Қолданбалы курстардың оқушы ізденісінде алатын орны

С.Сейфуллин атындағы №5 көпсалалы мектеп лицейі

БАЯНДАМА

«Қолданбалы курстардың оқушы ізденісінде алатын орны»

Дайындаған: Мусина Б.Ж.

2014-2015 оқу жылы

Қолданбалы курстар бағдарлы пәндер бойынша оқушылардың білімін тереңдетуге,кеңейтуге,

олардың қандайда қолданылуы жайлы оқушыларда білім қалыптастыруға

арналған курстар және оқушының қатысуға міндетті және таңдуға құқылы пәндер.

Қолданбалы курстары оқушылардың талап-тілегін, қызуғышылығын қанағаттандыруға арналған. Олар таңдалған сыныптың бағыты мен

бағдарына байланысты болуы да, болмауы да мүмкін.

Жалпы білім беру мекемелерінің базистік оқу жоспарының мектеп компоненті мен оқушы компонентін жүзеге асыруды көздейтін бағдарлы оқу процесінде маңызды орын алатын қолданбалы және таңдау курстарын ұйымдастырудың әдістемелік ерекшеліктеріне соңғы уақытта үлкен мән берілді. Аталған курстар бағдарлы оқытуды жүзеге асырудың басты құралы ретінде қарастырылады. Қолданбалы курстар жарнамалық сипатты және олардың мазмұны «пән тұрғысынан емес, оның практикалық пайдалығы тұрғысынан» құралады. Жалпы бұл курстар бағдарлы пәндерді оқытуда пәнаралық байланысты жүзеге асыруды қамтамасыз ету үшін де оқытылуы мүмкін. Алайда оларға бөлінген уақыт оқу бағдарламасы бойынша меңгертіп үлгермеген материалды оқуға жұмсалуы тиіс. Сондықтан қолданбалы курстарға қажетті материалдарды таңдауға бағдарлы пәндерден сабақ беретін мұғалімдер өздерінің бағдарламаларын құру жұмыстарын «Оқушыға қолданбалы курс несімен пайдалы және оны оқып-үйренуге қалай қызықтыруға болады? Оқушы ізденісінде алатын орны қандай?» деген сұраққа жауап бере алатындай етіп жүргізуі қажет.

Мектептегі ізденіс жұмысының және оқушының ойлау қабілеттінің даму жолдарының алғы шарттарының бірі - баланың пәнге деген қызығушылығын анықтау, тәрбиелеу, жетілдіру, бойындағы ерекше қасиеттерін көрсетуге, дамытуға мүмкіндік көрсету. Осы қағиданың негізінде ерекше қабілеті бар балалар ізденіс жұмыстарына белсенді қатысып тартылады.

Іздену жұмыстары арқылы оқушының ойлау қабілетін анықтап және олардың жетілуіне тиімді жағдай жасау. Балалардың ізденіс жұмысқа бейімделуі - терең білімнің негізі болып ғана емес, оқушының ойлау қабілетінің даму кепілі болып табылады.

Қазіргі өркениетке ұмтылған қоғам талабына сәйкес, Қазақстан Республикасының дамыған елдермен иық тіресіп тұруы үшін, еліміздің болашағы мен қазіргі кезеңі үшін білімді, зерделі, өз бетімен іс-әрекет ете алатын, қоғамнан өз орнын таба алатын шәкірттерді дайындауда қолданбалы курстардың оқушы ізденісінде алатын орны ерекше.

Оқушының ізденушілік қасиетін қалыптастыру оқытудың түрлі формалары мен әдістері арқылы жүзеге асырылады. Солардың ішіндегі ең тиімдісі (ізденушілік) - оқушыларға бейінді курстарды ұйымдастыру. Биік танымдық қабілет, тұрмыс-тіршіліктің сырын ұғуға талпыныс баланың ерте жасынан туындайды екен. Сондықтан ізденушілікке баулу қолданбалы курстардан басталуы керек. Ендеше мектепте оқушыны ізденіс жұмысына қатыстыра отырып ғылыми мен техниканың жетістігіне сәйкес армандарына жетуге, өз жолдарын дәл табуға ғылымға жетелеу арқылы өздерінің қабілеттін ашуларын көмектесуіміз қажет.

Уақыт талабы оқыту технологияларын жаңартуды талап етуде. Оқу-тәрбие процесінің тиімділігі педагогикалық мамандардың шығармашылық бастамасына тығыз байланысты.Жеке тұлға қалыптастыруда жаңа оқытудың әдіс-тәсілдерін іздестіру пәндік білім саласында игерілетін білімдерімен анықталады.Мұғалім қазіргі заман технологияларын игеру мәселесіне көбірек көңіл бөлуі қажет. Бәсекеге қабілетті білім беру кеңістігін құруға бағытталған қазақстандық білім беру реформасы бағыттарының жалпы орта білім берудің жоғарғы деңгейіндегі бейінді оқыту жатады. Бейінді оқыту жалпы орта білім берудің жалпы орта білім беру деңгейіндегі оқытуды саралау жүйесі ретінде қарастырылады. Бейінді оқытуды жоғары сыныптар екі бағыт бойынша оқитын болады: қоғамдық-гуманитарлық және жаратылыстану-математикалық бағыт.Мектеп бұл екі бағыттың бірін немесе екеуін де оқушылардың қажеттілігі мен олардың ата-аналарының сұранысын ескере отырып таңдап бағыттары бойынша физика-техникалық , экономика-математикалық бағыт. Білім беруді қазіргі кезеңге сәйкес өзгерту әрбір оқушыға белгілі бір білім жиынтығын меңгертуге ғана бағытталмай, сонымен бірге жеке адамның танымдық және жасампаздық қабілеттерін дамытуды ойластыруы тиіс.Әрбір оқушының қызығушылығы мен қабілетін ескеру, оқытудың іс-әрекеттік мәнділігін арттыру, саралап оқыту, білімнің практикалық бағытталуын күшейту, оқу материалдарының мазмұнын оқушының өмір тәжірибесіне жақындату, оның өз бетінше оқу және ізденушілк қызметін кеңейтетін жағдайлар туғызу білім сапасын арттырудың пәрменді тәсілдері болып саналады. Жалпы оқу пәндерінің ерекшеліктеріне сәйкес оқушылардың практикалық және эксперименталдық қызметіне көп көңіл бөлгені жөн. Осыдан оқушының өзіндік танымдық қабілеті артып, практикалық дағдылары қалыптасады, оқуға құлшынысы артады. Қазіргі кезде оқу процесін ұтымды ұйымдастыру технологияны пайдалану арқылы ғана жүзеге асады, яғни оқу процесін жобалау керек. Іс-әрекеттік құзыреттілік әдіс арқылы оқытуды ұйымдастыруда оқушылардың өзіндік таынмдық қызметін артыратын педагогикалық технологияларды көп қолдану қажет. Мұғалім оларды таңдауда мына критерийлерді: оқу пәнінің ерекшеліктерін, оқушының даму деңгейін және жас ерекшеліктерін, өз бетінше оқу деңгейін ескеруі тиіс.

Жалпы оқу бағдарламасын іске асыру қосымша әдістемелік оқу құралдары, арнайы құралдар мен көрнекі және зертханалық құралдар, баспа материалдар, электрондық оқулық, видеофильмдері және видеофрагменттер, ақпараттық және техникалық оқу құралдары бар арнайы жабдықталған оқу кабинеттерінде жүргізуі тиіс.

Қорыта айтқанда, бағдарлы оқытудың мақсаты - өздігінен даму бағдарын анықтап, дамитын және өздігінен дұрыс шешім қабылдай алатын, өзін- өзі жетілдіріп өсіруші, өзін- өзі тәрбиелеуші тұлға қалыптастыру болып табылады.

Пайдаланылған әдебиеттер:

1.Қазақстан Республикасындағы 12 жылдық жалпы орта білім беру

тұжырымдамасы.

2.Қазақстан Республикасы «Білім » туралы Заңы.- Астана, 2007.

3.Қонақова К. және т.б. ҚР мектептерінде бейінді оқытуды ұйымдастыру

бойынша әдістемелік нұсқаулар.-А:Ы.Алтынсарин ат.ҚБА,2006- 32 б.