«Рационал сандарды көбейту» ашық сабақ

Сабақ жоспары.

«Бекітілді»

Оқу ісінің меңгерушісі: Қайырқұл Ш. С.

Пәні: Математика.

Сыныбы: 6

Сабақ: №67

Күні: 26.11.13

Сабақтың тақырыбы: Рационал сандарды көбейту.

Сабақтың мақсаттары:

Білімділік: Рационал сандарды көбейту, ережелерін әр түрлі есептерде

пайдалану, тақырыпты оқушы санасына бекіту.

Дамытушылық: Сабаққа деген қызығушылығын арттыру, тез ойлап дәл жауап беруге қалыптастыру, теориялық білімдерін есеп шығаруда қолдана

білу дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік: Оқушыларды өз ойларын ашық айтуға, өз бетімен жұмыс істеуге

тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі: Интерактивті тақта, карточкалар.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ, саяхат сабақ.

Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру:

Амандасу, оқушыларды түгелдеу, зейін аудару, көрнекіліктерді дайындау т.б.

Оқушыларды 4 топқа бөліп отырғызу.

Үй тапсырмасын тексеру:

№516

1) 2) 3)

Жаңа сабақ:

Таңбалары әр түрлі екі санды көбейту.

1-мысал. көбейтіндісінің мәнін табайық. көбейтіндісін әрқайсысы -ке тең қосылғыштың қосындысы түрінде есептейік:

,

Мұндағы - көбейтіндінің мәні. Бұл жағдайда көбейтіндінің мәні теріс сан.

Таңбалары әр түрлі екі санның көбейтіндісінің мәні теріс сан.

2-мысал. ;

Таңбалары әр түрлі екі санды көбейту үшін:

1) осы сандардың модульдерін көбейту керек;

2) көбейтіндінің мәнінің алдына «-» таңбасын қою керек.

Таңбалары бірдей екі санды көбейту.

ХVIII ғасырда швейцариялық атақты математик әрі механик ғалым Леонард Эйлер теріс санды теріс санға көбейтуді түсіндірген. Л. Эйлердің түсіндіруі бойынша: . Онда -нің -ке көбейтіндісі -ке қарама-қарсы сан болуы керек. Көбейткіштің біреуі қарама-қарсы санға өзгергендіктен, көбейтінді те оған қарама-қарсы санға өзгереді. Онда

.

Мұндағы - көбейтіндінің мәні. Бұл жағдайда көбейтіндінің мәні оң сан.

Таңбалары бірдей екі санның көбейтіндісі - оң сан.

Таңбалары бірдей екі санды көбейту үшін:

1) осы сандардың модульдерін көбейту керек;

2) көбейтіндінің мәнінің алдына «+» таңбасын қою керек.

3-мысал. ; .

Көбейткіштер саны екіден көп болған жағдайда теріс көбейткіштер саны жұп болса, көбейтінді оң сан болады.

4-мысал. 1) ; 2) .

Көбейткіштер саны екіден көп болған жағдайда теріс көбейткіштер саны тақ болса, көбейтінді теріс сан болады.

5-мысал. ; .

Егер көбейткіштердің кемінде біреуі нөлге тең болса, онда көбейтінді де нөлге тең болады.

, - рационал сан.

6-мысал. 1) ; 2) ;

3) . , онда ; .

Рационал сандарды көбейтуде де көбейтудің ауысырымдылық, терімділік және үлестірімділік қасиеттері орындалады.

Көбейтудің ауыстырымдылық қасиеті: .

Көбейтудің терімділік қасиеті: .

Көбейтудің үлестірімділік қасиеті: .

Мұндағы , және - кез келген рационал сандар.

7-мысал.

1) ; ; онда .

2) ; ;

.

3) .

Егер «минус» таңбалы көбейткіш бірінші орында тұрса, онда оны жақшасыз жазуға болады: .

6-сынып оқушылары математика еліне саяхатқа шыққалы жатыр. Саяхатқа шықпас бұрын алдымен автобусқа билет алуымыз керек. Билет алу үшін мына есептерді шығаруымыз керек:

Билет алып жолға аттанар алдында азық-түлік алуымыз керек болады. Азық-түлік алу үшін дүкенге барайық:

Нан:

Шабақ:

Шырын:

Көгөніс:

Конфет:

Жеміс-жидектер:

Хот дог:

Шұжық:

Азық-түлік алып болған соң жолға шығамыз. Өзен жағасына келіп аялдаймыз. Өзеннен ұлдарымыз балық аулап, жағасынан қыздарымыз гүл тереді.

Балық: , , , .

Гүл: , , , .

Міне, оқушылар көп уақыт қыдырып, балық аулап, гүл теріп серуендедік. Енді қайтатын уақыт келді. Бірақ қайтайық десек көлігіміз оталмай тұр. Көгілігімізді жөндеп алу үшін мына есептерді шығарайық:

, , , .

Жарайсыңдар оқушылар, көлікте жөнделді. Енді үйімізге қайтайық. Бәріміз бірге «Таңбаларды есте сақтау» әнін айтамыз.

Оқулықтан №524-526 есептерді шығару.

Сабақты бекіту кезеңі:

• Таңбалары әр түрлі екі санның көбейтіндісі қалай табылады?

• Таңбалары бірдей екі санның көбейтіндісі қалай табылады?

• Көбейткіштердің біреуі нөлге тең болса, көбейтінді неге тең?

Үй тапсырмасы: №524 (7-9), 525 (5,6), 526 (7-9).

Қорытындылау: Оқушыларға сабаққа қатысқанына сай баға қою.