Сабақтың тақырыбы «Тапқыр достар»

«Тапқыр достар»Мақсаты: оқушылардың интеллектуалдық ой – өрісін, білім деңгейін көтеру, танымдық деңгейлерін өрістету, тіл байлығын, өз ойын жеткізу, қазақ тілінде еркін сөйлей білу әрекеті мен сөйлеу шеберлігін жетілдіру, олардың сөздік қорын тексеру, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту, сұрақтарға толық жауап беру дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру, мемлекеттік тіліміз – қазақ тілінде еркін сөйлеуге үйрету, оны құрметтеуге, тіл тазалығын сақтауға тәрбиелеу.Өткізу жоспары:1. Құпия хат.2. ...

Раздел	Классному руководителю
Класс	-
Тип	Конспекты
Автор	Алимбаева Л.Н.
Дата	06.03.2015
Формат	doc
Изображения	Нет

Поделитесь с коллегами:

«Тапқыр достар»

Мақсаты: оқушылардың интеллектуалдық ой - өрісін, білім деңгейін көтеру, танымдық деңгейлерін өрістету, тіл байлығын, өз ойын жеткізу, қазақ тілінде еркін сөйлей білу әрекеті мен сөйлеу шеберлігін жетілдіру, олардың сөздік қорын тексеру, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту, сұрақтарға толық жауап беру дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру, мемлекеттік тіліміз - қазақ тілінде еркін сөйлеуге үйрету, оны құрметтеуге, тіл тазалығын сақтауға тәрбиелеу.

Өткізу жоспары:

Құпия хат.
«Полиглот»
Топ сайысы.
«Мың бір мақал».
«Есімдер әлемінде».
«Тапқырлар» сайысы.

Кіріспе сөз:

Қазақ халқында «Білекті бірді жығады, білімді бірді жығады» деген аталы сөз бар. Бұл мақал бүгінгі таңдағы тәуелсіздік шаңырағын көтерген қазақ мемлекетіне, оның тізгінін ұстаған игі жақсыларына, зиялы қауымына, жас ұрпаққа бағыттай айтылғандай естіледі. ҚР «Тіл туралы» Заңын, ҚР «Тіл саясатының Тұжырымдамасының» шешімін жүзеге асыру негізінде, қоғамдық тұрақтылық пен ұлтаралық келісімін нығайту және мемлекеттік тілдің мәртебесін көтеру мақсатында «Жеті жұрттың тілін біл, жеті түрлі білім біл» тақырыбында интеллектуалды ойын өткелі отыр.

Тіл туралы қанатты сөздер:

Тіл өнері дертпен тең,

Тілін білмеген түгін білмейді.

Ғ. Мүсірепов.

Тіл сыйлы етер, құтты қылар, өсірер,

Бас та жарар, қадір - құтты өшірер.

Жүсіп Баласағұн.

Тіл - адамның ойын білдіретін құрал,

Тіл жоқ жерде ұлт жоқ.

Ш. Айтматов.

Тіл қай жерде, қай ұлтта болмасын, қадірлі де құдіретті. Қай халықтың болмасын тілі өзіне тән қымбатты да қимас қазынасы. Сол сияқты біздің ана тіліміз де - алтындай асылымыз, мөлдір маржанымыз, ғажайып гауһарымыз дей отырып, бірінші сайысымызды бастайық.

І. «Құпия хат» әр топқа беріледі, құпия хат арқылы жыр шумақтарын оқу, ол үшін әліпби ретін жақсы білу керек.

1 - нұсқа.

25 39 16 39 17 / 17 8 18 38 19!

25 39 16 39 17/ 28 34 39 18 / 17 37 19, / 21 16 39 22 / 25 39 23 39 16 7 39 / 8 16 39 17!

1 23 1 16 37 17 17 8 18/ 1 23 37 17 17 8 18/ 15 1 25 1 23/ 15 20 13 37 22,

25 39 16 7 39/ 15 20 23 6 1 26/ 22 1 23 37 11 37 17

3 28 5 39 18/ 17 8 18 39 19!

Тілім менің!

Тілім үшін мың өліп, тірілді елім!

Аралыммен, арыммен қатар қойып,

Тілді қорғау парызым бүгін менің!

2 - нұсқа.

2 26 8 11 20 4/, 1 3 1 13 7 37/ 21 25 14 8 18/ 7 2 23 39 24/ 25 39 16 39/,

25 39 16/ 15 1 25 15 1 18/ 25 20 15 25 1 23/, 25 1 16 6 1 25/ 6 1 23 37 34/ 25 39 16 39/,

15 1 18 34 1/ 11 1 19/ 15 1 3 37 16 7 1 13 17 11/,

10 8 25 8 23/ 8 18 7 39/.

8 24 25 39 16 24 39 18/ 17 8 17 16 8 14 8 25 25 39 14/ 2 23/

39 24 25 8/ 28 18 39/.

Әуезов, Абайды өткен дәріс тілі,

Тіл қатқан Тоқтар, Талғат ғарыш тілі.

Қанша Заң қабылдаймыз, жетер енді,

Естілсін мемлекеттік әр істе үні.

3 - нұсқа.

1 18 1/ 25 39 16 39 17,-

1 16 25 37 18/ 27 42 17/ 15 27 18 7 1 6 37 17/,

1 15/ 3 8 24 39 14 25 8/ 2 16 7 12 39 19 7 39/ 25 37 19 7 1 7 37 17/.

24 8 18 39 19/ 10 1 11 37 19/, 24 8 18 39 19/ 2 18 39 19/ 1 13 25 1 23 37 17/,

24 1 18 1 17/ 24 21 18 39 22/ 3 1 13 16 1 18 6 1 18 34 1/ 25 39 16 - 10 1 6 37 17/!

Ана тілім -

Алтын ұям, құндағым,

Ақ бесікте әлдиіңді тыңдадым.

Сенің жазың, сенің әнің айтарым,

Санам сөніп,

Байланғанша тіл - жағым!

4 - нұсқа.

1 18 1/ 25 39 16 39 17/,

7 1 18 1/ 25 39 16 39 17, 3 1 15/ 25 39 16 39 17/,

24 8 18 24 39 11/ 3 1 15 37 25/ 7 28 18 12 8 7 8 18/ 25 1 22 25 37/ 14 39 17?

24 8 18 24 39 19/ 17 8 18 39 19/ 15 1 24 39 23 8 25 39 17,

34 1 25 25 37 6 37 17/,

24 8 18 24 39 19/ 17 8 18 39 19/ 25 1 11 1 16 37 6 37 17,

22 2 14 25 39 5 39 17.

Ана тілім,

Дана тілім, бақ тілім,

Сенсіз бақыт дүниеден тапты кім?

Сенсің менің қасіретім, шаттығым,

Сенсің менің тазалығым, пәктігім.

ІІ. «Жеті жұрттың тілін біл, жеті түрлі білім біл» демекші келесі сайысымыз «Полиглот» деп аталады. Бұл сайыста оқушылардың қазақ тілімен қатар басқа тілдерді меңгергенін білеміз. Жұмбақтың шешімін, мақал - мәтелдердегі жасырын сөздерді тауып, оларды орыс, ағылшын тілдеріне аудару керек. (5 минут).

Өнер алды - ............. тіл. (қызыл, красный ...........)
Күш - білімде, білім - ................ (кітап, книга ............)
............ сүті - бал, .................. тілі - бал. (ана, мать........... . бала, ребенок, .........)
Кітап - білім бұлағы, ............ өмір шырағы. (кітап, книга...., білім, знание,.........)
..... тас жарады, тас жармаса бас жарады. (тіл, язык,.......)
Адамның өзі жетпеген жерге ........... жетеді. (сөз, слово, ..........)
............ пәле - тілден. (бас, голова, ........)
Ақыл - ......., ашу - дұшпан. (дос, друг, .............)

ІІІ. Топ сайысы.

Фразеологиялық сөз тіркестерін шешу. (3 минут)

Қой үстіне бозторғай жұмыртқалаған заман. (бейбіт өмір)
Тайға таңба басқандай. (анық)
Қой аузынан шөп алмас. (жуас, момын).
Сүттен ақ, судан таза. (адал, кіршіксіз)
Түймедейді түйедей ету. (үлкейту)
Үріп ауызға салғандай (әдемі, сүйкімді)
Екі езуі екі құлағына жету. (қуану).
Сөздің майын тамызу. (әдемі сөйлеу)

ІҮ. «Мың бір мақал»

Келесі байқау «Мың бір мақал» деп аталады. Орыс халқының мақалдары беріледі, ал сіздер оларға ұқсаған қазақ халқының мақалдарын тауып, сызықша арқылы көрсетесіздер. (3 минут)

Язык до Киева доведет

Жел тұрмаса, шөптің басы қимылдамас.

Заставь дурака богу молиться, он и лоб расшибет

Сұрай - сұрай Меккеге де жетесің.

Ласковое слово и кошке приятно

Айтылған сөз - атылған оқпен тең.

Нет дыма без огня

Біреуге ор қазсаң, өзің соған түсесің.

Словом и убить можно

Жыланның уы тісінде, адамның уы тілінде.

Не рой другому яму, сам в нее попадешь

Шаш ал десе, бас алады.

Слово не воробей, вылетит, не поймаешь.

Жылы - жылы сөйлесең, жылан інінен шығады.

Ү. «Есімдер әлемінде» сайысы.

Әр адамның есімі нені білдіреді, оның шығу тарихы неге байланысты болғаны да әркімді қызықтырады. Есімдерді тауып жазу. (3 мин)

Красивая как луна - Айсұлу. Золотоволосая - Алтыншаш. Гранат - Анар.

Торжество - Салтанат. Будь мужественным - Ербол. Гражданин - Азамат.

Надежда - үміт. Мужественная душа - Ержан. Лунный цветок - Айгүл.

Лунная душа - Айжан. Шелк - Жібек. Ласточка - Қарлығаш. Любовь - Махаббат.

Утренняя звезда - Таңшолпан. Жемчуг - Меруерт. Красивая - Әдемі, Сұлу.

Глаза как у верблюжонка - Ботакөз. Справедливый - Әділ. Лунный свет - Айнұр.

Черноволосая - Қарашаш. Горящий цветок - Жанаргүл. Нежный цветок - Назгүл.

Смородина - Қарақат. Счастье - Бақыт. Душа цветка - Гүлжан.

Яблочный цветок - Алмагүл. Бриллиант - Гауһар. Белый папугай Ақтоты.

Соловей - Сандуғаш.

ҮІ. «Тапқырлар» сайысы. Берілген сөздерден басқа сөздер құрастыру.

Әрбір топқа «Қанағаттанарлық» деген сөз беріледі.Тіл байлығы - әрбір елдің ұлттық мақтанышы. Ол атадан балаға мирас болып қалып отырған баға жетпес мұра. Демек, әр адам ана тілін көзінің қарашығындай қорғауға, орынсыз шұбарланудан сақтауға, төл тілінде сөйлеуге тиіс.

Сайыстың қорытындысын шығаруға сөз әділқазылар алқасына беріледі.