Күңелемә якын итеп алган сабак - туган телем

VIII төрдәге сәламәтлекләре  чикләнгән   укучылар, тәрбияләнүчеләр өчен 21 февраль – Халыкара туган тел көненә багышланган кичәнең сценарие. Кичә 7-9 нчы сыйныф укучыларына адресланган. Әлеге чара 2 өлештән тора. Беренче өлештә  телгә караган фикерләр, шигырьләр сөйләнелсә, җырлар җырланылса, биюләр булса, икенче өлешендә төрле халык уеннарына игътибар бирелә. Кичәдә татар һәм рус телендәге генә түгел, ә инглиз, башкорт, чуваш телендә язылган шигырь һәм мәкаль - әйтемнәргә дә игътибар ителә. Чар...
Раздел Классному руководителю
Класс -
Тип Конспекты
Автор
Дата
Формат doc
Изображения Нет
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:

Күңелемә якын итеп

Алган сабак − туган телем.

(21 февраль - Халыкара туган тел көненә багышланган кичә)

Максат:

1. 21 февраль - Халыкара туган тел көне турында мәгълүмат бирү, укучыларны башка халыкларның көнкүреше, гореф-гадәтләре, уеннары белән таныштыру;

2. Укучыларда төрле телләргә карата кызыксыну һәм хөрмәт уяту;

3. Туган телгә мәхәббәт хисләре тәрбияләүгә юнәлеш бирү; музыкаль зәвык тәрбияләү.

Җиһазлау: төрле телләрдә язылган канатлы сүзләр, мәкальләр язылган плакатлар, проектор, компьютер, башкорт костюмы, канат, яулык, шарлар.

Кичә барышы:

Сәхнәгә 5 укучы чыга.

1 нче укучы. (җырлый) "Туган тел" (Г. Тукай сүзләре, татар халык көе)

И туган тел, и матур тел, әткәм-әнкәмнең теле!

Дөньяда күп нәрсә белдем син туган тел аркылы.

Иң элек бу тел белән әнкәм бишектә көйләгән,

Аннары төннәр буе әбкәм хикәят сөйләгән.

Көй дәвам итә

2 нче укучы. О родной язык, красивый,
О родительский язык!
Мир людской я познавая

К одному тебе приник

3 нче укучы. Oh, beloved native language,

Oh, enchanting mother tongue!

You enabled my search for knowledge

Of the world, since I was young.

4 нче укучы. Ана тілің - арың бұл

Ұятың боп тұр бетте.

Өзге тілдің бәрін біл

Өз тіліңді құрметте!

5 нче укучы. Ют тельхе хузя анпулдр

Ман юратна сир шивра,

Чевашла хевелен пулдр,

Ямра ташладр чевашла.

1 нче укучы. Добрый день, дорогие друзья! Сегодня мы собрались не случайно. По решению ЮНЕСКО именно 21 февраля - Международный день родного языка. Язык - это целый мир, полный прелести, обаяния и волшебства. Он - живая память народа, его душа, его достояние. Все мы любим свой родной язык.

2 нче укучы. Бүгенге кичәбез туган телгə багышлана. Тел кеше тормышында гаять зур урын тота. Ул - тормыш чыганагы, белем чишмəсе. Тел кешелəргə бер-берсе белəн аралашырга, бер-берсен аңларга, бер-берсенең телəклəрен, уй-фикерлəрен белергә ярдəм итə.

3 нче укучы. We should live and learn, but by the time we have learned, it is too late to live.

4 нче укучы. Чаваш челхи - эс ман таван челхем,

Ялан чунра цюнза таран челхем,

Эс ылтан кемелтен те хакларах

Херю те хюкем хевельпе танах

Тавах, таван тельхем, сана, тавах!

Алып баручы. Каждый народ - это неповторимая культура, история, традиции, образ жизни. И, конечно же, язык. Сберечь языковую базу и большого народа, и самой малочисленной народности - очень важная задача. В революционной России 1917 года насчитывалось 193 языка, а на момент подписания соглашения о распаде СССР в декабре 1991 года - только 40. Ежегодно исчезало в среднем два языка. Специалисты считают, что для выживания языка необходимо, чтобы на нем говорило по меньшей мере 100 тысяч человек. Во все времена языки зарождались, существовали, затем вымирали, иногда даже не оставив следа. Международный день родного языка, прежде всего, направлен на защиту исчезающих языков. И задача эта важная и актуальная, потому что и сейчас, по статистике, каждый месяц в мире исчезают примерно два языка. Международный день родного языка отмечается ежегодно 21 февраля. В Международный день родного языка все языки признаются равными, потому что каждый из них уникальным образом отвечает предназначению человека, и каждый представляет живое наследие, к которому мы должны серьезно относиться и оберегать.

Бию "Утыр әле яннарыма"

9 нчы сыйныф укучылары башкаруында җыр "Матур кызлар"( музыка: П.Кубашев
слова: Язнур, В.Клименков.)

Дус-ишләрем уйный-көлә,
Мин генә көлмим.
Уенның да ямен тапмыйм,
Ни булды, белмим.

Эх, сез матур кызлар,
Ник шаяртасыз?
Йөрәгемнең януларын аңламыйсыз.

Я eщe пoкa крaсивый пaрeнь, зaвoднoй,

Рaнo мнe eщe, рaнo нa пoкoй:.

Эx в сaмoвoлoчку я иду oпять,

Чтoб любить дeвчoнoчeк, иx нeжнo цeлoвaть.

Мон колхозын усто ужась

Ваньмыз ушъяло

Нылъёс гинэ уд ярато

Весь серекъяло

Ой,ти,чебер нылъёс

Малы сычеесь?

Жаляны уд валаське

Ти егит пиез

Алып баручы. М.Горький писал: «В простоте слова - самая великая мудрость. Пословицы всегда кратки, а ума и чувства в них на целые книги»

У каждого народа о родном языке созданы пословицы, поговорки.

Сәхнәгә 5 укучы чыга.

1нче укучы. Тел - белемнең ачкычы, акылның - баскычы.

2 нче укучы. Language is the dress of thought. (Язык - одежда мыслей)

3 нче укучы. Мал язык, да всем телом владеет.

4 нче укучы. Жақсы сөз жарым ырыс.( Добрые слова - половина счастья).

5 нче укучы. Куп θргəн эт тешлəмəс, куп кыскырган əшлəмəс

"Башкорт биюе"

Алып баручы. Безнең мәктәптә бик талантлы балалар укый. Алар матур итеп җырлыйлар да, рәсем дә ясыйлар, күз явын алырдай бииләр дә. Ә укучыларыбыз иҗат иткән шигырьләр һәрдаим "Чулман энҗеләре" гәҗитендә басыла. Ә хәзер мин сәхнәгә Шәймәрдәнова Ләйсән белән Солтанов Рөстәмне чакырам. Алар безгә туган телгә багышлап язган шигырьләрен укырлар.


Солтанов Рөстәм.

Туган телем

Бигрәк моңлы туган телем,

Әйтерсең, серле курай!

Караңгыда адаштырмый

Юл күрсәтә торган ай!

Бигрәк татлы туган телем,

Әйтерсең, кәрәзле бал.

Син дә, дустым, үз телеңә

Һәрвакытта тугры кал!

Бигрәк матур туган телем,

Сокланмый мөмкин түгел!

Татар телендә сөйләшәм,

Шуңа шатлана күңел!

Шәймәрдәнова Ләйсән

Дустыма киңәшләр

Ямьсез сүзләр берүк әйтә күрмә,

Бозма, дустым, ана телеңне.

Бар җиһанны ярат, табигатьне

Һәм дә ярат туган илеңне.

Туган телең синең - татар теле,

Беркайчан да, дустым, онытма!

Тарих бит ул әйтерсең лә, имән,

Ә тамырын аның корытма.

Син горурлан татар теле белән,

Әй, аһәңле аның сүзләре!

"Туган тел"не җырлыйм - күктә йолдыз,

Карап тора Тукай күзләре!

Алып баручы. У каждого народа есть свои особенности, традиции, культура, обычаи и игры. А сейчас мы с вами поиграем в русскую народную игру, которая называется "Жмурки»

(Одному из играющих - жмурке - завязывают глаза, отводят его на середину комнаты и за­ставляют повернуться несколько раз вокруг себя, затем спрашивают:

- Кот, кот, на чем стоишь?

- На квашне.

- Что в квашне?

- Квас.

Лови мышей, а не нас.

После этих слов участники игры разбегаются, а жмурка их ловит. Кого он поймал, тот ста­новится жмуркой.

Правила игры. Если жмурка подойдет близко к какому-либо предмету, о который можно удариться, играющие должны его пре­дупредить, крикнув: «Огонь!» Нельзя кри­чать это слово с целью отвлечь жмурку от игрока, который не может убежать от него. Играющим не разрешается прятаться за ка­кие-либо предметы или убегать очень далеко. Они могут увертываться от жмурки, приседать, проходить на четвереньках. Пойманного иг­рока жмурка должен узнать и назвать по имени, не снимая повязки).

Алып баручы.А сейчас мы поиграем в игру, которая называется "Подними платок". Дагестанская народная игра.

(Игроки становятся в круг, в центре его кла­дут головной платок. Звучит национальная мелодия, все танцуют дагестанскую лезгинку. С окончанием музыки каждый участник игры старается первым поднять платок.

Правила игры. Нельзя тянуться за плат­ком и выходить из круга раньше, чем пре­кратится музыка).

Алып баручы. Давайте поиграем в игру, которая называется "Перетягивание каната". Эта игра вам уже знакома. Эта народная игра народов Сибири и Дальнего востока.

(Перетягивание каната

На площадке проводится черта. Играющие делятся на две команды и встают по обе стороны черты, держа в руках канат. По сигналу водящего «Раз, два, три - начни!» каждая команда старается перетянуть соперника на свою сторону. Чья команда сумеет это сделать, та считается победительницей, ей вручают сувениры, как на празднике оленеводов.

Правила игры. Начинать перетягивание каната можно только по сигналу. Команда, перешагнувшая черту, считается побежденной).

Алып баручы. Һәр халыкның туган теле - аның мәдәнияте, тарихи көзгесе. Шуңа да телебез сафлыгы, матурлыгы, аһәңлелеге өчен барыбызга да армый-талмый көрәшергә, эшләргә кирәк.

На нашей планете живут люди с разным цветом кожи, с разной историей, разными обычаями и традициями и говорят на разных языках. Каждый народ бережёт свой язык, свою речь - это его культура. Пока человек хранит свою речь, свою культуру - он является полноценным представителем своего народа. Поэтому все народы очень бережно относятся к своим культурным ценностям и к своему родному языку в частности. К.Ушинский отмечал: «Когда исчезает язык - народа нет больше!».

Сәхнәгә катнашкан укучылар чыга, кулларында шарлар. Җыр "Кояш нуры" (Музыка: А. Островский Слова: Л. Ошанин.)

Кояш нуры, саф күк йөзе

Бу -бер малайның рәсеме.

Ясаган ул ап-ак биткә

Һәм язып куйган читкә:

Һәрвакыт булсын кояш!

Һәрвакыт булсын һава!

Һәрвакыт булсын әни!

Һәрвакыт булыйм мин!

Солнечный круг, небо вокруг -
Это рисунок мальчишки.
Нарисовал он на листке
И подписал в уголке:

Пусть всегда будет солнце,
Пусть всегда будет небо,
Пусть всегда будет мама,
Пусть всегда буду я.

My little friend,
Listen, my friend,
Peace is the dream of the people,
Hearts old and young
Never have done
Singing the song you have sung.

May there always be sunshine,
May there always be blue skies,
May there always be Mother,
May there always be me!

Соңгы куплетны җырлаганда кулларындагы шарларны очыралар



© 2010-2022