- Преподавателю
- Классному руководителю
- Класс шагы Девиг-эзирнин самы
Класс шагы Девиг-эзирнин самы
Раздел | Классному руководителю |
Класс | 6 класс |
Тип | Конспекты |
Автор | Донгак Ч.А. |
Дата | 20.01.2016 |
Формат | docx |
Изображения | Есть |
Хөнделең муниципалдыг бюждеттиг ортумак ниити билиг школазы.
Класс шагы :
(5-6 класстарга)
Класс башкызы:
Донгак Ч.А., тоогу башкызы
Хонделен 2015ч.
Сорулгазы:
- тыва хурештин бир элементизи - девигнин ужур-утказын уругларга билиндирер;
- торээн чонунун чаагай чанчылдарын, культуразын сагындырып, уругларнын чугаа-домаан сайзырадыр;
- уругларны тыва нациязынга, чер-чуртунга чоргаарланып чоруур кылдыр ооредип, чоннун хундулээчел, эвилен-ээлдек эки чанчылдарынга кижизидер.
Дерилгези: презентация, чуруктар, тыва улустун ыры «Доге-Баары».
Класс шагынын чорудуу.
-
Башкынын киирилде созу.
- Экии уруглар! Мени Мерген Калин-оолович дээр. Хонделен ортумак школазынын куш-культура болгаш 6-гы класстын удуртукчу башкызы мен. Удавас кел чыдар тыва чоннун нациоанл байырлалы - Шагаа кел чыдар. Хой чылы - биле башкыларга база эргим уруглар, силерге быжыг кадыкшылды, чедиишкиннерни, аас-кежикти, ак орукту кузеп, йорээп тур мен.
- Ынчангаш Шагаа байырлалы кел чыдар болганда тыва чоннун ойнап чораан оюннарын адаптынарам, уруглар.
- Шын-дыр. Богун клазывыс кичээлинге девиг дугайында чугаалажыр бис.
- Силер, уруглар, тыва хуреште девигни чуу деп билип турар силер? (оореникчилернин харыылары)
II.1. Башкынын девиг дугайында тайылбыры.
- Девиг - тыва хурештин бир онзагай кезээ. Хуреш уезинде девиг корукчулернин, «аарыкчыларнын» кичээнгейин чайгаар-ла хаара туда бээр. Хиндиинде хир безин чок ак-кок дээрде чоргаар ужуп чоруур эзир ышкаш, янзы- буру чараш шимчээшкиннерни могелер коргузе бээрге, корукчулернин хей-аъды кодурлуп, онзагай чараш чуулге чайгаар-ла алзы бээр.
Чалгыннарын агаарга долузу-биле херип алгаш шолээн, оожум кылыйтып, агаарны ийи талазынче чарып, таваар ужуп орар кылдыр девиир, азы тайга-сыннарнын эзирлер ышкаш кылыйтыр ужугуп кээп, черни сиртиледир тепсээр кончуг куштуг могелерни суг коорге суртенчиг-ле.
Могелернин ол ышкаш чон мурнунга девиири моге кижинин хей-аът кирип, бодун чонга бараалгадыры, эът-ханын, эр соруун коргузери болур. Девигден моге кижи психологтуг чедиишкинни болгаш оожургалды база алыр. Аянныг чараш девигни чон кучулг эзир куштун шуургедиинге анаа эвес домейлээн.
- Ынчангаш уруглар, девиг дыка ужур уткалыг-дыр бе? Девиг моге кижини хурешке куш-шыдалын мооннеп белеткеп турары ол-дур.
Девиг - эзирнин самы - чуглуг куштун ужугары.
Девиг - ( орус дыл кырынга)полет орла, танец орла - символ небесной силы, огня и бессмертия.
2. Девигни музыкага уделгези-биле ойнап коргузери, могенин идик-хеви-биле таныштырылгазы.
III. Туннел кезээ.
- Удавас кел чыдар Ада-чурт камгалалынн хуну, февраль 23-биле силерге уруглар чагыг-сос-биле класс шагын тондурейн: эр кижи - турза узун, тутса моге, атса часпас, аас-соске чечен-мерген, ажыл-ишке кызымак, Ада-чурт камгалакчызы, ог-буленин баштыны, даянгыыжы, дайынга эрес-маадыр, ооредилгеге угаанныг, эрге-чагыргага шынчы болур ужурлуг.
IV. Рефлексия.
- Бо хун кичээлде чуну билип алдынар?
- Девиг деп чул? Кандыг ужур-уткалыг-дыр?. Байырлыг уруглар, четтирдим кичээл дээш.