ЖАЙ БӨЛШЕКТЕР тарауына қайталау тапсырмалар

III ТАРАУ. ЖАЙ БӨЛШЕКТЕР

§15. Шеңбер және дөңгелек

1. Сурет бойынша бос орындарды толтырыңдар:

а) шеңбердің центрі

__________________нүктесі;

ә) шеңбердің диаметрі

_____________________;

б) шеңбердің радиусы

____________________ ;

в) ____________________ шеңбер

бойында жатыр;

г) теңсіздік белгілерін (>,< )

немесе теңдік белгісін қойып жазыңдар;

DК СК; ОЕ ОК; АВ СD;

ОВ ОА; ОЕ ОА.

2. Шеңбер сызып, оның центрін, радиусын, диаметрін әріптермен белгілеп жазыңдар.

Диаметрін, радиусын өлшеп жазыңдар.

В

3. Шеңбердің берілген радиусы бойынша диаметрін тауып жазыңдар:

а) r =12 см ә) r = 1 дм 6 см

d = ; d = .

4. Радиусы 2см шеңбер сызып, оның центрін белгілеңдер және екі диаметрін жүргізіңдер.

5. Диаметрі: а) 7см 2мм; ә) 5см шеңбер сызыңдар.

Егер ОР= 2см 5мм болса, Р нүктесі шеңбердің бойында орналаса ма, ішінде орналаса ма, әлде сыртында орналаса ма?

6. Радиусы 4см шеңбер сызыңдар. Шеңбердің ұзындығын табыңдар.

1 тәсілмен. Шеңбер бойына жіпті қойып, оның ұзындығы бойынша.

2 тәсілмен. Шеңбердің радиусын 6-ға көбейтіп.

Нәтижелерін салыстырыңдар.

§16. Үлестер. Жай бөлшектер

А

1. Фигуралардың қандай бөлігі боялған? Қандай бөлігі боялмаған?

;.

В

2. түріндегі бөлшекпен жазыңдар:

а) сегізден үш ; б) бестен төрт ;

ә) оннан үш ; в) жиырма бестен он сегіз .

3.Фигуралардың қандай бөлігі боялған, қандай бөлігі боялмаған?

;

4.Жай бөлшекпен жазыңдар:

а) х:у=____; б) m:n= ____; в) t:z=____;

5. Жай бөлшекті бөлінді түрінде жазыңдар:

а) ____; ә) б) =_____; в) =____;

6. Кестені толтырыңдар:

Бөлінді

Бөлінгіш

Бөлгіш

Бөлшек

Алымы

Бөлімі

5:7

11

18

25

72

С

7. Жай бөлшекпен жазыңдар:

а) 5 санын бөлімі 3 саны болатын:

5= ;

ә) 9 санын бөлімі 7 болатын:

9 = ;

б) 4 санын бөлімі 5,7,10 болатын:

4= ; 4= ; 4= ;

§ 17. Жай бөлшектің негізгі қасиеті. Жай бөлшекті

қысқарту

А

1. Сурет бойынша бөлшекті қысқартындар:

1) 2)

= = =

= … ; … = ... ;

3)

= = =

... = … = … = . 2. Тең сандарды кесінділермен қосыңдар.

1)

2)

3. Бөлшектерді қысқартыңдар:

4. Берілген бөлшектерге тең бөлшектерді жазыңдар:

а)

ә)

б)

С

5. а- ның қандай мәнінде теңдік тура болады:

а) а= __________;

ә) а=___________;

б) а=___________;

в) а=___________ ;

3. Тура теңдіктерді теріп жазыңдар. Дәлелдеңдер:

_____________________________________________________

§18. Дұрыс бөлшектер және бұрыс бөлшектер.

Аралас сандар

А

1. Квадраттың боялған бөліктерін бөлшекпен жазыңдар.

; ______; ______; ______; _______;

2. Дұрыс бөлшектерді, бұрыс бөлшектерді сызықтармен қосып көрсетіңдер.

Дұрыс бөлшектер

Бұрыс бөлшектер

3. Бұрыс бөлшекті аралас сан түрінде жазыңдар:

алымы

=5 36:7=5, (қалд.1)

бүтін бөлігі

; 19:5=3, (қалд.4)

4. Аралас санды оның бүтін бөлігі мен бөлшек бөлігінің қосындысы түрінде жазыңдар:

а) 3 ___; ____;

___; ___; ____;

ә) 3, 6, 11 және 32 сандарын бөлімі 7 болатын аралас сан түрінде жазыңдар:

5. а) Туристер 48 км қашықтықты автобуспен жүрді. Сонан соң автобуспен жүрген қашықтығының -ін жаяу жүрді. Туристер барлығы неше километр қашықтықты жүрді? __________________________________________________________________

__________________________________________________________________

ә) Дәптерде 24 бет бар. Оның -і жазылған. Дәптерде жазылмаған неше бет бар? _____________________________________________________________

__________________________________________________________________

6.Бос орындарды толықтырып жазыңдар:

.

7.Кесінді өзара тең 5 бөлікке бөлінді. Сонан соң осы бөліктердің әрқайсысы өзара тең 3 бөлікке бөлінді. Осы соңғы бөліктің 8 бөлігін бөлшек түрінде жазыңдар.

_________________________________________________________________

8. а) Велосипедші 12 км қашықтықты жүрді. Бұл оның барлық жүруге тиісті қашықтығының -індей. Велосипедші барлығы неше километр қашықтықты жүруге тиісті еді?

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

ә) Телехабар 1 сағат 30 минут болды. Осы уақыттың -сінде жарнама хабарланылды. Жарнама неше минут болды?

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

С

9. Паркке 60 қайың және емен ағаштарының көшеттері отырғызылды. Оның -сі қайың ағаштарының көшеттері еді. Паркке неше емен ағашы отырғызылды? ___________________________________________________

_________________________________________________________________