"Зат есімнің жекеше және көпше түрі. Зат есім туралы алған білім, білік дағдыларын еске түсіре отырып, қорытындылар мен тұжырымдар жасау, бір жүйеге келтіру, жинақтау. Затесімдердің жекеше, көпше тұлғада жұмсалатындығын түсіндіру; оқушыларға жекеше түрдег"

Күні:18.02.15

Сыныбы: 2 «А»

Пәні: қазақ тілі

Мұғалім: Мурзагалиева К.Ж

Әдіскер: Жұматаева З.Ж

Машықкер: Жылқайдарова М.Б

Тақырыбы: Зат есімнің жекеше және көпше түрі.

Мақсаты:

Білімділігі:Зат есім туралы алған білім, білік дағдыларын еске түсіре отырып, қорытындылар мен тұжырымдар жасау, бір жүйеге келтіру, жинақтау. Затесімдердің жекеше, көпше тұлғада жұмсалатындығын түсіндіру; оқушыларға жекеше түрдегі зат есімдерді көпше түріне айналдыра білуге үйрету; қосымшаларын ажырата білу және дұрыс жалғай білу.
Дамытушылығы: Сөйлеу тілін, ой-өрісін дамыту. Берілген сұраққа тиянақты жауап беру, танымдық қабілетін дамыту. Өздігінен қорытынды шығара білуге үйрету
Тәрбелілігі:Сауаттылыққа, ізденімпаздыққа, ұйымшылдыққа тәрбиелеу.

Типі:Жаңа материялды игеру

Түрі: Дәстүрлі

Әдіс-тәсілдер: түсіндіру, сұрақ-жауап, ойын, деңгейлік тапсырмала, салыстыру-ажырату.

Пәнаралық байланыс: дүниетану,ана тілі, математика,бейнелеу.

Көрнекілігі:иллюстрация, демонстрация, ребус, слайд

Кезеңдері

Өту барысы

Ұйымдастыру кезеңі

Психологиялық дайындық

Үй тапсырмасын тексеру

Жаңа сабақ.

Қызығушылығын ояту.

Үйге тапсырма:

Қорытындылау

Бағалау

- Сәлеметсіңдер ме,балалар!

- Көңіл-күйлерің қалай?

- Олай болса, сабағымызды мына өлең жолдарын айтайық.

Жарқырап күн де ашылды,
Айналаға нұр шашылды.
Қайырлы күн! Біз көңілді баламыз,
Қайырлы күн!Сәлемдесіп аламыз.
Мақсатымыз- білім алу,
Міндетіміз- еңбектену
Еңбектену арқылы
"5 "- ке қолды жеткізу!

-Жарайсыңдар,оқушылар.

-Оқушылар үйге қандай тапсырма берілді?

Үй тапсырмасын тексеру:

• Ребус шешу, сөйлем құру

• Ереже сұрау

• Жарайсыңдар!

• Барлықтарың үй тапсырмасын жақсы орындап келіпсіңдер!

Кіріспе:

1. Ойынмен жұмыс

2. Ережемен жұмыс

3. Өлеңмен жұмыс

4. Тақтамен жұмыс

5. Дәптермен жұмыс

Ойынмен жұмыс:

Өтілген материалды қайталау, пысықтау.

«Күннің көзін» бұлттан арылту ойын - жаттығуы арқылы өткен сабақтан алған білімдерін пысықтау.

Ойынның шарты: Күннің көзін бұлттар жауып тұрады.Әр бұлттың артында сұрақтар жазылады. Оқушылар сұрақтарға жауап береді. Нәтижесінде күн ашылады.

• Зат есім дегенңмңз не?

• Жалқы есім дегеніміз не?

• Жалпы есім дегеніміз не?

• Сөз таптары дегеніміз не?

• Жарайсыңдар!

• Балалар, біз күнді бұлттан арылттық. Экранға назар аударайық.Күн деген сөз «бір күн» деген, бұлттар деген сөз «көп бұлттар » деген ұғымды білдіреді.

• Күн дегенге сұрақ қойыңдаршы! (не?)

• Бұлттар дегенге сұрақ қойыңдаршы! (нелер?)

• Күн дегенде бір ғана күнді білдіреді.

• Ал, бұлттар дегенде бірнеше бұлттарды білдіреді.

• Яғни, бүгінгі өтетін тақырыбымыз заттесімнің жекеше және көрше түрі деп аталады.

• Енді тақтаға назар аударыңдаршы!

• Тақтада нелерді көріп тұрсыңдар? (тақтаның бір жағында балапан, ал екінші жағында балапандардың суреттері ілініп тұрады.)

• Енді, осы балапан деген сөзге сұрақ қойыңдаршы!

• Ал, енді балапандар деген сөзге сұрақ қойыңдаршы!

• Жарайсыңдар!

Яғни, балапан деген зат есімнің жекеше түрі, ал балапандар деген зат есімнің көпше түрі болып табылады.

Ережемен жұмыс:

1. Өзім оқимын

2. Бір балалаға оқытамын

3. Іштей оқытамын

4. Тізбектеп оқытамын

5. Қатармен оқытамын

6. Хормен оқытамын

Зат есімнің жекеше және көпше түрі болады. Кім? Не? Сұрақтарыңа жауап беретін сөздерді зат есімінің жекеше түрі дейміз: ата, құс, түйе.

Кімдер? Нелер? Сұрақтарына жауап беретін сөздерді зат есімнің көпші түрі дейміз: аталар, құстар, түйелер.

• Жарайсыңдар

Өлеңмен жұмыс:

• Балалар, 126 беттегі 343-жаттығуда қараңдаршы, сендерге өлең беріоген қазір сол өлеңді мен оқимын, сендер қол жүгіртіп отырыңдар!

Біздің ғалым ағалар,

Біздің ғалып апалар.

Ашты жолды аспанға,

Әлі ұшымыз алысқа,

Алыс Айға, Марсқа.

- Балалар бұл қай ақынның өлеңі?

- Әнуарбек Дүйсенбиев.

- Ә.Дүйсенбиев туралы не білесіңдер?

- Ә.Дүйсенбиев 1931 жылы Алматы облысы, Қарақастек атты тау етегінде дүниеге келген. Балалар ақыны Ә.Дүйсенбиев Қазақстан мемлекеттік университетін бітірген. «Сыйлық», «Не деу керек?», «Қайырлы таң балалар» өлеңдері бар. Дүйсенбиевтің өлеңдер жинағы қырғыз, татар, украин тілдерінде де басылып шыққан.

- Енді осы, өлеңді дәптерімізге көшіріп жазамыз.

- болдыңдар ма?

- Жарайсыңдар!

Тақтамен жұмыс:

- Енді, 344- жаттығуды тақтаға орындаймыз.

- Қазір, тақтаға бір оқушы шығып орындасын, ал қалғандарымыз орнымызда отырып орындаймыз.

Көптік жалғауларының тиістісін қойып жазыңдар.

Ауданда суретші (-тер, -лер, -дер) жарысы өтті. Бала (-лер, - лар, - дар) сурет салуды жақсы үйренген. Жеңімпаз (-дар, -дер, -лар)ға сыйлық (-тар, -дар, -тер) тапсырылды.

- Болдыңдар ма?

- Енді, осы сөйлемде көпше түрде тұрған зат есімдердің астын сызыңдар.

- Жарайсыңдар!

- Енді, орнымыздан тұрып, бір серігіп алайық.

Сергіту сәті

Ал,балалар,тұрайық

Алақанды ұрайық.

Бір отырып,бір тұрып,

Біз демалып алайық

• Жарайсыңдар!

• Орындарыңа отырыңдар!

Ребуспен жұмыс:

• Балалар, 346-жаттығуда ребус берілген.

1-қатар: Ребусты шеш. Шешуіне сұрақ қой. Зат есімнің қай түріне жатады?

2-қатар: Шешуіндегі сөзді қатыстырып сөйлем құра.

Ортақ:Суретін сал.

Дәптермен жұмыс:

• Енді, келесі жаттығуды орнымызда отырып орындаймыз.

Берілген көптік жалғаулары жазылған сөздерді тауып жазыңдар!

Мыслы: оқушылар, ұстаздар, күректер....т.б.

• Болдыңдар ма?

• Болсаңдар, жазған сөздеріңді оқыңдаршы!

• Жарайсыңдар!

• Тапсырманы жақсы орындапсыңдар!

Үйге тапсырама:

- Күнделіктеріңді ашып, үй тапсырмасын жазып алыңдар!

1. 348-жаттығу 127 бет.

2. Ереже жаттау.

• Сұрақ-жауап:

1. Бүгін қандай тақырыппен таныстық?

2. Қандай тапсырмалар орындадық?

3. Зат есімнің жекеше түрі дегеніміз не?

4. Зат есімнің көпше түрі дегеніміз не?

Бағалау:

-Бүгін сабаққа барлықтарың жақсы орындадыңдар! Барлықтарыңа «5»

- Осымен сабағымыз аяқталды, сау болыңдар!