Сабақтың тақырыбы: Ұрпақ тәрбиесі

Ұрпақ тәрбиесі - ұлт болашағы

Ұрпаққа ұлттық тәрбие беру

Әлеуметтік игілікті қамтамасыз ету өмір сүру сапасын арттырумен, сондай - ақ еліміздің адам ресурстарын ұлғайтумен қатар жүргізілуі тиіс. Еліміздің ғылыми, білім беру және денсаулық сақтау кешендерінің басты мұраты осы.

Президент Жолдауынан

Әр халықтың, әр ұлттың, адамзат қоғамының ертеңгі күнге үміт артар сенімі де, серігі де, өмірі де - балалар.

Бүгінгі сәби-ертеңгі ұрпақ жалғасы, біздің болашағымыз.

Балаларымыздың болашағы біздің қолымызда. Бұл қоғамның қандай болуы -ертеңі - балаларымыздың қандай болып өсуіне тікелей байланысты.

Демек, баланың әлеуметтік тұрмыс жағдайын дұрыс сараптап, оны қорғау, қамқорлыққа алу - бүгінгі күннің өзекті мәселенің бірі болып табылады.

Қазақстан Республикасының Конституциясында «Балаларына қамқорлық жасау және оларды тәрбиелеу ата-ананың табиғи құқығы әрі парызы» деп отбасының міндеті анық көрсетілген.

«Қазақстан - 2030» бағдарламасында алыс болашақты қандай сапада көруіміз керектігі айтылған. Сонымен бірге «Отбасы туралы заң», «Жоғары және орта білім тұжырымдамасында» әрбір отбасына өзінің ұрпағын тәрбиелеп қатарға қосу міндеті жүктелген. Сөйтіп отбасының әуел бастан-ақ өзіне тән киелі міндетін орындау қажеттігі бекемделе түсті.

Отбасы - баланың ең жақын әлеуметтендіру ортасы қатарында өмірдің мақсаты, құндылықтарын біліп, өзін қалай ұстау керектігі туралы алғашқы мағлұматтарды береді және онда басқалармен қарым -қатынас орнатуына іс жүзінде дағдыланады. Сөйтіп өзінің «кім» және «қандай» екенін, басқалардың «кім» және «қандай» екенін практикада сынап көруі. Отбасында әртүрлі жағдаяттармен төтенше ахуалдарда өзін ұстаудың нормаларын, мінез-құлқын реттеудің өлшемдерін меңгереді.

Ата-ананың үгіт насихаты, түсіндіруі, олардың үлгі - өнегесі үйдегі ахуал, отбасының психологиялық тынысы арқылы балалардың әдеті, мінез-құлқы, жақсы -жаманды бағалауының қалыптасуымен бірге қандай қылықтары үшін сөгіс алып, қандай жаза алатындықтарын, әділдік пен адалдық туралы ұғынып өседі.

Қазіргі заманда отбасының құрылымы өзгеріп, ондағы мүшелер саны азайып, бала саны кеми түсті. Қоғамдағы әлеуметтік, мәдени, экономикалық жаңғырулар, әртүрлі сипаттағы әлемдік деңгейдегі ақпарат алмасу, отбасы мүшелерінің арасындағы қарым-қатынас сипатына да өз әсерін тигізіп отыр. Өйткені әкеге бағыну, өзінен үлкен апа, ағаны сыйлау қазақ арасында жоғалмағанымен әлсірей түсті. Көп жағдайда әке жауапкершілігі әлсіреп, керісінше аналар отбасы үшін жауапкершілікті өз мойындарына алуда. Осы заманның тағы бір ерекшелігі : толық емес отбасылар көбейіп, ата, әке, қайын жұрт, нағашы жұрт деген туыстық байланыс әлсіреді.

Отбасы қарым - қатынасының дұрыс болмауынан келіп шығатын тәрбиедегі қателіктерді төмендегідей жіктеуге болады. Баланың қуанышы, күйзелісі, қайғысы секілді ішкі жандүниесіндегі толқыныстарды көре түра мән бермеуіне оны байқамау осындай балаға қамқорлықпен бақылау жетіспеушілігін гиперпротекция деп атаймыз. Қазымырлықпен көзден бір елі таса қылмай бақылаудың да жақсылық әкелмейтіндігін белгілеп, оны әсіре қамқорлықтың күшті түрі деп белгілейді. Бұған душар болған балалар еркіндікті қатты аңсайды, оған қолы жеткен кезден бастап жүгенсіз кеткен жылқы сияқты алды -артына қарамай әр түрлі жағымсыз жағдайларға ұшырайды.

Кейде мұны реттеп алу қиынға соғады да, баланың болашағы күмәнді істерге соқтырады. Баланың жүріс - тұрысын мүлде бақылаусыз қалдыру, кетірген қателіктеріне ескертулердің болмауы, тиымсыздық, тойымсыздық балаларды ызақорлықпен алаңғасарлық, қанағатсыздыққа, тез сынып қалатын жүгенсіздікке соқтырады. Ауруын, әлсіздігін сылтаурлатып ата - анаға дегенін істеу өзімшілдік, тәкаппарлық, бағасын арттыру секілді қылықтардың қалыптасуына соқтырады.

Сондықтан ауру баланың жағдайы қаншалықты назар аударуды талап ететініне нақтылы мөлшерлеу күрделі болсада аса маңызды мәселе екенін естен шығармау керек. Тегінде ең берекелі, ең парасатты тәжірибе - әрине халық түйген тұжырымдар, ғасырлар бойы зергерлік ұқыптылықпен сұрыпталған үрдістер, дамыған даналық дәстүрлер, ұстаздық ойлар болса керекті.

Адамзат қоғамының даму тарихында ғасырлар бойы қоғамды құраушы жеке адамдардың мінез - құлық жағынан пісіп - жетілуі, қалыптасуы әр заман, әр ұлт ойшылдарының санасында терең орын алып, пікір күресін тудырып келген. Жалпы шығыс пен батыс гуманистерінің бәрі де «Дүниенің ең асылы, бағалысы - адам , ал оның бақыты - бала» деп білген.

Қазіргі кезде елімізде экономикалық және әлеуметтік қиындықтар орын алғаны бәрімізге белгілі. Халықтың басым көпшілігі жұмыссыз болғандықтан әлеуметтік тұрмыс жағдайы төмен отбасылардыңда саны аз емес. Әлеуметтік тұрмыс жағдайы баланың білім мен тәрбие алуына өз ықпалын тигізеді.

Әрбір халық ұрпағымен көктеп өркен жаяды. Әрбір мемлекет рухы таза, санасы биік, білімді де білікті ұрпағынан қуат алады, ол өзінің әрбір жаңа буын жас ұрпағы жетілген сайын дамудың жаңа биіктеріне көтеріледі.

Мектеп ата - анамен бірлесіп жұмыс жүргізуде оқушылардың ата - аналары туралы толық мағлұмат жинап алынды.

Жоспар жасауда төмендегідей құжаттар басшылықа алынды.

1.Әлеуметтік педагог (Ереже)

2. Білім туралы Заң

3. Бала құқықтары туралы Конвенция.

4. Қазақстан Республкасының еңбек туралы Заңы.

5. Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы Заңы.

6. Қазақстан Республикасындағы 12 жылдық жалпы орта білім беру тұжырымдамасы.

7. Жетім балалармен ата - анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған білім беру ұйымдары қызметінің Үлгі ережесі.

8. Кемтар балаларды әлеуметтік және медициналық - педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы Заңы.

9. Кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтардың профилактикасы мен балалардың қадағалаусыз және панасыз қалуының алдын - алу туралы Заңы.

10. Білім беру ұйымдарының білім алушылары мен тәрбиеленушілерін оқулықтармен қамтамасыз ету ережесін бекіту туралы Үкімет қаулысы.

11. Әлеуметтік қорғалмаған білім алушылар мен күнкөрісі төмен отбасылардан шыққан білім алушыларға қаржылай және материалдық көмек көрсетуге бөлінетін қаражатты жұмсау ережесін бекіту туралы Үкімет қаулысы.

12. Жаңа онжылдық - жаңа экономикалық өрлеу - Қазақстанның жаңа

мүмкіндіктері.

Қазақстан Республикасының Президенті

Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы.