Материал для классного часа

Раздел Классному руководителю
Класс 7 класс
Тип Другие методич. материалы
Автор
Дата
Формат doc
Изображения Есть
For-Teacher.ru - все для учителя
Поделитесь с коллегами:





Материал для классного часа

Материал для классного часа

Тулы исеме: Сөнгатуллин Мирсәет Миншәһит улы.

Туган урыны: Әлки районы, Татар Борнае авылы.

Туган көне: 1953 нче ел, 25 нче июль.

Гаиләсе: тормыш иптәше Кадрия, улы Алмаз.

Белеме: югары (Казан дәүләт консерваториясе).

Дәрәҗәле исемнәре:

Татарстанның атказанган артисты (1995)

Татарстанның халык артисты (1998)

Россиянең атказанган артисты (2009)

Мәскәүдә "Аль-Фахр" ордены белән бүләкләнә (2009)

Казанның 1000 еллыгы истәлекле медале (2005)

Әлки районының мактаулы гражданины (2010)

Мирсәет Сөнгатуллинның репертуарында халык җырлары өстенлек итә, чөнки җырчы кечкенә чагыннан ук шул халык җәүһәрләренә мөкиббән булып үсә. Рәшит Ваһапов, Гөлсем Сөләйманова, Зифа Басыйроваларны радиодан йотлыгып тыңлый торган була ул. Ә инде 1960 елларда "кара кәләпүшле" радиодан Илһам Шакировны җырлата башлыйлар. Яшь Мирсәет күңелендә "Их, шулар кебек җырлыйсы иде" дигән фикер йөгереп уза. Ләкин ничек инде авыл малае кеше янында авыз тутырып җырласын ди? Ояла үсмер егет. Шулай да, ялгызы калганда урманга барып, күкрәк киереп радиодан ишеткән озын көйле әсәрләрне яңгырата башлый. Урманда беркем юк, җитмәсә, тавыш та яңгырап чыга, әллә кайларга омтыла да, кайтаваз булып Мирсәет колагына килеп бәрелә.

Дүртенче классны тәмамлаган чагында инде ул кошлар белән узыштан "концертлар" куя башлый. Ә берзаман нәни җырчыны тыңлап торганнар. Менә шуннан соң аңарга мәктәп концертларында да чыгыш ясарга туры килә башлый инде.

Тәүге кат кеше алдына чыгып сузып җибәргәнен Мирсәет абый бүген дә хәтерли. "1965 елның 29 октябрендә - Комсомол көненә авыл сәхнәсенә чыгып баянсыз гына Фәтхеррахман Әхмәдиевның "Чистай вальсы"н башкардым. Менә шул көннән бирле сәхнә үзенә бөтереп алды да инде мине. Башта авыл сәхнәсендә, аннары Сабан туе бәйрәмнәрендә җырларга керештем, конкурсларда катнаша башладым...", - ди ул үзе.

Җырга сәләт нәселдән-нәселгә күчә, диләр. Мирсәет Сөнгатуллин җырга мәхәббәтне әнисеннән күчкәндер, дип саный. Борынгы Болгар җирләрендә - Спасс районының Чәчәкле авылында үскән бит аның әнисе. Ә Мирсәетләр Әлки районы Борнай авылыннан. Монысы да чал тарихлы төбәк. "Миңа тамырларым бик тирәндә сыман тоела. Җыр-моң гасырларны, чорларны тоташтыра, якынайта. Борынгырак көйләрне яратам, салмак көйләрне. "Безнең татар авызын яфрак калынлыгы гына ачып җырлый" дигәндә, Тукай шундый көйләрне күздә тоткандыр", - ди халык артисты.

Зур, профессиональ сәхнәгә Мирсәет Сөнгатуллин урау юллар аша килә. Казанның музыка училищесына керә, әмма торырга урын булмаганлыктан, документларын кире алырга туры килә аңа. Урам уртасында аптырап басып торганда, авылдашын очрата. Тегесе үзе укый торган җиргә кодалый. Торыр җире бар, ашаталар, эчертәләр, кием дә бирәләр әле дигәч, ташчы һөнәрен үзләштерергә ният кыла егет. Шуннан соң берара Казанда йортлар салып йөри, армиядә хезмәт итеп кайта, Чаллыда эшли башлый. Яшьләр оештырган концерт-тамашалар монда да Мирсәеттән башка узмый. Чаллы Сабан туенда "Тәфтиләү"не җырлап торганда аңа консерватория ректоры Нәҗип Җиһанов игътибар итә. "Тавышың әйбәт, буй-сының да бар. Сиңа укырга кирәк, консерваториягә кил. Ә синең кебек җырчылар татар сәхнәсенә кирәк. Мондый тавышлылар татарда да, руста да сирәк туа. Илһам абыең Шакировлар кебек халык артисты булачаксың!" - дигән тәкьдим күңеле моң белән тулган егетнең алдагы тормышын 100 процентка үзгәртә дә куя.

Мирсәет Сөнгатуллин кай тарафка гына барып чыкмасын, үз җырына сусаган татар халкы, шифалы яңгырга тиенгән чәчәк сыман сихерләнеп, аның күңел моңнарын тыңлый. Мирсәетебез - халык җырларына тугрылык тотып моң сакчыларыннан шанлы эстафетаны кабул иткән сәнгатькәр. "Шәле тәрәзәләре," "Әлкием", "Алимәкәй" җырларын халыкка үз тавышы белән сеңдергән, "Эскадрон", "Уел", "Тәфтиләү" кебек халык әсәрләрен исә үз аһәңнәре аркылы тыңлаучыга ирештерә алган Мирсәет Сөнгатуллинның халык иҗатына үз карашы бар:

- Татар халык җырларын башкару өчен киң күкрәк, киң тавыш кирәк. Сулышны да дөрес алу мөһим. Чыннан да, кайбер эстрада җырчылары аны башкара да алмый торгандыр. Җырлый алганнары да репертуарыннан төшереп калдыра, ләкин бу дөрес күренеш дип санамыйм. Халык җырларын, киресенчә, күбрәк яңгыратырга кирәк. Безне башкалардан аерып тора торган төп үзенчәлек тә шул халык җырларында бит инде. Халыкныкын халыкка гел ирештереп тору әһәмиятле. Милләттәшләр озын көйләрне аңлап, тыңларга иренә башлады, тизлек, шаянлыкка өстенлек бирү сизелә. Анысы да бар. Тик шунысы куандыра: "Яңа гасыр" телевидениесендә ретро-концертларда халык әсәрләре яңгырый. Элеккеге композиторларыбыз Сара апа Садыйкова, Рөстәм Яхин, Фасил Әхмәтов, Нәҗип Җиһановлар җырларын җырламыйлар. Аларның әсәрләре колакка керми башлады, димәк алар югала дигән сүз. Ә моңа юл куярга ярамый! Шәхсән үзем алар әсәрләреннән генә торган музыкаль җыентыклар чыгарган идем. Онытыла барган татар композиторларының җырларын концертларыма кертергә тырышам. Шундый бер көн килеп, үзебезнең милли көйләребез бик популярлашып, киң катлам тыңлаучыларда зур кызыксыну уятачагына ышанам әле мин, - ди Мирсәет Сөнгатуллин.

Мирсәет ага үрнәк гаилә башлыгы буларак та мәгълүм шәхес. Хатыны Кадрия ханым белән алар Алмаз исемле егет тәрбияләп үстерде. Уллары да милли тәрбиядән коры калмаган. Татар гаиләләренә хас гореф-гадәтләрне кечкенәдән үзендә сеңдереп үскән Алмаз.

Алмаз музыкаль белемне Мәскәүдә алган. Укуын кызыл дипломга тәмамлаган. Опера җырчысы булырга әзерләнсә дә, халык җырларын да җиренә җиткереп башкара. Чит телләрдә дә шартлатып җырлап бирә ала. Хәзер аспирантурада укый. Хыялында Италиягә барып, сабак алып кайту теләге дә бар икән. Үзен зурдан кубып композитор дип санамаса да, Сөнгатуллин иҗатында үзе көйгә салган җырлар да шактый. Күңелне айкатып алырлык шигырь укыса, аның нәтиҗәсе, һичшиксез, ноталарда чагылыш таба. Бик күп авыл көйләре дә нәкъ шулай туган Мирсәет ага күңелендә.

Әтисе Миншәһит абый белән әнисе Миңнегөл апа

57 ел бергә гомер итте...

Материал для классного часа

Туганнар арасында...



Материал для классного часа

Һәрвакыт үсендереп, иҗатымда дәртләндереп, булышлык күрсәтеп торучылар

Материал для классного часа

Материал для классного часаМатериал для классного часа

Материал для классного часа

Хезмәтенә күрә хөрмәте дә бар

Материал для классного часа



© 2010-2022