Еліктеуіш сөздер (6 сынып)

Еліктеуіш сөздер

Сабақтың мақсаты:білімділік - еліктеу сөздердің түрлері туралы түсінік беріп,басқа сөз таптарынан ерекшеліктерін таныту,өмірден түрлі мысалдар келтіре отырып,еліктеу сөздердің түрлерін ұқтыру; тәрбиелік - тіл өнерінің құдіретін ұғына білуге,туған жерін,Отанын сүюге тәрбиелеу;дамытушылық - оқушылардың сауаттылығын,танымдылығын,сабаққа деген қызығушылығын арттыру,сөйлеу тілін,ой жүйелеу шеберлігін дамыту.

Түрі:жаңа тақырыпты меңгерту.Әдіс-тәсіл:ойқозғау,сын тұрғысынан ойлау,топтастыру,ВЕНН диаграммасы,сергіту сәті,шығармашылық жұмыс.

Көрнекілігі:интерактивті тақта,үлестірмелі қағаз,жұмбақтар,шар,сіріңке,қолшам,өлеңдер,ұяшық астына жасырылған тапсырмалар.Пәнаралық байланыс:әдебиет.

Сабақтың барысы:І.Ұйымдастыру:оқушыларды түгелдеу;назарын сабаққа аудару. ІІ.Үй тапсырмасын сұрау.Негізгі және туынды еліктеу сөздер,329-жаттығудың орындалуын тексеру.ІІІ.Жаңа сабақ.

Қызығушылықты ояту кезеңі. «Ой қозғау»

1.Қазақ тілінде неше сөз табы бар?

2.Сөз таптары қазақ тілінің қай саласында оқытылады?

3.Сіздер қай сөз таптарымен таныссыңдар?

4.Еліктеу сөздер дегеніміз не?

5.Еліктеу сөздер құрамына қарай нешеге бөлінеді?

6.Еліктеу сөздер тұлғасына қарай қалай бөлінеді?

Балалар,біз күнделікті өмірде талай іс-әрекетке куә болып,талай іс-әрекетті өзіміз орындаймыз.Бүгінгі өтетін тақырыбымыз бойынша мен осы өмірден сіздерге әр түрлі тәжірибелер көрсетемін,сұрақ қоямын.Сіздер жауаптарыңды дәптерлеріңе жазып отырасыңдар.

1.Сіріңкені жағып,ыдыстағы суға батырамын.

Сұрақ.-От қайтіп сөнді?(Быж етіп).

2.Сағаттыалып,стол үстіне қоямын.

-Сағат қалай жүріп тұр?(Тық-тық етіп).

3.Шарды үріп,инемен жарып жіберемін.

-Шар қалай жарылды?(Тарс етіп).

Енді,балалар,жаңа көріп,жазған жауаптарыңа байланысты не ұқтыңдар?Дыбыстарды қай сезім мүшесімен қабылдадыңдар?

1.Бір оқушыны тақтаға шақырамын.Оқушы келе жатқанда қолымды көтеріп: тоқта!- деген белгі беремін.Оқушы кілт тұра қалды.

Сұрақ.-Оқушы қалай тоқтады?(Кілт).

2.Қолшамды жағып сөндіру.-Шам қайтті?(Жарқ).

Қимылды естідік пе,көрдік пе?Оқушылар өз ойларын айтады.Оқушылардың айтқан жауаптарымен флипчартта жазылған ережені шторды ашып салыстырып, жаңа сабақты тұжырымдаймын.

Еліктеу сөздер

Еліктеуіш Бейнелеуіш

Естілген дыбыстарға еліктеу Табиғаттағы заттардың қозғалысын ,
арқылы пайда болған сөздер күйін көру арқылы сипаттайтын,

Мысалы:быж етіп,тық-тық етіп, бейнелейтін сөздер

тарс етті Мысалы:кілт тоқтады,жарқ етті.

ІV.Мағынаны ажырату.Деңгейлік тапсырмалар.

1-деңгей.Ой толғаныс «Көктем кереметі»тақырыбына еліктеу сөздерді қатыстырып 5 минуттық эссе жазу.

2-деңгей.Интерактивті тақтадан флипчартта жасырылған тапсырмалар «Ұяшық таңдау»

1.Адасқан сөздерді орнына қойып,сөйлемді оқы.

Шатұр-шұтыр күн селдете жаңбыр күркіреді де құйды.Ол мырс етіп мені мысқылдағандай күлді.

2.Өлеңді оқы.Осы салт туралы не білесің?

Қаз-қаз басқан,Әзір алға аз басқан Құлап қалма,қарағым,

Құлап қалсаң сөз басқа.Табаныңды тап-тап бас

Адымыңды шақтап бас Әжем қазір кеседі,

Тұсаулы аяқ аттатпас.Табаныңды тып-тып бас,

Үлкендердей нық қып бас.Әне,айнада өзіңе-

Талтаң бала шықты ұқсас.

3.Бұрқ-сарқ,сатыр-сұтыр сөздерін етістікпен тіркестіріп,сөйлем құра.

4.Жұмбақты шеш.Еліктеу сөзді тап.

Жылт-жылт етеді

Жылғадан өтеді.

3-деңгей.Үлестірмелі қағазбен жұмыс.Семантикалық карта.Тест.Сөйлем құрау.

Оқушыларға тапсырылған жұмыстары тексеріледі.

V.Оқулықпен жұмыс.331-жаттығу.

VI.Сергіту сәті.Жұмбақ шешу

1.Тарпаң,тарпаң тарбиған, 2. Сылдыр-сылдыр жүгенім,

Түрі жаман барбиған.(бақа) Сұлу қара дөненім.(бұлақ)

3.Жиі-жиі себелесе көктен, 4.Орманда жоғары,

Шөп шығады көптен. Ағашқа қонады.

Сатыр-сұтыр тулайды, Тұмсығын балға етіп,

Тоқ-тоқ-тоқ соғады. Онсыз егін қурайды.(жаңбыр) (тоқылдақ)

5.Ақ сарайын талқандап,

Шықты біреу талтаңдап.(балапан)

VII.Бекіту.Венн диаграммасы.

Еліктеу сөздер. Дара, күрделі, негізгі, туынды.

Табиғаттағы заттардың қозғалысын,күйін көру арқылы сипаттайтын, бейнелейтін сөздер.

Естілген дыбыстар- ға еліктеу арқылы пайда болған дыбыстар.

VIII.Үйге тапсырма.333-жаттығу.Еліктеуіш сөздерді қолдана отырып «Айналадағы әлем-дыбыстар әлемі» тақырыбына шығарма жазу.

IX.Бағалау.Оқушылардың сабаққа қатысу ынтасын ескере отырып тиісті бағаларын қою.