Урок казахской литературы Абайдын қара сөздері

Шортанды ауданы

Бектау орта мектебінің

қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі

Мәдениет Ербол

Қазақ әдебиеті 10-сынып

Сабақтың тақырыбы: Абайдың қара сөздері

Сабақтың мақсаты:

1.Абай шығармашылығы мен қара сөздерін оқып, талдау жасату,ақынның қарассөз жазудағы мақсатын түсіндіру, оқушылардың ойын, білімдерін кеңейту.

Қара сөз, ғақлия,афоризм туралы түсінік беру.

2.Оқушыларды өзіндік дербес ізденуге жетелеу,білімді өз бетімен шығармашылық деңгейге жеткізуге көмек беру, өзіндік пікір айтуға,баға беруге икемдеу.

3.Абай шығармашылығындағы тағылымдық тәрбиеден үлгі алуға, оны өмірде қолдана білуге баулу.Ұлы ғұламаның қара сөздері арқылы оқушыны өзін - өзі тәрбиелеуге, адалдыққа, көзі ашық, көкірегі ояу азамат болуына түрткі жасау.

Сабақтың түрі: Зерттеу жұмысына негізделген іздендіру сабағы

Сабақтың әдіс-тәсілі: Ой салу,ойланту зерттеу, талдау, салыстыру, дәлелдеу,

сұрақ -жауап әдісі,интерактивті тақтамен жұмыс.

Сабақтың көрнекілігі: Абай шығармашылығы туралы бейнебаян, ғалымдар пікірі,ақын

өміріне ,шығармашылығына, қара сөздеріне арналған слайд.

Құзіреттілікке арналған тапсырмалар,бағалау парағы.

№

Сабақтың кезеңдері

Берілетін білімнің негізгі түйіні

әдіс-тәсілі

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

Ұйымдастыру 3мин

Мақсаты:Оқушылардың сабаққа толық қатысуын ұйымдастыру,мақсат қою

Кіріспе.Сабақтың мақсатымен таныстыру.

Поэзиялық кідіріс (3мин)

Электронды оқулықпен жұмыс (2мин).

Үй тапсырмасын тексеру 5мин

Мақсаты:Сабаққа дайындықтарын,өткен сабақтағы білім мазмұнын қаншалықты меңгерген-діктерін қадағалау.

Үй тапсырмасын қорытындылау, бекіту 2мин

Мақсаты:Берілген тапсырмалардың орындалуын бағалау.

Жаңа сабақ

Мақсаты:Абайдың бірінші қара сөзін өз бетімен оқып, түсіну ,шығармашылық жұмыс жүргізу,ізденіске дағдылану, ойын дәлелдеу.

Түсінік

Мақсаты:Оқыған қара сөздерінің мағынасын түсіну немесе оқығанын өз ойымен, өмірмен байланыстыра талдау, әрі қарай ой өрбіту

Қолдану

Мақсаты:Материалды терең түрде меңгеру,

теорияны қолдану

Талдау(Анализ)

Мақсаты:Материалды құрылымына қарай топтау,анықтау,дәлелдеу

Жинақтау(Синтез)

Мақсаты:Жаңа дүние жасау

Бағалау. Рефлекция (түйін)

Мақсаты:Іздендіру -зерттеу жұмысының нәтижесіне баға беру

Берілген білімді бекіту қорытындылау, жүйелеу,жинақтау

Мақсаты:Берілген білімді

қай дәрежеде қабылдағынын пайымдау

Үй тапсырмасын белгілеу

Мақсаты:Шығармашылық ізденістерін дамыту

Оқушы білімін бағалау

Жағымды көңіл-күй туғызу, топтастыру,

өз мақсаттарын айқындау

Абай кім? (мәнерлеп өлең оқу)

«Жидебай ұлылығы»

А.Байтұрсыновтың Абай туралы пікірі

Жүрегімнің түбіне терең бойла,

Мен бір жұмбақ адммын оны да ойла...

Бұл жолдардан нені аңғардың?

Ақынның өмірі жайлы не айтар едің? Ақынның көңіл-күйі қандай?Өлең жолдарынын өзің қандай әсер алдың?

Сіз үшін Абай жұмбақ адам ба? Ойланту ,іздендіру тапсырмаларын орындау

«Ақын және оның заманы»

хабарлама әзірлеу.

Оқушыларға алдын ала берілген тапсырма:

Абайдың бірінші қара сөзін оқу

1.Қалай ойлайсыңдар, ақынның қара сөз жазудағы мақсаты не?

2.Ақынды қара сөз жазуға қандай жағдайлар итермеледі?

Іздендіру бағытындағы тапсырма

Ақын мақсаты

Менің мақсатым

5,11,18,6,8,33,17,19,37,34,37 қара сөздердің мәтіндерін тарату, оқулық, қосымша кітаптардан қарастыру,оқу,түсіну, талдау.

Іздендіру жұмысының жоспары

Мақсаты-зерттеу тақырыбына

жауап іздеу

1.Ақынның қара сөздерін тақырып бойынша топтап,жүйелеңдер.

2.Қара сөздерінде қандай мәселелер көтерілген?.

Қарасөз, ғақлия, афоризм сөздеріне теория тұрғысынан талдау ,түсінік беру.

1.Ақынның қара сөздері мен өлеңдерін салыстыру

мағынасына қарай анықтап,дәлелдеңдер

Қара сөз

Өлеңнің аты

Үндестігі

2.Ақын қара сөздеріндегі

афоризмдерді, өсиет

сөздерді теру

Қара сөз

Афоризм,

нақыл сөздер

Абайдың толық адам бейнесін жасау(Мүмкіндік болғанда )

Жоба қорғау

1.Абай және Мен (жоба)

2. «Адастырмас қазығым»

(өсиет-хат)

3.Дүниеге кірпіш болып қалансам...(сыр толғау)

4.Абайдың қара сөздерінің тәлім-тәрбиелік сипаты (ойтолғау)

Талдау жасау

«Абайдың қара сөздерінің маңызы неде? Абайды тағы қандай қырынан таныдың?

Жобаны аяқтау.

Бағалау парағын толтыру, жинап алу, бағалау

Байқау,пікірлесу.

Психологиялық жаттығу

Мұғалімнің іс-әрекеті

мәнерлеп өлең оқу

Барлығы тыңдайды

Жеке ,өздік жұмыс,

талдау, түсіндіру,

ауызша пікір айту,қорғау жұмысы

Мұғалім бағасы,ассистент балалардың көмегі, өзін-өзі бағалау,

бағалау

Оқушылар жатқа оқиды.

Ізденеді, ойланады, табады.

сұрақ-жауап,

түсіндіру,

дәлелдеу

жеке жұмыс, жұптық жұмыс

топтық жұмыс

Анықтау, түсіну,болжам жасау, пікір айту,дәлелдеу.

іздестіру, қару,табу

Саралау, салыстыру,

дәлелдеу,сараптау үндестіктерін табу

жазу, ұсыну,өзгерту,

өзгеріс енгізу

өзіндік пікір, көзқарасын білдіру.

Ауызша дәлелдеулер жасау

Шығармашылыққа негізделген жазбаша жұмыстар

жеке жұмыс

Өз пікірлерін ортаға салу,қорғау, дәлелдеу.