Классный час Таакпынын хоразын билир сен бе?

Раздел Классному руководителю
Класс -
Тип Конспекты
Автор
Дата
Формат docx
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Класс шагы : « Таакпынын хоразын билир сен бе?»

Сорулгазы: а) Таакпынын организмге кайы-хире хоралыын оореникчилерге билиндирери.

б) Кадыкшылын боду камнап, харыысалгалыг болур чорукка кижизидери.

в) Таакпынын хоразынын дугайында билиглерин алгыдары.

Херек чуулдер: Анкеталар. чурук: « Чуртталга азы олум шилип ал!», компъютер, опытка хереглээр чуулдер,плакаттар.

Класс шагы ажык чугаа. сайгарылга хевиринге эртер.

Класс шагынын чорудуу:

I.Киирилде кезээ:

( Класстын сонгаларынын постерин дуглай тырттыгылааш, компьютерде тыттырган бижилгени салыр). Ында таакпылап орар кижинин тыныжы, элээн болганда таакпылап турар оолдарнын чугаазындан узунду дынналыр. Башкы бижилгеге хамаарыштыр аяар ун-биле чугаалап эгелээр:

  • ... Таакпы... Таакпылап орар кижи ... Ол тыртып орар таакпызынын, бодунга кайы-хире хоралыын билир ирги бе?...

-Силер ам чаа магнитафонга тыттырган, таакпылап турар оолдарнын чугаазын дыннадынар. Бо хунгу класс шагында « Таакпы деп чул? Оон кижиге хоразы кайы хирел?» деп бо айтырыглрны сайгарыи коор бис, уруглар. Мээн салган айтырыгларымга идекпейлиг харыылап, ажык чугаадан кылыылынар, оолдар.

II. Айтырыглар.

  1. Таакпы деп чул? Бо айтырыгга харыылап корунерем. Кым чуу деп бодап турарыл?

(Харыылар):

  1. Хоран деп бодап турар-дыр силер. ындыг-ла хоран болза, чуге садыгларда садып, кижилер ону садып ап турарыл?

(Харыылар):

3. Таакпынын ажыктыг талазы бар бе?

(Харыылар):


Тоогуден чугаа:

Таакпыны баштай бистин чурттувуска улуг аян чорукту Христофор Колумбо Америкадан эккелген бооп турар. Американы ажытканынын соонда 1492 чылдын октябрь 12де Колумбонын « Пинда» деп корабли бир улуг ортулук черге чеде бергеннер. Ону Колумб Сан-Сальвадор деп адаан. Оон чурттакчыларынын анаа берген белектеринин аразында «петум» деп унуштун кургадып каан бурулери база бар болган. Ону олар дургектей тудуп алгаш тыртып турар болганнар. Оон Колумб 1942чылда Кубага ( октябрь 27де) четкеннер. Оон чуртакчылары база холдарынга сиген кыпсып туткулап алган, оозун тыртып турар болганнар. Оон унужун алгаш, Колумб Испанияга соортуп чедирген чуве-дир. Оон соонда-ла таакпы кожа-холбээ Европа чурттарынче тарай берген.

Россияга таакпыны 1585 чылда англи садыгжылар Архангельск таварты соортуп эккелгеннер. Ынчалза-даа таакпылаар чорук чер-черлерде дески эвес турган. Ону хоруп турганнар. Англияга Елизавета I хаан(1585ч.) таакпылаар улусту оорларга домей коруп, оларнын моюннарынга хендир киир доннааш, узун кудумчуга чыскаалдыр сурер турган.

Россияга Романовтун хаанаашкынын уезинде хой таакпылаар улусту бирги удаазында- 60 каттап буттарынче ыяш-биле согар турган. а ийиги удаазында - думчуун азы кулан кезип кааптар турган. А Петр1 хаан таакпыны садарын, тыртарын чошпээреп каан.

4. Бистин Тывавыстыи тоогузунден чуну билир силер, оолдар?

(Харыылар):....

5. Таакпынын кижиге хоразы кандыгыл?

Кижи чуге аарый бээрил?

Кинофрагмент « Никотиновая трагедия». Кинону корген соонда анаа хамаарыштыр тайылбырларны кылыр. Ол-ла айтырыгга харыылап бээри биле эмчини дилээр.

Эмчи коргузуг плакаттарын ажыглап тайылбырны кылыр.

6. Таакпыда кандыг хоралыг будумелдер барыл?

Бо айтырыгга халыылап бээри-биле школада химия башкызындан дилээр. Опыт:

7. Бистин школада таакпылаар оолдар бар бе? Кымнарыл?

Бо айтырыга харыыны анкеталардан корээлинер .Анкетанын туннели.

III Тывызыксыг-бодалга.

Ам силерге мен мындыг тывызык-бодалгадан айтырайн, тып корунерем,

оолдар.

Коктуг частын бир-ле хундус орук черге,

Корбээни чок, чиик сергек кырган-биле

Амыдырал чуртталганы орта корбээн

Аныяк оол дужуп келген дижир чуве.

Амыр-менди солушканнын соолунде

Аныяк оол кыргандан кээп таапкы дилээн

-«Таапкылаар кижилернин дугайында

Таптыг сенээ тывызыктан салып берейн , тып кор» диген.


-« Тааапкылаар кижини оор албас,

Таан элдеп, ыттар безин ызырбастар.

Адак соонда кажанда-даа кырывастар.»

Ашак оолга шак ындыг тывызыкты ыткан иргин.

  • Кырганнын тывызыын тып корунерем, чуге ындыг деп бодаар силер?

(Харыылар):....

  • Канчаарга-даа тыпас-дыр сен, деп Кырган ирей мону соглээн.

  • Ындыгларны оор албас чылдагааны чодургештин орта удуп шыдавастар. Таакпынын хоразындан дурт-сыны

Ыргайгаштын даянгыышыг чоруур боорга ыттар коргар.

Кырып безин четтикпейн хоокуйлер, кызыл- дустап чоруй баар-дыр.

IV. Туннел:

Ынчангаштын таакпыны кижиге кайы хире хоралыг болурун шуптунар чугаалажып, кады сайгардывыс.

Таакпы кадыкшылга хоралыг, кижинин каш каттап кадыын баскырадыр, эттинмес аарыгларны тывылдырар: диш аарыы, чурек, окпе, ревматизм. Таакпылаар иелернин ажы-толу аарыычал болур. Херээжен уругларга эн-не хоралыг.

8. Кадык болур дизе чуну канчаарыл?

( Харыылар):...

Бодуннун кузели, туттунуп билири, туруштуг болурундан кончуг хамааржыр. Спортка ынак бооп. бодунун организмин дадыктырар. Бисти долгандыр уш когунчуг чуул бар, оон бирээзин бо хун сайгардывыс. Чулерил ол?

Арага. Таакпы. Наркотик.

Дараазында класс шактарында артканнарын сайгарып чугаалажыр бис. Класс шагын тондуруп тура, силерге мен мындыг сумени, чагыгны берейн, оолдар:

  • Кажан-даа, каяа-даа силерге оске кижилер таакпы суннарга, ол хоран- дыр деп чувени утпанар!



Литература: 1. Кинофрагмент « Никотиновая трагедия»

2. Журнал « Башкы» №3, 2002г.

3. Алаева М. А. « Сердце отдаю детям» Ростов-на- Дону 2003г.



© 2010-2022