Йеңи устаз үлгиси эссе

Йеңи устаз үлгиси.

Эссе

Туғулған әл. Туғулған жут. Йеза мәктиви. Устаз. Бу сөзләрниң тегидә қанчиму чоңқур ой, өткүр мәзмун, өзигә тартип турған қудрәтлик күч бар. ХХІәсирниң билим системисиға киргән әхбаратлиқ еқимда оқутуш усули оқуғучилардин мәнтиқий ойлашни, тәнқидий көз қарашта болушни, өз алдиға издинишни, ижадий ишләшни тәләп қилмақта. Бүгүнки күнниң устази қандақ болуши керк? Оқуғучиларни дәвир тәливигә лайиқлаштуруп қандақ тәрбийиләш керәк ? Бу соаллар һәр кимни ойландурмай қоймайду. Рус педагоги К.Д.Ушинскийниң ейтқинидәк, муәллимләр заман тәливигә лайиқ өз билимини йетилдүрүп, дәрислиридә йеңи инновациялик технологияләрдин пайдилинип турса, һәр бир савақ қизиқ вә нәтижидарлиқ болуши сөзсиз. Муәллим оқуғучиниң бешидин сийпап туруп, униң һәр бир ейтқан сөзигә чоңқур мән берип туруп еһтият билән тиңшиса, у оқуғучи топ ичидә өзини әркин сезип, өз ой-пикрини оттуриға ташлап пикирлишиши ениқ. Топ алди болуши һәқиқәт. Шу вақитта: - Оқуғучиниң дәрис үстидә жавапкәрчилиги ешип, өзигә дегән ишәнчи пәйда болиду. -Дәристә пәқәт «мән өзәм» дегән чүшәнчә йоқайду. - Әтрапқа тәнқидий көз қарашта болуп, ижадий издинип ишләйдиған оқуғучиға айлиниду. - Пәнгә болған қизиқиши ешип, сөйүмлүк пәнигә айлиниду. Қазақстан Республикисиниң «Білім туралы» Заңиниң 8-бабида «Білім беру жүйесінің басты міндеттерінің бірі - оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу» дәп атап көрсәткән. Президентимиз Н.Ә. Назарбаев хәлиққә йоллиған Жолдауында ейтқандәк: «Болашақта өркениетті дамыған елдердің қатарына ену үшін заман талабына сай білім қажет. Қазақстанды дамыған 50 елдің қатарына жеткізетін, терезесін тең ететін - білім». Бүгүни күнниң билим бериш системиси алдида әхбаратлиқ оқутуш усули, дәрисни технологияләндүрүш мәсилиси туриду. Бүгүни күн устазиниң хизмити-келәчәкниң билимлик, қабилийәтлик егисини тәйярлап чиқириш. Бу муәллимдин издинишни, ижадий тинмай ишләшни, һәр бир дәрисниң хилму-хиллиғини, оқуғучиниң қәлбигә йол тепишни тәләп қилиду.Устаз намиға егә болуп, уни қәдирләшни билиш һәр бир муәллимниң борчи.У өз кәспини, өз пәнини, оқуғучилирини, мәктивини сөйүшни билидиған адәм болуши керәк. У һәммә педагогикилиқ хусусийәтләргә егә, өзини-өзи йетилдүрәләйдиған, роһий бай, ижадий ишләш қабилийәткә егә шәхс. Бу шәхс пәқәт өзиниң билими, тәлпүниши арқилиқ йетилиду. Бүгүни күн устази-у илмий өз қариши йетилгән, жуқури билим бериш чевәрлигигә егә, роһий адәмгәрчилиги бай, мәдәнийәтлик, паалийәтчан, рефлекцияға қабилийәтлик шәхс. Бу устазниң шагирти ким? Тил вә әдәбият дәрисидә оқуғучиларға мавзуни чүшәндүрүш билән биллә уларға соалларни қоюп, пикир ейтишқа адәтләндүргән чағдила, оқуғучи пәнни яхши егиләйду, дунияға болған көз қариши қелиплишиду, сөзләш мәдәнийити, тил байлиғи ашиду, саватлиқ йезиш қабилийити өсиду, алған билими есидә узақ сақлиниду, өз ой-пикирлирини оттуриға ташлап, пикир-талаш жүргүзүшни билиду. Оқуғучи дәристә тиңшиғучидин издинидиған, ижадий ишләйдиған шәхскә айлиниду. Бу -ХХІ әсир муәллиминиң һәқиқий шагирти. Нәтижиләп ейтқанда, бүгүнки устаз- у мәхсәтлик түрдә билим берип, өз ишиниң нәтижисигә еришкән мәдәнийәт адими. У билим беришниң барлиқ педагокилиқ, филисофиялик, психологиялик илмий асаслирини, әмәлий иш-тәжрибилирини чоңқур егилигән болуши керәк