Баяндама «Оқушылардың функционалды сауаттылығын дамыту. »

КММ «Балқаш қаласы Н.К. Крупская атындағы жалпы білім беретін №4 орта мектеп»

Баяндама

«Оқушылардың функционалды сауаттылығын дамыту.»

Орындаған: қазақ тілі мен әдебиет пән мұғалімі Есильбаева А.М.

Балқаш 2014-2015 оқу жылы

Оқушылардың функционалды сауаттылығын дамыту

«...білім тек қана жастарға пәнді түсіну қабілеті ғана емес, ол алған білімдерін сыныптан тыс жерде, кез келген жағдайда тиімді пайдалана білуі…»

(Н. Назарбаев. Қазақстан халқына жолдауынан(27 қаңтар 2012 ж.)

Қай уақытта «функционалды сауаттылық» термині пайда болды

«Функционалдық сауаттылық» термині алғашқы рет 1957жылы пайда болды. ЮНЕСКО -ның құжаттарымен қатар, «сауаттылық» және «минималды сауаттылық» ұғымдары пайда болды.

«Сауаттылық» және «минималды сауаттылық» ұғымдары қалай анықталады?

сауаттылық - бұл оқу, жазу, санау дағдылар және құжаттармен жұмысы.

Минималды сауаттылық - қарапайым ақпаратты оқу және жазу қабілеттері

«Функционалды сауаттылық» термині қалай анықталады?

Функционалды сауаттылық - бұл адамның алған оқу мен жазу дағдыларын әлеуметтік ортада қарым-қатынас арқылы пайдалану қабілеті( банкте есеп счет ашу, ережені оқу, кері байланысқа қатысты сауалнама толтыру және т.б.), яғни бұл сауаттылық деңгейі, адамға сыртқы ортаға қарым-қатынасқа түсуге мүмкіндік береді және тез ортаға ену әрекеті, сонымен бірге осы ортада әрекет етуі болып табылады.
Қарым-қатынасқа түсу әрекетінде мәтіннен алған ақпаратты алып, оны басқаларға жеткізу және олармен араласып қарым-қатынасқа ену болады.

Функционалды сауаттылықтың қандай формалары бар?

1.Жалпы сауаттылық.

2. Компьютерлік сауаттылық.

3. Ақпараттық сауаттылық.

4. Коммуникативтік сауаттылық.

5. Шетел тілін білу сауаттылығы.

6. Тұрмыстық сауаттылық.

7. Жедел жағдаяттар кезіндегі сауаттылығы.

8. Саяси-қоғамдық сауаттылық.

Функционалды сауаттылықты ерекшеліктері қандай?

Тұлғаның қасиеттері тұрақты сауаттылығы функционалды сауаттылықтан ерекшелігі ол жағдаяттар кезінде тұлғаның мінезінен қалыптасады.

Функционалды сауаттылық

1)Оқу мен жазу дағдыларын қалыптастыру базалық деңгейі болып табылады;

2) Тұрмыстық мәселелерді шешуге бағытталған;

3) Нақты жағдаяттарда кезінде адамның мінезін пысықтайды;

4) стандарттық, стереотиптік есептерді шығару дағдылары;

Функционалды сауаттылықтың жоқтығын қалай білеміз?

Функционалды сауаттылықтың жоқтығын жиі кездесетін кез келген жағдаяттарға түскенде білеміз.

Функционалды сауаттылықтың жоқтығын жағдаяттардың өзгерген кезінде, өмір сүру әрекеті және кәсіби іс-әрекеттер кезінде байқалады. Адамдар көбінесе жаңа технологиялармен қолданысқа алған кезде көреді. Мысалы, кейбір адамдар банкоматтан ақша алу әрекеті, ұялы телефондардың инстукциялары, кейбір қондырғыларды қалай пайдалану керектігін білмейді және т.б.

Функционалды сауаттылықпен қандай құзіреттіліктер байланысты?

1. Әртүрлі технологияларды таңдау және қолдану қабілеті.

2. Мәселелерді көре білу және оны шешу жолдарын іздестіру қабілеті.

3. Өмір бойы оқу қабілеті.

Білім беру қызметінде жоғары сынып оқушыларының ФС қалыптастыру деңгей.

Технологиялық элементтер

1-ші деңгей пәндік

2-ші деңгей жалпы пәндік

3-ші деңгей мета пәндік

Білу объектсі

Нақты пәндік объектсі

Жалпы пәндік объектсі

Фундаменталды білім беру объектсі

Мәселе

Оның себеп-салдары? Соңынан қандай нәтиже шығады?

Факторлары?

Тұрмыстық жағдайға шығу. Осы логикалық деңгейде өзінің ішкі тұлғалық сезімін сезіну әрекеті

Адам, қоғам, табиғат және дүниені тану нақты мәселелердегі оның рөлі және маңызы

Технологилық элементтер

1-ші деңгей пәндік

2-ші деңгей жалпы пәндік

3-ші деңгей мета пәндік

Мақсат қою және міндеттерді анықтау

Оқыту объектсін оқу және оның мазмұнын білу

Мәселелені талдау аналогиясы. Оқыту объектісінің білу деңгейі жалпы пәндік жинақтауға итермелеу

Оқыту объектісінің фундементалды жақтарына шығу әрекеті

Міндеттерді шешу тәсілдері

бақылау, өлшеуіштер, баяндау, сынақ, фактілерді іздеу және оны табу, үдеріс кезіндегі тенденцияны анықтау

Жалпы пәндік оқыту объектісінің зерттеу әдістері және оны түсіну, жинақтау және теориялық зерттеу деңгейі

Метапәндік талдау және оқыту объектісінің зерттеу мағанасына қорытынды жасау

Технологилық элементтер

1-ші деңгей пәндік

2-ші деңгей жалпы пәндік

3-ші деңгей мета пәндік

мақсатты жүзеге асыру

Бақылау нәтижелерін демонстрациялау, экспериментті қорғау, нақты аргументті көрсету, алдын ала болжау. Қортындыны жинақтау

Себептердің гипотезасын қорғау. Көптүрлілігін және бірізгілігін білу. Мәдениет пен ғылымдағы оқыту объектісінің мазмұны көптүрлі болатындығын ескеру

Тұжырымдамалық-мағаналы мәселелеріне кіріспе және мәтінмен мәселеленің арасындағы ерекше байланысты таба білу, оған белсенді түрде қатысу

Іс-әрекетке рефлексия

Қарастырылған мәселелердің қалай қолданыста болатындығы, түсіну әдістерін талдау

Ғылыми заңдылықтардың ұқсастығы мен ерекшеліктерін ажырата білу және оны нақтылайды

Тұрмыстық жағдайға шығу. Осы логикалық деңгейде өзінің ішкі тұлғалық сезімін сезіну әрекеті