Методикалық нұсқау Ата-аналар назарына

Ата-аналар назарына!

"Неге көбінесе БАЛАЛАР қылмыстың құрбаны болады?"

Өйткені балалар аңқау және бейқам! Ал қылмыскер кез келген баланың тілін таба біледі. Сондықтан, сіздің балаңыз, бір қадам жасар алдында өз әрекеттерін жаксылап ойлап алуы қажет. Зорлықтан құтылуға болады. Бұл үшін тек қана жағдайды дұрыс бағалау және дұрыс шешім қабылдау қажет. Сіздің балаларыңыз өз сезімдеріне сене білуі керек. Егер олар қасындағы адамнан кішкене де болса күдіктенсе немесе бірдеңеден қауіптенсе, онда ең дұрысы одан аулақ кету керек.

ӘРДАЙЫМ САҚ БОЛ!

Қауіпсіздік ережелерін сақтай отырып, сіздің балаңыз қиын жағдайда ең дұрыс шешім қабылдай алады және қылмыскермен кездесіп қалудан құтыла алады.

Бұл үшін оған төрт "Жоқ" ережесін мәңгілікке ұғып алу қажет:

• Бейтаныс адамдармен сөйлеспе және оларды үйге кіргізбе.

• Олармен лифтіге және кіре беріске кірме.

• Бейтаныс адамның көлігіне отырма.

• Мектептен кейін, әсіресе қараңғы түскеннен кейін көшеде көп жүрме,ал егер бейтаныс адам жай ғана керекті көшені көрсетуді немесе қолдорбаны көтерісуді, дүкенге шығарып салуды өтінсе, бәрібір ЖОҚ - деп айт!

Көшені қалай табуды түсіндір, шығарып салуға еш жағдайда келіспе! Егер тіпті бейтаныс адам сенің ата-анаңның жақсы танысы екенін, оны саған олар жібергенін айтса да, ата-анаңның ескертпегенін айтып, ешқандай жағдайда ешқайда шығарып салма!

Қандай жағдайларда әрдайым "ЖОҚ!" деп жауап беру қажет:

• Егер сені қонаққа шақырса немесе үйге дейін шығарып салуға ұсыныс жасаса, ол тіпті көршің болса да.

• Егер саған мектепке немесе бала бақшаға бөгде кісі келіп тұрса, ал ата-анаң бұл жөнінде алдын ала ескертпесе.

• Бір жерге бару, бір нәрсені көру немесе ойнау туралы барлық ұсыныстарға, тіпті өте қызық болса да, "Жоқ!" деп жауап беру қажет. Ал үйге келгенде міндетті түрде осы адам туралы үлкендерге айту қажет. Бірақ ересек адам өте табанды болса ше? Егер ол саған : "Сені үлкен жігіт пе десем, ал саған анаң рұқсат бермейді екен ғой!" десе,келіспе!

-Егер ата-анаң жоқта шала таныс адам келсе, оны пәтерге кіргізуге немесе онымен бірге ,бір жерге баруға болмайды.

Қылмыскерлер көбінесе балалардың аңқаулығын пайдаланады, сондықтан бөгде адамдармен қажетсіз әңгімелер айтуға болмайды. Үйге дейін жеткізіп салуға немесе хайуанаттарды көруге, сүйікті ойыныңды ойнауға ұсыныс жасаса,оған еш жағдайда келіспеу керек.

Қылмыскердің барлық уақытта қорқынышты болып көрінбейтінін балаға түсіндіріңіз. Кез-келген маньяк уақытша мейірімді және сүйкімді адамға айнала алады.

"Қылмыскер өзінің құрбандарын

ҚАЙ ЖЕРДЕ күтіп тұрады?" ЛИФТІДЕ!

• Лифтіге сенің артыңнан кабинаға кіретін бөгде адамның жоқ екеніне көз жеткізгеннен кейін ғана кір.

• Егер шақыртылған лифтіде бейтаныс адам болса, кабинаға кірме.

• Лифтіге бейтаныс адаммен кірме.

• Егер бейтаныс адам лифтіге кірсе, оның артында тұрма және оның әрекеттерін бақылап тұр.

• Әрдайым ең жақын қабаттың түймесін бас.

• Егер лифтінің есігі ашылса, алаңқайға шық, үйдің тұрғындарын көмекке шақыр.

• Қауіпсіз жерге шыққан кезде дереу полицияға қоңырау шалып, не болғанын, нақты мекен-жайды, сондай-ақ шабуыл жасағанның ерекше белгілерін және қайда кеткенін хабарла.

Ал егер құтылып кетуге мүмкіндік болмаса, жағдайға қарап әрекет ету қажет. Егер зорлықшыл сенің аузыңды жауып, киіміңді шешсе, оны қорқытпа, жылама, сабыр сақта, онымен сөйлесуге тырыс.

Қолыңнан келгенше - барлық әдіспен қорған, егер қашуға мүмкіндік болса, киімдеріңді жинамай қандай киімде болсаң солай қаш.

КІРЕ БЕРІСТЕ!

• Үйге жақындағанда артыңда біреудің бар-жоғына көңіл аудар. Егер біреу келе жатса кіре беріске жақындама, көшеде 15-20 минут жүре тұр, егер бейтаныс ер адам артыңнан қалмаса, ол туралы алдыңнан шыққан кез-келген ересек адамдарға айт.

• Егер үйде домофон болса, кіре беріске кірер алдында өз пәтеріңе қоңырау шалып, ата-анаңа сені қарсы алуын өтін.

• Егер бейтаныс ер адам кіре берісте болса, дереу далаға шық және кіре беріске ересек үй тұрғындарының кіргенін күт.

• Кеш түскеннен кейін кіре берістің алаңқайына шықпа.

• Қоқысты ертеңгілік уақытта шығарған дұрыс.

• Күтпеген кезде шабуыл жасалса жағдайды бағала және мүмкіндігінше қаш немесе барлық тәсілдермен қорған.

БӨТЕН КӨЛІКТЕ!

Көлік - ол қатынас құралы ғана емес, сондай-ақ қылмыс құралы болуы да мүмкін. Бөтен көлікке тіпті рульде немесе көлік салонында әйел адам отырса да отыруға болмайтынын нақты білу қажет. Бөтен автокөлікте қалған кезде қылмыс құрбаны болмау үшін "Автокөлікте өзіңді ұстау ережесін" орындау керек:

• Егер бағыттас көлікке отыратын болсаң, шығарып салғандарға көліктін нөмірін, маркасын, жүргізушінің тегін жазып алуын өтін және ата-анаңа ол туралы хабарла.

• Егер жүргізуші жыныстық қарым-қатынасқа көңіл білдірсе, көлікті тоқтатуды өтін. Егер ол талапты орындамаса және көлікті тоқтатпаса, онда есікті аш немесе терезені сындыруға тырыс, яғни басқа жүргізушілердің назарын аудару үшін барлығын жаса. Егер көше қиылысы патрульденсе, полиция қызметкерлерінің назарын аудартуға тырыс.

• Жүргізушінің жол серік алу жөніндегі ұсынысына келіспе, ал егер ол дегеніне көндірсе, сәл алысырақ тоқтауын өтініп, көліктен шығыңыз. Егер көлікте жолаушылар болса, онда отырма. Жолдың бойымен келе жатқанда көліктерге қарама-қарсы бағыттағы жолды таңда.

КӨШЕДЕ!

Көшеде балаларды тіпті күндізгі уақытта да көптеген қауіп-қатер күтіп тұрады. Егер саған бейтаныс адам қадалса:

• Сені ұстап алғанша күтпе.

• Біраз уақытқа оның назарын бұру және алаңдату үшін мүмкіндігінше шабуыл жасаушының бетіне бір нәрсе лақтыр (мысалы, портфель, аяқ киім салған сөмке немесе бір уыс ұсақ-түйек).

• Адамдар көп жаққа қашып кет.

• Егер сенің ауызыңды қолмен қысса, қолын тістеп ал.

• Кез-келген қолда бар құралдарды пайдалан: қалам, тарақ немесе кілттер (шабуыл жасаушының қолына, аяғына немесе бетіне сұғып ал); кез-келген аэрозоль ( көзіне қаратып шаш); аяқ киімнің өкшесі (аяғынан бар күшіңмен теп). Бар күшіңмен төбелес, қолдарыңды бей-берекет сілтей берме. Шабуыл жасаушының бір жерін барынша ауыртуға тырысу қажет.

• Ол әлсіреген кезде - қаш.

Баспа атауы «№47 жалпы білім беретін мектеп» ММ

Мекен жайы: Ақтөбе қаласы, Жеңіс даңғылы, 5

Байланыс телефондары: 8 (7132) 50-06-24

№47 жалпы білім беретін мектеп

Ата-аналармен оқушыларға арналған

а қ п а р а т

Ақтөбе 2015 жыл.