Баланың дамуына әсер ететін әлеуметтік, биологиялық, психологиялық факторлар (планирования))

Оқытушы

Р.К.Ильясова

Пәні:

Педагогика

Мамандықтар

0111000 -"Негізгі орта білім»"; 0103000-Дене тәрбиесі және спорт; 0105000 - Бастауыш білім беру.

Біліктілігі

0105013 - Бастауыш білім берудің мұғалімі

Тобы

2бКШО - 9

Сабақтың тақырыбы:

Баланың дамуына әсер ететін әлеуметтік, биологиялық, психологиялық факторлар

Уақыты

Сабақтың типі:

Жаңа оқу материалын хабарлау

Сабақта қолданылатын педагогикалық технологиялар:

Ә) Оқушылардың іс-әрекеттік белсендіру және күшейту негізіндегі педагогикалық технологиялар: проблемалық, тірек сигналдар арқылы оқыту; СТО технологиясы.

В) Оқыту үрдісін тиімді басқару және ұйымдастыру негізіндегі педагогикалық технологиялар: АКТ, топтық оқыту.

Б) білімді бақылау және бағалау.

Құзыреттілікке жеткізетін сабақтың мақсат-міндеттері:

А) ақпараттық құзыреттілік

Ә) коммуникативтік құзыреттілік

Б) проблеманы шешу құзыреттілігі

Баланың дамуына әсер ететін факторлар. Тұқымқуалаушылықтың, ортаның, тәрбиенің бала дамуындағы рөлі. Әрбір факторлың жеке тұлғаға ықпалын талдау. Акселерация және ретрадация, олардың әлеуметтік және педагогикалық мәні.

Баланың биоәлуметтік белгісінің(жынысы, ұлты, жасы) мұғалімнің жұмысына ықпалы туралы диалогтар.

«Қиын» балаларды тәрбиелейтін тәрбиелік іс-шара жоспарын жасау. Педагогикалық процесстің әртүрлі субъектілермен дау - дамайсыз қарым - қатынасты жобалау.

Р.Киплингтің «Маугли» повесі Мауглидің тағдыры» туралы пікірталас. Педагогика бала жынысын ескермейтін ғылым болып қала бере ме? - деген сұраққа жауап беру. «Жеке мүдде мен қоғамдық мүдденің арасалмағы» туралы өз ойларын ортаға салу.

Сабақтың әдісі:

сөздік, көрнекілік, практикалық, түсіндірмелі-иллюстративті, репродуктивтік, проблемалық, ішінара зерттеу, эвристикалық, білімді бақылау, бағалау әдістері

Пәнаралық байланыс:

Психология, философия, тәрбие жұмысының әдістемесі

Оқыту құралдары:

Проектор, Ш.Х.Құрманалина т.б. (Педагогика, Астана Фолиант, 2007) оқулығы. Жеке тұлғаның тәрбиесі, қалыптасуы бойынша схема, дәріс материалдары

Сабақтың барысы:

Оқытушының қызметі

Студенттің қызметі

Күтілетін нәтиже

студент

І. Ұйымдастыру бөлімі

Оқушылармен амандасу, сыныптың тазалығына, балалардың сырт келбетіне көңіл бөлу, оқу құралдарын дайындату

Мұғаліммен амандасып, балалардың сырт келбетіне айтылған қысқа ескертулерден қорытынды шығарады. Оқу құралдарын дайындайды.

Сабаққа психологиядық тұрғыдан дайын.

ІІІ. Өткен материалды қайталау арқылы жаңа материалды қабылдауға дайындық

Сабақтың тақырыбымен танысады.

Сабақтың тақырыбын дәптерге жазып алады.

ІҮ.Оқушылардың білімдеріне сүйене отырып, жаңа материалды меңгертуді ұйымдастыру

Оқушылардың өмір тәжірибелеріне сүйене отырып, тәрбие, орта, тұқым қуалау туралы білімдерін жаңғырту.

Өмір тәжірибелеріне сүйене отырып, тәрбие, орта, тұқым қуалау туралы білімдерін жаңғыртады.

Тәрбие, орта, тұқым қуалау туралы білімдерін жаңғыртып, олардың адам дамуындағы ролі туралы қорытынды жасайды.

Сабақ жоспарымен таныстыру.

Топтастыру:

Студенттерді 8 топқа бөліп, әр топқа жеке сұрақтар бойынша тапсырма береді.

Сабақ жоспарымен таныстырады.

Сабақ жоспарын дәптерлеріне жазып алып, мұғалімнің әрбір сұрақ бойынша қысқаша хабарламасын тыңдайды.

1-топ:

1.Жеке тұлға туралы жалпы түсінік.

2-топ:

2.Бала дамуына тұқым қуалаушылықтың ықпалы.

2.1. Преформизм тұқым қуалаушылық туралы.

2.2. Мінездің тұқымға тартуы туралы түрлі көзқарастар.

3-топ

3. Тәрбиенің бала дамуына ықпалы.

3.1. Тәрбие сөзінің мағынасы

3.2. «Тәрбие деген не?» деген сұраққа жауап іздеп көрелік.

4-топ

3.3. Тәрбие - жеке адамды дамытудағы басты факторлардың бірі.

3.4. Тәрбиені қай уақытта бастау керек?

3.5. Тәрбиенің қызметі.

5-топ

3.6. Тәрбиенің ерекшелігі.

3.7. Тәрбие балалардың жеке және дербес ерекшеліктеріне, дайындығы мен дәрежесіне лайық іске асырылады.

3.8 Тәрбие балалардың іс-әрекеттерін ұйымдастырады.

6-топ

3.9. Тәрбиенің бала дамуына қажетті материалдарды іріктеуі.

3.10. Тәрбиенің баланың табиғи және әлеуметтік ортаға көзқарасын дамытуы.

3.11. Тәрбиенің тиімділігінің себебі не?

3.12. Тәрбиенің осал жағы.

3.13. Өзін - өзі тәрбиелеу.

3.14. Тәрбиенің нәтижесі.

7 -топ

4. Жеке тұлғаның дамуына әлеуметтік ортаның ықпалы.

8-топ. Акселерация.

Жаңа ақпараттармен жұмыс жасауға әзірленеді.

Презентация. (1-топ: Жеке тұлға туралы жалпы түсінік.). Студенттерге жеке тұлға тәрбиесі мен қалыптасуындағы негізгі ұғымдар мен ой-пікірлерді өздерінің қалауы бойынша сурет немесе сызба арқылы жоба дайындап, өзге топқа түсіндіруге дайындау тапсырылады.

«Кубизм» стратегиясы. (2-топ: Топ өзіне бекітілген сұрақты жан-жақты талдай отырып түсіндіреді, оларды өзара салыстырып, мысалдармен дәлелдеуге үйренеді.

«Кластер». (3-топ).Баланың дамуында тәрбиенің рөлі қаншалықты маңызды және ол қалай берілуі керек, осы және тағы да басқа жағдайларға берілген мәтін бойынша талдау жұмыстарын жүргізіп нақты және негізгі ақпараттар теріліп жазылады.

4-топ.Студенттер «Т» кестесінің бір жағына тақырып бойынша негізіг ұғымдарды жазып, екінші жағына олардың ерекшеліктеріне сипаттама береді. Өзге топқа ауызша түсіндіруге дайындалады. Түсіндіру барысында алдын ала дайындалған слайд беттерін қолданылады.

Жаңа тақырыптың қысқаша мамұнымен танысады.

1-топ:

Жеке тұлға туралы жалпы түсінік.

Барлық топтар түртіп алу стратегиясының тәсілдерін қолданады.

«V» білемін;

«+» мен үшін жаңалық;

«-» келіспеймін;

«?» түсінбедім.

Психология пәнінен алған білімдерін естеріне түсіртіп, жеке адамды анықтайтын қасиеттерді атауды ұсынады.

Психология пәнінен алған білімдерін естеріне түсіріп, жеке адамның әлеуметтік сипаттамасы анықтаушы қасиет екендігін анықтайды.

Студенттер өздерінің жеке тұлға жөнінде бұрыннан қалыптасқан ой пікірлерімен алмасып, бір-бірінің ойларын мұқият тыңдап, бірге талдайды, әркім өз ойын еркін жеткізеді.

адам қоғам мүшесі

жеке адам

тұлға іс-әрекет

1-топ:

Жеке тұлға ерекшелігі.

«Кластер» әдісі арқылы өзге топтардан қойылған сұрақтарға топ болып жауап қайтарады.

Психология пәнінен алған білімдерін қолданып, тұлға ұғымының мәнін ашады.

Тұлға, оның ерекшелігі туралы ақпараттарды толықтырады.

1-топ:

Даму, қалыптасу ұғымдарының мәні.

«Кубизм» стратегиясы. (2-топ: Топ өзіне бекітілген сұрақты жан-жақты талдай отырып түсіндіреді, оларды өзара салыстырып, мысалдармен дәлелдеуге үйренеді.

Даму, қалыптасу ұғымдарына оқушылардың назарын аударып, анықтаманы талдатып, мысалдар келтіруін ұсынады.

Даму, қалыптасу ұғымдарының анықтамасын оқып, мысалдар келтіреді, кесте құрастырады.

Суреттермен жұмыс жасайды.

Жеке тұлғаның дамуына ықпал ететін факторлар.

Жеке тұлға дамуына кейбір факторлар әсер етеді: тұқым қуалаушылық (нышан), әлеуметтік орта, белгілі бір тәртіппен ұйымдастырылған тәрбие және оқыту, сонымен қатар тұлғаның өзінің белсенділігі (өзін - өзі тәрбиелеу, өздігінен білім алу).

Жеке тұлға дамуына әсер ететін факторларлы сызбамен көрсетеді.

Жеке тұлғаның дамуына ықпал ететін факторлар туралы алғашқы ақпараттарды алады.

2-топ:

Бала дамуындағы тұқым қуалаушылықтың тәрбиенің рөлі туралы түрлі көзқарастар.

Бала дамуындағы тәрбиенің ролін ашады.

2-топ Тұқым қуалаушылық(тұқымына тарту)

«Кластер». (2-топ мәтін бойынша талдау жұмыстарын жүргізіп нақты және негізгі ақпараттар плакатқа теріліп жазылады.

Биологиялық фактор (тұқым қуалаушылық) адам дамуында үлкен маңызға ие болып отыр. Ол жеке тұлғаның өзіне тән сипаттамаларын айқындайды: темперамент, мінез, қабілет.

Жоғарғы жүйке жүйесінің ерекшеліктері (темперамент, эмоция, сезім)

Жеке тұлғаны ерекшелейтін темперамент, мінез, қабілет туралы психологиядан алаған білімдерін толықтырады.

Нышандар - ағзаның туа біткен анатомиялық - физиологиялық ерекшеліктері (жүйке жүйесінің қозғалғыштығы жаңа іс - әрекеттерге тез бейімделуге көмектеседі)

Тұқым қуалаушылықтың(тұқымына тарту) бала дамуына ықпалын ашады. Кесте құрастырады.

2-топ

Преформизм тұқым қуалаушылық туралы.

XVIII ғасырда биология саласында үстемдік еткен, адамның дамуы жайлы диалектикаға қарсы философиялық ағым. Преформистер ересек адамдардың барлық қасиеттері мен белгілері ана құрсағындағы сәбидің ағзасында болады, сондықтан жеке адамның дамуын ұрықтағы қасиеттердің өрістеуі мен сан жағынан артуы деп қарастырады.

Оқушылар бұл теорияның ежелгі грек философтарының пікірмен үндесіп жатқандығын айтады. Аталған теорияның дәлелдерінің аздығына назар аударады. Дегенмен жастардың өмірге дені сау ұрпақ әкелу үшін зиянды әдеттерден аулақ болу керектігі туралы қорытындыға келеді.

Тұқым қуалаушылықты мүлдем жоққа шығармай, оны ескеруді дұрыс деп санайды.

2-топ

Мінездің тұқымға тартуы туралы түрлі көзқарастар.

«Балада анадан туа біткен белгілі идеялар мен түсініктер және өжет, жұмсақ немесе байсалды мінез болмайды. Баланың адамгершілік, әуестік, белсенділік және батылдық сияқты қасиеттері тәрбие мен орта әсерімен даму процесінде қалыптасады» деген пікірді талдауды ұсынады.

Адаманың дамуы және оның дүниені тануы түрлі әлеуметтік жағдайларға байланысты деген пікірдің дұрыстығын дәлелдейді. .

«Адам мінезіндегі әр түрлі ерекшеліктер мен процестер тәрбие мен орта әсерімен даму процесінде қалыптасады» деген көзқарастың дұрыстығын дәлелдейді.

Егіз балаларға сипаттама беруді ұсынады

Егіз балалардың рухани өмірінің әр түрлі болуы тәрбие мен ортаға байланысты екендігін анықтайды. Тұқым қуалаушылықтың

(тұқымына тарту) бала дамуына ықпалы туралы көзқарастардың әртүрлілігін біліп, ескеріп, бірақ темперамент, мінез, қабілеттің орта мен тәрбие ықпалымен өзгеретіндігін дәлелдейді.

3-топ

3.1. Тәрбие сөзінің мағынасы

Студенттер топ ішінде тәрбиенің бала дамуындағы рөлі туралы мәліметтерді ауызша талдап, өзге топтарға түсіндіру мақсатында бір немесе екі студентті сайлап, дайындайды. Қойылған сұрақтарға топ болып жауап беріп,мысалдармен нақтылайды.

Тәрбие сөзі араб тіліндегі халаха түбірінен шығады.Сөздік мағынасы: мінез,табиғат,

жаратылыс, харектер деген мағыналарға келеді.Терминдік мағынасы болса: Адамның жақсы мен жаманды ажыратуына себеп болған рухани таңдаулар-ды,мінездермен қатынастардың жиынтығын тәрбие деп атаймыз. (Published On ММҰОдағы On Wednesday, January 19th 2011. Under Жалпы, Жұма уағызы)

Тәрбие сөзінің шығу тегі туралы жаңа ақпараттар алады. Сөздік, терминдік мағынасымен танысады. Тәрбиенің педагогика ғылымындағы анықтамасымен салыстырады.

Тәрбие сөзінің араб мәдениеті мен педагогика ғылымындағы анықтамаларын салыстырып, ортақ белгілерін табады.

3-топ

3.2. «Тәрбие деген не?» деген сұраққа жауап іздеп көрелік.

Тәрбие төрт нәрсеге байланысты(базалық):

1. Тәні(Қалай тамақтандыру керек? Жүруге қалай үйрету керек? т.б.)

2. Ақыл-ой, танымы(Қандай білім беру керек? Сөйлеуге, оқуға, санауға үйрету т.б.)

3. Ішкі жан дүниесі(Қалай дамыту керек?).

4. Тұлға ретінде қалыптасуы(Жақсы көруге, тыңдай білуге, қамқоршы бола білуге, аяушылық білдіруге, шыдамдылыққа үйрету керек? Қалай жазалау керек? Басқа балалармен қарым - қатынасты қандай негізде ұйымдастыру керек? т.б.) (МAKALA.KZ .Бала тәрбиесіндегі маңызды нәрселер.Ұлттық, танымдық, мәдени - ағарту сайты. 04 Қараша 2012 жыл).

Бала тәрбиесінде ата - аналар қай тәрбиеге көп мән беретіндігін анықтайды.

1. Балаға қандай ойыншықтар беру керек?

2. Балаға қандай ойыншықтар беру керек?

3. Қай жастан бастап балабақшаға беру керек?

4. Теледидардан қандай мультфильмдер көрсету керек?

5. Қай жастан бастап әріп үйрету керек?

6. Компьютермен жұмысқа нешінші сыныптан бастап рұқсат беру керек?

Ата - аналар бірінші тән тәрбиесіне көп мән беріп, қалғандарын естен шығарып алып жататындығын айтады. Әрбір ата-ана бала тәрбиесінде осы төртеуіне де жіті мән беруі керек деген қорытындыға келеді.

Тәрбие

Жеке тұлғаны тәрбиелеудің маңызды рөлі бар. Сөйтіп бала түрлі адамдардан түрлі тәрбие көретіндігін айтады.

Бала тәрбие алатын түрлі жастағы адамдарды атайды.

4-топ

3.3. Тәрбие - жеке адамды дамытудағы басты факторлардың бірі.

Машықта сынып жетекшісінің көмекшісі болып атқарған сыныбының тәрбие жұмысының жоспарымен таныстыруды ұсынады.

Сыныптың тәрбие жұмысының жоспарымен таныстырады. Тәрбиенің құралдары мен әдістерін және формаларынан жиі қолданылатындықтарын айтады.

Теория мен практиканы байланыстырып, жаңа білімді меңгереді.

4-топ

3.4. Тәрбиені қай уақытта бастау керек?

Тәрбие бала дүниеге келген күннен басталады деген пікірді талдауды ұсынады.

Тәрбие бала дүниеге келген күннен басталмаса кейін қиын болатындығын айтады. Халықта «ағаш түзу өсу үшін оған көшет кезінде көмектесуге болады, ал үлкен ағаш болғанда көмектесе алмайсың» деген пікірді талдап, өз ойларын айтады.

Бала өскенде тәрбиеге көнбей кететіндіктен үнемі тәрбиешілермен диалогте болады деген қорытындыға келеді.

4-топ

3.5. Тәрбиенің қызметі.

Тәрбие баланың икемділігі мен дарындылығын анықтап, оның жеке ерекшеліктеріне сай дамытады. Баланың белгілі бір сапаларын(адалдық, әділдік, мейірімділік, адамгершілік) оның табиғи нышандарына негізделіп дамыта алады. Жеке бастың дамуына теріс, зиянды әсер қалдыратын жағымсыз ықпалдардан аластайды.

Икемділік, дарындылық, табиғи нышандар ұғымдарының мәнін ашып, ондағы тәрбиенің орнын анықтайды. Жеке бастың дамуына теріс, зиянды әсер қалдыратын жағымсыз ықпалдарды атап, оның алдын алу үшін шағын жобалар жасайды.

Тәрбиенің баланың икемділігі мен дарындылығын анықтап, оның жеке ерекшеліктеріне сай дамытудағы рөлін анықтайды.

Жеке бастың дамуына теріс, зиянды әсер қалдыратын жағымсыз ықпалдарды атап, оның алдын алу үшін шағын жобалар жасап, проблеманы шешу құзыреттілігін жетілдіреді.

5-топ

3.6. Тәрбиенің ерекшелігі.

Тәрбиенің ерекшелігі орта мен тұқым қуалаушылықтың ықпалын түзете алады.

Тәрбиенің ерекшелігі орта мен тұқым қуалаушылықтың ықпалын түзете алатындығына мысалдар келтіреді.

Тәрбиенің ерекшелігі орта мен тұқым қуалаушылықтың ықпалын түзете алатындығына мысалдар келтіріп, өз пікірлерін білдіріп көпшілік алдында сөз сөйлеу іскерлігін жетілдіреді.

5-топ

3.7. Тәрбие балалардың жеке және дербес ерекшеліктеріне, дайындығы мен дәрежесіне лайық іске асырылады.

Өздерінің машықта қандай тәрбие сағаттарын өткізгенін йтуды ұсынады

Тәрбие сағаттарының балалардың жеке және дербес ерекшеліктеріне, дайындығы мен дәрежесіне лайықтылығын дәлелдейді.

Машықтағы ақпараттарды қолданып, жаңа білімді меңгереді.

5-топ

3.8 Тәрбие балалардың іс-әрекеттерін ұйымдастырады.

Машық кезінде оқушылардың қандай іс - әрекеттерін ұйымдастырғанын баяндауды ұсынады.

Машық кезнде оқушылармен ұйымдастырған іс - әрекеттерін баяндайды

Өз іс - тәжірибелеріне талдау жасап, бала тәрбиесіндегі іс - әрекеттің маңызын ашады.

Білімдерді өз тәжірибе-лерінде қолдануға мүмкіндік алады. Оларға өз ойын еркін жеткізуге және шығарма-шылық қабілетін дамытуға жағдай жасалады.

6-топ

3.9. Тәрбиенің бала дамуына қажетті материалдарды іріктеуі.

.

Тәрбиенің бала дамуына қажетті материалдарды қалай іріктейтіндігі туралы сұрақтар қояды.

Бала дамуына қажетті материалдарды атайды

Бала дамуына қажетті материалдарды іріктеп, проблеманы шешу құзыреттілігін дамытады.

Бала тәрбиесін қалай дұрыс беруге болатындығы жөнінде өз ұсыныстарын береді.

6-топ

3.10. Тәрбиенің баланың табиғи және әлеуметтік ортаға көзқарасын дамытуы.

Тәрбиенің баланың табиғи және әлеуметтік ортаға көзқарасын қалай дамытатындығы туралы сұрақтар қояды.

Тәрбиенің баланың табиғи және әлеуметтік ортаға көзқарасын қалай дамытатындығы туралы сұрақтарға жауап береді.

Тәрбиенің баланың табиғи және әлеуметтік ортаға көзқарасын дамыту туралы алғашқы ақпараттар алады.

6-топ

3.11. Тәрбиенің тиімділігінің себебі не?

Тәрбиенің тиімділігі мақсатты, жүйелілігінде, және бала дамуын бағыттайтын білікті басшылықтың болуында.

Машық материалдарына сүйеніп, тәрбиенің мақсатын қояды. Өз тәрбиесіне кімдердің ықпалы болғандығы туралы қысқаша айтып өтеді.

Машық материалдарына сүйеніп, тәрбиенің мақсатын қойып, проблеманы шеу іскерлігін дамытады; Өз тәрбиесіне кімдердің ықпалы болғандығы туралы қысқаша ойын айтып, көпшілік алдында сөз сөйлеу іскерлігін дамытады.

6-топ

12. Тәрбиенің осал жағы.

Тәрбиенің осал жағы оның негізіне адамның санасы жатады, дәлірек айтсақ тәрбиеге адамның өзі тікелей қатысу керек.

Сана туралы алғашқы ақпараттар алады.

Тәрбие мен сананың байланыс туралы алғашқы ақпараттар алады.

Халықта «Балаңды өз тәрбиеңмен тәрбиелеме, өз ұлтыңның тәрбиесімен тәрбиеле» деген нақыл бар.

Нақыл сөзді талдап, бала санасына ата-баба өсиеттерін сіңіріп, салт-дәстүрлерді біліп, ел қамын ойлайтын, тілін, дінін құрметтейтін, өз ұлты мен қатар өзгелерді сыйлай алатындай етіп шығару тәрбиенің басты мақсаты болуға тиіс деген қорытынды жасайды.

Тәрбие мақсатын тұжырымдап, проблеманы шешу іскерлігін дамытады. Мәтін талданып, ой-пікірлермен толықтырылады.

6-топ

3.13. Өзін - өзі тәрбиелеу.

Тәрбие процесінің өзін өзі тәрбиелеуге әкелетіндігін дәлелдейді.

Тәрбие мен өзін - өзі тәрбиелеудің тығыз бірлікте болатындығы туралы алғашқы ақпараттарды алады.

Белсенділік - жеке тұлғаның дамуындағы шешуші роль атқаратын фактор.

Жеке тұлғаның дамуында оның өзінің белсенділігі шешуші рөл атқарады.

Егер адамның өзін - өзі дамытуға талпынысы болмаса, онда басқа факторлардың ықпалы әлсірейді.

Тек қана жеке тұлға дамуындағы факторлардың бірлігі жеке тұлғаның толыққанды дамуын қамтамасыз ететіндігі туралы қорытындыға келеді.

3.14. Тәрбиенің нәтижесі

Баланың ой-өрісі кеңейеді, эстетикалық сезімі мен талғамы артып, адамгершілік сапасы қалыптасады.

Тәрбиенің нәтижесіне мысалдар келтіреді. Тәрбие процесінде баланың қоршаған ортамен үздіксіз өзара әрекеті процесінде оның психикалық дамуының негізі - жүйке жүйесінің, әсіресе жоғары бөлімі - бас миының үлкен жарты шарлар қабығының дамуы жүретіндігімен танысады.

Өзінің машықта бала тәрбиесінде жеткен жетістігіне талдау жасайды.

«Тәрбие - тұлғаны қалыптастыруға бағытталған қоғамдық институттардың (отбасы, балабақша, мектеп, қоғамдық бірлестік) балаға әсер ету процесі» деп қорытынды жасайды.

Осы тұрғыдан келгенде тәрбие аға ұрпақтың жаңа ұрпаққа қоғамдық тарихи тәжірибені беру процесі, жаңа ұрпақты өмірге, еңбекке дайындау арқылы қоғамның алға қарай дамуын қамтамасыз ететін процесс.Сондықтан да ол - баланы қалыптастырудағы негізгі күш.

«Тәрбие аға ұрпақтың жаңа ұрпаққа қоғамдық тарихи тәжірибені беру процесі, жаңа ұрпақты өмірге, еңбекке дайындау арқылы қоғамның алға қарай дамуын қамтамасыз ететін процесс.Сондықтан да ол - баланы қалыптастырудағы негізгі күш» деген қорытындыға келеді.

Тәрбие - баланы қалыптастырудағы негізгі күш деген қорытындыға келеді. Тұлғаның тәрбиеленуі -тұлғаның аға ұрпақтың әлеуметтік тәжірибелерін меңгеруі екендігін анықтайды.

7 -топ

Орта

Ортаның(әлеуметтік қоршау) адам дамуындағы ролін ашады. Оның маңызды фактор екендігін атап көрсетеді.Себебі адам қарым - қатынас процесінде, басқа адамдармен әрекеттестікте қалыптасады. Қарым - қатынас сипаты, ерекшеліктері жеке тұлға дамуына үлкен ықпал етеді. Әлеуметтік орта - адам дамитын нақты болмыс.

Әлеуметтік фактор

Макроорта - қоғам (тоталитарлық қоғамда өскен адамның мінезі демократиялық мемлекеттен өзге), ел, мемлекет, мәдениет

Макроорта (топ, микротоп, отбасы, тәрбие институттары, діни ұйымдар)

Адам таза ақ қағазға ұқсағандықтан параққа не жазсаң сол қалады. Практика, өмір тәжірибесі көрсеткеніндей адамның қандай болатындығы оның ортасына байласнысты. Ортасы қандай болса да адам да сондай болады.

Еңбек іс - әрекеті. Қарым - қатынас

Мезофактор (этнос - ұлт, аймақтық жағдай, елді мекен типі(село, поселок, қала, облыс), бұқаралық ақпарат құралдары)

Орта туралы пікірді талдап, қорытынды жасайды.

Еңбек іс - әрекеті мен қарым - қатынастың әлеуметтік ортаға жататындығын дәлелдейді. Кесте тұрғызады.

Табиғи факторлар

Табиғи ортаның адамның дамуына әсерін сипаттайды.

Табиғи ортаның адам денсеулығына, көңіл - күйіне әсерін ашады.

Макроорта - қоғам (тоталитарлық қоғамда өскен адамның мінезі демократиялық мемлекеттен өзге), ел, мемлекет

Сурет бойынша жұмыс жасап мемлекеттік тәрбие беретін құралдарды атайды.

Мемлекеттік тәрбие беретін құралдардың тәрбиеге ықпалын мысалдар арқылы ашады.

Әлеуметтік ортадан оқшау қалған балалар туралы фактілерді талдау.

Маугли - балалар туралы фактілермен таныстырады.

Рим докторы Анна Лудовико зерттеуінің қорытындылары бойынша барлық балалалар - маугли адамдар ортасына қайтып келгенімен сөйлеуге қабілетсіз болып шыққан. 1920 жылы Индияда қасқырдың үңгірінен табылған Камала деген қыз бірнеше сөздерді буындап айта алғанымен, мағынасына түсінбеген.

Әлеуметтік ортадан оқшау қалған балалар туралы фактілерді талдап, тәрбие мен ортаның маңызына деген сенімі артады.

Акселерация

Оқулықтағы материалдарды Интернет материалдарымен толықтырып, оның себептерін ашады.

Ү. Жаңа материалды мұғалімнің көмегімен бекіту.

Шығармашылық жоба тақырыбы: "Р. Киплингтің "Маугли" повесіндегі Мауглидің қоғамдағы тағдыры". Ол адамдармен бірге өмір сүруге атттанады. Оны адамдар жеке тұлға деп біле ме? Маугли адамдардың арасында еркін дами ала ма? Ертегіні әр түрлі философиялық - педагогикалық тұжырымдамаларға сүйеніп (идеалистік, биологиялық, материалистік) жалғастырыңыз.

Жеке тұлға дамуына тәрбие мен ортаның ықпалы туралы теориялық білімдерін қолданады.

Идеалистік, биологиялық тұрғыдан ол жетілген тұлға болып қалыптаспайды. Материалистік тұрғыдан Маугли адам санатына қосылуы мүмкін.

Студенттер жеке тұлғаның дамуындағы негізгі әсер ететін факторлардың ерекшеліктерін салыстырып, олардың арасындағы айырмашылықтар мен ұқсастықтарды табуға дағдыланады. Өз ойларын дәлелдеуге үйренеді.

Өз ойын айтуға, көпшілік алдында сөз сөйлеуге үйренеді.

Шығармашылық жоба тақырыбы: "Қоғамдағы ұл мен қыздың алатын орны".

"Кейбіреулер "Ұл мен қыздың айырмашылықтары жоқ" дейді.

1-пікір: қыздар сабырлы, тіл алғыш, сыпайы, ынталы,қыздардың жүрегі кеңірек.

2-пікір: ұлдар көңілді, жабыраңқы болмайды, өкпелемейді, ашық, сенгіш, қайырымды.

Бұл пікірдің дәйектері аз екендігін анықтайды. Ұл мен қызға тән деп берген қасиеттер екеуінде де кездесетіндігін дәлелдейді.

Өз ойын, пікірін қорғай білу іскерлігін дамытады.

Бекіту сұрақтары

1.Өмір бойы даму мен тәрбиесінің нетежесінде жеке адамның орнығып жетілуі қалай аталады?

2.Жеке адамды дамытудың ең басты факторларының бірі-

3. Мектепке дейінгі баланың іс-әрекеті

4.Баланың даму барысында қандай белсенділік артады.

5. 12 жастан1 5 жасқа дейінгі кезең қалай аталады?

6.Әлеуметтік факторларға жататындар:

7. Адамның жеке басының дамуы мен тәжірбиесінің нәтежесіне жетуі саналы өмір сүруге дайын болу қалай аталады?

1. Қалыптасу

2. Тәрбие

3. Ойын.

4. Қарым - қатынас

5. Белсенділік.

6. Әлеуметтік факторлар: макро, микро, мезоорталар.

7. Даму

Бекіту сұрақтарына жауап береді.

Үйге тапсырма

Ақпараттық жоба тақырыбы: "Менің шыққан тегімнің жеке тұғалық сапаларымның қалыптасуына ықпалы" Сізге ата - анаңыздан, ата - бабаларыңыздан берілген қасиеттерді талдау үшін өз отбасыңыздың генеологиялық сызбасын жасап, белгілі бір іс - әрекетке икемділігін анықтаңыз. .

Ата - анасынан, ата - бабаларынан берілген қасиеттерді талдау үшін өз отбасының генеологиялық сызбасын жасап, белгілі бір іс - әрекетке икемділігін анықтайды.

Лекция мәтіндерін қайталайды.

Өзінің шыққан тегі туралы жүйелі ақпараттар алады.

Тест сұрақтарын құрастырады т.б.

"Мен адаммын, жеке тұлғамын, ерекшелігім" деген тақырыпта шығарма жазу.

Жеке тұлға, ерекшеліктері сұрақтары бойынша алған теориялық білімдеріне сүйеніп, шығарма жазуды ұсынады.

Жеке тұлға, ерекшеліктері сұрақтары бойынша алған теориялық білімдеріне сүйеніп, шығарма жазады.

Шығарма жазып, өзі туралы ақпараттарын толықтырады.