Кл час. Хуш кәпсиз-НОРУЗ!!!

Хуш кәпсиз , Норуз!

.Проблема. Билим билән әмәлиятни бағлаштуруп, ижадий ишләшкә үгитиш.

Мәхсити: а) Оқуғучиларниң Норуз мәйрими һәққидә чүшәнчисини кәңәйтиш; әждатлардин қалған әнъәниләрни тикләш вә уни давамлаштуруш;

2.Издинип, ижадий ишләш қабилийитини ашуруш.

б)Нутуқ мәдәнийитини өсүрүш, ата- аниларниң мәктәп билән бағлинишини жанландуруш;

в) миллий урпи-адәт, әнъәниләрни һөрмәтләшкә вә достлуққа, инақлиққа тәрбийиләш;

3.Этикилиқ, эстетикилиқ тәрбийә бериш.

Көрнәкликләр. Слайд, дидактикилиқ материаллар, сүрәтләр

Норуз һәққидә қанатлиқ сөзлар:

а) Жил беши - Норуз қутлуқ болсун,

ә) Норуз - әмгәк;

б) Норуз - баһар;

Сумәлигимиз татлиқ болсун!

4.Уйғур миллий таамлири, миллий кийимлиридин көргәзмә Түри.Мәйрәмлик кәч

Формиси. Топлуқ, алаһидә мустәқил ишләш .

Усул.Ипадилик оқуш,

Пән ара бағлиниш. Әдәбият, сәнъәт

Тәрбийә саатиниң бериши:

2қиз қоллириға гүл вә конфетларни, 2оғул қоллириға нан вә су тутуп чиқиду: гүл чечәкләргә пүркәп, пәсилләрниң әркиси баһар билән Норуз кәлди.:

-Бу жилимиз хуш пурақларға тола болсун; (Қешидикиләргә гүл суниду)

-Бу жилимиз шекәрдәк болсун (Қешидикиләргә шекәр суниду)

-Бу жилимиз суға мол болсун (Суни әтрапиға чачиду)

-Бу жилимиз һосулға мол болсун (Нанни суниду)

Һәммиси тәң:

"Гүл-чечәккә орилип, хуш пурақлиқ Норуз кәлди"

Норуз мәйримини башлашқа рухәт етиңлар

Жил беши - Норуз қутлуқ болсун,

Сумәлигимиз татлиқ болсун! 1,2-елип барғучи:

Әссалам, мәрһаба Норуз мәйримигә кәлгән меһманлар, қериндашлар! Дияримизни гүл чечәкләргә пүркәп, пәсилләрниң әркиси баһар билән Норуз кәлди. Нахша. «Әссалам, Норуз »

Һәммиси бир-бирләп оқуп маңиду: Норуз - баһар; Норуз - әмгәк;

Норуз- һөрмәт, Норуз-ғәмхорлуқ, Норуз-шатлиқ, Норуз-илһам, Норуз-оюн, Норуз-бәйгә , Норуз-тиләк (нағра челиниду) 1,2. елип барғучи: Салам саңа Салам саңа

3,4- елип барғучи: Норуз-аләм ! Әмгәк - мәйрәм!

1,2. елип барғучи: Салам саңа Салам саңа

3,4- елип барғучи: Әй, гөзәл көкләм! Баһар - мәйрәм!

Һәммиси тәң:

Қәдирдан баһар кәлди Сөйүмлүк Норуз кәлди 2- елип барғучи: Норуз - баһар; Тәбиәтни яшартип, уни уйқисидин охитип, елимизгә Норуз қәдәм тәшрип қилди. Норуз-әлгә шатлиқ-хошаллиқ, яхшилиқ вә молчилиқ һәдийә қилидиған улуқ мәйрәм.

Баһар кәлсә ечилар Кәлди мана өйүмгә

Тағниң гүли - чуғлуқ гүл жирақтики туққанлар

Мана йетипму кәлди, Дидар ғенимәт екән

Көрүшидиған күнләр. Қайта күлди арманлар

1. елип барғучи: Норуз тарихи һәққидә мәлумат оқуш

Норуз - әмгәк;

Норуз әң қедимий мәйрәм болғачқа, униң өзигә хас урпи-адәтлири бар: Һәр бир өйдә манта, самса, қатлима, пөрә нанлар пиширилиду. Холум-хошнилар кирип, униңдин еғиз тегиду.

Кава тоғрап, манта әттим меһманлиримға ,

Булақ сүйидә чайму әттим, деханлиримға,

Һәжәп болди әткән мантам, қаяққа кәтти,

2кора қаймақсиз чай, аранла йәтти.

Немә дегән татлиқ манта, жилтиси непиз,

Женим хошнам махтап кәтти, сөзләп тинимсиз,

Күлүп қойдум мийиғимда, немә дегүлүк,

Аран дедим охшиғанни, қоймай йегүлүк,

Әмгәк қилса әгәр адәм , иштәй ечилар,

Мгәк қилип йегән адәм, һәсәл билән мәй.

Әмгәк шәрәп, әмгәк тевип, асира йду жанни,

Әмгәк раһәт беғишлайду, қанни жүгәртип.

Норуз -мәңгүлүк нахша. У йилтиз-томури, дини бир хәлиқләрниң достлуқта қатар яшашқа, бәхит-саадәткә, паравәнликкә еришишкә, парлақ келәчәккә болған улуғвар интилишишқа аһаңдаштур. Шундақ екән, аримизда өз ара чүшәнчә, бир-биримизни һөрмәтләшкә туйғулири болғандила биз мәхсәт-мурадимизға йетимиз. Илаһим, бу қетим қәдәм тәшрип қилған Норуз һәммимизгә пәқәт яхшилиқ, хошаллиқ дәмләрни елип кәлгәй. 2. елип барғучи:

Жил беши Норуз күни Кәлди Норуз жил беши

Кәтти көңүлниң һәсрити Аләмгә гүлистан болғуси

Норуз билән келәр әйнә Асмандин йәр-йүзигә

Кишиләрниң амити. Абу рәһмәт яққуси

Нахша «Гүлдәстә» Шеир.

2. елип барғучи:

Ләйлинур, немә үчүн Норуз-һөрмәт дәймиз?

Норуз-һөрмәт, чүнки бу мәйрәм жут чоңлириниң, жут мөтивәрлирини, нураний аниларни Норуз дәстихининиң төригә олтарғузуп, уларниң дугасини елиштин башлиниду. Биз бүгүнки Норуз мәйримимизгә нураний анилиримиз

...................................................................................

тәклип қилған едуқ. Шуларни қарши алайлуқ.

-Хуш кәпсиләр, анилар.

«Аниниң сөйгән йери отта көймәйду, оқму тәгмәйду» дегән екән. Шуңа анилиримизға йүзлириңларни муң чаңлири басмиғай дегән тиләк билдүримиз.

- Хуш кәпсиз, Хизир ата. Норуз мәйримини биз билән қарши елишқа кәлгән қәдимиңларға нур яғсун.

-Хизир ата, Сиздин дуга болсун. 1- елип барғучи:

Дутаримда аян хәлқим тәғдири,

Сирлар төкүп пәдиләрниң һәр бири

Беши кичик болса әгәр, ичигә

Сиғмас еди уйғурумниң дәртлири Меһманларға музыкилиқ соға «Уйғурларни тонуштуруш» Илия-Бәхтия

2. елип барғучи:

Норуз-ғәмхорлуқ,

Норузни әң қиммити шуки, бу күни кичикләр чоңларни йоқлайду, уларниң һалидин хәвәр алиду.

-Әй, яратқан худайим, -Меһир-шәпқәт улғийип,

Инсап бәргин яшларға Һал сорашни башлидуқ

Бемар һалини сорап, Риштимизни үзмәскә Дилим толди бағларға, Техиму чиң бағлидуқ.

2.елип барғучи:

Норуз-шатлиқ,

- Мирзәхмәт, биләмсән,Норуз күни мәнзирилик жайларда яшлар һәр хил қизиқ оюнларни ойниған. Улар: "Ақ терәк, көк терәк ", "Ала-ала қушлайду", ғораз соқуштуруш, бәшташ, тән-тәрбийә оюнлиридин: жүгрәш, егиз вә жираққа сәкрәш, оқ-я етиш оюнлирини ойниған.

-Ләйлинур, андақта бизму бүгүнки таңда яшлиримиз ойнап жүргән оюнлириниң бири - Норуз-мусабиқисини башлайли.

Жигитләр ағамча тартишип күч синишип бақсун.

1- елип барғучи: Норуз-илһам. Шәрти: қатнашқучилар мону сүрәткә қарап баһар, Норуз тоғрилиқ ойлирини шеирий қурлар арқилиқ изһар қилса, қалғанлири мәлум бир шаирниң Норуз көкләм тоғрилиқ лирикисини ипадилик ядқа оқуйду. Саз-нахшилар ейтилиду. Шеир оқуш.

2. елип барғучи: Норуз-оюн - Келәси оюн "Хуш кәтти" оюни.

Бир-биригә бейит ейтишип гүл суниду, ләтипә ейтишиду, саз челиниду.

Нахша «Ойнаңлар, достлар»

1. елип барғучи: Норуз - тиләк. Ата-аниларға, муәллимләргә сөз берилиду.