ХХІ ғасыр ұландары

«ХХІ ғасыр ұландары» атты іс-шараның сценарийі

Мақсаты: Оқушылардың дарының ашу,білімдерін көтеріп белсенділігін арттыру,ойы жүйрік, танымдық деңгейі жоғары оқушы қалыптастыру.

Барысы: Армысыздар,құрметті ұстаздар, оқушылар! Бүгінгі жастар - халқымыздың болашағы, еліміздің ертеңі.

Өмірдің өзі адамды тірестірген,

Бірі жаңа жарыстың бірі ескірген.

Айнала отырып ап исі қазақ,

Азаматын өзара күрестірген

Ақыл-тон аңдағанда тозбайтұғын

Білім - кең қанша болса озбайтұғын

Қатарың оза шауып бара жатса

Арқаңның ауруы не қозбайтұғын,- деп , Тұрмағамбет Ізтілеуов ағамыз айтқандай,білім сайысына құлшынып тұрған, білімді оқушыларымызбен таныс болыңыздар:

1. _____________________________________________________________

2. _____________________________________________________________

3. _____________________________________________________________

4. _____________________________________________________________

5. _____________________________________________________________

6. _____________________________________________________________

7. _____________________________________________________________

8. _____________________________________________________________

9. _____________________________________________________________

10. _____________________________________________________________

Бәйгеге түсіп жарыспай,

Жүйріктің бағы жанар ма?

Білім мен өнер жарысып

Тәрбие тәлім табар мән

Бұл бәйге ойдың бәйгесі

Кім жүйрік ойға, сол алда- дей келе сайысымыздың І кезеңі «Бәйге». Бұл кезеңде Қазақстан Республикасына байланысты тест сұрақтары берілген. Осы сұрақтарға 2 минут аралығында жауап берулеріңіз керек. Әр дұрыс жауап 1 ұпай.

І кезең «Бәйге»

1. Ел басқару саласындағы ең жоғарғы лауазымды тұлға:

А) Президент

Ә) Парламент

Б) Үкімет

2. ҚР Жоғарғы Кеңесі мемлекеттік рәміздерді қашан қабылдады?

А) 1992 жылы, 5 маусым

Ә) 1992 жылы, 4 маусым

Б) 1992 жылығ 10 маусым

3. Ұлттық валюта төл теңгеміз қашан енгізілді?

А) 1992 жылы, 15 қазан

Ә) 1991 жылы, 15 қараша

Б) 1993 жылы, 12 қараша

4. 1998 жылы 20 мамырда Қазақстан Республикасының астанасы болған қала?

А) Астана

Ә) Орынбор

Б) Алматы

5. Қазақстан Республикасы БҰҰ-на қашан мүше болды?

А) 1992 жылы, 2 наурыз

Ә) 1991 жылы, 2 мамыр

Б) 1992 жылы, 2 ақпан

6. Мемлекеттік тудың ортасында нелер бейнеленген?

А) күн, шаңырақ

Ә) бидай, ат

Б) күн, қыран

7. Қазақстанның ядролық ошағы болған облыс?

А) Ақмола

Ә) Семей

Б) Атырау

8. Жаңа әнұран қашан қабылданды?

А) 2006ж

Ә) 2008ж

Б) 2007 ж

9. 1991 жылы 1 желтоқсанда Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті кі болды?

А) Ө.Шөкеев

Ә) К.Мәсімов

Б) Н.Ә Назарбаев

10. 2002-2005 жылдар Қазақстанда қандай жыл?

А) Денсаулықты қорғау жылы

Ә) Ауыл жылы

Б) Мәдениетті қолдау жылы

І кезең аяқталғанда 1 оқушы шығады. Ынталандыру сыйлығы табыс етіледі.

ІІ кезең «Дода» Жоғары ұпай жинаған 5 сайыскер II кезеңге өтеді. Ең көп ұпай жинаған оқушы сұрақтың тақырыбын, категориясын таңдайды. Егер ол сұраққа жауап бере алмаса, басқа сайыскер жауап беру мүмкіндігін алады. Сұрақ категориясы бойынша сайыскерге ұпай қосылады.

Тақтада тор көзді кесте көрсетіледі. Кестеде әр категория бойынша түрлі тақырыптарда сұрақтар жасырынған. Сұрақтың күрделілігі оның нөміріне байланысты.

Салт-дәстүр

20

30

40

50

Қазақстан

20

30

40

50

Мемлекеттік мерекелер

20

30

40

50

Спорт және ұлттық ойындар

20

30

40

50

Еркін тақырып

20

30

40

50

Салт-дәстүр:

20- Қазақтың ұлттық ойындарын ата? (тоғызқұмалақ, бестас, ханталапай)

30- Сәукелені желегімен кім қай уақытта киген? (жаңа түскен келін)

40- Айтыстың ең көне түрі қалай аталады? (бәдік айтыс)

50- Үш қадірліні ата? (Бақ. Ырыс. Даулет)

Қазақстан

20-ҚР-ның рәміздерін ата. (Ту, елтаңба, әнұран)

30-Қазақстанның астаналары болған қалаларды ата? (Орынбор,Қызылорда, Алматы, Астана)

40- Қазақстан Республикасында қанша облыс бар? (14 облыс)

50- Ел астанасы Астанаға қашан көшірілді? (1997ж)

Мемлекеттік мерекелер:

20- 16 желтоқсан қандай мереке? (Тәуелсіздік күні)

30- Ата Заң күні (30 тамыз)

40- Қазақстан Республикасында ұлттық валюта күні (12 қараша)

50- Б.Майлиннің әңгімесінде қандай діни мейрам туралы жазылған? (Құрбан айт)

Спорт және ұлттық ойындар:

20- Қазақта тұңғыш дүние жүзінің чемпионы атанған палуаны. (Қажымұқан Мұнайтпасов)

30- Бейжің олимпиадасы қай жылы өтті? (2008ж.)

40- «Сидней» олимпиадасынан алтын медаль алып келген қазақстандық

боксшы (Бекзат Сәттарханов)

50- Қазақ халқының ұлттық ойындары көбіне немен байланысты? (төрт

түлікпен)

Еркін тақырыптар:

20- Шыңғыс ханның шын есімі? (Темучин)

30- Желтоқсан оқиғасына арналған Тәуелсіздік монументі қай қалада орналасқан? (Алматы)

40- Н.Ә.Назарбаев қай жылы дүниеге келді? (1940 ж)

50- Одиссея поэмасының авторы? Гомер

Осымен біздің сайысымыздың екінші кезеңі де аяқталды. Бір оқушы шығады. Құрметті сайыскерлер, бүгінгі додада барлықтарың Еліміздің болашақтағы білімді, өнегелі азаматы болатындарыңды дәлелдедіңдер. Келешекте сендерге шығармашылық табыс пен сәттілік тілейміз!

ІІІ кезең. Полиглот. Бұл кезеңде жұмбақ жасырылады. Жауабын үш тілде (қазақ, орыс, ағылшын) айтулары керек.

1. Қабат-қабат қапталған

Асыл сөзбен апталған,

Парағы бар сөйлейтін

Ол қазына өлмейтін (кітап - книга - book(бук))

2. Қардай аппақ,

Балдай тәтті ақ. (қант - сахар - sugar (шугэ))

3. Ұрсаң жерде зулайды

Жерге қарғып тұрмайды

Тиіп кетсе басына

Ешбір зиян қылмайды. (доп - мяч - ball (бол))

4. Жалт-жұлт еткен

Жырадан өткен (су - вода - water (уотэ))

5. Құрғақ жерде сақтайсың,

Менсіз тамақ татпайсың (тұз - соль - salt (солт))

6. Әрі қызыл, әрі тәтті,

Татқан жанды таңырқатты. (алма - яблоко- apple (эйпл))

7. Сылдырдан қорқады

Шошынып жортады (қоян - заяц - (хэя, рябит))

8. Айдалада ақ отау

Ауызы мұрны жоқ отау (жұмыртқа - яйцо - egg (эгг))

9. Жазда қыдырады,

Қыста тыңығады (аю - медведь - bear (бэа))

10. Таңмен көзін ашады,

Әлемге нұрын шашады. (күн - солнце -sun (сан))

Ұпайы аз екі оқушы шығады.

IV кезең «Шығармашылық» «Тұңғыш президент» тақырыбында эссе жазу және қорғау. Берілген уақыт 2 минут. Кезең 0-5 ұпай аралығында бағаланады.

Қорытынды: марапаттау, сыйлықтар тапсыру, әділқазыларға сөз беру.

Жер бетінде адам өмір өткізер,

Бар нәрсеге білім қолды жеткізер,

Бар ізгілік тек білімнен алынар,

Білімменен аспанға жол салынар,- дей келе, бүгінгі дәрісімізді аяқтаймыз. Келесі кездескенше сау болыңыздар!

«ХХІ ғасыр ұландары»

БАҒАЛАУ ПАРАҒЫ

№

Аты-жөні

І кезең

«Бәйге»

Әр дұрыс жауап 1ұпай

ІІ кезең

«Дода»

ІІІ кезең

«Полиглот»

Әр дұрыс жауап 1ұпай

IV кезең «Тұңғыш президент»

0-5 ұпай аралығында бағаланады

Қорытынды

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

І кезең «Бәйге»

1. Ел басқару саласындағы ең жоғарғы лауазымды тұлға:

А) Президент

Ә) Парламент

Б) Үкімет

2. ҚР Жоғарғы Кеңесі мемлекеттік рәміздерді қашан қабылдады?

А) 1992 жылы, 5 маусым

Ә) 1992 жылы, 4 маусым

Б) 1992 жылығ 10 маусым

3. Ұлттық валюта төл теңгеміз қашан енгізілді?

А) 1992 жылы, 15 қазан

Ә) 1991 жылы, 15 қараша

Б) 1993 жылы, 12 қараша

4. 1998 жылы 20 мамырда Қазақстан Республикасының астанасы болған қала?

А) Астана

Ә) Орынбор

Б) Алматы

5. Қазақстан Республикасы БҰҰ-на қашан мүше болды?

А) 1992 жылы, 2 наурыз

Ә) 1991 жылы, 2 мамыр

Б) 1992 жылы, 2 ақпан

6. Мемлекеттік тудың ортасында нелер бейнеленген?

А) күн, шаңырақ

Ә) бидай, ат

Б) күн, қыран

7. Қазақстанның ядролық ошағы болған облыс?

А) Ақмола

Ә) Семей

Б) Атырау

8. Жаңа әнұран қашан қабылданды?

А) 2006ж

Ә) 2008ж

Б) 2007 ж

9. 1991 жылы 1 желтоқсанда Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті кі болды?

А) Ө.Шөкеев

Ә) К.Мәсімов

Б) Н.Ә Назарбаев

10. 2002-2005 жылдар Қазақстанда қандай жыл?

А) Денсаулықты қорғау жылы

Ә) Ауыл жылы

Б) Мәдениетті қолдау жылы