Классный час на тему Эр чол

Раздел Классному руководителю
Класс -
Тип Конспекты
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Класс шагы: « Тыванын эр улузунун дуруму»

Киржикчилер (Адалар, кырган- ачалар болгаш 6-гы класстын оолдары).

Сорулгазы:

  1. Оолдарны бичиизинден тура мозу-будуштуг, мерген угаанныг, эрес-кашпагай, берген созунге ээ болурунга, боттарынын эр адынга толептиг, чоок кижилеринин , чонунун камгалакчылары болурунга кижизидер;

Дерилгези: 1. Фломастерлер, карандаштар, карточкалар.

«Эр кижи быжыг, ус кижи тодуг»

«Ада оруун оол салгаар

Аът оруун кулун салгаар»

«Ада турда чон таныыр, аът турда чер коор»

Организастыг кезээ.

1.А.Арапчор.Шулук: «Эр кижинин чангыс состуу» Хомушку Сугдер.

Эр кижинин чангыс состуу

Экти-биле эннеш болур-

Эр кижинин эткен созу

Эртине дег унемчелиг.

Эр кижинин шынчы созу

Ээлиг болгаш харыылыгбоор-

Изиг кузел, чурээ-биле

Идегээнге даянгыыш боор.

а).Тыванын ,сумунун ховар оолдарынын чуруктары

б) Оореникчилернин кылган ажылдары.(Болуктеп кылган ажыл)

Чогаадыглар, чуруктар «Мээн ачам», «Езулуг эр кижи деп кымыл?» , Номчугаш «Мээн ачам»

Оюннар. «Мээн ог-булемнин эмблемазы»

в)Сергей Шойгу- Тыва чоннун чоргааралы, маадыры,…) Анзат удуртур

г) Богун класс шагында Монгуш Мерген- Херелдин ачазы Монгуш Айдыс Сонгулдааевич аалдап келген.Чечен дайынынын киржикчизи. Уругларга сонуургадып сос берген)

4.Рефлексия.Чогаадыг. Ёзулуг тыва эр кижи кандыг болурул ужурлугул? (4-5эн-не эки чогаалдарны номчудар)

Анкета: «Бистин клазывыста ёзулуг эр кижи кымыл?» (туннээр)

Фломастерлер, карандаштар, карточкалар.

Башкы: - Эргим, хундулуг оолдар, адалар, кырган-ачалар! Богун бис эр кижи,эр чол дугайында ажык чугаа чорудар бис.

-Эр кижи кандыг болурул?

- Кандыг кижини езулуг эр кижи дээрил?

-Эр чол деп чул?

Эр чол амыр эвес. Чаш оол озуп, эзер дергизинден туттунар, угаан кирер, чоорту куш-швыдалдыг, топтуг-томаанныг, бодун камгалап шыдаар, херек болза чоок кижирлерин, чонун камгалаар «чалбыыш оттуг шургуп унер» эр болур. Эр кижи торел болукту, аймак-чонну, арбан-сумуну, кожуун-хоорайны баштаар мозу-дудуштуг кижи болур. Оол уругнун караандан-на кандыг кижи болуру илден боор.

Хатчыл чернин ыяжы дагыр.

Кайгал эрнин караа оттуг.

Эр чолдун негелделери кандыг болурул?

-бодунун шынчы созун кезээде бадыткаар.

-эчис соруунга чедер.

-езулуг эр бооп чурттаар.

Эр кижинин оруунга кандыг бергелер таваржып болурул?

«Эр кижинин отка-коске душпезе, орланы эки

Кыс кижинин аксы чыдываза, томааныы эки» деп тыва чоннун мерген угаадыы бар.

Эр кижинин эртер «тос бергези» амгы уеде-даа мерген утка-шынарын чидирбээн.

  1. Тос-тостун соогунга дадыгар.

  2. 2.Тос харлыында чарыш ады мунар, адазынга эш болур, эмдик аът ооредир.

  3. Тос кулаш сыдымнын ээзи болур.

  4. Эр эжинге шынчы болур..

  5. Олум ажыын шыдажып эртер.

- оске чуртка сырыннавайн чоруур

- орт халавын чайлап эртер

- чашпаа кижиге алыспас.

  1. Эр кижи оруун оруктаар, тос хемни кежер.

  2. Эр кижи амыдыралдын тос артын ажар.

  3. Тос дээрнин чанныындан чайлай дужуп чоруур.

  4. Эр кижи назынында тос тандынын кежиинии четтирер ужурлуг.

Эр кижи бичиизинден тос бергенин негелделерин шыдажып эрттеринге белеткенир, бодун кижизидер. Тос бергеге торулбазаы дээрге эр хиндиктиг кижи бурузунун сагыыр дурумун кууседири болур.

Кодекс чести мужчин Тувы. (номчуур)

Эр кижи тура-соркутуг болза

Эл куруне хей-аъттыг боор.

Эр кижи эзир ышкаш ораннарны эргий ужар. Оон доктааган черинге кижилер «Адан адаан адын кымыл, оглум?» деп айтырар. Эр кижинин ады дээрге.

Эр кижинин Эр кижинин хууда ады хууда ады

Эстип читпес эртине -дир.

Чус-чус чылда торел дамчыыр

Чудуг-сузуг сылдызы-дыр.

Ынчангаш, ада -иезинин адап берген адынын ужур-утказын билип ап, адынга толептиг бооп чурттаар. «Аныандан адын камна» деп чоннун мерген угаадыы бар.

Эр адым олур орнунга, эр бодум олгени дээре .

Адан адаан адын бода, иен адаан шолан бода.

Аданын улегери

Ада кижи оглунга улегер-чижек болур.

«Оол уруг адазынга чоок, кыс уруг иезинге чоок» дижир. Адазы чуну кылып чоруурул, чуну кылып билирил оглу ону дозевилеп, ооренир. Ынчанганда, ада кижи оглунун мурнунга эр адын бедик тудуп, торел чонун, торээн черин , ыдык сагылгаларын ооредип, базым-буру угаадып чоруурундан келир уенин езулуг эр кижизи хевирлеттиненер. Эр кижинин эки будужу- хая-даш дег быжыг болурундан ангыда энерелдиг, эрге чассыында, кээргээчел сеткилинде. Ынчангаш тенек оолдарынар чажын суйбай тудуп, сарыг бажын чыттап каап чорууру артык эвес. Бистин клазывыста ачазынын оолдары база бар, авазынын оолдары база бар болгай. Оолдарынарга чоок бооп, оларнын сеткилин билип, бергелерни ажып эртеринге дузалажып, арга-суменер берип, эки улегер бооп чоруурунарны кузээйн.

«Ада турда чон таныыр

Аът турда чер коор».

« Аданын сеткилинден, ажы -толу адырылбас.»

Силернин оолдарынар -силернин торел аймаанарнын уламчызы , ажыл-херээнернин , ончу-хоренгинернин салгакчызы болур дээрзин утпанар!

«Ада олур-оглу артар. Аът олур- баглаажы артар.» Тыва чоннун мерген угаадыы чиге соглээн.

Тыва кижи аътка ынак. Улегер домактарда, мерген угаадыгларда-даа аът темазы кезээде кады чоруур. Ынчангаш шулук

«Тыва кижи аътка ынак» Монгуш Мерген- Херел.

Хундулуг аныяк адалар! Эргим оолдар ! Богунгу класс шагын доозуп тура силерге кузээрим болза,

Эр адынар камнап, бедик тудуп чорунар,

Эр чолунар унелеп, чоргаарланып чорунар! деп йорээр-дир мен. Курай, курай!

Адалар-биле чурукка тырттырары.

Туннел.



© 2010-2022