- Преподавателю
- Математика
- КӨБЕЙТІНДІНІҢ, ҚОСЫНДЫНЫҢ, АЙЫРМАНЫҢ БӨЛІНГІШТІГІ
КӨБЕЙТІНДІНІҢ, ҚОСЫНДЫНЫҢ, АЙЫРМАНЫҢ БӨЛІНГІШТІГІ
Раздел | Математика |
Класс | 5 класс |
Тип | Конспекты |
Автор | Иманбай А.А. |
Дата | 14.01.2016 |
Формат | docx |
Изображения | Нет |
Бекітемін:
Сабақ № 52
Күні: 31.10.2015
Сынып: 5 а, ә, б
Сабақтың тақырыбы: Көбейтіндінің, қосындының, айырманың бөлінгіштігі
Сабақтың мақсаты: Оқушыларды қосудың (көбейтудің ) ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін пайдаланып , өрнектегі қосылғыштардың ( көбейткіштердің) орындарын ауыстыру арқылы топтап жазып , ықшамдауға үйрету.Есептің өрнегін құрастырып , ауыстырымдылық , терімділік қасиеттерді пайдаланып , құрастырылғын өрнекті ықшамдап , мәнін табуға үйрету.
Сабақтың міндеттері:
Білімділік: оқушыларға көбейтіндінің, қосындының, айырманың бөлінгіштігін белгілі бір ереженін орындалуы арқылы көрсетіп үйрету
Дамытушылық: оқушылардың логикалық жылдам ойлау қабілеттерін арттыру
Тәрбиелік: оқушыларды ұқыптылық пен жауапкершілікке баулу
Сабақтың типі: білік пен дағдыны қалыптастыру
Сабақтың түрі: жаңа білім беру сабағы
Оқытудың әдісі: теориялық және практикалық
Сабақтың барысы:
Ұйымдастыру кезеңі
а) Сәлемдесу
ә) Оқушыларды түгендеу
б) Оқушылардың назарын сабаққа аудару
Жаңа материалды меңгерту
Көбейтіндінің бөлінгіштігі
-
мысал: 24 ∙ 19 ∙ 7 көбейтіндісінің 8- ге бөлінгіштігін анықтайық.
24 ∙ 19 ∙ 7 = (8 ∙ 3) ∙ 19 ∙ 7 = 8 ∙ (3 ∙ 19 ∙ 7) = 8∙ 399
Мұндағы 24 саны 8- ге бөлінгендіктен, 24 ∙ 19 ∙ 7 көбейтіндісі де 8- ге бөлінеді.
Осыдан көбейтіндінің бөлінгіштігі тұжырымдалады.
Егер көбейткіштердің біреуі берілген санға бөлінсе, онда көбейтінді да сол санға бөлінеді.
-
мысал: 90 ∙ 8 көбейтіндісі 15- ке бөлінеді, ал 15 саны 5- ке бөлінеді, онда 90 ∙ 8 көбейтіндісі де 5- ке бөлінетіндігін анықтайық.
90 ∙ 8 = (15 ∙ 6) ∙ 8 = 15 ∙ (6 ∙ 8) = (5 ∙ 3) ∙ (6 ∙ 8) = 5 ∙ (3 ∙ 6 ∙ 8) = 5 ∙ 144
Демек, 90 ∙ 8 көбейтіндісі 5- ке бөлінеді.
Егер көбейтінді b санына бөлініп, ал b саны с санына бөлінсе, онда көбейтінді с санына да бөлінеді
Қосындының бөлінгіштігі
-
мысал: 8585 + 51 қосындысының 17- ге бөлінгіштігін анықтайық. 8585 + 51 =
= 17 ∙ 505 + 17 ∙ 3 = 17 ∙ (505 + 3) = 17 ∙ 508
Мұндағы 8585 және 51 қосындыларының әрқайсысы 17- ге бөлінетіндіктен, 8585 + 51 қосындысы да 17- ге бөлінеді. Бөлінді 508- ге тең.
Осыдан қосындының берілген санға бөлінгіштігі тұжырымдалады.
Егер қосылғыштардың әрқайсысы жеке- жеке берілген санға бөлінсе, онда қосынды да сол санға бөлінеді.
Айырманың бөлінгіштігі
-
мысал. 117- 65 айырмасының 13- ке бөлінгіштігін анықтайық.
117 - 65 = 13 ∙9 - 13 ∙ 5 = 13 ∙ (9 - 5) = 13 ∙ 4
Мұндағы азайғыш та, азайтқыш та 13- ке бөлінетіндіктен, 117- 65 айырмасының мәні де 13- ке бөлінеді.
Айырманың берілген санға бөлінгіштігін тұжырымдайық.
Егер азайғыш та, азайтқыш та берілген санға жеке- жеке бөлінсе, онда айырма да сол санға бөлінеді.
Оқулықпен жұмыс
№ 586
№ 587
№ 588
№ 589
№ 590
№ 593
№ 594
Бекіту
Көбейтіндінің бөлінгіштігін қалай анықтаймыз?
Қосындының бөлінгіштігін қалай анықтаймыз?
Айырманың бөлінгіштігін қалай анықтаймыз?
Үйге тапсырма
№ 599, № 600
Бағалау
Оқушыларды біліміне қарай бағалау
Қорытынды