Сыныптан тыс тәрбие сағаты Ел болашығы-білімді ұрпақ

Тақырып: Ел болашығы-білімді ұрпақ.

Мақсаты: Дарынды оқушыларды анықтау, олардың қабілетін ашу, алған білімдерін өмірде қолдана білу шеберліктерін арттыру. Оқушылардың ойлау қабілетін, тапқырлығын, жылдамдығын, таным белсенділігін арттыру. Еркін сөлеу қабілеттерін ашу. Сергектік, зеректігін дамыту. Өзін-өзі тануға, сұраққа мәдени түрде жауап беруге, айналадағы ортамен қарым-қатынас жасауға, адамгершілікке, ана тілін сүйіп қастерлеуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Сайыс сабақ
Пәнаралық байланыс: әдебиет, тарих, қазақ тілі.
Көрнекілігі: Интерактивті тақта,слайттар, қима қағаздар.

Кіріспе сөз.

Нұрлы жұлдыз, бабам тілі, сен қалдың!-деп Мағжан ақын жырлағандай, құрметті ұстаздар мен оқушылар апталығымыздың бүгінгі күні 8-11 сынып оқушыларымен өткізілетін «Ел ертеңі - дарынды ұрпақ» атты тіл сайысымызға қош келдіңіздер!
- Сайысқа төрелік айту үшін қазылар алқасымен таныстырып өтейін. Қазақ тілі мен әдебиеті пәндерінің мұғалімдері Балтабаева А.С.және сурет сабағының мұғалімі Сокова Е.Ю. Әр бөлімнен кейін қазылар алқасы , ұпайларың бағалап, түсінік беріп отырады.
- Ана тілі қазағымның қаймағы,
Тілің сенің өміріңнің айғағы.
Бүгін міне, тіл туралы сайысқа,
Әр сыныптың білгірлері шығады.

-Бүгінгі біздің сайысымыз 4 бөлімнен тұрады:

1-бөлім - БӘЙГЕ

2-бөлім - ЖОРҒА

3-бөлім - ДОДА

4-бөлім - ЗЕРДЕ

Бәйге.

Сұрақтарға жауап беру. Дұрыс жауапқа 1 ұпай.

• М. Әуезовтың атақты романы.

• Жатыс септігінің жалғауларын ата.

• Қазақ тілінде неше сөз табы бар?

• Ыбырай Алтынсарин қай жылдары өмір сүрген?

• "Ит өлген жер" фразиологизмінің мағынасы қандай?

• «Ғылым таппай мақтанба,

• Орын таппай баптанба » - деген өлең шумағын кім жазған?

• Белгісіздік есімдігі қандай сөздерден жасалады?

• "Үш арыс " кімдер?

• Бір жылда неше ай бар?

• Қазақ тілінде неше септік бар?

• Төбе шашы тік тұру - тұрақты сөз тіркесінің мағынасы қандай?

2-оқушы

• ҚР-ның валютасы?

• ҚР-ның Ата Заңы күні ?

• Қазақ халқының ұлттық музыкалық аспабы.

• Алыс сөзінің антонимі

• Жалғаудың неше түрі бар?

• Қазақтың тұңғыш ғарышкері

• Мұғалім сөзінің синонимі

• Сілесі қату -тұрақты сөз тіркесінің мағынасы қандай.

• Жиі-сөзінің антонимін ата

• Жазушы Мұқановтың есімі кім?

• Алғаш рет мектеп ашқан кім?

• Қазақтың батыр қыздары кім?

• Қазақтың үш биін ата.

• Фонетика нені зерттейді?

• Қазақстанда алғаш ғарышқа ұшқан кім?

• Атақты, алғашқы күрес шебері?

• Қазақстан Республикасының тәуелсіздік күні?

• Ұлы Отан соғысына қатысқан қазақтың батыр қыздары кімдер?

*Атақты суретші кім

3-оқушы Күй атасы кім?

• «Бөбек» қорының президенті кім?

• Қазақ тілінде неше дыбыс бар?

• Қос сөздер нешеге бөлінеді?

• Қазақ тілінде жалғаудың неше түрі бар.

• Есімдік неше түрге бөлінеді.

• Етістіктің райларын ата.

• Есімшенің неше түрі бар.

• Үш жұртты ата.

• Абайдың әжесі кім?

• Шоқан Уәлихановтың шын аты.

• Абай Құнанбаев кім?

• Айша Биби кесенесі қай қалада?

4-оқушы.

• Әбілхан Қастеевтың суреттерін ата.

• Тұрлаулы мүшелерді ата.

• Асан Қайғы қай ғасырда өмір сүрген?

• "Соғым басына" шақыру деген не?

• Абылай ханның шын аты кім?

• Заттың атын білдіретін сөз табы.

• Еліміздің бас қаласы қай қала?

• ҚР Конституциясы қанша бөлім, қанша баптан тұрады?

• Қазақ хандығының негізін қалаған хандарды ата.

• Тәуке ханның заңдар жинағы

• Жыл басынан құр қалған жануар?

• Қазақ жазба әдебиетінің негізін салушы

• Астана қаласының бас символы

• Қазақ өлкесінде тұңғыш мектеп ашқан

Таңдалған ұяшық бойынша сұрақтар

• ЖОРҒА . Дұрыс жауапқа 50- ұпай

• Жұмбақ

Тіл жоқ өзінде,

Сөзі бар ізінде. (қалам, ручка, реn)

• Жұмбақ

Көкке шаншып құйрығын,
Келеді шауып жүйрігім. (жылқы- лошадь- horse)

• Жұмбақ

Тастан тасқа секірген,
Ұзын салпаң құлақты
Қойдан маза кетірген. (ешкі- коза- goat)

• Жұмбақ

Қабат-қабат қапталған,

Асыл сөзбен апталған,

Парағы бар сөйлейтін,

Ол қазына өлмейтін. (кітап, книга, book)

• Жұмбақ

Екі айнасы бар,
Екі найзасы бар. (сиыр- корова - cow)

• Жұмбақ

Үй үстінде алтын тас,

Алайын десем табылмас. (жұлдыз, звезда, star)

• Жұмбақ Аласа ғана бойы бар,
  айналдырып киген тоны бар. (қой- баран- sheep)

• Жұмбақ

Бір нәрсе жоғарыда от жағып тұр,

Дабылдап дабылын ол қағып тұр.

От жағып, дабыл қағып тұрғанында,

Сабалап төмен қарай су ағып тұр. (жаңбыр, дождь, rain)

ДОДА .

Мақал-мәтел сайысы
Берілген мақалдағы жасырын сөзді тауып, мақалды жалғастыру. Дұрыс жауапқа 10 ұпай

1-оқушы

*Тіл - адам ойының … (айнасы)

• Аңдамай сөйлеген … (ауырмай өледі)

• Ойнап сөйлесең де… (ойлап сөйле)

• Тисе терекке, тимесе … (бұтаққа)

• Айтылған сөз, … (атылған) оқпен тең

• Бал тамған тілден … (у) тамар

• Көп сөз - … (бос сөз)

• Көп сөз - күміс, аз сөз - … (алтын)

• Жасыңда қылжаң болсаң, өскенде …(мылжың) боласың.

• Таза сөйлеу - биік … (мәдениеттілік)

2-оқушы

* Жолдасы жақсы жолды болар, (жолдасы жаман қолды болар).

• Ұсталы ел озар, (ұстасыз ел тозар).

• Дос жылатып айтаты (Дұшпан күлдіріп айтады).

• Ерлік білекте емес, (жүректе).

• Талапты ерге (нұр жауар).

• Ақылды қария - (ағып жатқан дария)

• Досы көпті жау алмайды, (Ақылы көпті дау алмайды). Жолдасы жақсы жолды болар, (жолдасы жаман қолды болар).

• Ұсталы ел озар, (ұстасыз ел тозар).

• Дос жылатып айтаты (Дұшпан күлдіріп айтады).

• Ерлік білекте емес, (жүректе).

3-оқушы

• Талапты ерге (нұр жауар).

• Ақылды қария - (ағып жатқан дария)

• Досы көпті жау алмайды, (Ақылы көпті дау алмайды).

• Жігіт бір сырлы. (Сегіз қырлы болсын).

• Туған жердей жер болмас (Туған елдей ел болмас)

• Ел үмітін (ер ақтар).

• Жігіт бір сырлы. (Сегіз қырлы болсын).

• Туған жердей жер болмас (Туған елдей ел болмас)

• Ел үмітін (ер ақтар)

• Тіл тас жарады, тас жармаса…( бас жарады).

4-оқушы

• Сөз тапқанға … (қолқа жоқ)

• Дос жылатып айтады … (дұшпан күлдіріп айтады)

• Шебердің қолы ортақ … (шешеннің сөзі ортақ)

• Білекті бірді жығады … (білімді мыңды жығады)

• Туған жердің күні де ыстық … (түні де ыстық)

• Адам жерге нәр береді … (жер адамға нан береді)

• Жалғыз адам орман емес … (жалғыз кірпіш қорған емес)

• Батыр туса ел ырысы … (жаңбыр жауаса жер ырысы)

• Бірлігі жоқ ел тозады … (бірлігі күшті ел озады)

• Ауылдан асқан байлық жоқ

ЗЕРДЕ

Сөзден сөз шығару. Әрбір сөзге 1 ұпай

Қазақстан

Қызылорда

Көкшетау

Қорытынды

Mұхтар Әуезов «Темір тозады, ұрпақ озады. Дүниеде өлмейтін сөз ғана, халқымызбен бірге жасап келе жатқан асыл мұра сөзімізді арзандатып алмайық!» - деген екен. Қазақ тілімізді жете білу арқылы ғана біз өз халқымызды әлемге таныта аламыз. Ұлттық мінез, ұлттық намыс танытайық, құрметті оқушылар! Тіліміздің жұлдызын биіктетейік!