Қималар туралы түсінік. Қиманың түрлері, орналасуы

А.Құнанбаев атындағы № 6 жалпы орта білім беретін мектебі

АШЫҚ САБАҚ

Тақырыбы: Қималар туралы түсінік. Қиманың түрлері, орналасуы

Өткізген: сызу, технология пәндерінің мұғалімі: Уалиев М. С.

Арқалық қаласы 2013 оқу жылы

Тақырыбы: Қималар туралы түсінік.

Мақсаты: Қималар туралы түсінік беру. Заттың қималарын орындап, сызбаға орналастыруын үйрету.

Дамытушылық: Шығармашылық жұмысты іздену барысында білімдерін тереңдетіп, өз бетінше шешім қабылдауға, танымдық қабілетін дамыту.

Тәрбиелік: Өзіндік және логикалық ойлау қабілеттерін арттыру, эстетикалық әсемдікті тани білуге тәрбиелеу.

Көрнекілік: Плакаттар, дидактикалық материалдар, макеттер

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Құрал - жабдықтар: А4 пішініндегі сызу қағазы, қарындаш, сызғыш, шеңберсызар

Пәнаралық байланыс: Физика, геометрия, технология

Сабақтың құрылымы:

1. Ұйымдастыру кезеңі

2. Өткен сабақты тексеру

3. Жаңа сабақ барысы

4. Жаңа сабақты бекіту

5. Сабақты қорытындылау

6. Сабақты бағалау

7. Үйге тапсырма

А. Ұйымдастыру кезеңі

1. Оқушылардың сабаққа қатысымын тексеру

2. Сызбаға қажетті құралдарды тексеру

3. Үй тапсырмасын жинап алу

В. Өткен сабақты тексеру

1. Заттың габариттік өлшемдерін ата?

2. Сызбадағы 2х45⁰ өлшемі нені білдіреді?

3. Өлшем сызығы заттың контурынан қандай қашықтықта орналасады?

С. Жаңа сабақ барысы

Модельдерде көптеген әр қилы пішінді ойықтар, тесіктер болуы мүмкін. Олардың сызбада үзік сызықпен орындалған сұлбалары сызбаны күрделендіреді, оны оқуға, өлшемдер түсіруге, қиыншылық тудырады. Сондықтан тетікбөлшектің көрінбейтін бөліктерін кескіндеудің өзгеше мейлінше ыңғайлы әдісі қолданылады. Бұл әдіс қималармен тіліктер.

Қима - бір немесе бірнеше жазықтықпен ойша қиылған нәрсенің кескіні.Қимда қиюшы жазықтық бетіне түскен нәрсенің тікелей бейнесі көрсетіледі.

Қиманы алу үшін:

- ойша қиюшы жазықтық жүргізу;

- жазықтықта алынған фигураны проекциялар жазықтығына параллель орналастыру;

- сызба өрісінің бос орнына алынған қиманы кескіндеп, әріппен белгілеу.

Қиманы тұрғызу. Біліктің көлденең пішінін анықтау үшін, оны А,Б,В жазықтықтарымен ойша қиып өтеді. Нәтижесінде жазық фигуралар шығады.

- бірінші жазықтықта тетікбөлшектің өтпелі тесігі бар;

- екінші жазықтықта жұмыр жаны қиылған бөлшек пішіні анықталады;

- үшіншіде шпонкалық ойықтың көлденең пішіні көрсетілген.

Осы фигураларды сызбада тұрғызып, А-А,Б-Б,В-В қималарын аламыз. Олардың астын сызып, қиманың үстіңгі жағына А - А дегендей орналастырады. Қима мен тілікті орындау және белгілеу ережелері екеуіне бірдей. Қима сызығын бірдей альфавит әріптерімен белгілейді. Әріптерді нұсқағыштың сыртына

А деп жазады.Сызбада бірнеше қима болған жағдайда әріптер альфавиттік ретпен белгіленеді.

Қиманың екі түрі болады: Оңашаланған және қабаттасқан

Егер қима негізгі кескіннен бөлек орындалса, оңашаланған қима деп атайды. Егер қима фигурасын тікелей көріністегі нәрсенің үстіне орындалса, қабаттасқан қима деп аталады.

Оңашаланған қиманы орындау қолайлырақ, оларды бір көріністі үзіп, арасында көрсетуге де болады. Оңашаланған қиманың контурын тұтас негізгі сызықпен кескіндейді.

D. Жаңа сабақты бекіту

1. Қандай кескінді қима деп атайды?

2. Сызбада қиманы не үшін қолданады?

3. Сызбада орналасуына байланысты қималар қалай бөлінеді?

Е. Сабақты қорытындылау

F. Сабақты бағалау

G. Үйге тапсырма