- Преподавателю
- Классному руководителю
- Тұрақты тіркес
Тұрақты тіркес
Раздел | Классному руководителю |
Класс | - |
Тип | Рабочие программы |
Автор | Минтаева Н.Н. |
Дата | 29.03.2014 |
Формат | doc |
Изображения | Есть |
Қулбатырова Ардак Серикбаевна
Сабақтың тақырыбы: Тұрақты тіркес Қазақ тілі 5 сынып
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:
-
Тұрақты тіркестер туралы мәлімет беру, өткен сабақтарда алған теориялық білімдермен ұштастыру;
Дамытушылық:
-
Өткен тақырып пен жаңа тақырыпты өздігінен іздене отырып, байланыстыра білуге, өз бетінше жұмыс жасауға төсілдіру;
Тәрбиелік:
-
Оқушылардың ана тіліне деген сүйіспеншілігін арттыру, өз тілін дұрыс меңгеріп, таза сөйлей білуге, ана тілін қастерлеуге тәрбиелеу;
Сабақтың типі: Жаңа сабақ
Сабақтың түрі: Аралас сабақ
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта арқылы арнайы дайындалған слайдпен жұмыс жасау, оқулық, фразеологиялық сөздік, сурет, сөзжұмбақ, ребус.
Сабақтың әдісі: түсіндіру, баяндау, сұрақ-жауап, жаттығу, оқулықпен жұмыс, "Кім жылдам?" ойыны, топтастыру
Пәнаралық байланыс: қазақ әдебиеті, қазақ тілі, математика
Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі
Үй тапсырмасын сұрап, бағалау
Жаңа сабақ
Тұрақты тіркестер дегеніміз - бір немесе бірнеше сөздің тіркесуі арқылы бір ғана мағынаны білдіретін сөз тіркестері. Тұрақты тіркесті құрайтын сөздердің сыңарлары тұтасып барып, бір мағынаны білдіреді.
Мысалы:
тас бауыр мағынасы мейірімсіз ,
су жүрек мағынасы қорқақ
Тұрақты тіркестердің синонимдік баламалары болады, яғни оларды мағынасы жақын сөздермен түсіндіруге болады.
Мысалы:
қыздың жиған жүгіндей - әсем, көрікті, көркем,
ит терісін басына қаптады - ұрысты, балағаттады, сөкті
111 - жаттығу
Антонимдік қатар
Көзге ілмеу - елемеу, өзіне теңгермеу
Көзінен таса қылмау - көзден сырт болмады, жіті бақылады
Бетінен қақпау - еркін өсіру
Бетінен алу - көңілін қалдыру, қарсы келу
Аузы - аузына жұқпау - жыпылдап тез сөйлеу
Синонимдік қатар
Аузына қақпақ болу = аузына құм құю = аузын аштырмау - еркін сөйлетпеді, тыйым салды, көңілдегісін айтқызбады
Аузын алу = аузын майлау = ауыз бастырық беру - пара беру
Ә дегенше = көзді ашып- жұмғанша- лездің арасында, әп-сәтте
Аузы- мұрны қисаймай = бет -аузы бүлк етпей - ұялмай, шіміркпей
Басы қату= дал болу - не істерін блмей састы, әуреге салды
Аяғына бас ұру = аяғына жығылу - алдына барып жығылды, тәубе қылды, тізе бүкті, кешірім сұрады
«Кім жылдам» ойыны арқылы тұрақты тіркеске байланысты
сөзжұмбақ шешу
-
Қырық пышақ болды: төбелесті
-
Ай мен күндей: сұлу
-
Тас бауыр: мейірімсіз
-
Тауыққа тары шашқандай: аз
-
Маңдайы ашылған, бағы жанған: бақытты
-
Тонның ішкі бауындай: тату
-
Тайға таңба басқандай: анық
-
Көрер таңды көзімен атырды: ұйықтамады
-
Қырғи қабақ болды: ренжісті
-
Жүрегі аузына тығылды: қорықты
-
Бармағын тістеді: өкінді
-
Күн құрғатпай келді: кешікпеді
-
Қой аузынан шөп алмас: жуас
Шарты: Берілген ұяшықтарда мектеп пәндеріне және тұрақты сөз тіркестеріне негізделіп дайындалған тест сұрақтары бар. Оқушылар берілген сұрақтарға жылдам жауап беруі тиіс.
20
30
40
20 - Қазақ тілі
"Үріп ауызға салғандай", "Жүрек жұтқан",
"Тас бауыр" қандай сөз табына жатады?
-
Зат есім
-
Етістік
-
Сын есім
-
Есімдік
30 - Әдебиет
Мысалдардан теңеу фразеологизмін табыңдар
-
Жүзіктің көзінен өткендей
-
Ит арқасы қиянда
-
Дес бермеу
-
Суқаны сүймеу
40 - Математика
"Таяқ тастам жер", "Қозы көш жер", "Иек астында" тұрақты тіркестері қандай ұғымды білдіреді?
-
Көлем
-
Уақыт
-
Қашықтық
-
Көңіл - күй
Тұрақты тіркестер:
-
Орны қалыпты
-
Бірнеше сөзбен тіркеседі
-
Бір сұраққа жауап береді
-
Антонимі болады
-
Бір мағынаны білдіреді
-
Ойды көркемдеп әсерлі жеткізудің құралы
-
Сыңарларын басқа сөзбен алмастыруға болмайды
-
Сыңарларының орнын ауыстыруға болмайды
-
Синонимі болады
Сабақты қорытындылау:
Фразеологиялық вариантын табыңыз
Үндемеу - .........
Қорқу - ............
Тез - ..............
Ардақ Құлбатырова
№217 мектеп мұғалімі
Қызылорда қаласы