм+е+ нә тартым+ юнәлеш килеш формалары аңлау

1

47

2

Чырәы бәйрәме" хикәясе буенча эш

ГККК

Концерт әзерләдек,бүре булып киенә кебек сүзләр белән җөмләләр төзи алу

1

48

3

Сыйфат сүз төркеме

ГКФ

Сыфат сүз төркеменеҗ сорауларын таба алу җөмләләрдә урынын белү.Сыфатлар белән җөмләләр төзү

Индив сорау

1

49

4

Һава торышын белдерүче сүзләр

ЛКФ

Һава торышын белдерүче сүзләрне таба алу, алар белән җөмләләр төзи алу

Индив сорау

1

50

5

Һәрвакыт, аннан соң сүзләре

ЛКФ

Һәрвакыт, аннан соң сүзләренең тәрҗемәсен, җөмләдә урынын аңлау

1

51

6

Юмарт, саран сүзләре

ЛКФ

Юмарт, саран сүзләре белән җөмләләр төзи алу

1

52

7

Нәрсә бара? Кая барасың? формалары

ЛКФ

Нәрсә бара? Кая барасың формаларын җөмләдә аера алу.Ярыш, чаңгы ярышы сүзләрен белү

Индив сорау

1

53

8

" Дуслар "хикясе буенча эш

ЛКФ

Тиздән, якын, кинәт, сынды, егылды сүзлеген сөйләмгә кертү,сүзләргәя, е,ө хәрефләренкую.

Төркемнәрдә эш

1

54-55

9-10

" Кагикулда" хикәясе буенча эш

ЛКФ

ЛГКК

Текстны аңлау, сорауларга җавап бирү, яңа сүзлекне үзләштерү.Фигылнең юклык формасын табу

Фронт. сорау

2

56

57

11-12

Какбатлау Туган якка кыш килде

ЛГКК

Антонимнарны табу.Хәзерге ,Үткән , киләчәк заман хикәя фиг. Кушымчаларын таба алу , 3 зат тартым белән төрләндерә белү, яңа ел белән котлау яза алу.Кыш турында хикәя яза алу.

Индив сорау

Контрол эш

2

Шәһәрдә һәм авылда 12 дәрес

58

1

-Хәзерге заман хикәя фигылнең берлек , күплек санда төрләнеше

ГКФ

-Хәзерге заман хикәя фигылне берлек , күплек санда төрләндерү; сөйләмгә тел, милләт, русча, татарча, татар теле сүзләрен кертү.Татарстан турында текстны аңлау

Төркем. сорау

1

59

2

Бауман урам-ы ,-ын-да констр. өйрәнү

ГКФ

Бауман урам-ы ,-ын-да констр. Сөйләмдә куллана белү, тора, уйный сүзләрен төрләндерә белү

Фронт. сорау

1

60

3

Йорт, фатир, бүлмә

ЛКФ

Йорт, фатир, бүлмә, кат, йокы бүлмәсе, аш бүл., кунак бүлм. Сүзлеген сөйләмгә кертү.Кайсы урамда, йортта, ничәнче фатирда яшәвеңне әйтү белү

Фронт. сорау

1

61

4

" Мин шәһәрдә яшим" тексты буенча эш

ЛГКФ

, Трамвай белән, балалар донясы сүзтезмәләрен сөйләмгә кертү.Текстны аңлау.

Фронт. сорау

1

62

5

Җәенке җөмләләр

ГКФ

Җөмләләрне җәенкеләндереп әйтә язу.

1

63

6

кабатлау

1

64-65

7-8

Сыйфатның артыклык дәрәҗәсе.

ГКФ

ГКК

Сыйфатларны артыклык дәрәҗәсенә куя белү

Сыйфатларны артыклык дәрәҗәсенә куя белү

2

66

9

Шәһәрдә һәм авылда темасы бунча Д\ м сөйләм үстерү.

ЛГКК

Иптәшедне Казанга чакыра аның кайчан баруы, кем белән баруы турында срораштыра белү,Музейлар турында сөйләшү.Кайда яшәвең турында сөйләү һәм язу.

Индив сорау

1

67

10

Һәр, барлык, рәвешләре, -гына, -генә, -кына,- кенә теркәгечләре

ЛГКФ

Һәр, барлык, рәвешләренең җөмләдә кулланылышы, -гына, -генә, -кына,- кенә теркәгечләренең үзенчәлекләре

-гына, -генә, -кына,- кенә теркәгечләре

1

68

69

11

Кабатлау. Язма эш

ЛГКК

Татарстан шәһәрләре, Россия шәһәрләре исемнәрен яза белү, антонимнарны табу, шәһәр исемнәре белән җөмләләр төзү

Тикшерү максатыннвнзма эш

2

Әдәпле булыйк 6 дәрес

70

1-

Тәмле сүзләр

ЛККК

Исәнләшү, саубуллашуга караган сүзләрне диологларда куллана алу.Дустыңа хәерле көн(кич, иртә) тели белү.Туган көнгә чакыра алу

Индив сорау

1

71

2

Туган көндә

ЛГКК

Туган көн белән котлый алу, туган көнгә килгән кунакларны каршы ала өстәл янына чакыра , сыйлый белү."Туган көндә" темасына сәхнәләштерү

Индив сорау

1

72

3

8 нче март - әниләр бәйрәме хикәясе буенча эш

ЛГКК

Бүләк, энә,булышу, дөя сәзлеген сөйләмдә куллана алу, о, ө авазларының сүзләрдә урыны.бәйрәм котлавы яза алу.

Фронт. сорау

1

73

4

Трамвайда хикәясе буенча эш

ЛГКК

Урын, күрмәде сүзләренең тәрҗемәсен истә калдыру.Сүзлек буенча текстны аңлау, чөнки, шуңа күрә теркәгечләре белән җөмләләр төзү.транспортта олыларга урын тәкдим итә белү.

Индив сорау

1

74

5

Кемне? Нәрсәне? Сорауларын кабатлау

ГКК

"Өч ул" хикәясен уку, аңлау,сүзнең тамырын, кушымчасын аера белү

сүзнең тамырын, кушымчасын аера белү

1

75

6

кабатлау

Трамвайда хикәясе буенча охшаш хикәя төзи белү..мин хәрвакыт олыларга урын бирәм.Миңа олылар рәхмәт әйтзлзр җөмләләренең тәрҗемәсен язу( русчадан татар теленә).Дустыңны табынга чакыра белү.рәхмәт әйтә белү.

Фронт. сорау

1

Кечкенә дусларыбыз 8 дәрес

76-77

1-2

Көн саен, һәр көн констр.

ЛККФ

Юнәлеш ,төшем килеш килеш кушымчалары, 3 зат тартым алмашлыклары белән җөмлә төзү күнекмәләрен камилләштерү

2

78-79

3-4

Песием, песиемнең сүзләре

ЛГКК

Песи+ем+ нең кушымчалары.Песи турында сөйли( аларның гадәтләре, тышкы кыяфәтләре, аларны ничек каравың турында сөйләү

Индив сорау

2

80-81

5-6

Сыйфат дәрәҗәләре

ЛКФ

Тәмле, тәмлерәк, бик тәмле, тәмле түгел сүзләрен төшенү.бәхәсләшәләр, солы, сыек, орлык. сөяк сүзлеге буенча җөмләләр тәрҗемә итә белү.Хайваннарның нәрсә яратуы, нәрсә белән туклануы турында дустыңа сөйли белү

Фронт. сорау

2

8283

7-8

"Кечкенә дусларыбыз" хикәясе буенча кабатлау.Язма эш

ЛГКК

Диологларда тиешле репликаларны кую.Җөмләләргә сораулар куя белүне камилләштерү.Хайваннар турында сөйләү.Яраткан хайваның турында хикәя язу

Фронт. Сорау

Сүзлек диктанты

2

Күңелле җәй, ямле җәй 16 дәрес

8485

1-2

"Ел фасыллар" шигыре буенча эш

ЛГКК

Сорау җөмләләрне таба җавап бирә алу.тиздән, сайрый, тәмамлана сүзлеген үзләштерү.Җөмләләрне җәенкеләндереп язу.Җәй турында хикәя язу.

Индив сорау

2

86

3-

Бирегез әле, әйтегез әле

ЛГКК

Бирегез әле, әйтегез әле сүзлеген сөйләмгә кертү.Сыйфатларның чагыштыру дәрәҗәсен кабатлау, истә калдыру

Җөмләләрдә нокталар уоынына сүзләр кую

1

8788

4-5

"Төсләр" хикәясе буенча эш

ЛКФ

Әйтәләр, кайсыбыз, канат, мактанмый башлаганнар сүзлеге буенча эш.Сыйфатларның артыклык дәрәҗәсен белүне камилләштерү, төсләр турында белемнәрне ныгыту

Индив сорау

2

89

6

"Җиләк кайда күп"шигыре буенча эш

ЛКК

Аланда сүзен

Үләнне аралап сүзтезмәсен сөйләмгә кертү.

Фронт. сорау

1

90

7

Витаминлы аш" тексты буенча эш

ЛКК

Даруханә, үсә сүзлеген кертү..!, 2,3 зат алмашлыклары, исемнәрнең берлек, күплек саны, үткән заман хикәя фигыль формаларын ныгыту

Индив сорау

1

91

8

Кабатлау.Язма эш

ЛГКК

..!, 2,3 зат алмашлыклары, исемнәрнең берлек, күплек саны, үткән заман хикәя фигыл формаларын ныгыту

Фронт. сорау

1

9293

9-10

Каты , нечкә "к" авзлары

ЛГКК

Кавын, кузгалак, тулган, авыз итеп китегез сүзлеген сөйләмгә кертү.К авазының әйтелеш үзенчәлекләрен кмилләштерү

Сүзлек дикт.

2

9495

96

11-12

13

Елгада

ЛГКК

Су коена чума, көймәдә йөзә, кызына сүзлеген кертү.1,2,3 зат алмашлыклары, җөмлә төзү күнекмәләрен камилләштерү

Индив сорау

3

9798

1415

"Сабантуй" тексты буенча эш

ЛГКК

Сабантуй турында җөмләләр төзи, кечкенә хикәя яза алу

Фронт. сорау

2

99

100

101

102

1

2

3

4

Кабатлау дәресләре.

Татар халык уеннарын өйрәнү

ЛГКК

Д/М сөйләм

Җәй турында,Җәйге урманга бару, урманда җиләк, гөмбә җыю, Сабантуй бәйрәме, сабантуй уеннары турында сочинение язу, сөйләү

Тикшерү максатыннвнзма эш

4