- Преподавателю
- История
- Қазақстан тарих пәнінен Ұлттық Бірыңғай Тестілеу
Қазақстан тарих пәнінен Ұлттық Бірыңғай Тестілеу
Раздел | История |
Класс | 11 класс |
Тип | Тесты |
Автор | Темирханова Ш.М. |
Дата | 24.08.2015 |
Формат | doc |
Изображения | Нет |
Қазақстан тарихы
6-сынып ҰБТ
-
Адамзат тарихы дамуының ең алғашқы кезеңі? Тас дәуірі
-
Алғашқы адамдардың бастапқы кезеңдегі топтасу жүйесі. Тобыр
-
Алғашқы адамдардың тобырдан кейінгі топтасу жүйесі. Рулық
-
Алғашқы адамдардың рулық қауымнан кейінгі қалыитасу жүйесі? Тайпа
-
Қоғамда алғашқы ірі еңбек болінісін туғызған жағдай? Мал шаруашылығының дамуы.
-
Ғалымдардың ең ежелгі адамға қойған атауы? Епті адам
-
Ең ежелгі "епті адамның" мөлшерімен өмір сүрген мерзімі? 1 млн. 750 маң жыл бұрын.
-
Ең ежелгі адамның еңбек құралы Үшкір тас.
-
Ежелгі "тік жүретін адам" өкілі Синантроп
-
Жер бетінде бұдан 100-35 мың жыл өмір сүрген жандар Синантроптар
-
Мөлшерімен 40-35 мың жыл бұрын қалыптасқан жандар атауы Саналы адам.
-
Ежелгі адамдардың алғащқы кәсібі Терімшілік
-
Ежелгі тас ғасыры қамтитын кезең б.з.д 2 млн 500 мың - 12 мың жыл.
-
Орта тас ғасыры қамтитын кезең б.з.б 12-5 мың жыл
-
Жаңа тас ғасыры қаититын кезең б.з.б 5-3 мың жыл.
-
Қазақстан аумағында ең ежелгі адамдардың өмір сүрген аймағы Оңтүстік Қазақстан.
-
Қазақстан аумағында өмір сүрген алғашқы адамдардың замандастары Питекантроптар.
-
Ежелгі адамдардың тұнғыш баспаналары Үңгірлер.
-
Алғашкы адамдардың еңбек құралдарының атаулары Чоппер, чоплинг.
-
Алғашқы қауымдағы адамдардың негізінен аулаған андары Мамонттар мен бизондар.
-
Полеолит дәуіріне жататын еңбек қүралдары табылған өңір. Жамбыл обылысы.
-
Жамбыл өңірінен табылған полеолит дәуірінің бес мыңдай еңбек құралдары бұлар
Қашау мен үшкір заттар
-
Тас өңдеу биік деңгейге көтерілген кезен Неолит
-
Ертедегі адамдардың маймылдар мен жануарлардан басты айырмашылығы
Еңбек құралдарын жасай білу
-
Жер бетінің күрт суый бастауы басталды 100 мың жыл бұрын
-
Ғалымдардың есептеуінше мұздықтардың ери бастаған уақыты 13 мың жылдай бұрын
-
Тас дәуірі адамдардың ине жасаған заты Сүйек
-
Ежелгі адамдардың жіп орнына пайдаланған заттары Жануарлардың сіңірлері
-
Адамдардың дән үккішті ойлап тапқан кезеңі Неолитте
-
Ерте тас ғасыры тұрақтарының ең көне ескерткіштерінің табылған жері
Шақпақата, Арыстанды
-
Екі жағынан да өңделген қарапайым шапқыш тас құрал атауы Бифас
-
Бір қабат өңделген тас құралдың жүзін ұсақ кертік ойықтар жасау арқылы өткірлеу әдісі
-
Ретушь әдісі
-
Жамбыл облысындағы 5 мыңға жуық тас құралдар табылған тұрақтар Бөріқазан,Шабақты
-
1938ж Өзбекстаннан неандертальдық баланың сүйегі табылған үңгір Тесіктас
-
" Саналы адам" сүйегі табылған үңгір Кроманьон
-
Орталық Қазақстан жеріндегі жүзі түзу , кейде қайқы тас пышақ қырғыштар табылған тұрақ Семіз бұғы
-
Орталық Қазақстан жеріндегі кейінгі палеолитке жататын 300-ге таяу тас құрал шыққан ең көрнекті көне мекен Батпақ.
-
Тас дәуірінде ру ішіндегі барлық мәселелерді шешкен Жалпы жиналыс.
-
Мезолиттің хронологиялық шеңбері б.з.д 12-5 мың жыңдықтар.
-
Қазақстан жеріндегі тас дәуірінің ескерткіштері аз табылған кезеңіне жататын Мезолит.
-
Мезолит заманының үлкен жаңалығы болып саналатын ұсақ жаңқа тастардан жасалған құралдар атауы Микролит
-
Мезолит заманынын басты жаңалығының бірі Садақ пен жебенің жасалуы
-
Мезолит кезеңіндегі адамдардың негізгі кәсібінің бірі Аңшылық.
-
Қазақстан аумағындағы белгілі мезолиттік тұрақтар саны 20-дан астамы.
-
Қабырғалары терең көмілген , көлемі 40-60 шаршы метр болатын мезолиттік баспана табылған өзен аңғары Есіл.
-
Орта тас ғасырындағы балалар тобынан ересектер тобына өту ғұрпы Бағыштау(иницияция).
-
Егіншіліктің пайда болу мерзімі 10 мың жыл бұрын.
-
Алғашқы қауымдық егіншілікке алып келген жағдай Терімшіліктің дамуы.
-
Алғашқы егіншілердің егін оратын қарапайым құрал атауы Тас орақ..
-
Ежелгі егіншілердің егін егу құралы Тесе.
-
Малды қолға үйрете бастау қалыптасқан кезең Мезолит.
-
Алғашқы егіншілік қалыптаса бастаған дәуір Мезолит.
-
Жаңа тас ғасыры қамтитын кезең б.з.д. 5 - 3 мың жылдықтар.
-
Неолит дәуірінің Шығыс Қазақстан жеріндегі тұрағы Усть- Нарым.
-
Неолит дәуірінің Сотүстік Қазақстан жеріндегі тұрағы Пеньки.
-
Қазақстан жерінде кездесетін неолит тұрақтарының ең көнесі б.з.д. 5 мың жылдыққа тән.
-
Неолит дәуірінің Орталық Қазақстан жеріндегі тұрағы Зеленая Балка.
-
Неолиттік саздан жасалған қыш ыдыс атауы Көзе.
-
Неолиттік 150-ге жуық тұрақ , кене кен шығару, жерлеу орындары табылған өңір Жезқазған өңірі.
-
Табиги-климаттық ортаныңбүгінгі кунге ұқасас қалыптасқан кезеңі Неолит.
-
Қазақстан аумағынан табылған неолиттік тұрақтар саны 500-ден астам.
-
Неолиттік Сексеіл тұрағы орналасқан аймақ Қызылорда облысы.
-
Неолит дәуірінің ең үлкен жаңалығының бірі Қыш құмыра жасауды үйрену.
-
«Қыш кұмыралар заманы» деп аталатын дәуір Неолит.
-
Мыс-тас ғасыры (энеолит) дәуірі шамамен б.з.д 300-280 мың жылдар
-
Адамзат баласының металдан жасалған құралдарды игере бастаған дәуір Энеолит.
-
Ең бірінші қолданылған металл Мыс.
-
Тас пен мыстан жасалған еңбек құралы қатар қолданылған кезең Энеолит.
-
Шаруашылықтағы ең алғашқы ірі қоғамдық еңбек бөлінісі Егіншілік пен мал шаруашылығы болып бөлінуі.
-
Солтүстік Қазақстандағы энеолит кезеңінін ерекше ескерткіші Ботай.
-
Солтүстік Қазақстан жеріндегі 158 тұрғын үй табылған энеолиттік тұрақ Ботай.
-
Жылқы сүйектері өте көп табылған неолиттік тұрақ Ботай.
-
Энеолиттік ескерткіштер табылған Маңғыстау жеріндегі елді мекен Шебір.
-
Еңбек бөлінісі пайда боған дәуір Энеолит.
-
Ежелгі адаидардың өз білімдерін суретті хат арқылы хабарлауы Пиктография.
-
Адамдардың шығу тегін жануарлармен байланыстырудың ғылыми атауы Тотемизм.
-
Ежелгі адамдардың жерлеу ғұрпында өлген адам үстіне қызыл минерал бояу себу сенімінің ғылыми атауы Анимизм.
-
Ежелгі жандардың табиғаттың тылсым әрекеттеріне сиынып, құлшылық ету әрекеті
Магиялық әрекет.
-
«Тотемизм» дегеніміз Шығу тегін жануарлармен байланыстыру.
-
Археологтардың тапқан сүйек пен мүйізден жасалған мүсіндерінде ең көп кездесетін бейнелер.
Әйелдер бейнесі
-
Алғашқы адамдардың табиғатқа тәуелділігінен туған Құдайға сыйыну
-
Қола дәуірінің хронологиялық уақыты б.з.б. 2800 жыл б.з.б. 900 жыл
-
Тұрмыста тұңғыш пайдаланылған металл Мыс
-
Қола дәуіріндегі қоланың алыну қосындысы Мыс пен қалайы
-
Қола дәуірінде Жезқазған өңірінен 1 млн тоннадай кен өндерелгенін айтқан белгілі ғалым Сатпаев
-
Қола дәуірінде 1100 тонна қалайы шығарылған кен орны Нарын , Қалба.
-
Қола дәуірінде кенді қорыту үшін салынған күрделі құрылыстар Қазандықтар
-
Тастан және мыстан жасалған еңбек құралдарын ығыстырған кезең Қола дәуірі
-
Қола дәуіріндегі ыдыс жасаудың ең бір өрістеген түрі Көзе құмыралар
-
Еуразия даласындағы қола дәуірінің мәдениеті Андронов
-
Қола дәуірінің ең алғашқы ескерткіштері табылған жер Андронов
-
Солтүстік және батыс Қазақстандағы зерттелген Андрон мәдениетінің қоныстар саны 80-нен аса
-
Қола дәуіріне жататын Солтүстік Қазақстандағы қоныстар Петровка, Боголюбов
-
Қола дәуіріне тән 30 қоныс, 150 оба зерттелген аймақ. Орталық Қазақстан
-
Андроновтықтардың бет бейнесін сипаттаған ғалым Алексеев
-
Андроновтықтардағы егіншіліктің дамығандығының айқын дәлелі Еңбек құралдары
-
Мал бағудың көшпелі түріне көшу қалыптаса бастаған дәуір Қола
-
Теселі егіншілік ең алғаш дамыған кезең Қола дәуірі
-
Жерленген Андроновтықтардың басы қаратылған тұс Батыс, Оңтүстік
-
Андроновтықтардың тасқа салынған суреттері табылған жерлер Таңбалы, Жасыбай, Хантау
-
Андроновтықтардың сүт өнімдері мен етті сақтау тәсілі Жер, еден астындағы шұңқырда
-
Орталық Қазақстан жеріндегі қола дәуірінің ең соңғы кезең мәдениеті Беғазы-Дәндібай
-
Беғазы-Дәндібай мәдениетінің хронологиялық ауқымы б.з.б. 12-8 ғасырлар
-
Тебінді жайылымға байланысты саны артқан мал Жылқы, қой
-
Қазақстан жеріндегі қола дәуірін жоспарлы зерттеу басталған жыл 1946
-
Қазақстан жеріндегі қола дәуірін түбегейлі зерттеуді бастаған ғалым Марғұлан
-
Қола дәуірі қоныстарының көбінесе орналасқан жері Өзендердің жағасында
-
Көкшетау жеріндегі қола шалғы табылған қоныс Шағалалы
-
Қола дәуірі қауымы ішінде әлеуметтік меңсіздікті тудырған Мал-мүлік теңсіздігінің шығуы
-
Мүлік теңсіздігінің қалыптаса бастаған дәуірі Қола дәуірі
-
Қола дәуірі кезіндегі жоғары дін басылары Абыздар
-
Қола дәуірі абыздарының негізгі міндеттері Салт дәстүрлердің орындалуын қадағалау
-
Андроновтықтардың мойынға таққан тұмаршалары Жыртқыш аңдардың азу тісі
-
Жеке меншік қалыптасқан дәуір Қолада
-
Темір дәуірінің қамтитын аралығы б.з.д. 8 ғасыр б.з.-дың 6 ғасыры.
-
Темір дәуірі кезеңі 2-ге бөлінеді.
-
Ерте темір дәуірі кезеңі аралығы б.з.б. 8-3 ғасырлар.
-
Кейінгі темір дәуір кезеңі аралығы б.з.б. 3 - б.з. 6 ғасыр.
-
Ерте темір дәуірінде мал басының көбеюіне байланысты қалыптасқан
Көшпелі мал шаруашылығы.
-
Табиғаттың дайын өнімін пайдаланған аңшы-терімшілерден көшпелілердің айырмашылығы
Өнім өндірді.
-
Малды қыста жаюға байланысты қалыптасқан жайылым Тебінді.
-
Жылқыны қолға үйретуге байланысты ойлап табылған жаңалық.
-
Үзеңгімен ауыздықты ойлап табу.
-
Көшпелілердің жазда мал жаю орындары Жайлау.
-
Көшпелердің жылы қоралары бар тұрақтары Қыстау.
-
Біздің заманымызға жеткен ежелгі мерекенің бірі Наурыз мейрамы.
-
Таза көшпелі тұрмыс қалыптасқан аймақтар Батыс және Орталық Қазақстан.
-
Жартылай көшпелі мал шаруашылығы дамыған аймақтар Алтай, Жетісу таулы аймақтарында.
-
Темір дәуірінде отырықшылық шарушылық дамыған өңірлер
Сырдария, Шу, Келес өзендері аңғарлары.
-
Киіз үй қабырғасы атауы Кереге.
-
Көшпелілердің баспаналарында пеш орналасқан аумақ Ортасында
-
Көпелілер баспаналарындағы киелі санаған орын Ошақ маңы.
-
Киіз үйдің ағаш қаңқасын құрайтын бөлік 3-бөлік.
-
Сақтар туралы мәлімет беретін жазба мәтіндері сақталған елдер
Грек, парсы авторларының шығармалары.
-
Қазақстан жеріндегі сақ тайпалары туралы жазған Парсылар.
-
Сақтар туралы дерек қалдырған грек авторы Герадот
-
Парсы жазбаларындағы «сақ» сөзінің мағынасы Құдіретті еркектер.
-
Иран жазбаларындағы «сақ» сөзінің мағынасы Жүйрік атты турлар.
-
Ежелгі грек авторларының сақтарды атауы Азиялық скифтер.
-
Ежелгі грек авторы Герадоттың сақтарды атауы Массагет.
-
Грек деректеріндегі көшпелілердің тағы да бір атауы Дайлар.
-
Сақтар туралы «дұшпанға-қатал, досқа адал» деп баяндайтын грек авторлары.
-
Сақ әйелдері туралы «ержүрек келеді, соғыс қауіпті төнгенде ерлеріне көмектеседі» деп баяндайтын грек авторы Ктесий.
-
Парсы жазбаларында Жетісу, Сырдарияның орта ағысында тұрған сақтар Сақ-тиграхауда.
-
Парсы жазбаларындағы теңіздің арғы жағындағы сақтар Сақ-парадарайа.
-
Сақ-парадарайаларының оңтүстігінде қоныстанған сақтар атауы Сақ-хаумаваргалар.
-
Тиграхауда сақтарының қоныстанған аумағы Оңтүстік Қазақстан.
-
Дай, аргиппей, исседон сақтарының қоныстанған өңірлері Орал тауының оңтүстігі.
-
Мүлік теңсіздігі түпкілікті орнаған дәуір Темір.
-
Әскери-демократияның пайда бола бастаған кезі Темір дәуірі.
-
Сақ қоғамындағы тайпалар мен рулар арасындағы даулы мәселерді шешуі Тайпа көсемі.
-
Сақ қоғамындағы адамдар тобы - жауынгерлер, абыздар, малшылар мен егіншілер
-
Сақ жауынгерлерінің ежелгі үнді-иран тіліндегі атауы - «Арбада тұрғандар»
-
Сақ қоғамындағы абыздардың танымал белгісі - тостаған мен ерекше бас киімі
-
Сақ қоғамындағы «сегізаяқтылар» деп аталғандар - малшылар мен егіншілер
-
Сақ жауынгерлерінің киім түсі - қызыл
-
Сақ қоғамындағы абыздардың, малшылар мен егіншілердің киім түсі - сары, көк
-
Бізге жазба деректерден белгілі сақ патшасы - Томирис
-
Сақтарды «Әлемдегі ең әділ, ең шыншыл халық» деп есептегендер - гректер
-
Сақтар туралы олар «Садақпен, қылышпен және қола балталармен қаруланған, сауыт киген» деп жазған - Страбон
-
Сақтар туралы «киімі мен өмір сүру дағдысы скифтерге ұқсас» деп жазған - Герадот
-
Герадот жазбаларындағы сақтардың қыс кезіндегі мекені - Ағаш үйлер
-
Сақтардың негізгі шаруашылығы - мал шаруашылығы
-
Сақтар өмірінде аз өсірлетін мал түрі - ірі қара
-
Қызылорда облысы жеріндегі б.з.б. IV- б.з.-дың XIII ғасырларына жататын ежелгі қалашық - Шырық-Рабат
-
Ертедегі темірді өндірудің қарапайым тәсілі - Пеш көрікпен
-
Сақтар туралы «Құдай деп олар күнді есептейді және оған жылқыны құрбандықққа шалады» деп жазған - Страбон
-
Сақ жеріне Кир бастаған парсы әскерлерінің басып кірген уақыты - б.з.б. 530ж.
-
Томирис туралы «Әйел болса да қорыққан» деп жазған - Рим тарихшысы Помпей Трог
-
Сақ жерінде Кирдің өлтірілгенін жазған - Герадот
-
Дарий бастаған парсы әскерелері жорығының мерзімі - б.з.б. 519ж.
-
Сақ малшысы «Шырақ» туралы суреттейтін герк тарихшысы - Полиэн
-
Сақ патшайымы Томиристің өмір сүрген мерзімі - б.з.б. 570-520жж.
-
Сақтардың парсы патшасы Кирге қарсы күресін басқарған - Томирис
-
Сақтардың парсы әскері құрамында Марафон шайқасына қатысқан уақыты - б.з.б. 490ж.
-
Б.з.б. IV ғасырда сақ жеріне қауіп төндірген - Македонский
-
Грек-македон басқыншыларына қарсы күресті басқарған - сақ жауынгері Спита
-
А.Македонскийдің Сырдариядан өтіп сақтарға қалай щабуыл жасағаны туралы жазған - Арриан
-
Сақтардың А.Македонскийға қарсы ерлік күресі туралы жазған - Арриан
-
Томирис пен Кир шайқасы туралы жазған - Рим тарихшысы Помпей Торг
-
Қызылордадан 300 шақырым жерде орналасқан сақ қаласының орны - Шірік-Рабат
-
Шірік-Рабат қаласының күзет мұнаралары бар орталығы - Цитадел
-
Қыш күйдіретін пеш, қол диірмен тастары, тары қалдықтары табылған сақ қаласы - Бәбіш-Молда
-
Б.з.б. VII ғасырдан бастап далалы аймақтарда пайда болған өнер - аңдық стиль
-
Сақтарға Ираннан «Өмір ағашы» дейтін аңдық стильдегі бейне - арыстан бейнесі
-
Аңдық стиль пайда болған ғасыр - б.з.б. VIIғ.
-
Іле өзенінің оң жағалауындағы сақ қорымы - Бесшатыр
-
Бесшатыр қорымындағы обалар жиынтығы - 71 оба
-
Бесшатыр обасының мерзімі - б.з.б. V-IV ғғ.
-
Алматының шығысындағы белгілі сақ обасы - Есік обасы
-
Есік обасынан табылған бұйымдар саны - 4мыңнан астам
-
Есік обасынан табылған 26 таңбадан тұратын жазуы бар зат - күміс табақша
-
Антропололтардың анықтауынша Есік обасындағы жерленген адамның жас шамасы - 17-18
-
«Аң стилі» дәстүрімен сақтар жорықтар кезінде танысқан ел - алдынғы Азия мен Иран
-
Сақтардың бөренелерді бір-біріне тығыз орналастырп жасаған табыты - Соркофаг
-
Сақтар обасындағы сағанаға жер астымен келетін арнайы жол - Дромос
-
Сақ дәуірінің негізгі кездесетін археологиялық ескеткіштері - обалар
-
Жетісудағы сақтар обаларының түрі 3-ке бөлінеді
-
Үйсін мәдениеті деп аталатын ескерткіштердің негізгі шоғырланған өңірі - Жетісу
-
Жетісу өңіріндегі үйсін мәдениетінің хронологиялық шеңбері - б.з.д. III ғ.-б.з. IV ғ.
-
Үйсін тайпаларының мекендеген жері - Жетісу
-
Үйсін атауының қытай жазбаларында кездесе бастауы - б.з.б. II ғ.
-
Үйсіндер туралы «ат жақты, аққұбаша, сары шашты» деп жазған - Қытай жазбалары
-
Үйсіндер астанасы ретінде аталатын қала - Қызыл аңғар
-
Үйсіндердің щығу тегі туралы мәлімет қалдырған тарихшы - Сыма-Цянь
-
Үйсіндер қарым-қатынас жасаған ел - Қытай
-
Үйсіндердің солтүстік-батыстағы көршісі - Қаңлы
-
Жазба деректердегі үйсін халқының саны - 630мың
-
Үйсіндер басшысының атауы - Гуньмо
-
Үйсін гуньмосына бағынған тайпа көсемдері атауы - Бек
-
Үйсін қоғамындағы қатардағы адамдардың мөрлері балшықтан жасалды
-
Үйсін қоғамында дәулетті адамдардың киімі көбінесе тігілді - жібектен
-
Үйсіндерде мүлік теңсіздігі болғандығын дәлелдейтін - жерлеу орындары
-
Жазба деректердегі үйсін гуньмосының қытай ханшайыма үйлену уақыты - б.з.б. 107ж.
-
Үйсіндерде егіншіліктің болғандығын дәлелдейтін дерек кездескен қоныс - Ақтас қыстауы
-
Үйсіндердің тұрақты үйлері орналасқан жер - тау бөктерлерінде
-
Үйсіндерде әулеттің зираты орналасқан жер - қонысқа жақын жерлерде
-
Үйсіндердің сұйық тағамға арналған негізгі ыдыстары былғарыдан жасалды
-
Үйсіндерде жақсы дамыған кәсіп - тері өңдеу
-
Үйсіндерде саз балшықтан ыдыс жасаумен айналысқан - әйелдер
-
Үйсіндердің зергерлік бұйымдары табылған қорым - Ақтас
-
Үйсіндерде жерленген адамның басы қаратылған тұс - батысқа
-
Ертедегі үйсіндердің құрбандықтары арналды - Жаратушы күшке
-
Үйсіндердің қыш заттары мен ыдыстарындағы салынған сурет - Күннің суреті.
-
Қаңлы мемлекетінің өмір сүру хронологиялық шеңбері б.з.б III-II ғ. б.з V ғасыр.
-
Қаңлылар туралы "Вэсаканың ер жүрек ұлдары... Канха қамалының алдында құрбандық берді" деп жазылған кітап. "Авеста"
-
Қаңлылардың өмірі мен тұрмысын сипаттап жазған тарихшы. Цыма Цянь
-
Қаңлылар туралы негізгі дерек көздері. Қытай деректері
-
Қаңлы мемлекетінің пайда болған уақыты, шекарасы туралы айтылатын маңызды тарихи дерек. "Цянь хоньшу"
-
Қаңлылардың археологиялық мәдениеттері. Қауыншы, Жетіасар
-
Б.з.б 46-36 жылдары қаңлылардың Қытайға қарсы көмек көрсеткен елі. Ғұндар
-
Қытай деректері бойынша ежелгі қаңлылар саны. 600 мың
-
Ежелгі қаңлылардың негізгі атамекені. Сырдың орта ағысы
-
Қаңлылардың солтүстігіндегі көршілері Қаңлы мемлекетінің оңтүстігіндегі көршісі. Үйсін
-
Қаңлылардың экономикалық мәдени, саяси байланыс жасаған елдері Қытай, Қушан
-
Қаңлы билеушісінің титулы. Хан
-
Қаңлы елінің астанасы. Битянь
-
Қаңлы елі ішінде бөлінген иелік саны. 5
-
Қаңлы елі ішінде әр иелікті басқарғандар. Кіші хандар
-
Қаңлылардың Қауыншы мәдениетінің таралу аймағы. Ташкент төңірегі
-
Қаңлылардың Отырар-Қаратау мәдениетінің таралу аймағы. Қуандария, Жаңадария анғарлары
-
Арыстың сол жағалауындағы қаңлы қаласының орны. Көк-Мардан
-
Қаңлылардың Пұшық-Мардан қаласы мыңындағы зерттелген қоныс. Көктобе
-
Шыршық өзенінің оң жағындағы қаңлы қаласы. Зах
-
Қаңлылардың дәнді және бау-бақша дақылдары өсірілген аймақ.. Сырдария аңғары
-
Қаңлылардың шаруашылықтың қосымша түрі. Аң аулау
-
Қаңлылардың металл өңдірісінің орталығы болған аймақ. Шаш-Илах
-
Қаңлыларда металл өңдеудің ірі орталығы болған ежелгі қала. Құлата
-
Шыршық өзенінің оң жақ жағалауындағы Зах каналы, бұл... қаңлылардікі
-
Қаңлылар жерінен табылған теңгелер саны. 1300-дей
-
Қытай теңгелері табылған Отырар алқабындағы қаңлы қорымы. Мардан
-
Қаңлылардың Мардан қорымынан табылған теңгелер. Қытайдікі
-
Қаңлылардың 16 гектар жерді алып жатқан қала жұрты. Алтын-асар
-
Қаңлыларға жататын өлген адамды киімімен жерлеу аймағы. Қауыншы мәдениеті
-
Қытай деректерінде "ғұн" атауының пайда болған кезі. Б.з.б ІІІ ғасыр
-
Қытай деректеріндегі ғұн басшысының атауы. Шаньюй
-
Ғұндар туралы дерек беретін деректер. Қытай деректері
-
Ғұндар кезенің қамтитын аралық . Б.з.б ІV ғ - б.з ІІІ ғ.
-
Ғұн державасының негізін қалаған. Мөде
-
Шығыстанушы Л.Н Гумилевтің мәлімдеуінше ғұн державасының пайда болған мерзімі. Б.з.б 209 ж.
-
Енисей жағалаулары мен Алтайды мекендеген ежелгі тайпа. Ғұндар.
-
Ғұндар мемлекетінің әскери жүйесі құрылымы... 3 қанатқа бөлінген
-
Ғұн шаньюйінің жақын туыстары иеленген лауазым. Түменбасы
-
Ғұн мемлекетінің ру саны. 24
-
Ғұн мемлекетіндегі тұменбасы әскерінің құрамы. 10 мың жауынгер
-
Ғұндарда ақсақалдар кеңесі... жылына 3 рет шақырылды
-
Ғұндар мен Қытай елі арасындағы соғыс қимылдары созылған уақыт. 300 жылдан астам
-
Ғұн мемлекетінің саяси күшейген кезі. Б.з.б ІІ ғ - б.з.б І ғ аралығы.
-
Ғұн мемлекетінің оңтүстік және солтүстік болып бөлінген мерзімі. Б.з.б 55 жыл
-
Ғұндардың шығыстан батысқа қарай жылжуы басталған мерзім. Б.з.б ІІ ғ.
-
Халықтврдың ұлы қоныс аударуын бастаған халық.. Ғұндар
-
Рим империясына қауіп туғызған ғұн басшысы. Атилла немесе Еділ
-
Еділ жауынгерлерінің Галлиядағы Каталаун даласындағы болған шайқас жылы. 451 жыл
-
Еділ қайтыс болған жыл. 453 жыл
-
Еділ жайлы құнды дерек қалдырған адам. Прийск
-
Еділдің шамамен өмір сүрген жылдары. 400-453 жылдар
-
Атилла операсын жазған италяндық композитор. Джузеппе Верди
-
Еділ атымен аталған өзен. Еділ немесе Волга
-
Ғұндар жөнінде маңызды дерек қалдырған адам. Марцеллин
-
Ғұндар жақсы шыныққан, отты да қажет етпейлі деп жазған... Марцеллин
-
Ғұн әскерлерінің негізгі түрі. Атты әскер
-
Ғұндар өсірген малдар түрі. Барлық малдар түрі
-
Ғұндардың астық сақтайтын ұралары табылған жерлер. Үй іші
-
Ғұндардың негізгі баспанасы. Киіз үй
-
Ғұндардың ру көсемдері. Ақсақалдар
-
Ғұндардағы билік беру жүйесі. Мұрагерлік
-
Ғұндарда опасыздық жасағандарға берілген жаза түрі. Өлім жазасы
-
Ғұндардың негізгі өмір салты. Көшпелі
-
Ғұн әміршісінің сарайы туралы сипаттап жазған адам. Прийск
-
Ғұндар бұйымының бетіне түрлі-түсті заттарды жабыстыру стилі. Полихромдық
-
Ғұндарда бұйым бетіне алтын тұйіршіктерді дәнекерлеу әдісі. Зерлеу
-
Ғұндарда бұйымдарды безендіру үшін қолданылған негізгі бейне. Жабайы аңдар
-
Ғұндардың жүннен киім тоқып кигендігін көрсететін негізгі дәлел. Ұршы бастары
-
Көне дәуір авторларының еңбектерінде сармат атауының кездесетін мерзімі. Б.з.б ІІІ ғ
-
Елімізде сарматтар қоныстанған аймақ.. Батыс Қазақстан
-
Сармат тайпаларының өмір сүрген мерзімі. Б.з.б VІІІ ғ-б.з V ғасыр
-
Арал-Каспий аралығы, одан оңтүстікке қарай өмір сүрген сармат тайпасы. Дах
-
Каспий жағалауында өмір сүрген сармат тайпасы. Гиркани
-
Сармат дәуіріндегі Каспий тенізінің атауы. Гиркан
-
Батыс Қазақстанда кездесетін ескерткіштер... сарматтардікі
-
Б.з.б 248-247 жылдары Парфияны басып алған сармат тайпасы. Дайлар
-
Арманидтер әулеті билігінің негізін салған сармат тайпасы. Дайлар
-
Савроматтар жайлы деректер қалдырған Рим тарихшысы. Диодор
-
Үстіртте зерттелген сармат ескерткіштері. Бәйте, Терең
-
Сарматтардың әскери-демократия заманында қауымының ішкі, сыртқы мәселелерін шешетін.
Орталық кеңес.
-
Сарматтардың қоғамдық басқару құрылымы Әскери демократия.
-
Сарматтарда шыныдан жасалған ыдыстарды Шығыс елдерден алғызды.
-
Сарматтардың торсық, саба сияқты ыдыстары жасалынған материал Балшық.
-
Сарматтарда көп өсірілген мал түрі Жылқы, қой.
-
Сарматтар өміріндегі қосымша кәсіп Аңшылық.
-
Сарматтардың Бесоба қорымына жерленген Абыз әйелдер.
-
Сарматтардың абыз әйелдер жерленген қорымы Бесоба.
-
Савромат обаларының ішкі құрылымы көбінесе Ағаштан жасалған.
-
Савромат қабірінің пішіні. Әр пішінді.
-
Савромат ескерткіштерінің зерттелген қорымы Сынтас.
-
Үш савромат жауынгері жерленген қорым. Сынтас.
-
Савроматтардың Сынтас ескерткіштерінен табылған Сүйек қасықтар.
-
Соңғы сармат кезеңінің Атырау облысы Жылыой ауданынан табылған ескерткіші Аралтөбе.
-
Атырау жеріндегі сарматтардың Аралтөбе ескерткіші табылған аудан Жылыой.
-
Көсемнің қару-жарағы, абыз асатаяғы табылған сармат ескерткіші Аралтөбе
-
Сарматтар өмірінде әлеуметтік теңсіздік болғандығын дәлелдейтін.
Археологиялық ескерткіштер
-
Сарматтардың өздері жасамай, шығыс елдерінен алғызған заттары. Шыны ыдыстар
-
Темір дәуірінің бөліну кезеңі. 2-ге
-
Ерте темір дәуірі кезеңі Б.з.б. VIII ғ-б.з.б. ІІІ ғ.
-
Мөлшермен кейінгі темір дәуірі б.з.б. ІІІ ғ- б.з. VI ғасыры
-
Қазақтың даласын Шығыстан батысқа қарай бөліп жатқан аласа таулар желісі. Сарыарқа
-
Сарыарқаның Шығысынан қоршаған тау сілемдері Тарбағатай
-
Ежелгі заманда Сарыарқаның орталығын мекендегендер Исседондар
-
Ежелгі заманда Сарыарқаның шығысында тұрған Аримаспылар
-
Көшпелілердегі күзгі жайылым Күзеу
-
Орталық Қазақстандағы ерте темір дәуірінің ескерткіштері «Мұртты қорғандар»
-
Сарыарқаның ерте темір дәуірі ескерткіштері Тасмола мәдениеті
-
Ерте темір дәуірі ескерткіші Тасмола мәдениетінің табылған ауданы Екібастұз
-
Тасмола мәдениетін қалдырған тайпалар Исседон
-
«Мұртты» обалардың бөліну түрі 4-ке
-
«Мұртты обалар» көп тараған аймақ Орталық Қазақстан
-
Орталық Қазақстандағы Тасмола мәдениетінің ерекшелігі Адам мен жылқы қатар жерленген
-
Геродот жазбасындағы савроматтардың «биік таулардың бауырында» тұрған көршілері.
Аргиппейлер
-
Аргиппейлердің шығысқа қарай орналасқан көршілері Исседондар
-
«Ақ жалды жүйрік аттардың иелері» деп аталған тайпа Аргиппей
-
Солтүстік Қазақстан тұрғындарының көшпелі өмір салтына ауысқан уақыты
б.з.д, І мың жылдықтың басы
-
Ерте темір дәуіріне жататын Есілдің оң жағындағы зерттелген бекініс - қалашық. Ақтау
-
Ерте темір дәуіріне жататын қоныс Қарлыға
-
Ерте Темір дәуірінің Ақтау бекініс қалашығы орналасқан жер Есілдің оң жағалауы
-
Ерте Темір дәуірінің қонысы Бөркі
-
Ерте Темір дәуірінің қонысы Кеңөткел
-
Солтүстік Қазақстан жеріндегі алғашқы сақ заманына жататын зерттелген обалар.
Бірлік, Алыпқаш
-
Шығыс Қазақстан аумағын ертеде мекендеген Аримаспылар
-
Зайсан ауданы жерінде патша қорғандарының ең көп шығарылған жері Шілікті ескерткіштері
-
13 қола жебе табылған қорған Шілікті
-
Қазақстан аумағындағы ең көне б.з.б. VIII ғ. жататын патша жерлеу орны ескерткіштері Шілікті
-
Шығыс Қазақстанның ерте темір дәуірінің б.з.б. V-IV ғ. аралығын қамтитын кезеңі. Берел кезеңі
-
Берел қорымдарының орналасқан жері Катоқарағай ауданы
-
Жайпақ түпті қыш ыдыстар тән мәдениет Берел мәдениеті
-
1998-1999 жылдары Берел кезеңінің №11 обасын ашқан археолог З.Самашев
-
Бұзылмай сақталған 13 жирен ат табылған темір дәуірінің қорғаны Берел
-
Берел қорымынан табылған обалар саны 40-тан астам
-
Жетісудағы үйсін мәдениетіне ұқсас ескерткіштер табылған өңір Тарбағатай теріскейі
-
Сақтар туралы «олардың бәрі ақкөл және уәдеге берік» деп жазған Стробон
-
б.з.б. VII-VI ғасырда шыққан өнер Аң стилі
-
Көшпелілердің әскери қару-жарақтарының ерекшелігін жазған А.Македонскийдің тарихшысы.
Аррион
-
Сақ жауынгерлерінің темір қару жарағы мен сауыт сайманы табылған жер Шірік-Рабат
-
Сақтар құрамына кірген тайпалар Аримасны, аргиппей, исседон
-
Аттар өз иесін жорыққа апара жатқандай, әскери дайындықпен көмілген қорған Үлкен Берел
-
Ерте темір дәуірінде арнаулы рулық зираттар орналасқан жер Қыстау маңы
-
Темір дәуірінде кең тараған салт-дәстүр Аттарын бірге көму
-
Ежелгі тайпалар сыйынды Көк тәңірге.
-
Адамның сыртқы пішінін зерттейтін ғылым Антропология.
-
Қола дәуірінде Қазақстан аумағын мекендеген тайпалар Андроновтықтар.
-
Қостанай жеріндегі Алексеев қорымынан табылған адамның бет пішінін жасаған антрополог.
М.Герасимов
-
Қазақстан жеріндегі сақтарда моңғолоидтық белгілер басым өңір.
-
Солтүстік және Шығыс Қазақстан.
-
Жетісу жеріндегі ежелге үйсіндердің мүсіндік бейнесін жасаған Герасимов.
7-сынып ҰБТ
-
Ұлы жібек жолының қызмет ете бастаған уақыты б.з.д. ІІ ғасыр.
-
Біздің жерімізде ерте орта ғасырларда ірге тіккен алғашқы феодалдық мемлекеттердің бірі - Түрік қағанаты.
-
Түрік қағанатының алғашқы қағаны - Бумын.
-
Қандай оқиғадан кейін Бумын Түрік қағанатының билеушісі болды - Жүжонды жеңген соң.
-
«Теле» сөзінің мағынасы - Түрік.
-
Түріктердің шаруашылығы - көшпелі және жертөлелі көшпелі мал шаруашылығы.
-
«Түрік» этнонимі бірінші рет деректерде қашан кездесті - 542ж.
-
Бумын елді қай кезеңде басқарды - Түрік кезеңінде.
-
Түрік қағанатының екіге бөлінген уақыты - 603ж.
-
Батыс Түрік қағанатының астанасы - Суяб.
-
«Он-оқ бұдын» деп аталған мемлекет - Батыс Түрік қағанаты.
-
Батыс Түрік қағанатына енген - нушибилер мен дулулар.
-
Батыстағы елдерді жаулап алуды ойлаған Батыс түрік қағаны - Тон.
-
Батыс Түрік қағанатының билеушісі Тон қаған - Орта Азиядағы басқару жүйесін қайта құрды.
-
Батыс Түрік қағанатының жазғы ордасы - Мыңбұлақ .
-
Салық жинауға жергілікті адамдарды бекітіп, оларға «селиф» деген атақ берген қаған - Тон.
-
Батыс Түрік қағанатында ябғу, шад, елтебер атағы кімдерге берілген - Қаған руынан шыққандарға.
-
Батыс Түрік қағанатында «қара бұдындар» деп кімдерді атаған - қарапайым халықты.
-
Батыс Түрік қағанатында сот істерін атқарушылар - бұйрықтар мен тархандар.
-
«Тат» сөзінің мағынасы - Құл.
-
Түркеш қағанатының мерзімі - 704-756жж.
-
Түркеш қағанатының алғашқы қағаны - Үшлік.
-
Түркеш қағанаты бөлінген аймақ саны - 20.
-
Арабтар «сүзеген» деп атаған қаған - Сұлу.
-
Түркештердің күшейген кезі - Сұлу кезінде.
-
751ж. Қытайлар мен арабтар арасында шайқас өткен жер - Атлах.
-
Атлах шайқасынан кейін - Қытайлар Жетісудан біржолата кетті.
-
Түркештердің Күнгет қаласы қай жерде орналасқан - Іле.
-
Қарлұқ қағанаты: 756-940
-
VIIғ. басындағы Қытайдың «Танышу» хроникасында көрсетілген қарлұқтардың құрамындағы тайпалар - Бұлақ, Жікіл, Ташлық.
-
Араб тарихшысы әл-Марвазидің айтуынша, қарлұқтар құрамында - тоғыз тайпа болған.
-
Алтай тауынан Балқаш көліне дейінгі аралықты мекендеген - қарлұқтар.
-
IX ғасырдың басында қарлұқтар жеңілген ел - Ұйғыр қағанатынан.
-
Ұйғыр қағантын жеңген - қырғыздар.
-
Қарлұқ жерінде 25 қаланың болғандығын жазған ғұлама - «Худуд әл-алам» Жүсіп Баласағұни.
-
Оғыз мемлекетінің өмір сүрген уақыты - IХғ. аяғы - XIғ. басы.
-
Оғыз мемлекетінің астанасы - Янгикент.
-
Оғыздар құрамындағы тайпа саны - 24.
-
Жабғудың «инал» атты мұрагерін тәрбиелеуші - Атабектер.
-
Оғыздардағы әскербасы - сюбашы.
-
965ж. оғыздар хазарларға қарсы әскери одақ құрды - Русьпен.
-
Оғыз мемлекетінің күшеюіне үлес қосқан - Шахмәлік.
-
Шахмәліктің Хорезмді жаулап алған жылы - 1041ж.
-
Жабғудың кеңесшілерін қалай атаған - Күл-еркіндер.
-
Оғыздарды әлсіреткен - қыпшақтар.
-
Оғыздардың күз айларында Ұлытау баурайында көшіп жүргенін айтқан ғұлама - әл-Бируни.
-
Түркістан аймағындағы оғыздардың елтірі беретін қойларды өсіретнінін жазған - ибн-Хаукәл.
-
Қимақтар құрамында болған ең ірі және күшті тайпа - Қыпшақтар.
-
Х ғасырда Қимақтарда тараған дін - Ислам.
-
VII ғасырлардың басында Қимақтар мекендеген аймақ - Монғолияның солтүстік-батысы.
-
Қимақтардың орталығы - Имақия.
-
Қимақтардың екінші астанасы орналасқан көл - Алакөл.
-
Х ғасырдың 2-ші жартысында қимақтардың жеріне шабуыл жасаған мемлекет - Қарахан.
-
Сайрам қаласының қытай жылнамаларындағы атауы - Испиджаб.
-
VI-IX ғасырларда Қазақстанда қалалық мәдениет дамыған өңір - Оңтүстік Қазақстан.
-
Киіз үй туралы деректер кездесетін елдер - Араб, Қытай.
-
«Соғдылардың Түркістан мен Жетісуға қоныс аударуы саудаға байланысты» деп айтқан зерттеуші - Бартольд.
-
Түркештер қажетті киімдердің барлығын - өздері тікті.
-
Қала тұрғындарының арасында қыш құмыра жасау өнерінің жақсы даму себебі - Қала тұрғындары бір жерде тұрақты өмір сүрді.
-
Ұлы Жібек жолының маңызы - халықаралық саудаға әсер етті.
-
VII-VIII ғасырларда басталып бітпей қалған ғимарат - Ақыртас.
-
Қазақстан мен Қарақалпақстан шекарасы арасында орналасқан ғимарат - Білеулі ғимараты.
-
VI-IX ғасырларда салынған Мырзашөл сардобосының жобасы - Киіз үйге ұқсас.
-
VII ғасырдың аяғы - VIII ғасырдың басында салынған Будда дінінің ғибадатханасы табылған орта ғасырлық қала - Ақбешім(Оңтүстік Қазақстан).
-
Баба-Ата қаласының орнынан табылған қолданған ғибадатхана осы діннің архитектуралық құрылысы - Ислам.
-
Қағаз, қаламды қолданған орта ғасырлық тайпа - Қимақтар.
-
Көне түрік тіліндегі жәдігерлердің саны - 200.
-
Түрік жазба әдеби ескерткіштерінің ішіндегі ең көрнектісі - «Күлтегін», «Тоныкөк».
-
VII-IX ғасырларға жататын әдеби шығармалар - «Қорқыт ата», «Оғызнама».
-
«Қорқыт ата», «Оғызнама» шығармалары қағазға түсе бастады - IX ғасырдан бастап.
-
Қорқыт атаның туған жері - Қазақстан(Қызылорда).
-
Қорқыт ата кітабы - 12жырдан тұрады.
-
«Оғызнаманы» XVII ғасырда толық жазып қалдырған - Әбілғазы хан.
-
Қарахан мемлекеті өмір сүрді - 942-1212жж.
-
Қарахан мемлекетінің негізін салушы - Сатұқ Боғра хан.
-
Қарахан мемлекетін құруда басты рөл атқарған тайпа - қарлұқ.
-
Жер иеленушілер аталды - ихтадар.
-
960 жылы ислам дінін мемлекеттік дін деп жариялаған - Қарахан мемлекеті.
-
Батыс хандықтың орталығы - Самарқан.
-
Қарахан мемлектетін Хорезм шахы Мұхамед құлатқан жыл - 1212ж.
-
Қарахандардың жылқы малына ерекше көңіл бөлгендігін айтқан - Ж. Баласағұн.
-
Қарахан дәуірінің ескерткіштері - Айша бибі, Бабаджа -қатын кесенелері.
-
Наймандардың негізгі мекендеген жерлері - Монғолияның орта және батыс аудандары.
-
VIIғ. Орхон өзені мен Алтай тауының аралығында өмір сүрген - найман.
-
Найман монғолша - сегіз.
-
Найман мемлекетінің астанасы Балықты қай өзеннің бойында орналасқан - Орхон.
-
Керейіт мемлекетінің орталығы - Битөбе.
-
Керей мемлекетінің шарықтау кезеңі - Маркус Құршақсыз ханның кезі.
-
«Монғол жеріндегі IX-XIIIғ. өмір сүрген керейлер күшті дамыған ел» деп айтқан тарихшы - Рашид ад-Дни.
-
Найман мен Керейлердің мемлекеттік билік жүйесінде жақсы дамыған - Іс-қағаздарын жүргізу.
-
Керейлердің батыс жағындағы көршісі - наймандар.
-
Керейлерде малдың басты түрі - Жылқы мен қой.
-
Қарақытай мемлекетін құрған орталық-азиялық тайпа - Қидандар.
-
1125-1212жж. Жетісуда өмір сүрген тайпа - Қарақытайлар.
-
Қарақытайлар мекендеген жер - Солтүстік Қытай.
-
Хғ. қидандар бөлінген мемлекет - Ляо мемлекеті.
-
Қарақытайлардың мемлекет басшысы - гурхан.
-
Ялюй Дашы 1143 жылы қаза болған соң билікті қолына алған - Әйелі.
-
Ходжент жанында Қарахан әскеріне соққы берген жылы - 1137ж.
-
1208 жылы Қарақытайларды Шығыста жеңген - Наймандар.
-
Б. з IV ғасырдың жазба деректеріндегі қидан тілі - Монғол.
-
Қарақытай мемлекетінде билікке келген әйел адамға қойылатын талап - Хан тұқымы болу.
-
«Қыпшақтар даласы» атанған аймақ - Алтайдан Еділге дейін.
-
Қыпшақ тайпаларының ішіндегі ең беделдісі - бөрілер.
-
XIIғ. бастап қыпшақтар Арал маңына билік жүргізгенде олардың құрамында юолғандар - қаңлылар, қарлұқтар.
-
Қыпшақтар орыс деректерінде - «половшылар».
-
«Қаңлылар қыпшақша сөйлейді екен» дегенді айтқан саяхатшы - Плано Карпини.
-
Қыпшақ хандығының сол қанатының орталығы - Сығанақ.
-
Қыпшақ тіліндегі «яланкуг» - құл.
-
Жібек жолына «Ұлы» сөзінің қосылуы - Шығыс пен Батысты байланыстырды.
-
Қытай жазба деректеріндегі б.з.б. II-Iғ-да Қытай өкіметімен қарым-қатынаста болған ел - Үйсін мемлекеті.
-
Жібек жолының басы басталған жер - Хуанхэ өзенінің аңғары.
-
Қытай елінен батыс елдеріне жібек таси бастаған уақыт - б.з.б. Iғ. ортасы.
-
Жібек сатуда Қытай мемлекетімен бәсекеге түскен ел - Соғды.
-
Жібек жолының Жапонияда жібек сататын орындар болуының дәлелі - ғибадатханада соғды тіліндегі қолжазбаның сақталуы.
-
Византия шеберлерінің қолынан шыққан күміс құмыралар табылған қала - Талғар.
-
Жібек жолында валюта ретінде - Жібек жүрді.
-
Жібек жолының халықаралық қарым-қатынас жағынан жандана бастаған кезі- б.з.д II ғ-ң ортасы.
-
Сауда жолына байланысты 568 ж дипломатиялық келісімжасасқан елдер - Түрік Византия.
-
Ұлы Жібек жолының Шығысқа шығатын басты қақпасы Жетісу.
-
Буддизм дінінің тараған аймағы Оңтүстік Қазақстан.
-
Жібек жолының солтүстік шығыс бағытымен моңғолияға,Мөңке ханға барып қайтқан Рубрук.
-
X-XII ғ-да 37 қала орналасты ОңтүстікҚазақстан.
-
Орта ғасырда қалалардың топтаса орналасқан жері Оңтүстік Қазақстан.
-
Қалалық отырықшылық мәд-тің тағы бір қанат жайған жері Оңтүстік Батыс жетісу.
-
Қалалық мәд-тің дамыған уақыты X-XII ғасыр.
-
Орта ғасырдағы көпестер қаласы Тараз.
-
X-XII ғ-да қалалардағы құрылыс салудағы жаңалық мешіттердің пайда болуы.
-
Тараз қаласының маңындағы Айша бибі кесенесісалынған уақыт X-XII ғасыр.
-
Орта ғасырлардағы ірі діни құрылыстар Мешіт.
-
Қала тұрғындарының арасында әр түрлі діни наным-сенімдердің болғандығы анық байқалады-Жетісуда.
-
Ислам діні Орта Азия мен Қазақстанға ене бастады Арабтардың жаулап алуынан.
-
Арабтардың «дін үшін соғыс» ұранымен көрші елдердіжаулап ала бастауы 633ж.
-
Кутейба ибн муслимнің Шашты басып алған жылы 714ж.
-
Арабтардың Орта Азияның бірқатар аймақтары мен Қазақстанның оңтүстігіне басып кірген уақыты 737-748ж.
-
Қарахан мемлекетінің билеушісі Мұса Боғра Исламды мем-к дін етіп жариялады - 960ж.
-
X ғасырда ислам дінін мем-к дін етіп жариялады - Қарахан мем-ті.
-
Қазақ жеріндеғылым мен білім салаларың дамуына ықпал етті - Ислам діні.
-
Оңтүстік Қазақстан ислам діні кең түрде дами бастады - X ғасырда.
-
X ғасырдан бастап әдеби-ғылыми шығармалар жазған тіл - араб тілі.
-
Махмұт Қашғаридің үш кітаптан тұратын белгілі еңбегі - «Түрік тілдерінің сөздігі».(«Диуани лұғмат ат-түрік»).
-
Түрік тайпалары сөздерінің жиынтығы болып табылатын еңбек -
«Түрік тілдерінің сөздігі».(«Диуани лұғмат ат-түрік»).
-
Махмұт Қашғари«Түрік тілдерінің сөздігі».(«Диуани лұғмат ат-түрік») еңбегін жазудан бұрын түгелге жуық аралап шықты - түріктердің елі мен жерін.
-
Н.А.Басқақовтың айтуынша Махмұт Қашғари«Түрік тілдерінің сөздігі»еңбегін жазуда аталған саладағы зерттеушілердің көшбасшысы болған - түрік тілдерінсалыстыра зерттеу.
-
«Араша , тәжікше кітаптар көп ,ал бұл біздің еліміздегітұңғыш даналық жинақ» деп айтылған-Жүсіп Баласағұнның еңбегі-Құтадығу білік.
-
Жүсіп Баласғұни дүниеге келді - Шу бойы(Баласғұн қаласы ).
-
Терракато ол - оюланған кірпіш.
-
Ірі және кіші қалалардың көп шоғырланған жері - Сырдария,Шу,Талас бойы.
-
Ежелгі түрік Әліпбиінің әріп саны - 25.
-
«Жастығыма бейнет бер,Қартайғанда дәулет бер» деп айтқан - Жүсіп Баласағұнның «Құтадығу білікте».
-
Жүсіп Баласағұннға «Құтадығу білік» еңбегі үшін Арсылан ханның берген лауазымы - Ұлы хас хаджип.
-
VIII-XI түрік жазуын ығыстырды - Ислам дінінің Ықпалы және араб жазуы.
-
Ахмет Иүгнекидің «Ақиқат сыйы» еңбегі жазылған тіл - түрік.
-
Поэзиядағы сопылық ілімнің насихатшысы - Қожа Ахмет Яссауи.
-
Қожа Ахмет Яссауидің Бұқарада білім алған ұстазы - Юсуф Хамадани.
-
Яссауидің ұстазы - Арыстан баб.
-
XI ғ-да түркі тілдес халықтардың алғашқы ақсүйектер әдебиетінің ескерткіші - «Құтадығу білік».
-
X-XI ғ-да Жетісу жерінде салынған мешіт - Боран мұнарасы.
-
Бабаджа-қатын кесенесі салынған уақыт - X-XI ғ.
-
Отқа табыну қасиеті байланыстырылды - Ұмай анамен.
-
Ислам дінін уағыздаушы ел ішінде хакім ата атанған - Сүеймен Бақырғани.
-
Әл-Фараби Отырар қаласында білім алған тіл - қыпшақ тілі.
-
Түрік қағанаты мен Византия мемлекеті қай елге қарсы одақ құрған - Иранға.
-
XI-XIIғ жататын «қоржын үй» табылған қала - Құйрықтөбе.
-
1217ж Хорезм шахы Мұхамед Текеш қай қалада теңге соқтырды - Отырар.
-
Боран мұнарасы қай ғасырдаға жатады - X-XI ғ.
-
Бабаджа-қатын менАйшй-бибі кесенелері жақын орналасқан қала - Тараз.
-
XI-XIIғ-ға жататын Шығыс моншасы табылған қала - Отырар.
-
Қазір мұражайға айналдырылған Шығыс моншасы - Түркістанда.
-
960ж Ислам дінін мем-тік дін ретінде жариялаған қарахан билеушісі - Стұқ Боғра хан.
-
Xғ Оңтүстік Қазақстан мен Жетісудың қалаларында мешіттердің көптеп салына бастағанын жазған - Әл-Мокдиси.
-
Әл-Фараби шығармаларын қай тілде жазған - Араб.
-
Әл-Фараби дүниеге келген қала- Отырар.
-
«Диуани лұғмат ат-түрік» кітабының авторы - Махмұт Қашғари.
-
Қарахан мем-гі даңқы шықан ақын - А.Иугнеки Ақиқат сыйы.
-
Ахмет Яссауидің шәкірті - С.Бақырғани.
-
Монғол империясы:Керей хандығы мен монғол тайпаларының арасындағы қарым-қатынас қай еңбекте айтылады - "Монғолдың құпия шежіресі".
-
Монғол мемлекеті құрылды - XIII ғасырдың басы(1206).
-
Шыңғыс ханның заңдар жинағы - "Жасақ".
-
Монғол империясының негізін қалаған Шыңғыс. (Астанасы Қарақорым).
-
Шыңғыс әскерінің қытайды басып алған уақыты- 1211-1215.
-
Шыңғыс әскерінің Жетісуға басып кірген жылы - 1217 жыл.
-
Жебе Ноян бастаған монғол әскері Жетісу халқын өзіне тарту үшін - діни қысым жасамау ұранын басшылыққа алады.
-
Шыңғыс ханның өзін қорғайтын жасауыл қалай аталған - "Кешіктен".
-
1207-1207жылы Енисей қырғыздарын басып алған Шыңғысхан баласы Жошы.
-
Шыңғысхан 1217 жылы Күшіліктің Жетісудағы иеліктерін басып алуға аттандырды Жебе Ноянды.
-
"Отырар апаты"-1218жыл.
-
Шыңғыс ханның 150 мың қолы Ертістен Сырдарияға аттанған жыл - 1219жыл.
-
Жошыға қараған жерлер -Ертістен бастап Еуропаға дейін.
-
Шыңғыс ханға 15 күндей берілмеген қала - Ашнас.
-
Сыр бойындағы қалалардың ьолығымен монғолдардың иелігіне өткен уақыты- 1219-1220жыл.
-
Шағатай ұлысына қараған жер - Оңтүстік және оңтүстік- шығыс Қазақстан.
-
Шыңғысханның өлген жылы - 1227 жыл.
-
Европаға жорықты бастаған монғол ханы - Батый.
-
Ұлы хан атағын алған Үгедей тұрған қала Қарақорын.
-
Алтын Орданың негізін қалаған хан - Батый .(Орталығы Сарай Бату).
-
Батыйдың билік қылған жылдары (1227-1225).
-
Алтын Ордада исламды мемлекеттік дін - деп жариялаған хан Өзбек.
-
Алтын Ордада уәзір билік жүргізген сала - азаматтық істер.
-
Алтын Орда тағында билігін нығайту үшін Тоқтамыстың Иәскеуді өртеген жылы - 1382.
-
Уәзірлер билік жүргізген қандай сала - азаматтық іс.
-
Орда- Ежен билік құрған мем-т - Ақ Орда.
-
XIIIғасыр мен XVғасыр басында Шығыс Дешті қыпшақта өмір сүрген мемлекет Ақ Орда.
-
Ақ Орданың астанасы - Сығанақ.
-
Ақ Орданың аумағын қамтыған жерлер - Орда- Ежен мен Шайбан аудандарының жері.
-
Ақ Орда Алтын Ордадан біржола бөліне бастайды - XIV ғасырдың екінші ширегі.
-
Ақ Орданың күш- қуатын нығайтқан хан Ұрыс хан.
-
1379 жылы Тоқтамыстың Темір-Мәлікті жеңіп билікті қолына алған қаласы- Сығанақ.
(Тоқтамыс күшейе бастайды).
-
Тоқтамыс Мамай Ордасын басып алған жыл - 1380.
-
Ақ Орда мемлекетін әлсіреткен - Темір шапқыншылығы.
-
Сыр бойындағы қалаларды қайтаруға әрекет жасаған Ақ Орда ханы - Барақ .(Ақ Орданың соңғы ханы).
-
Орда өмір сүруін тоқтатты - XV ғасырдың басында.
-
Ақ орданың орнына келген хандық - Әбілқайыр.
-
Моғолстанның өмір сүрген уақыты - XIVғасырдың ортасы -XVI ғ. басы.
-
Моғолстан мемлекетін құруда белді рөл атқарған Дулат ақсүйегі - Әмір Полатша.
-
Моғолстанның негізін қалаған хан - Тоғылық Темір(1348).
-
Моғолстанның орталығы - Алмалық.
-
Мұхамед Қайдардың айтуынша Моғолстанда бір күнде ислам дінін қабылдаған адам - 160 мың.
-
Әмір Темір мен шияс-қожа арасындағы «батпақ шайқасы» болған жыл - 1365жыл.
-
Моғолсьанда Есен-Бұға хан билік құрған жылдар - 1433-1462.
-
Моғолстан мемлекеті ыдырай бастады - Абдар-Рашидтің кезінде.
-
1336-1405 жылдары өмір сүрген тұлға - Әмір Темір.
-
Әмір Темір 1370 ж. Басып алды - Мәуренахырды.
-
Әмір Темірдің әскері Терек өзенінің жағасында Тоқтамыстың әскерін жеңді - 1395ж.
-
Әмір Темір 1405ж. Қайтыс болған қала - Отырар.
-
Әмір-Темір шапқыншылығының зардабы - Қазақ жерінің экономикасы мен мәдениетінің
дамуына зардабын тигізді.
-
Әмір Темір 1371-1372жж. қай аймаққа әскер аттандырды - Моғолстанға.
-
1371-1390жж. дейін Моғолстанға Ақсақ Темірдің жорығы - 10 рет.
-
Ноғай Ордасының алып жатқан жері - Еділ мен Жайық аралығы.
-
Сарайшық қаласының іргетасы қаланды - Х ғасырда.
-
Дон, Еділ казактарының Жайық бойына шапқыншылық жасау салдарынан Сарайшық қаласы біржолата қирады - 1580ж.
-
Ноғай Ордасының екінші атауы - Маңғыт елі.
-
Едігенің Ноғай Ордасында билік құрған жылдары - 1396-1411жж.
-
Ноғай Ордасының ыдырай бастаған уақыты - XVIғ. басы.
-
Батыс Сібір хандығының астанасы - Қызыл-Тура қаласы.
-
Ноғайлар мен қазақтарды «екі туысқан орда» деп атаған ғалым - Ш. Уәлиханов.
-
Шайбан Әбілқайырдың хан болып сайланған уақыты - 1428ж.
-
«Өзбек ұлысы», «Өзбек хандығы», «Шайбани ұлысы» деген терминдер - Әбілқайыр хандығына тән.
-
Әбілқайыр хандығы негізгі үш халықтан - шайбанилерден, қарақалпақтардан, қазақтардан тұрған.
-
Олардың ішіндегі ең көбі және ержүрегі қазақтар деп айтты - тарихшы Рузбихан.
-
Орда-Базарға дейінгі Әбілқайыр хандығының астанасы - Тура қаласы.
-
Әбілқайыр ханның Сығанақ түбінде ойраттардан жеңілген уақыты - 1456-1457жж.
-
Шайбан Әбілқайыр қайтыс болған жері - Аққыстау.
-
Ноғай Ордасының орталығы - Сарайшық.
-
Ноғай Ордасының негізін қалаған тұлға - Едіге.
-
Ноғай Ордасының құрылуына себеп болған - Алтын Орданың әлсіреуі.
-
XV ғасырда Әбілқайыр хандығы орналасқан аймақ - Шығыс Дешті Қыпшақ.
-
Әбілқайыр хандық құрған жылы - 1428 жыл.
-
92 ру-тайпадан құралған хандық - Әбілқайыр.
-
1456-1457 жж. Әілқайырдың ойраттардан жеңілген қаласы - Сығанақ.
-
Шыңғысханның балаларына бөліп берген жерлерінің атауы - «Інжу».
-
Мал өсірушілерден жиналатын салық - Құшыр.
-
XIV-XV ғ-да Қазақстанда шаруашылықтың басты саласы - мал шаруашылығы.
-
Сақ, сармат, үйсін тайпаларының келбеттері андроновтықтарға ұқсас болғандығын айтқан антрополог - О. Смағұлов.
-
Белгілі бір тарихи аймақта құрылған хандықтың тұрғындары - этносаяси қауымдастық.
-
Қазақ халқының этникалық жағынан қалыптасуында басты рөл атқарған - Ақ Орда тайпалары.
-
Монғол хандығында үйсіндер атауы уақытша қолданылмай, оның орнына аталды - Дулаттар.
-
Үйсіндер өрбіген ежелгі қазақ халқының этносаяси қауымдастық аймағының бірі - Жетісу.
-
«Қазақ» деген этносаяси қауымдастықтан болғандығы көрсетіледі - XIV ғ. аяғы-XV ғ. I-ші жартысында.
-
XIV ғ. аяғы-XV ғ. I-ші жартысында «қазақ» деген этносаяси қауымдастықтың болғандығын айтады - Рузбихан.
-
Қазақтың халық болып құрылуын жеделдеткен екі этникалық топ - қыпшақ тайплар одағы, үйсін тайпалар одағы.
-
Қыпшақ тайпалар одағы мен үйсін тайплар одағының бірігуі нәтижесінде құрылды - Қазақ халқы.
-
XII ғасырға дейін «Қазақ» атауының мағынасы - «Еркін адамдар».
-
«Қазақ» атауы IX-X ғасырларда әлеуметтік мағынада қолданылды - Шығыс Дешті Қыпшақ.
-
XI-XII ғасырларда «қазақ» атты этникалық топ болды - Шығыс Дешті Қыпшақта.
-
«Қазақ» сөзіне «еркін», «кезбе» деген түсініктеме берілген - «Араб-қыпшақ» сөздігінде.
-
«Қазақ» сөзі XIII ғасырдағы хорасан түркімендері арасында кездесетіні жайында айтқан тарихшы - Б. Е. Көмеков.
-
«Қазақ»(«еркін адамдар») сөзі этникалық мағынаға ие бола бастады - XIV ғасырдан бастап.
-
Жәнібек пен Керей сұлтандар әбілқайыр хандығынан қазақ аталып жүрген тайпалармен бөлініп көшкенде оларға алғаш рет тағылған ат - «Өзбек-қазақ».
-
Қазақ халқының құрылуына байланысты «қазақ» атауы біржолата этникалық сипатқа ие болды - XV ғ-ң II-ші жартысында.
-
Қазақ халқының, қазақ жүздерінің пайда болуы жайында айтылатын аңыздардың бірі -
«Алаша хан».
-
Қазақ халқының ұраны - «Алаш».
-
Кейбір шежірелерде қазақ атауының орнына қолданылады - «Алаш».
-
Қазақ халқының құрамына енген ру-тайпалар өздерінің ен-таңбаларын салған жартас -
Таңбалы-Нұра.
-
Талас-тартыс болған жағдайда үш жүз өкілдері келіп, мәселелерін шешті - Таңбалы-Нұрада.
-
Қазақ жүздерінің құрылу себебі, олар(қазақтар) көшіп-қонып жүрген жерлерінде өз құқықтарын қорғау үшін - Одақтар құрған.
-
Ол Одақ - «қазақ жүздері» деп айтқан ғалым - Ш. Уәлиханов.
-
XIV-XV ғасырларда Қазақстанда материалдық игіліктер негізделді -
мал басына алынатын шикізатқа.
-
XIII ғасырда қыпшақтардың сүттен қалай май алатынын, қымызды қалай жасайтынын жазды - Еуропа саяхатшылары.
-
XIV-XV ғ-да Қазақстанда мекендеген ру-тайпалардың әдеби туындылары - ауызша таратылды.
-
Оның ғылыми атауы - Фольклор.
-
Ғарыштың пайда болуы немесе Күн мен айдың және жұлдыздардың қайдан шыққаны туралы аңыз - «Күннің баяны», «Темірқазық пен Жетіқарақшы».
-
XIV-XV ғ-дан бері келе жатқан тәрбиелік мәні зор ертегі - «Жоямерген», «Жерден шыққан желім».
-
Қыпшақтар мен қияттардың қызылбастар мен қалмақтарға қарсы соғысын суреттейтін жыр - «Қобыланды жыры».
-
XIII-XV ғасырларда дамыған ауызша поэзияның белгілі өкілдері - Асан қайғы, Кетбұға.
-
XIV-XV ғас-ғы жазба әдебиет туындысы - «Оғызнама».
-
XIV-XV ғасырларда қыпшақ тілінде жазылған туынды - «Оғызнама».
-
XIV-XV ғ-да жазылған өзбек ақыны Хорезмидің туындысы - «Мұхабатнама».
-
XIV-XV ғ-дағы еңбектердің ішіндегі халықаралық қатынастары сөздік ретінде пайдаланылғаны - «Кодекс Куманикус»
-
Орта ғасырдан бізге жеткен аспаптық музыка туындылары күйлер - «Ескендір».
-
Алтын Орда дәуірінен бері келе жатқан күйлер - «Жошы ханның жортуы», «Сағыныш».
-
XIX ғасырға дейін ислам дінінің қазақ даласында таралуы жайында жазған «Ислам діні» мақаласының авторы - Ш. Уәлиханов.
-
«Шыңғыснама» кітабының авторы - Өтеміс қажы.
-
«Дешті уәләяты Берке ханға бағынған кезде дінсіздердің көп бөлігін ол ислам дініне кіргізді» деп жазды - Өтеміс қажы(«Шыңғыснама»).
-
XIV ғасырда исламның таралуына қатты көңіл бөлінді - Өзбек хан мен Моғолстан ханы Тоғылық-Темір билігі кезінде.
-
Мұсылман дініне кіріп, басына шалма тақпағандарға қатаң жаза қолданған хан - Тоғылық-Темір.
-
Қазақстанның байырғы тұрғындары аспан әлемін түсінді - «Көк тәңір».
-
Қуаңшылық жылдары қасиетті бұлақ басына ақ құйып, тәңірге сиынып, көктен жаңбыр сұрау ырым - «Тасаттық».
-
Тіл-көз тимес үшін балалардың мойнына тағылған зат - «Бойтұмар».
-
Киелі аң-құстың тісі, тырнағы, қауырсыны түрінде болып келген баланың мойнына тағылып келген зат - «Бойтұмар».
-
Қарахан мемлекетінің кезінде салынған сәулет өнерінің ескерткіштері -
Айша-бибі, Бабаджа қатын кесенелері.
-
XIV-XV ғасырларда салынған ірі архитектуралық құрылыс - Дәуітбек кесенесі.
-
Отырар қаласының Батыс жағында 3 км жерде орналасқан кесене - Арыстан баб кесенесі.
-
Ел аузындағы аңыз бойынша Арыстан баб өмір сүрді - VII-VIII ғ-да.
-
Арыстан баб кесенесінің құлап қалған күмбезін XIV ғ-да қайта салғызған - Әмір Темір.
-
XIV-XV ғасырлар аралығында Әмір Темірдің бұйрығымен салынған сәулет өнерінің тамаша үлгісі - Қожа Ахмет Яссауи кесенесі.
-
Қожа Ахмет Яссауи кесенесін салдырған - Әмір Темір.
-
Қожа Ахмет Яссауи кесенесі орналасқан қала - Түркістан.
-
Әмір Темір Қожа Ахмет Яссауи кесенесін салуға бұйрық берген жыл - 1397ж.
-
Қожа Ахмет Яссауи кесенесінде залдың ортасында тұрған тайқазан жасалды - 1399ж.
-
Төменарық кентінің солтүстік-батысында 8 км жерде орналасқан кесене - Көкксесене.
-
XIV-XV ғасырлар аралығында сәулет өнерінің басты ерекшеліктері - Алаша хан кесенесі, Жошы хан кесенесі.
-
Күмбездің қабырға сыртын әсемдеу ісінде қазақтың дәстүрлі ою-өрнегі кең қолданылған -
Алаша хан күмбезі.
-
XV ғ-ң екінші жартысында салынған, жартылай сақталған ескерткіш - Рабиға сұлтан Бегімнің кесенесі.
-
Қазақстан аумағында XIII-XIV ғғ. халық ауыз әдебиеті мен әдебиеті дамыған тіл -
Қыпшақ тілінде.
-
«Хұсрау мен Шырын» шығармасының авторы - Кутб.
-
Көккесене қай жерде орналасқан - Сығанақта.
-
XIV-XV ғасырлар аралығында Алаша хан кесенесі салынған өзен - Қаракеңгір.
-
Қазак хандығының құрылған уақыты. 1465-1466 ж.
-
ХV ғ-ң соңына карай қазақ хандығына енген калалар. Созак,Сығанақ.
-
Қазақ хандығының негізін қалағандар Керей, Жәнібек.
-
Керей мен Жәнібекті қарсы алған Моғолстан ханы Есен бұға
-
Қазақ хандығының құрылуы жәйінда айтқан тарихшы Мұхаммед Хайдар Дулати.
-
Қазақ хандығының құрылу қарсаңында наймандар мекендеген өңір Ұлытаудан Есілге дейінгі жерлер.
-
ХV ғ-да қалыптасқан саяси-тарихи жағдайлар ықпал етті қазақ ханының ұлттық мем-т болып құрылуына.
-
Қазақ халқының саяси бытыраңқылығын жойып мем-т етіп міндеті тиді Керей мен Жәнібек сұлтандардың үлесіне.
-
Қазак хандығының құрылуына алғы шарттардың бірі Әбілқайыр хандығы мен Моғолстанның ішкі-сыртқы жағдайындағы оқиғалар.
-
ХV ғ-ң басьнда Ақ Орда мем-ті ыдырап оның кұрылды Әбілкайыр хандығы.
-
Қазақ хандығының бастапқы кезде алып жаткан жері Шу мен Талас өзендерінің аумағы Қазақ хандығының кұрылуы мен нығаюны мына жағдайларды токтатты ішкі феодалдық талас-тартыс.
-
Қазақ Хандығының құрылу кезіндегі халықтың өмірінде маңызды мәселеге айналды Сырдария бойындағы қалалармен қатынас жасау.
-
ХV ғасырдың екінші жар-ғы қазақ хандығының негізгі карсыласы Шайбани хан.
-
Қазақ хандығы үшін маңызды болған, Шайбани ұрпақтарымен талас-тартыстың негізі Сыр бойындағы калалар.
-
ХV ғ-ң аяғында Қазақ хандығының күш-қуатын, саяси беделін нығайтып әлемге танытты Сыр бойындағы қалалар.
-
ХV ғ-ң бас кезін қазақ хандығының тағына отырған Жәнібек ханның ұлы Қасым.
-
Бұрындык ханның билік құрған жылдары 1480-1511 ж.
-
Сығанақтан кейінгі қазақ хандығының астанасы Түркістан қаласы.
-
Қасым ханның билігі жүрген жоқ Қырғыздарда.
-
ХV ғас-да Қазақ хандығының эк-лық жағынан күшеюіне жол бермеуге ұмтылды Мұхаммед Шайбани.
-
Түркістан халқы қазақ саудагерлерімен ешкандай сауда келісімдерін жасамайтын болсын, олармен осы жерлердің тұрғындары арасында карым-қатынас болмасын" ,- деп жарлық шығарған - Мұхаммед Шайбани.
-
Шайбани ханның казақ жеріне шабуыл жасаған жылдары 1503,1505,1506 жылдар.
-
1510 жылы Шайбани хан Иран шахымен болған шайқаста қаза тапкан Шайбан.
-
Моғолстан ханы Есен бұға кайтыс болған 1462 жыл.
-
Керей мен Жәнібек хандарға косылған адам саны 200 мың.
-
ХV ғасырдың 70 жылдарында қазақ хандарының басып алған жерлері
Сырдария мен Қаратау өңірі.
-
1511 жылы қазақ хандығының билігін қолына алған хан Қасым.
-
Қазақ хандығының жер көлемін кеңейте түсуге бар күшін жұмсаған хан Қасым.
-
1510 жылы Мухаммед ІІІайбани Қасым ханнан қай жерде жеңілді Сығанак түбінде.
-
Қасым хан тұсында қазақ хандығының саяси-әкімшілік және сауда экономикалық орталығы болған
қала Сығанақ.
-
Қасым ханның қол астындағы халықтың саны 1милл.
-
1538-1580 ж. қазақ хандығын басқарған хан Хақназар.
-
ХVІ г-ң ортасында Жайық пен Еділ бойындағы шайқастан кейін Қазақ хандығы қосып алды Ноғай Ордасын.
-
Моғол ханы Абдр-Рашид Жетісу мен Ыстықкөл маңындағы жерлерді басып алу ниетімен Қазақ хандығына қарсы соғыс бастады ХVІ ғас-ң 50-60 жылдары.
-
ХVІ ғ-ң аяғында Жетісу казақтарының жағдайының ауырлай түсуінің себебі Ойраттардың тонаушылык жорықтарының жиілеуі.
-
ХVІ ғ-ң орта шенінде қазақтарға карсы Сібір ханы мен Моғолстан билеушілерінің шапқыншылық жорықтарының жиілеуі себебіне Хақназар хан - ІІІайбан әулетімен қатынас орнатуға ұмтылды.
-
Баба сұлтанның адамдары Хақназар ханды өлтірді.
-
Хақназар қайтыс болғаннан кейін хан тағына сексенге келген Шығай отырды.
-
Шығай хан қайтыс болды - 1582 ж.
-
Монғол ханына қарсы соғыстарда Хакназардың айырылып қалған жерлері Жетісудың біраз жері.
-
Батыс елдері алғаш қазақ мемлекеті туралы кай ханның тұсында білді - Қасым.
-
1570 жылдардың аяғында Хақназар билігінде болған жер Жетісудың батысы.Абдаллах ханның қазақ ханына сыйға берген жері - Түркістан аймағы.
-
Абдаллах хан Самарқан өлкесіндегі Африкенб уәлоятын сыйға тартқан хан - Тәуекел.
-
Тәуекел билік құрған жылдар 1582-1598.
-
1597-1598.ж.Тәуекел хан Абдаллахқа қарсы соғысқа дер кезінде кай жерде Абдаллах әскерін талкандады -Ташкент қаласының түбінде.
-
1583 жылы Тәуекел хан Абдаллах хандығына шабыл жасап басып алған калалар Сауран,Түркістан,Отырар,Сайрам
-
Қазақ Хандығының беделін және күш-куатын арттырып, Тәуекелдің беделін көтергсн жеңіс - Ташкент түбіндегі Абдаллах әскерін жеңуі.
-
Абдаллах өлген соң Тәуекел хан Мәуараннахырға басып кірген жыл - 1598 ж.
-
Есім хан билік кұрған жылдар 1598-1628.
-
ХVII ғ-ң басындағы (Есім хан кезіндегі) Қазақ хандығындағы билік жүйесінде-
Екі хан билік құрды.
-
ХVІІ ғ-ң басында өзін тәуелсіз хан етіп жариялап, Ташкент қаласын астана етті -Тұрсын хан 1613 ж.
-
Есім хан қазақ хандығының әскери күш қуатын арттыру үшін көңіл бөлді Сұлтандар мен төрелерге еркіндік берді.
-
Қазақ-бұхар соғысы болған жыл 1603-1624.
-
Бірінші қазақ-бұхар соғысы болған жер - Айғыржар.
-
Бірінші қазақ-бұхар соғысы өткен жыл - 1603 ж.
-
ХVІІ ғ-ғы Тұрсын ханның сенімді тірегі - саны көп, айбынды қатаған руы.
-
Тұрсынның өзін хан жариялауымен катар тағы бір антты бұзуы - ақша шығаруы.
-
Тұрсын ханның бүлігі тарихта аталды - "Қатаған қырғыны".
-
Есім хан қалмақтарды талқандаған жыл - 1627.
-
Қазақ хандығының кұрылымы - "Жеті саты".
-
Қазақ хандығында ата аймақты баскаратын адам - Аксақал.
-
Қазак хандығында он немесе бес аймақтан кұрылған - ру.
-
"Ханталапай" сөзі Ханды сайлағанда малын бөлісіп алу.
-
Ханың жасагы - Төлеңгіттер.
-
Хандарды кімдерден сайлаған Ақсүйектерден.
-
Қазақ хандығындағы ұлыстың билеушісі - Сұлтан.
-
Ұлыс неден құралған - Арыстан.
-
Орта жүздің құрамындағы тайпалар - Арғын, найман уақ, керей, қыпшақ.
-
Дешті Қыпшақ үшін сауда аймағы ған кала Сығанақ.
-
Иасы қай ғасырдан бастап Түркістан атанды XIV.ғ.
-
(ХVII ғ. екінші жартысында казак хандығының aстанасы көшірілген қала Түркістан.
-
Тәуекел ханның тұсында берік камал, ірі сауда орталығына айналған кала Сауран.
-
Есім ханның баласы Жәңгірдің билік кұрған жылдары 1628-1652.
-
1643.ж.жоңғарларға карсы ерлікпен шайкаскан хан Жәңгір.
-
Орбұлақ шайкасында жоңғар әскерлерінің ту сыртынан шабуыл жасаған батыр Жалаңгөс.
-
Жәңгір қайтыс болғаннан кейін билік кұрған хан Тәуке.
-
Хандықтың ішкі өмірі мен сыртқы саяси өмірінің аса маңызды мәселелерін шешетін адам Билер.
-
Жеті жарғы бойынша заң шығару құкығы және барлық қазақ коғамындағы мүшелеріне бұйрық беруге міндетті - Хан.
-
Қазақтың ханын сайлауға барлык рудың - атақты сыйлы шонжарлары катысты.
-
Маусымдық жайылымның қысқы қонысы - жайлау.
-
Маусымды жайылымның көктемгі қонысы - көктеу.
-
ХVІ-ХVП ғ-да қазақтар шаруашылығының таза малмен айналыскан түрі - көшпелі.
-
Отырар каласының VШ ғасырдың басындағы атауы. - Тарбанд.
-
ХVІІ ғ-ң II жартысындағы қазақ мем-де ұлы ханның билігін әлсіретіп,ішкі-сыртқы саясатта беделін түсірген - кіші хандардың дара билік жүргізуі.
-
Жоңғарларға карсы күрестегі ерлігі үшін халықтың Жәңгірге берген атауы - Салқам Жәңгір.
-
Жәңгір ханның санаулы сарбаздары Жоңғардың 50 мың эскерімен шайқасқан жер - Орбұлак.
-
ІХVН ғ-ң 70-ші жылдары әскерлері басып алған калалар саны - Тоғыз кала.(1680-1715).
-
Тәуке ханның кезіндегі Қазақ хандығының астанасы - Түркістан.
-
Тәуке ханның үш жүздің басын косқан жиналысын (құрылтайын) шақырып отырған жер - Күлтөбе.
-
Тәуке ханның заңдар жинағы "Жеті жарғы".
-
Жеті жарғыны жасауға қатыскан билер - Ұлы жүзден- Төле би, Орта жүзден Қазбек би, Кіші жүзден Әйтеке би.
-
Тәуке ханның кезіндегі билердің міндеті - сот билігі, атқарушы билік.'Жеті жарғы" бойынша хан - бас қолбасшы болды.
-
1710 жылы қазақ жүздерінің өкілдерінің Қаракұм маңында бас косып талқылаған мәселесі - жау шабуылына тойтару.
-
ХVII ғас-ң ортасында Жоңғар мемл-ң күш-қуатының біршама артуына себеп болған қоңтайшы -Батыр.
-
Аягез маңында қазақтар мен жоңғарлар арасында үш күнге созылған күрес болған жыл -1718 ж.
-
Бұланты шайқасынан кейін қазақ жүздерінің өкілдері жауға қарсы күресті күшейту жөнінде
шешім қабылдаған жер. Ордабасы
-
Ордабасы тауына жиналған қазақ жүздерінің өкілдері барлық жасақтың бас қолбасшысы етіп сайлаған адам - Әбілқайыр
-
Белгілі тарихшы Қадырғали Жалайри "Жылнамалар жинағында" Көшімді таратады
-
Шайбани ұрпағынан Көшім Сібірдің ханы болған кезден бастап Батыс Сібірдің жергілікті халқына тарата бастаған дін - Ислам діні
-
1694 жылы І Петрмен елші Аталықов арқылы сауда байланысын жасаған - Тәуке хан
-
І Петр шығыспен сауда қатынасын өрістету үшін Қазақстанның маңызы "Кілт және Қақпа" деп санады
-
"Жеті Жарғы" бойынша құрылтайға кімдерді қатыстырмады? - Қарусыз келгендерді
-
Жоңғарлардың қазақ жеріне шабуыл уақытша бәсеңдеткен жағдай - Тәуке ханның қырғыз, қарақалпақтармен одақтас болуы
-
Жоңғарлардың 1680 жылғы шабуылынан аман қалған қала - Түркістан
-
1710 жылы жоңғарларға қарсы күресу үшін үш жүз өкілдерінің бас қосқан жері - Қарақұм
-
1635,1643,1652 жылдары қазақтарға қарсы жорықты басқарған қонтайшы - Батыр
-
1718 жылы жоңғар-қазақ шайқасы болған жер - Аягөз
-
1724-1725 жылдары жоңғарлар басып алған қала - Түркістан, Ташкент
-
"Ақтабан шұбырынды, Алқакөл сұлама" аталған жыл - 1723
-
Сарысу өзенінің бойында жоңғарлармен шайқас болған жер - Бұланты
-
1728 жылы қазақ жүздері өкілдерінің жоңғарларға қарсы күресу үшін бас қосқан жері - Қарақұм
-
Сібір елін монғолдар жаулап алғаннан кейін Жошы ұлысына кіргенін жазған шежіреші - Рашид ад-Дин
-
Искер қай хандықтың астанасы? - Батыс Сібір хандығының
-
1854 жылы ұрыста Ермакты жеңген батыр - Сәтбек
-
Сібір ханы Көшім біржола жеңіліске ұшыраған жыл - 1598
-
Ресейдің саудасын дамытуда Қазақстанды "кілт және қақпа" деп атаған - патша І Петр
-
Т.Чебуков бастаған орыс елшілігінің Қазақстанға келген жылы - 1573
-
1594 жылы Мәскеуге Тәуекел ханның елшілігін басқарып келген адам - Құл-Мұхаммед
-
1595 жылы Тәуекел ханға келген орыс елшілігін басқарған - В.Степанов
-
1640 жылы салынған бекініс - Гурьев
-
"Кодекс куманикус" қай тілдегі шығарма? - қыпшақ
-
ХV, ХVІІ ғасырларда Алтын Орда, Ақ Орда дәуірінде ресми әдеби тіл ретінде қолданылды - қыпшақ тілі
-
"Жамиғат тауарих" жинағының авторы - Қ.Жалайри
-
ХҮ ғасырда жазылған "Тарих-и-рашиди" еңбегінің авторы - Мұхаммед Хайдар Дулати
-
694 жылы Тәуке хан І Петр мен елші Аттилов арқылы қандай келісім жасады? - сауда байланысын күшейту
-
1490 жылы Азов қаласында дүниеге келген жырау - Доспамбет
-
Есім ханның Кіші жүздегі ел басқарушы, биі болған жырау - Жиенбет
-
Эпостық жыр - "Ер Сайын"
-
Лиро-эпостық жыр - "Айман-Шолпан"
-
Қазақ халқының өмірінде музыканың айрықша орын алатынын жазған сяхатшы - Якуб
-
Қ.Жалайридің еңбегі - "Шежірелер жинағы"
-
Қ.Жалайри "Жылнамалар жинағы" атты еңбегін орыстың қай патшасына тарту етті? - Б.Годуновқа
-
ХVІ-ХVІІ ғасырларда қазақ-монғол қарым-қатынастарының тарихы баяндалған "Тарих" атты еңбектің авторы - Шах-Махмұд Шорас
-
ХVІ ғасырдың 40-жылдары жазылған "Тарихи Абулхайрхани" еңбегінің авторы-Усман Кухистани.
8-сынып ҰБТ
-
1718 жылы салынған бекініс- Семей
-
Өскемен бекінісі салынды - 1720.
-
1710 жылы қазақ жүздерінің белгілі өкілдері Қарақұм маңында бас қосты.
-
Қазақ жасақтары 1710 жылы жүздерге жатуы бойынша ұйымдасқан
-
Қарақұмда жоңғарларға қарсы төтеп беру мәселелері талқыланды
-
1718 жылы Қабанбай, Жауғашар батырлардың басшылығмен жоңғарларды жеңген жер -
-
Аягөз өзені бойы
-
Тәукенің мирасқоры - Қайып.
-
1722 жылы жоңғарлардың бар күшін қазақ жеріне жұмсауға мүмкіндік алуы - Канси өлген соң Цин империясымен қарым-қатынасын ретке келтіруі
-
Жоңғарлардың қазақ жеріне басып кіруі - 1723 жыл
-
Сол заманнан "Елім-ай" әні қалды
-
Әбілқайыр 1723 жылдан жетекші хан болып танылды
-
1723 ж. жоңғарлардың ығысқан Орта жүз рулары ойысқан өңір - Самарқан
-
1925 жылы Жоңғарлар Ташкент пен Түркістанды басып алды.
-
Жоңғарлардың мақсаты - қазақ жерін өзіне қарату
-
Сарысу өзенінің бойында Бұланты деген жерде қазақтар жоңғарларға соққы берді. Осы жер "Қалмаққырылған" деп аталды
-
Қалмақ қырылған шайқасы нәтижесінде Қазақстанның Солтүстік Батысы азат етілді
-
"Қалмаққырылған" шайқасынан кейін қазақ жасақтары жиналған Қазақстанның оңтүстігіндегі тау - Ордабасы
-
Қазақ жасақтарының Ордабасына жиналу себебі - Жетісуды азат ету
-
Аңырақай түбінде Әбілқайыр бастаған үш жүз батырлары жоңғарларға соққы берді
-
Аңырақай шайқасынан кейін жоңғарларды толық қуып тастауға кедергі келтірген -
Шыңғыс ұрпақтарының тақ үшін таласы
-
Аңырақай шайқасы өткен жер - Балқаш көлінің оңтүстігі
-
Жоңғарлармен соғыста көзге түскен - Қанжығалы Бөгенбай
-
1714-1720 жылдары Ертіс өзенінің жоғарғы жағына тұрғызылған бекіністер -
-
Жәміш, Омбы, Колбасинск, Железинск
-
Әбілхайыр ханның өмір сүрген жылдары - 1680-1748
-
Әбілхайырдың ең басты мақсаты - Ресеймен байланыс орнатып, бар күшті ойраттарға қарсы жұмылдыру (өзінің қарсыластарын әлсіретуге тырысты)
-
Қазақ елшілігін бастап барған - С.Құндағұлұлы, Қ.Қоштайұлы
-
Әбілхайырдың елшілігін Анна Иоанновна қабылдаған уақыт - 1731 жыл, 19-ақпан
-
Әбілхайырдың және 29 старшынның Ресейге ант берген уақыты - 1731 жыл, 10 қазан
-
Ант қабылдаған - Тевкелев
-
Ор бекінісі 1735 жылы салынды
-
Орыс үкіметінің Башқұрт көтерілісін басуда Кіші жүз жасақтарын пайдаланған жылы - 1735-1737 жылдар
-
Патша үкіметі қазақтарды қысып ұстауға тырысу себебі - 1740 жылғы Екінші Башқұрт көтерілісі
-
1738 жылы Орынборда қазақ сұлтандарының съезін шақырған Орынбор комиссия басшысы - Татишев
-
1740 жылы кіші жүз Сырдария қазақтарының жағдайының қиындай түсуі -
Парсы әмірінің Хиуаны талқандауы
-
Әбілхайырдың Ресеймен байланысын одан әрі нығайтуға мүдделі болуының себебі -
Парсы әмірінің шабуылы
-
1748 жылы Әбілхайыр Барақ сұлтанның қолынан қаза тапты
-
Орынбор 1743 жылы салынды
-
Қалдан-Сереннің Орта жүз бен Кіші жүзге ұйымдастырған "Ақтабаннан" кем емес шапқыншылығы - 1741-1742 жылдар
-
Ресей сенаты қазақтарды және шекаралық өңірдегі бекіністерді қорғау жөніндегі арнайы жарлық қабылдады - 1742 жылы, 20 мамыр
-
1747 жылы Хиуа тағына сайланған - Қайып
-
Кіші жүздің Оңтүстік-Шығысына Батыр сұлтанның билігі орнады
-
1747 жылы Е.Петровнаның шешімі: Алтай тау-кен кәсіпорындары - патша отбасының меншігі
-
Башқұртстанда патша үкіметінің отарлау саясатына қарсы азаттық күресі - 1755 жылы
-
Қазақстанға қашқан Башқұрт саны - 50 000
-
1756 жылы қыркүйектегі патша шешімі -
-
Жайық жағасына қазақтардың мал жаюына шек қойылды
-
ХVІІІ ғасырдың 40-50 жылдары салынған Өскемен бекінісінен Кузнецк шебіне дейін созылған әскери шеп - Колыван шебі
-
1745-1759 жылдары Орынборға жеткізілген мал басының құны - 1 млн сом
-
1766 жылы Бұхар саудагерлерінің өтінішімен Әбілмәмбет ІІ Екатеринаға хат жолдап, Түркістан арқылы өтетін керуендерді қай бекіністерде шек қоймай қабылдауға рұқсат алды
-
Семей, Жәміш
-
-
ХVІІІ ғасырдың ІІ жартысында қазақ-орыс сауда орталықтары - Семей, Өскемен, Бұқтырма
-
Қазақ-орыс сауда байланыстарының кеңейген кезі - ХVІІІ ғасырдың 60-жылдары
-
Кіші жүз ханы Нұралы мен Батыр сұлтан арасындағы кикілжіңді пайдаланған патша үкіметінің казактарға алып берген өңірі - Каспий теңізі мен Жайық өңіріндегі жерлер
-
ХVІІІ ғасырдың екінші жартысында көшіріліп әкелінген - Дон казактары
-
Бұқтырма бекінісі 1761 жылы салынды
-
Ертістің оң жағасына қазақтардың мал жаюына рұқсат етілген уақыт - 1799 жылы, Павел патша
-
Абылайдың атасы билік құрған қала - Түркістан
-
Он үш жасында Абылай келіп қосылған Орта жүз ханы - Әбілмәмбет
-
Әбілмәмбет пен Абылайдың Орскіге келіп, Ресей билігін мойындаған жыл - 1740
-
Абылайдың жоңғар тұтқынында болған жыл - 1741
-
Абылайдан пана сұраған жоңғар билеушісі - Әмірсана
-
Цин әскерінің Қазақстанға басып кіру себебі - Абылайдың Әмірсананы ұстап беруден бас тартуы
-
Қазақ елінің дербестігін сақтау мақсатында Абылай Қытай билігін мойындады-1757-1760 жылдары
-
Жоңғария жаулап алынды - 1755 жылы
-
Дербес ел ретінде тарих сахнасынан жойылды - 1758 жылы
-
Ду Дэ Чжо Хой бастаған Қытай әскерлері басып кірген жыл - 1757 жылы
-
Екатерина ІІ-ге жолдаған хаттарының бірінде үй тұрғызу үшін ұста және астық жіберуді сұраған жылы - 1761 жыл
-
Әбілмәмбеттің мұрагері (1771) - Әбілпайыз
-
Абылай 1771 жылы хан болып сайланды
-
ІІ Екатерина Абылайды Орта жүз ханы етіп бекіту туралы грамотаға қол қойды -
1778 жылы, 24-мамыр
-
"Жеті жарғы" заңдарында хан билігіне қойылған шектеулерді Абылай - мойындамады
-
Абылайдың қыстақтары орналасты - Ертіс өңірінде
-
Абылай хан жерленді - Түркістанда
-
Абылайдың мирасқоры - Уәли сұлтан
-
Абылайға жыр арнаған - Бұхар жырау
-
Абылай қолдаған шаруашылық - жер шаруашылығы
-
Көтеріліске қатысқан Кіші және Орта жүз шаруалары
-
Көтеріліске қатысуға себеп болған - жер мәселесі
-
Патша үкіметі Жайық бойында қазақтарға мал жаюға тыйым салды - 1742 жылы
-
Пугачевқа Нұралының сыйлық тапсырған өкілі, Усиха өзені маңында жолыққан - Зәбір молда
-
Қазақтар Жайық бекінісін алуға қатысты
-
Кулагин бекінісін алуда басты күш қазақтардан құралған топ болды
-
Қазақтар 1773 жылы қазанда Пресногорьковск бекінісі маңында топтасты
-
Орынборды қоршауға қатысқан қазақтар саны - 200-ге жуық
-
Пугачевқа көмек жіберген сұлтан - Сұлтан Досалы
-
Пугачев үндеуімен танысқан соң, соғысты қолдауға шешім қабылдаған би - Дәуітбай
-
Пугачев көтерілісі кезінде Сібір шебіне орналасқан тұрақты әскер саны - 3500
-
Нұралының қазақтардың шаруалар соғысына қатысуын маған бағынбай кетуінде деп түсіндірді
-
Пугачев көтерілісіне қатысқан Байбақты руының батыры - Сырым Датұлы
-
Пугачев көтерілісінің басты орталықтарын талқандаған - Суворов
-
Орал казактарымен алғашқы қақтығысы - 1783 жылы күзде
-
1785 жылы Сахарная бекінісін алуда сұлтан айшуақ Назаровтың қолына түсті
-
Кіші жүз старшындарының Нұралыны хандықтан тайдыру жөнінде шешім қабылдаған съезі -
1785 жылғы 20-ға жуық ру өкілдері
-
1791 жылы Нұралының өліміне байланысты Кіші жүз ханы болып сайланған - Ералы
-
Көтерілістің жандануына түрткі болған - 1796-1797 жылғы қысқы жұт
-
Көтеріліс кезінде Есім хан өлтірілді
-
Игельстром ұсынысы бойынша патша үкіметі кәрі Айшуақты хан етіп бекітті (1797 жылы)
-
1797 жылғы наурыздың 17-де Сырым тобы хан сарайына шабуыл жасады
-
Патша үкіметінің Кіші жүзде хандық кеңесті құру себебі -Сырымды өзіне жақындатуға тырысты
-
Сырым Датұлы 1797 жылы Хиуаға өтіп кетіп, 1802 жылы қайтыс юолды
-
Датұлы көтерілісінің тарихи маңызы - Патша үкіметі Жайықтың оң жағына өтуге, мал жаюға рұқсат етті - 1801 жылы, 11 наурыз
-
"Орынбор тарихы" аттты еңбек жазған - П.Рычков
-
Қазақстан туралы еңбегі үшін ресей ҒА-ның бірінші корреспондент мүшесі болған тарихшы - П.Рычков
-
Жоңғар тұтқынынан Абылайды босатуға қатысқан зерттеуші - К.Миллер
-
ХVІІІ ғасырда халық ауыз әдебиетінің көрнекті өкілдерінің бірі - Ақтамберді жырау
-
Соңғы шығармалары Абылай кезіндегі қазақ қоғамының ішкі өмірі туралы мәлімет беретін - Үмбетай жырау
-
ХVІІІ ғасырда қазақ әдебиетінің алдыңғы қатардағы өкілдерінің бірі - Бұқар жырау
-
ХVІІІ ғасырда қазақ поэзиясының жарқын өкілдерінің бірі - Жанақ ақын
-
Жанақ шығармашылығының ең басты жетістігі, сақталған поэма - "Қозы Көрпеш - Баян сұлу"
-
ХІХ ғасырдың бірінші жартысында қалыптасты-жергілікті өнеркәсіп пен кәсіпшіліктің салалары
-
ХІХ ғасырда Қазақстан жерінде І жәрмеңке ашылған өңір - Ішкі Орда
-
Ресей үкіметі 1803 жылы көпестерге өздерін қорғап жүретін қарулы отрядтар ұстап жүруіне рұқсат берді
-
1815 жылы патша үкіметі Уәлиге қосарлап екінші хан Бөкейді тағайындады
-
1822 жылы "Сібір қазақтарының жарғысын дайындаған" - Сперанский
-
Жарғының мақсаты - сот, саяси жағынан басқаруды өзгерту
-
"Сібір қазақтарының" облысы Батыс Сібір генерал-губернаторлығына кірді
-
Орта жүз әкімшілік жағынан үшке бөлінді
-
Болыс 10-12 ауылдан құралды
-
Аға сұлтандарды тек сұлтандар ғана сайлап, оларға ресейлік майор шені 10 жылдан кейін дворяндық атақ берілді
-
Аға сұлтандар 3 жылға сайланды
-
Мұрагерлікпен берілген билік - болыстық
-
Ресейдегі 12-ші класқа жататын шенеуніктерге теңелген - болыстық сұлтандар
-
Қылмыстық істер округтік приказда қаралды
-
Шет елдермен келіссөз жүргізу құқығына ие болған - шекаралық басқарма төрағасы
-
Кіші жүзде хандық билік 1824 жылы жойылды
-
"Орынбор қазақтарын басқару жөніндегі жарғыны" дайындаған - Эссен
-
Кіші жүздің соңғы ханы - Шерғазы
-
Хандық билік Бөкей ордасында 1845 жылға дейін сақталды.
-
...Орынбор губерниясында 40 кавалериялық полк құрылды.
-
Ресей мемлекетіне қауіп төніп келе жатқандығы туралы үндеу қабылданды 1812 жылы 6 шілде.
-
Орынбор губерниясының соғыс басталғандығы туралы хабары жетті - 1812 жылы қазан, қараша айларында.
-
Ел достығы рухын көтеруге ат салысқан Байсақал Тілекұлы.
-
Тұз өндіруші қазақтар орыс әскері пайдасына 22 000 сом ақша жинады (1 млн. пұт).
-
"Қасиетті Анна" орденіне ие болған - Сағит Хамитұлы.
-
Күміс медальмен марапатталған - Майлыбайұлы.
-
Көгілдір ленталы медальмен марапатталған - Қ. Зындағұлұлы.
-
Георгий орденінің толық кавалері болған - Н. Жанжігітұлы.
-
Лейпциг, Глогау қалаларына шабуыл жасауға қатысқан - Жанжігітұлы, Байбатырұлы.
-
Қазақтар Башқұрт полкі құрамында шайқасты.
-
Кутузовтың қолынан награда алған Якоб Вельяков.
-
Халық арасында әрі батыр, әрі ақын ретінде танылған - Ә. Байбатырұлы.
-
1837 жылы Александр патша қабылдауында болған Н. Жанжігітұлы.
-
Қазақтар Отан соғысына ерікті түрде қатысты.
-
Қоқан билеушісінің Саржанды өлтірген жылы - 1836жыл.
-
XIXғ. 20-30ж. Сыр бойына бекініс тұрғызған - Хиуа хандығы.
-
Кенесары көтерілісінің басты мақсаты - отарлауды тоқтату.
-
Қасымұлы көтерілісі - бүкіл Қазақстанды қамтыды.
-
Кенесары көзқарасына ықпал еткен адам - әкесі Қасым.
-
Кенесарының алғашқы қарсылығы - 1837ж(Ақтау бекінісіне).
-
Кенесары әскерінің Ақмола бекінісіне шабуылы - 1838ж. мамыр.
-
Кенесары көтерілісіне қатысқан аймақтар - Құсмұрын, Көкшетау, Қарқаралы.
-
Кенесары көтерілісіне қатысқан би - Жоламан Тіленшіұлы.
-
1841ж. Кенесары қоршаған Қоқан бекіністері - Созақ, Жаңақорған, Ақмешіт.1841ж.
-
Кенесары Ташкентке аттанды, алайда жорықтың тоқтау себебі -
-
сарбаздар арасында жұқпалы ауырудың таралуы.
-
Кенесарының хандық билікті қолға алған жылы - 1841ж.
-
Кенесары билер сотын жойып, оның орнына хандық сотты кіргізді.
-
Кенесары құрған хандық кеңестің Әбілқайыр хан кезіндегі ақсақалдар кеңесінен ерекшелігі -
билік хан қолында болды.
-
Опасыздық үшін беретін жаза - өлім.
-
1843ж. Кенесары көтерілісін жаншуға жіберілген - Лебедев отряды.
-
Лебедевтің жазаға тартылу себебі - дәрменсіздік көрсеткені үшін.
-
Кенесары қолдаған шаруашылық - егіншілік.
-
1844ж шілдеде Кенесарыға қарсы ұрыста мерт болған сұлтандар саны - 44(Ахмет Жантөреұлының отряды).
-
1845ж. Кенесарының аулына келген елшілік - Долгов, Герн елшілігі.
-
Патша үкіметі мен Кенесары арасындағы келіссөздердің тоқтап қалу себебі - жазалаушылардың бассыздығының, Кенесары талаптарының орындалмауы.
-
Кенесары Сарарқадан бет алды - Ұлы жүзге.
-
Кенсарының өзіне ермеген белді тұлғалардың ауылын ойрандауы - Жетісудағы белді рулардың Ресейден көмек сұрауына себепші болды.
-
Кенесарыны оның Қоқан бектеріне қарсы күресін қолдаған батырлар -
Тайшыбек, Саурық, Сұрыншы.
-
Қырғыз манаптары Кнесарының Қоқан хандығына қарсы ұсынысын - жауапсыз қалдырды.
-
Кенесары көтерілісі кезіндегі патша - I Николай.
-
Кенесары 1847ж. қырғыз жеріне басып кіріп, Бішкекке жақын Майтөбе деген жерде жеңіліс тапты.
-
Кіші жүз территориясы - 850 мың шақырым.
-
Бөкей ордасы Жайық пен Еділ аралығында.
-
Император I Павелдің жарлығымен Кіші жүз қазақтарының осы жерде көшіп-қонуы заңдастырылған уақыт - 1801ж.
-
Патша үкіметінің Кіші жүз руларының күресін біршама бәсеңдеткен - Жайық, Еділ арасында қоныстануға рұқсат беруі.
-
Жас құс деген жерде хан сарайы салынды.
-
1827ж. ұйымдастырылған 12 биден құралған Орда әкімшілігінің басты құрамды бөлігі -
хандық кеңес.
-
Көтеріліске себеп болған Жәңгір ханның өз қайын атасы Қарауылқожа Бабажанұлын Каспий теңізі өңірінде көшіп жүрген қазақ руларына билеуші етіп тағайындауы түрткі болды.
-
Исатайдың Орынбор генерал-губернаторының көрсетуі бойынша жала жабылып, сотқа тартылған жылы - 1823ж.
-
Ішкі Ордадағы көтеріліс бөлінді - үш кезеңге.
-
1837ж. 15-қазанда Теректіқұм деген жерде ауылы талқандалған Жәңгірдің сыбайласы -
Балқы Құдайбергенұлы.
-
1837ж. қазанда ханның резиденциясын қоршаған көтерілісшілер саны - екі мың.
-
700 жүз казак әскері, 400 жүзден астам хан жасақтарынан құрылған жазалаушылар Исатай қолына қарсы тұрды - 1837ж. қараша.
-
Исатай көтерілісін басуды тездеткен жағдай - Кенесары көтерілісінің Кіші жүз жерін шарпуы.
-
Исатайды ұстап берген адамға - 1000 сом тігілді.
-
Көтерілісшілер Гекке мен Жәңгірдің біріккен әскерімен Тастөбе деген жерде кездесті.
-
Исатай Ақбұлақ деген жердегі ақырғы шайқаста қайтыс болды - 1838ж.
-
Исатай көтерілісі бойынша сот жазалау ісін басқарған - Гекке.
-
Исатай көтерілісінен кейін Ішкі Ордадағы 1842ж. шаруалар көтерілісін басқарған -
Аббас Қошайұлы, Лаубай Мантайұлы.
-
М. Өтемісұлы өлтірілді - 1846ж.
-
XIX ғ. 50-жылдары қазақ шаруаларының патша үкіметінің отарлау саясатына қарсы күресі -
Ж. Нұрмағамбетұлы.
-
1843ж. Жанқожа құлатқан бекініс - Хиуа бекінісі.
-
1756ж. Жанқожа батыр Жаңа қаланы көтеріліс тірегіне айналдырды.
-
Райым(Қазалы) бекінісі салынды - 1847ж.
-
Жанқожа көтерілісі жаншылды - 1860ж.
-
XIX ғ. 50-жылдары Арал бойындағы көтерілістің жетекшісі - Есет Көтібарұлы.
-
Орынбор әкімшілігі Есетті ұстауды жүктеді - Арыстан Жантөринге.
-
1855ж. шілдеде Есет тобы қырып салған - Жантөрин тобын.
-
Есеттің Орынборға барып лажсыз патша билігін мойындаған уақыты - 1858ж.
-
1820ж. Хиуа ханы Мұхамед-Рақым 2000-ға жуық қазақ ауылын шауып кетті.
-
Қазақ шаруаларының Қоқан хандығына қарсы Тетек төре бастаған көтерілісі 1821ж. болды(10 мың).
-
Балаларды Орта Азия базарларында құлдыққа сатты.
-
Қоқан езгісіне қарсы қазақ-қырғыз шаруаларының Әулиеата маңындағы көтерілісі 1858ж. болды.
-
1858ж. Қоқан ханы Хұдияр қазақ феодалдарын қабылдап - Ішінара жеңілдіктерге келісім берді.
-
1858ж. Қоқан езгісіне қарсы күрестің тарихи маңызы - Қоқан езгісінен құтулуға себепші болды.
-
1805-1806 жж. Ресей үкіметі осы елмен қатынасты ретке келтіруге ұмтылды - Қытаймен.
-
XIX ғасырдың басында Шыңжан мен Қазақстанда сауда байланыстарының ірі орталықтары -
Семей,Перопавл.
-
1805-1806ж. Ресей үкіметінің Пекинге жіберген елшілігі Ургадан қайтып оралуға мәжбүр болды -
Қытай.
-
XIX ғ. 1-ші жартысында Қаз.Қытай көпестерінің жиі сауда жасайтын орталықтарының бірі -
Бұқтырма.
-
XIX ғ. басынан Петропавл, Семей арқылы Қытайға баратын саудагерлерді қорғау жүктелді -
Қарулы казактарға.
-
Ресей үкіметінің Шыңжан базар жәрмеңкелерінде негізгі сатылатын тауарлары - өнеркәсіптік дайын бұйымдар.
-
Үлкен Тибетке дейін жетіп, Кашимирде болып, Ресейде кең таралып кеткен Кашимир шәлісін жеткізген грузин көпесі - Семен Мадатов.
-
Ресей мен қытайдың сауда байланыстарына кедергі жасаған -мемлекет аралық келісімдердің болмауы.
-
Қаз. Шекаралық бекіністері арқылы өтетін Қытай-Ресей сауда керуендеріне баж салығы көбейтілді - XIX ғ. 30-жылдары.
-
1811ж. Ресей үкіметі тілмәшінің Бұқтырмаға келудегі мақсаты - Қытаймен саудадағы Бұқтырманың мүмкіндігін анықтау.
-
XIX ғ. бірінші ширегінде Ресей үкіметінің Тибет пен Қазақстан арқылы байланыс жасауына үлкен үлес қосқан Сібір шекарасының бастығы - Глазенап.
-
Қоқан мен Хиуаның 30-40 жылдардағы саяси ниеті Қазақстанның Оңтүстігі мен қырғыз жерінің Ресей иелігіне өтуін қаламады.
-
XIX ғ. 20-30 жылдары Азия комитеті құрылды.
-
1817ж. Сұлтан Сүйік Абылайұлының қарамағындағы Жалайыр руының 66 мың адамы Ресей құрамына алынды.
-
XIX ғ. Орта жүз бен Ұлы жүз аумағы жапсарында салынған Ресей әскери бекіністері -
Ақтау, Алатау, Қапал.
-
Ұлы жүздің оңтүстік аймақтарын билігінде ұстаған - Қоқан хандығы.
-
1853ж. Ресейдің қоластына қараған бекініс - Ақмешіт.
-
1825ж. Ресей билігін мойындаған Жетісудағы - Үйсін болысының қазақтары.
-
1847ж. салынған бекініс - Қапал.
-
Ұлы жүз қазақтарын басқару туралы Ресейлік пристав тағайындалған жыл - 1848.
-
Қаскелең өзені бойындағы Қоқан хандығының тірегі - Таушүбек бекінісі.
-
Таушүбек бекінісінің патша үкіметіне қан төгіссіз берілген жылы - 1851ж.шілде.
-
1853ж. Талғар өзенінің Ілеге құяр жерінен Іле бекінісін тұрғызған - Перемышельский отряды.
-
1854ж. көктемінде Перемышельский отряды Верный бекінісінің іргетасын көтерді.
-
Ұлы жүз приставы резиденциясының Қапалдан Верныйға орын ауыстырған жылы - 1855ж.
-
Сыра зауыты - 1858ж. салынды.
-
XIX ғ. 60ж. бекіністе Ш. Уәлиханов тұрды.
-
1859ж. Ұлы жүзде тұрғызылған бекініс - Қастек бекінісі.
-
1860ж. қазанда Алатау округінің билеушісі Калпаковскийдің Қоқан әскеріне соққы берген жері - Ұзынағаш(3 күндік соғыс).
-
Жетісудің Қоқан озбырлығынан құтылуына ықпал еткен Ұзынағаш түбіндегі жеңіс.
-
1860ж. Ресей әскеріне қарсы қоқандықтармен бірге шайқасқан - Кенесарыұлы Сыздық сұлтан.
-
XIX ғ. 50-ж. аяғы, 60-ж басында Орта Азия үшін талас болды - Ресей мен Англия арасында.
-
1864ж. Түркістан бекінісін алғанда орыс әскерін басқарған полковник - Черняев.
-
1865ж. орыс әскерлері басып алған қала - Ташкент.
-
Бұхар хандығы Түркістан генерал-губернаторлығының құрамына 1866ж. кірді.
-
Қазақстанның Ресейге қосылуы 150-жылға созылды.
-
Қазақтар араб тілінде оқыды.
-
XIX ғ. білімін жалғастыру үшін ауқатты ата-аналар балаларын жіберді - Бұқара, Ташкентке.
-
Азиялық училище 1789жылы ашылды.
-
1813ж. Орынборда ашылған әскери училищелер Ресейлік билеу әкімшілігі үшін
шиновниктер даярлаумен айналысты.
-
1831ж. қыркүйекте орысша білім беретін училище ашылды - Семейде.
-
1836ж. жанында қазақтар үшін интернаты бар училище Өскеменде ұйымдастырылды.
-
Неплюев кадет корпусы - 1844ж. Орынборда құрылды.
-
"Бөкей мен Мәулен" повесінің авторы - Даль.
-
Пушкиннің Жайық жағасына келуі Пугачев көтерілісіне байланысты(1833).
-
Пушкиннің Орынбор жерінде болғанда жазған еңбегі - «Пугачев бүлігінің тарихы».
-
Пушкин «Қозы Көрпеш Баян сұлу» поэмасын қағазға түсірді.
-
Каспий теңізін зерттеген - Корелин.
-
19ғ. 1-ші жар. Қаз-н туралы құнды еңбек жазған - Левшин.
-
Махамбет Өтемісұлы 1804-1846жж.
-
Махамбетті Жәңгір хан ұлы Зұлқарнайынмен қосып оқуға жіберді - Орынборға (1824-1829).
-
Махамбеттің түрмеде отырған жылы - 1829ж.
-
Махамбеттің Бөкей ордасы билеушілеріне ашық білдірген өлеңі - Баймағамбет сұлтанға арналған өлеңі.
-
Суырып салма өнерді жетілдірген - Шернияз.
-
Алматы облысы Жамбыл ауданына қарасты Қарақыстақ деген жерде дүниеге келген -
Сүйінбай Аронұлы (1822-1895).
-
Ірі эпик ақын, жастай екі көзінен бірдей айырылған - Шөже Қаржаубайұлы.
-
«Қозы Көрпеш-Баяе Сұлу» жырының ең көркем нұсқасы - Шөженің айтуымен таралған.
-
Ш.Уәлиханов суырыпсалма өнерін жоғары бағалаған - Шөже.
-
1865ж. Патша үкіметі ХІХ ғ-ң 60-жылдары Қазақстанның басқару жүйесін өзгерту үшін -
Бутков басқарған комиссия құрылды.
-
Комиссия қазақ даласын 2 облысқа бөлуді ұсынды.
-
1868ж-ға дейін Қазақстанда 2 генерал-губернаторлық болды (Батыс, Шығыс).
-
1865ж. Қазақ өлкесін басқару ісін өзгертуді дайындау ішкі істер министрлігі кеңесінің
мүшесі Гирс басқарған «Дала комиссиясына» жүктелді.
-
1865ж. 5 маусымда ІІ Александр патша өмірі бойынша дайындалған - өлкені зерттеп білу.
-
Қазақстанды билеуді халықтың өзін-өзі басқару негіздерінде қайта құруды талап еткен -
Ш. Уәлиханов.
-
ІІ Александр патша «Сырдария мен Жетісу облыстарын басқару туралы ережені» -
1867ж. шілдеде бекітті.
-
«Торғай, Орал, Ақмола, Семей облыстарын басқару туралы уақытша ережені» -
1868ж. қазанда бекітті.
-
Орынбор мен Торғай облысы Орынбор генерал-губернаторлығына бағынды.
-
Жетісу, Сырдария облыстары Түркістан генерал-губернаторлығына бағынды.
-
Ақмола, Семей облыстары Батыс генерал-губернаторлығына бағынды.
-
1872ж. Бөкей хандығының жері Астрахань губерниясына кірді.
-
Маңғыстау приставтығы Закаспий облысына енгізілді.
-
1867-68 ж-ғы реформаның бір түйінді жері - әскери және азаматтық биліктің
генерал- губернатор қолына шоғырлануы болды.
-
Түркістан генерал-губернаторлығына Қытай мен Иран сияқты елдермен дипломатиялық
келіссөзжүргізуге рұқсат берілді.
-
Облыс басында әскери губернатор отырды.
-
Облыстық басқарма 3 бөлімнен тұрды - шаруашылық, сот және жарлықты іске асыру
-
Облыстар уездерге бөлінді.
-
Ауылдарға енген шаңырақтар саны - 100-200.
-
Уез бастықтарын генерал-губернатор тағайындады.
-
Салықтан босатылған - Шыңғыс тұқымдары.
-
Отырықшы елді мекендерінде полициялық және басқару билігі ақсақалдар қолына берілген облыс - Сырдария.
-
Губернатор бекіткен Қазақстандағы отаршылдық сот жүйесінің төменгі буыны - билер мен қазылар соты; оларды бекітті әскери губернатор.
-
1867-68жж. реформа бойынша әкімшілік басқару - 5-ке бөлінді.
-
Капиталистік құбылыстар ене бастады - ХІХғ.соңы.
-
Қазақ даласы бойынша бәріне міндетті «Шаңырақ салығы» енгізілді: 1-3 сомға дейін.
-
Орал мен Торғай облысындағы көтеріліс (1867-68ж.): уақытша ережемен байланысты еді.
-
Көтеріліс басшылары - жеңілдіктерінен айырылған ру басшылары еді.
-
1869ж. Фон Штемпель басқарған топқа көтерісшілер Жамансай көлі маңында шабуыл жасады.
-
1869ж. наурыз-маусым айларында шаруалар өз феодалдарына қарсы 41 шабуыл жасады.
-
Көтерілісшілер саны - 3мың.
-
Маңғыстаудағы көтерілісті басу үшін әскери құрама әкелінді - Кавказдан.
-
1870ж. Маңғыстау көтерілісшілерінің басшылары - Досан Тәжіұлы, Иса Тіленбайұлы.
-
«Бұларды келістіріп жазалау керек» деген - әскери министр Милютин.
-
Адай елі 2жылдың ішінде160мың сом салық төлеуге тиіс еді.
-
1870ж. Маңғыстау көтерілісі кезінде қазақ шаруаларының рухын көтерген - Рукин отрядының талқандалуы.
-
Көлұлы басқарған 3000-ға жуық шаңырақ 1870ж. желтоқсан айында Хиуа хандығына өтіп кетті.
-
Көтерілістің жеңілуінің бір себебі - рулық-патриархалдық құбылыстардың сақталып қалуы.
-
Маңғыстау көтерілісінің ерекшелігі - жалдамалы жұмысшылардың қатысуы.
-
Адайлықтар соғыс шығыны ретінде 90000 қой өткізуге міндеттенді.
-
1870ж. көтеріліс орталығы - Маңғыстау.
-
Қазақстанға қоныс аудару - ХІХғ-ң 60-жылдар ортасында басталды.
-
Шымкент, Әулиеата, Ташкент уездерінде 1884-1892ж. аралығында құрылған
қоныстар саны - 37.
-
1868ж. «Жетісуда шаруаларды қоныстандыру туралы» уақытша ереже қабылдаған-Колпаковский.
-
1868-80жж қоныс аударушылардың көп келген аймағы - Жетісу.
-
Жан басына 30 десятина жер берілді.
-
Ауылдық пролетариаттың әлі қалыптасып үлгермеген тобына жататын - қазақ жатақтары.
-
Бөкей ордасында тұңғыш жәрмеңке 1832ж. ашылды.
-
ХІХғ.жәрмеңкенің басты дамыған өңірі - Ақмола облысы.
-
Қарқаралы уезіндегі жәрмеңке 1848ж. Қоянды деген жерде ашылды.
-
1883ж. жаңа ережеге сай шаруалар салықтан 3 жылға босатылды.
-
1893ж. 15 десятина жер бұрын қоныстанған шаруаларға берілді.
-
Мемлекеттік банктің бөлімшелері ашылған қалалар - Петропавл, Семей, Орал, Омбы, Верный.
-
ХІХғ. соңында халық көп қоныстанаған қалалар - Орал, Верный.
-
1851ж-ға дейін Ресейдің Цин империясымен сауда-экономикалық байланысы - Кяхта қаласы арқылы жүзеге асырылды.
-
Ресей 1851ж. Қытай мен Құлжа келісіміне қол қойды.
-
1855ж. Шыңжаң мен Қазақстан сауда байланысын уақытша тоқтатақан - Шәуешектегі орыс көпестерінің сауда орындарын жергілікті тұрғындарының өртеуі.
-
1864ж. Қащғарияда құрылған - Жетішар мұсылман мемлекеті.
-
1881ж. Петербург келісіміне қол қойып, бұл келісім Ресей мен Қытайдың Қазақстан арқылы сауда байланыстарына кең жол ашты.
-
1882ж. Англияда су кемесін сатып алған Верный көпесі - Юлдашев.
-
Іле су жолы - 1883ж. Ашылды, соңғы нүктесі - Сүйдін бекінісі.
-
ХІХғ-ң екінші жартысындағы орыс-қытай қарым-қатынастарындағы белді оқиға - Іле су жолының ашылуы.
-
Жетісу өлкесіндегі ірі жәрмеңке - Қарқара.
-
Қазақ жері арқылы Ресейдің Шыңжаңмен тауар айналымының дамуы - Англия тарапынан бәсекелестікті өршітті.
-
1890ж. маусымда Шыңжаңмен сауда ұйымдастыру үшін: Түркістан округімен қатар Семей сауда округі құрылды.
-
1894ж. тамызда Сібір темір жолы іске қосылды.
-
1845ж. Торғай бекінісі салынды.
-
1886ж.маусымда «Түркістан өлкесін басқару және онда жер салық өзгерістерін енгізу» туралы ереже бекітілді.
-
1886жылғы ережеге сай Түркістан өлкесінде 3 облыс құрылды - Сырдария, Ферғана, Самарқан.
-
1891ж.наурызда қабылданған ережеге сай Дала генерал-губернаторлығы құрылды, орталығы - Омбы.
-
1891ж.ережеге сай Жетісу, Орал облыстық әскери губернаторы осы өңірлердегі казак әскерінің үкімет тағайындаған атаманы болып есептелді.
-
Ақмола, Семей, Жетісу, Орал, Торғай облыстарын басқару туралы ереже - 1891ж.бекітілді.
-
1891ж.ережеге сай мұсылман ісін жүргізетін төменгі сот буыны - халық соттары.
-
1886-1891жж. «ережеге» сай уездік, облыстық тұрғындарға қатысты мәселелерді шешетін сот жиыны - соттардың төтенше съезі.
-
Кен орындарында балалар еңбегі кеңінен пайдалана бастаған уақыт - ХІХғ-ң 90-жылдары.
-
16жасқа дейінгі жас өспірімдердің жұмысшылар арсындағы үлесі - 14%.
-
Жұмысшылардың Қазақстан жағдайындағы таптық қарсылықтарының бірі - өндіріс орнын тастап кетуі.
-
ХІХғ.соңынан өндіріс орнын өз еркімен тастап кеткендерге қолданылған жаза - 3 айға дейін абақтыға қамау.
-
ХІХғ. ІІ- жартысында өндіріс орындарындағы қазақтардың үлесі - 60-70%.
-
1888ж. Өскемен уезіндегі кен өндірісіндегі қазақ жұмысшылары ереуілінің нәтижесі - жалақыларын арттырды.
-
1893ж. алтын өндіріс орнындағы әйелдердің үлесі - 17,8%.
-
Жұмысшы қозғалыстарының саяси әлсіздігінің себебі - өндіріс орындарының ұсақтығы, жұмысшылар санының аздығы.
-
Ұйғырлар мен дүнгендердің қоныс аударуы азаттық күресіне байланысты.
-
Ұйғыр, дүнгендер Жетісу өлкесіне қоныс аударуы - 45000 ұйғыр, 5000 дүнген.
-
Ұйғырлар есебінен ұйымдастырылған болыс саны - 6 ұйғыр болысы.
-
Әрбір дүнгенге берілген жер көлемі - орта есеппен 3 десятина.
-
Ұйғыр халқының музыкасы, әні мен биі жөнінде айтқан ғалым - Ш.Уәлиханов.
-
Ұйғыр халық ауыз әдебиетінің ескерткіші - «Он екі мұқам».
-
ХІХғ. ІІжартысында Алтай, Жетісу, Орта Азияға саяхат жасап, зерттеу жүргізген - Семенов-Тянь-Шаньский.
-
Мейердің «Орынбор ведомствосының қырғыз даласы» еңбегі - Кіші жүз тарихын сипаттауға арналған.
-
Іле, Жетісуды зерттеп, халық ауыз әдебиеті үлгілерін зерттеп жариялаған - Шығыс зерттеушісі академик Радлов.
-
Шевченконың қазақ жерінде айдауда болған уақыты - 1847-57жж., оның қазақ, украин халықтарын салыстыра жырлаған өлеңі - «Менің ойларым».
-
Қазақстан тарихы зерттеуді ғылыми жолға қоюда орыс географиялық қоғамының Орынбордағы, Омбыдағы, Семейдегі бөлімшелері - 1845ж.ашылды.
-
Ш.Уәлихановтың шын есімі - Мұхамед-Қанапия. (1835-65жж.) .
-
Шоқан Құсмұрын бекінісінде туған.
-
Шоқанның сана-сезімінің ерте оянуына әсер еткен - әжесі Айғаным.
-
1847ж.12жасар Шоқан Омбыдағы Сібір кадет корпусына оқуға түсіп 18 жасында бітірді.
-
Ол географ Семенов-Тянь-Шаньскиймен бірге болып, 1856ж. Құлжаға барып қайтады.
-
Шоқанның досы, ғалым, географ - Семенов-Тянь-Шаньский.
-
Қырғыздың «Манас» жырын зерттеген.
-
Оны әлемге әйгілі еткен - 1858-59ж. Қашғар саяхаты.
-
Шоқанның досы орыс жазушысы - Достоевский.
-
1864ж. Шоқан генерал Черняевтің әскери экспедициясы құрамында Әулиеата бекінісін алудағы әскери қимылдарға қатысады.
-
1864ж. Шоқан Верныйда болды.
-
«Русский инвалит» газетінің 51-санында Қытайдағы дүнгендер көтірілісі туралы ақырғы еңбегі 1865ж. жарияланды.
-
Шоқан 1865ж. сәуірде Алтын Емелде қайтыс болды.
-
Түркістан статистикалық комитеті қашан құрылды? 1868 ж.
-
Семей стстистикалық комитеті қашан құрылды? 1878 ж.
-
Өлкені зерттеуді жолға қоюда ерекше орын алған облыстық статистикалық комитеттер қашан құрылды? ХІХ ғ-ң 80 жылдарында.
-
Семей облыстық статистикалық комитетінің мүшесі болған - Абай.
-
Алғашқы қоғамдық кітапхана қашан және қайда ашылды? 1883 ж, Семейде.
-
Тұңғыш қазақ мұғалімдік мектебі қайда, қашан ашылды? 1883 ж, Орск қаласында.
-
ХІХ ғ. Теңізде жүзу ісін үйрететін мектеп ашылған қала - Атырау.
-
Исламдық мектептерге шек қоюға бағытталған Орынбор губернаторы Крыжановскийдің «Ресейдің шығыс бөлігіндегі мұсылмандықпен күресу шаралары» қашан бекітілді? 1867 ж.
-
Жетісу облыстарын басқару туралы ережеге сай ағарту ісінің дамуына қазақтарға өз еріктерімен қаржы жинау құқы берілді.
-
Сырдария, Жетісу обл. Оқу орындарының қызметін бақылаған кім? Түркістан генерал-губернаторы.
-
Ақмола, Семей облыстарындағы оқу орындары Батыс Сібір округіне бағындырылды.
-
Ресей империясы мұсылман мектептерінің алдағы дамуы туралы мәселе алғаш рет үкімет шешімінде қашан бекітілді? 1870 ж.
-
«Ереже» бойынша медреселердің оқу жылы мамырда басталып, тамызда аяқталған.
-
Петропавл қалалық мұсылмандар кітапханасы думаның қаржыландыруымен қашанға дейін жұмыс істеді ? 1910 ж дейін.
-
1888 ж. деректер бойынша Түркістан өлкесіндегі медреселер саны қанша? 106 медресе.
-
1896 ж. Торғай обл. Ресейдің оқу орындарында білім алған қазақ студенттерінің саны -
50-ге жуық.
-
Петербург университетінің заң факультетін бітірген, Семей облысынан шыққан алғашқы кәсіпқой қазақ заңгері - Жақып Ақбаев.
-
Көрнекті ағартушы, жаңашыл педагог - Ы. Алтынсарин (1841-1889).
-
Ыбырайды тәрбиелеген кім? Атасы Балғожа би.
-
1879 ж. Ыбырай Алтынсарин Торғай облысы мектептерінің инспекторы.
-
Ы. Алтынсарин қай қалада тұңғыш қыздар мектеп-интернатын ұйымдастырды? Ырғыз қаласында.
-
Ы. Алтынсаринның орыс алфавиті негізінде құрастырылған басты еңбегі - «Қырғыздарды орыс тіліне үйретуге негізгі басшылық», егіншілікті уағыздайтын әңгімесі - «Қыпшақ Сейітқұл».
-
Қазақ жазба әдебиетінің негізін салушы - Абай Құнанбайұлы (1845-1904).
-
Абай Семейдегі Ахмет Риза медресесінде оқыды.
-
Неге медресені бітіре алмады? Құнанбай ел билеу ісіне тартқысы келді.
-
Абайдың ұлы Әбдірақыман ортеллерри училишесін бітірді.
-
«Лепсі алқабын қоршаған таулар» атты картинасымен қазақ жерінің сұлулығын көрсеткен кім? Верещагин.
-
1868 ж. Париждегі дүниежүзілік көрмеде ұлттық киімдер болды.
-
Қазақ музыка аспаптары 1872 ж. Мәскеуде көрмеде көрсетілді.
-
Жергілікті ұста, шеберлер дайындаған бұйымдар Петропавл, Көкшетаудағы көрмелерде көрсетілді.
-
Сақина, сырға, білезік жасағандар - зергерлер.
-
Күйші, аспапты музыканың классигі, Бөкей ордасының Жиделі деген жерінде дүниеге келген - Құрманғазы.
-
Құрманғазының алғашқы ұстазы - Ханбазар.
-
Құрманғазының «Кішкентай» күйі кімге арналған? Исатайға.
-
Құрманғазының еркіндікті аңсаған, халықтың жеңілмес кейпін көз алдыңа әкелетін шығармасы - «Сары Арқа».
-
Құрманғазының би күйі - «Қызыл қайың», «Балбырауын»??????????
-
Домбыра өнеріндегі лирикалық бағыттың негізін салған күйші - Дәулеткерей Шығайұлы (1820-1887).
-
Дәулеткерейдің көзқарасын қалыптастыруға ықпал еткен оқиға? 1836-38 ж Бөкей хандығындағы көтеріліс.
-
Шертпе күйдің негізін қалаушы - Тәттімбет Қазанғапұлы (Бестөре).
-
Қобызшы Ықыластың патша шенеуніктері мен байларды кекейтін күйі - «Жарым патша».
-
Алтынсаринның «Кел, балалар, оқылық» өлеңіне ән шығарған - Жаяу Мұса Байжанұлы.
-
1860 ж. Жаяу Мұса Шорманның балаларының жаласымен Тобылға жер аударылды.
-
Біржанның ыза-кекке толы, сол заманның өкілдерін түйреуге бағытталған өлеңі - Жанбота.
-
Біржанның әншілік-ақындық өнерінің дами түсуіне әсер еткен - Абаймен кездесуі.
-
«Маңмаңкер», «Сырымбет», «Балқадиша» әндерінің авторы - Ақан сері (1843-1913).
-
Польшадан жер аударылған Густав Зелинскийдің поэмасы - «Қырғыз» («Қазақ»).
-
Польша азаттық күресінің 60 ж. Қазақстанда болған өкілдері ішінен ерекше көзге түскені - Гросс.
-
Польша азаттық күресінің Семей жерінде болған белгілі өкілі - Гросс.
-
ХІХ ғ. соңында Ресейден саяси жер аударылғандардың біршама шоғырланған өңірі - Шығыс және Орталық Қазақстан.
-
Польшадан жер аударылғандар Сібірге жіберілді.
-
Адам Беловский Семей обл. Өскемен уезінің геологиялық картасын жасаумен шұғылданды.
-
Тарбағатай таулары мен Қалба жотасын зерттеген - Михаэлис.
-
Орынбор-Ташкент шойын жолы 1906 ж. қаңтарда пайдалануға берілді.
-
ХХ ғ. басында Қазақстада негізінен дамыған өндіріс саласы - кен өндірісі.
-
1905-1907 ж. ревлюция ірі өнеркәсіп орны - Успен кеніші.
-
Отарлық ұлт аудандарының «Сілкініп оянуына» негіз болған 1905 ж. «Қанды жексенбі».
-
1905 ж. мамырда Қарқаралыда болған үкіметке қарсылық жиынына қатысқан - М. Дулатов.
-
Қазан айында жарияланған патша манифестінің жұртты алдау екендігін «Алаш» сияқты ұлттық партиялар әшкереледі.
-
1905 ж. қарашада Семей обл. Губернаторы Галкиннің әскери күш шақыруына себеп болған оқиға - пошта-телеграф қызметкерлерінің ереуілі.
-
1905 ж. желтоқсанында құрылған - «Орыс-қырғыз одағы».
-
1905 ж. қарашада Жаркент горнизоны солдаттарының қарсылығы болдвы.
-
1906 ж. қаңтарда өлкедегі қарсылықтарды басуға тапсырма берген министр кім? Дурнов.
-
Думаға Ақмола облысынан - Қошығұлұлы, Жетісудан - Тынышпайұлы, Семейден - Нұрекенұлы сайланды.
-
Семей облысынан мемлекеттік думаға сайланған, кейіннен сайлаушылар мүддесінен ауытқып кеткен тұлға - Н. Коншин.
-
1906 ж. қараша мен 1910 ж. Столыпин үкіметі қабылдаған аграрлық саясат неге бағытталды? Революцияны тұншықтыруға.
-
1906-12 ж. аралығында қазақтардан 17 млн десятина жер тартып алынды.
-
ХХ ғ. басында құрылған қоныстану қоры немен айналысты? Қазақтардың жерін тартып алумен.
-
Столыпин жүргізген реформа - аграрлық реформа.
-
ХХ ғ-ғы Жетісудағы кулактардың үлесі - 25 пайыз.
-
Столыпиннің аграрлық саясатынан кейін Ақмола облысындағы қазақтар саны - 36,6 пайыз.
-
1911 ж. мамыр айында ереуілге шыққан «Атбасар мыс-кендері» өндірісі.
-
1912 ж. қазан айында жалпы ресейлік саяси қозғалыстың құрамдас бөлігі болған Байқоңыр көмір өндірісіндегі ереуіл.
-
1914 ж. қазақтардан жиналатын шаңырақ салығының мөлшері - 600 мың.
-
Бірінші дүниежүзілік соғыс кезіндегі өндіріс орындарындағы жұмыс мерзімінің ұзақтығы - 12-14 сағат.
-
Бірінші дүниежүзілік соғыс жылдары Семей, Ақмола облыстарынан майданға тартылған жұмысшылардың үлесі - 50 пайыз.
-
Бірінші дүниежүзілік соғыс кезіндегі 12-14 жас аралығындағы жеткіншектерге күніне еңбегі үшін 20 тиын төленді.
-
А. Байтұрсынұлының 1911 ж. Орынборда басылған өлеңдер, аударма, мысалдар жинағы - «Маса».
-
1913-17 ж. «Қазақ» газетінің редакторы - А. Байтұрсынұлы.
-
М. Дулатовтың 1915 ж. шыққан туындысы - «Терме».
-
Абай шәкірттерінің ішінен ең мл мұра қалдырған - Шәкәрім.
-
Шәкәрімнің кітабы - «Мұсылмандық шарты».
-
Ағарту ісін насихаттаған журнал - «Айқап».
-
Халық арасында батырлар жырын насихаттап, шеберлік сапасына көтерген кім? Н. Байғанин.
-
ХХ ғ. басында қазақ бұлбұлы атанған - Майра Шамсуддинова.
-
Абайдың жинағы ресми түрде баспадан 1909 ж. шықты.
-
Естайдың әні - «Майда қоңыр».
-
«Гәккуді» шығарған кім? Үкілі Ыбырай.
-
ХХ ғ. басындағы халық мәдениетіндегі жан-жақты дамыған сала - Музыка мәдениеті.
9-сынып ҰБТ
-
«Қазақ» газетінде басылған «Тағы соғыс» мақаласының авторы: Ә. Бөкейханов.
-
1907-12жж. Қазақстанға қоныстандырылған адам саны - 2млн 400мың.
-
1917ж-ға қарай қазақтардан тартып алынған жер көлемі - 45млн-нан астам.
-
1913ж. «Қазақ ұлтының өмір сүруінің өзі проблемаға айналды» деп жазған - А.Байтұрсынов.
-
«1899 жылдан кейін қазақтар мен орыстар арасындағы жанжалдар өмірінің сипатты белгісіне айналды» деп жазған - Т.Рысқұлов.
-
1914-18жж. Ресей үшін Қазақстанның шикізат көзі ретіндегі байланысы күшейді: І Дүниежүзілік соғысқа байланысты.
-
1916ж. ұлт-азаттық көтерілістің басты себебі:19-43жас аралығындағы адамдарды қара жұмысқа алу (25 маусым).
-
Түркістан мен Дала өлкесінен алу көзделді - 500мың адам.
-
1916ж. 23 тамызда үстемтап өкілдерін жұмыстан босату туралы жарлық шығарған - Куропаткин.
-
1916ж. қозғалыстың ірі орталығы - Жетісу.
-
1916ж.тамызда көтерілісшілер басып алған жәрмеңке - Қарқара.
-
1916ж. Торғай уезінде хан етіп сайланған - Ә.Жанбосынов.
-
Ырғыз, Торғай уездерінде хан етіп сайланған адам саны - 9.
-
Көтеріліс сардарбегі - А. Иманов.
-
Торғайды 15мың жауынгермен қоршаған - Иманов.
-
Имановтың серігі, мерген - Кейкі батыр.
-
Торғай көтірілісінің ерекшелігі - бір орталыққа бағындырылып, басқарылудың тәртіпке келтірілуімен.
-
Көтерілістің сипаты - отаршылдыққа қарсы.
-
1916ж.жазалау нәтижесінде қазақтар саны кеміді - жарты млн-ға жуық.
-
1916ж. Жетісудан Қытайға ауып кетуге мәжбүр болған - 238мың (екі жүз отыз сегіз мың).
-
«Тыңдаңыздар, қан төкпеңіздер» деп жазғандар: Байтұрсынов, Бөкейханов, Дулатов.
-
Жетісуда орыс шаруаларының ішінен Қарқар ошағын ұйымдастырушылардың бірі - Е.Курев
-
Верный уезі Жайымтал болысының ханы болып сайланған - Б. Әшекеев.
-
Боралдайда дарға асып өлтірілген - Әшекеев.
-
Қарқарадағы көтеріліс жетекшілерінің бірі - Ж. Мәмбетов.
-
1916ж. Түркістан өлкесінің генерал-губернаторы болып сайланған - Куропаткин.
-
Жергілікті казактардан жазалаушы отряд құрған - Фольбаум.
-
1916ж.оқиғалар қарсаңында енгізілген жаңа салық түрі - соғыс салығы.
-
1917ж.27 ақпандағы революцияның сипаты - буржуазиялық-демократиялық (монархия құлатылды).
-
Уақытша үкіметтің Ресей жерінде ұлттық келісім орнатуға бағытталған шешімінің бірі - 1917ж.20наурыздағы азаматтардың дін ұстануына, ұлтқа жататындығына байланысты құқықтарын шектеуді жою туралы шешім.
-
1917ж. «Қара жұмысшылар одағы» құрылған қала - Верный.
-
«Солдаттардың орыс-мұсылман ұйымы» - Сергиопольде.
-
«Жас арбакештер одағы» құрылған қала - Петропавлда.
-
«Қазақ жастарының революцияшыл одағы» - Әулиеата мен Меркеде.
-
«Жас қазақ» ұйымы - Ақмолада.
-
Кадеттер ұйымының Семейде шығарған газеті - «Свободная речь».
-
Түркістан автономиясының орталығы - Қоқан (Шоқай) (ислам).
-
Ххғ.басында ұлттық сананы оятушы, кадет партиясыеың мүшесі болған - Ә. Бөкейханов.
-
Түркістан федералистер партиясы құрылды - 1917ж.
-
Қоқон қаласында федералистер партиясы құрылды - 1917ж.
-
IV съезді ашқан - М. Шоқай.
-
1917ж.30қарашада мұсылмандар манифесі өткен қала - Қоқан.
-
1917ж. 21-26желтоқсанда жалпы қазақ съезі өткен қала - Орынбор.
-
Алашорда төрағасы - Ә. Бөкейханов.(«Қазақ» газетінде жарияланды, 10 бөлімнен тұрды).
-
Кеңестер билігі алғаш орнаған қала - Перовск (Қазан).
-
Жетісу облысындағы Кеңес өкіметі жеңді - 1918ж.наурыз.
-
1917ж. Кеңес үкіметіне қарсы біріккен күштер - Ақ гвардияшылар мен Алашорда.
-
1918жсәуірде Ташкентте құрылған Түрк.АКСР-ң құрамына кірген облыстар: Жетісу, Сырдария.
-
1917ж.басталған ҚазАКСР-н құру жөніндегі жұмыстың уақытша тоқтап қалу себебі - Азамат соғысының басталуы.
-
1917-18жж.қазақ, орыс, ұйғыр еңбекшілері арасындағы қатынастарды жақсартуға үлес қосқан - Розыбакиев.
-
Кеңес үкіметінің кедейлерге қайтарып берген жер көлемі - 3,5млн десятина.
-
Оралда, Петропавлда кеңес өкіметі орнады - 1918ж.қаңтар.
-
Семейде кеңес өкіметі орнады - 1918ж.қаңтар.
-
Орынборда кеңестердің Торғай облыстық І съезі қызыл армия бөлімдерін құру туралы шешім - 1918ж.наурыз-сәуір.
-
Ақмола уездік съезінің Алашорда автономиясының теріске шығарған қаулысы - 1918ж.наурыз.
-
Азамат соғысы - 1918-20жж.
-
Азамат соғысы - ол мемлекет ішінде билік үшін соғыс (Ақтар vs Қызылдар).
-
Азамат соғысында ақгвардияшылармен бір топта болған - Алашорда.
-
Ақгвардияшыларға көмек ретінде Иран мен Каспий өңіріне енген әскер - Ағылшын әскері.
-
1918ж.маусымда атаман Дутов басып алған қала - Орынбор.
-
1920ж.қарай Қазақ әскери Комиссариаты құрған әскери бөлімшелер саны - 37.
-
Азамат соғысы жылдары Кеңарал болысында партизан жұмысын ұйымдастырушы - Ө.Ыбыраев.
-
Колчак әскерін талқандау жүктелген Шығыс майданның Оңтүстік тобының қолбасшысы - Фрунзе.
-
1920ж.наурызда Семей обл.сол-нің ақгвардияшылардан азат етілуі нәтижесінде жойылған майдан - Жетісу майданы.
-
1920-21жж.өлкедегі еңбек армиясы қатарында болған адамдар саны - 6мыңға жуық.
-
Қарағандыда көмір өндіру қысқарды - 5 есеге (8млн).
-
Қазақ өлкесін басқару жөніндегі комитет құрылды - 1919ж. 10шілде (Пестковский).
-
Қазревком органы болған баспасөз - «Ұшқын» газеті.
-
«Алашорда» үкіметі таратылды - 1920ж.9наурыз.
-
ҚазАКСР-і жарияланды - Орынборда (астанасы).
-
ҚазАКСР-н құру туралы декрет шықты - 1920ж.20тамыз.
-
ҚазАКСР Орталық Атқару Комитетінің алғашқы төрағасы - С. Мендешев.
-
Байтұрсынов пен Сералин Қазақстанға қосу қажет деп дәлелдеген аймақ - Қостанай.
-
Қазақ жерлерін біріктіруде Қазақстан мүддесін жақтаған - Ленин.
-
Азамат соғысы жылдары мемлекетке 6млн пұт астық тапсырған уезд - Қостанай.
-
1926ж. Қазақстандағы қазақ халқының үлес салмағы - 61,3%.
-
1926ж. ҚазАКСР-ң халық саны - 5млн 230мың.
-
1924ж. ҚазАКСР-ң астанасы көшірілген қала - Қызылорда.
-
1921ж. Қазақстан комсомолының І съезі өткен қала - Орынбор (Ғ. Мұратбаев).
-
Әйелдер қозғалысының көрнекті қайраткерлері - Оразбаева, Құлжанова.
-
«Қырғыз(қазақ) тілінде іс жүргізуді енгізу туралы» декрет - 1923ж.
-
1922ж. Батыс Қазақстанда ашаршылыққа ұшырағандар мөлшері - 82 пайыз.
-
1921ж. «Нақты ет салығы туралы» декрет блйынша жартылай көшпелі қазақ шаруалары - ет салығынан босатылды.
-
1921ж. Құрылған - «Қосшы одағы», 1930ж-дан кейін - «Кедей одағы».
-
Ақшалай салық енгізілді - 1924ж.
-
Салық негізінен көп салынған - кулактар мен байларға.
-
1925-33жж.елді басқарған - Голощекин.
-
Қазақстанды индустрияландыру басталды - табиғи байлықтарды зерттеуден.
-
Орал-Ембі мұнайлы ауданын зерттеген академик Губкин «Бұл кен орны мұнайға аса бай» деген.
-
Түрксібте еңбек еткен адамдар саны - 100мың.
-
Түрксіб пайдалануға берілді - 1931ж. (1933ж.).
-
«Қазақстан отар болып келді, солай болып қалды» деп айтқан - Сәдуақасов.
-
Голощекин ұсынған идея - «Кіші Қазан».
-
Түрксіб жалғастырды - Орта Азия мен Сібірді.
-
Орталық Қазақстанда шикізат байлықтарын зерттеген геологтар тобының жетекшісі - Курнаков.
"Кеңес Одағының тұтас металогенді аймағы болып табылады".
-
1939жылы қалаларда тұрған қазақтар саны - 375 мың адам.
-
Индустрияландыру жылдарында Қазақстанда негізінен қарқынды жүргізілген - шикізат көздері.
-
Индустрияландыруды жүзеге асыруда қолданған әдіс - әміршіл-әкімшіл жүйеде басқару.
-
Түрксіб темір жолында жұмысшыдан, "Қазақкөлікқұрылыс" тресінің басшысына дейін көтерілген - Қазыбеков.
-
Қатардағы жұмысшыдан, Түрксіб темір жолының бастығына дейін көтерілген - Омаров.
-
Түрксіб темір жолы түйісті - Айнабұлақта(1931).
-
"Аса ірі бай шаруаларды тәркілеу туралы" декрет - 1928 жылы.
-
Колхоз құрылысының негізгі формасы - ауыл шаруашылығы артелі.
-
МТС-тер құрылды - 1929ж.
-
150 шақырым жерден жинап әкеліп қала үлгісіндегі поселка жасаған аудан - Шу.
-
1933 жылы наурызда Сталинге ашық хат жазған - Рысқұлов.
-
Бесеудің хаты жазылды - Голощекинге.
-
1931-1933ж. аштықтан қырылған адам саны - 2,1 млн.(40 пайыз).
-
Қазақтан басқа халықтың шығыны - 0,4млн.
-
Бандит-басмашылардың көтерілісі деп бағаланған көтеріліс - Батпаққара.
-
Көтерілісшілер басып алған аудан орталығы - Созақ.
-
Иран, Ауғаныстанға көшіп кеткендер - Маңғыстау мен Ойылдан.
-
Ұжымдастыру алдындағы мал саны - 40,5млн.
-
1933 жылы қалғаны - 4,5млн.
-
1931-1933ж. Шұбартау ауданында барлық малдың етке өткізілгені - 80 пайыз.
-
1928 жылы Қазақстан шаруашылығының 2 пайызы ұжымдастырылса, 1931 жылы ұжымдастырылды - 65 пайызы.
-
Ұжымдастыру барысында компартия Қазақстанның ауыл шаруашылығы туралы қаулы қабылдады - 1932 жылы.
-
1938 жылы Қиыр Шығыстан көшіріліп әкелінген - корейлер(100 мыңнан астам) Алматы, Қызылорда, 57 ұжымшар құрылды.
-
Ұжымдастыру жылдарындағы толқулар мен көтерілістер саны - 372.
-
Қарақұм көтерілісін, Орынбордан келіп басқан - 8 дивизия.
-
Торғайлық асыра сілтеушілер "Асыра сілтеу болмасын, аша тұяқ қалмасын" деп млн-ға жуық малдан қалғаны - 98мың.
-
Ұжымдастыру жылдарында тыс жерге көшіп кеткен адамдар саны - 1 млн-нан аса.
-
Ауыл шаруашылығын ұжымдастыру бағыты жарияланды - 1927 жылы. XVсъезде.
-
Орталық комитет ҚазАКСР-де ұжымдастыруды негізінен аяқтауды белгіледі - 1932 жылдың көктемінде.
-
Лаңкестік жаппай сипат алды - 1937-1938 жылдары.
-
1931 жылы Қарағанды облысы, Осакаров ауданында пайда болған обсервациялар саны - 25 қоныс.
-
101 мың қазақтар ГУЛАГ азабынан өтіп, оның атылғандары - 27 мыңнан астам.
-
1930 жылы атылған жазушы - Ж.Аймауытов.
-
Қазақстан "Қызыл астанасы" салушылардың сатқындығы деп айыпталғандар - Будасси, Голдгор, Тынышпаев.
-
Тіл білімінің негізін салушы айыпталған - Байтұрсынов.
-
КСРО конституциясы қабылданды - 1936 жылы.
-
ҚазКСР конституциясы қабылданды - 1937 жылы.
-
1938 жылы маусымда Қазақ КСР Жоғары кеңесіне сайланған - 300 депутат.
-
300 депутаттың қазағы - 152.
-
1937 жылы желтоқсанда КСРО Жоғары кеңесіне рес-дан сайланған - 44 депутат.
-
Жазалаудың құрбаны болған, қазақтың тарихи білімінің негізін салушы - Асфендияров.
-
АЛЖИР-де әйелі мен қызы азап шеккен мемлекет қайраткері -Т. Рысқұлов.
-
Сауатсыздықты жою қоғамы ұйымдастырылды - 1924 жылы.
-
Рес-ның ХКК-і "ҚазАКСР-де бірыңғай еңбек мектептерінің жарғысын" қабылдады - 1926 жылы.
-
1931 жылы 15-50 жасқа дейінгілерге енгізілген - жалпыға бірдей міндетті оқу.
-
Қазақстанда тұңғыш жоғары оқу орны ашылды - 1928 жылы Абай атындағы.
-
Киров атындағы Қазақстан мемлекеттік университеті ашылды - 1934 жылы.
-
1930 жылдары өзге рес-дың оқу орындарында оқыған қазақстандық жастар - 20 мыңдай.
-
Отан соғысы қарсаңында Қазақстандағы жоғары оқу орындар саны - 20.
-
КСРО ғылым академиясының Қазақстандағы базасы құрылды - 1932 жылы.
-
Тараз қаласы орнында қазба жұмысын жүргізген - Массон.
-
Қызылордада ұлттық қазақ театры ашылды - 1926 жылы қаңтарда, режиссер - Шанин("Еңлік - Кебек").
-
Театрға қазақ академиялық драма театры атағы берілді - 1937 жылы.
-
Алматыда ұйғыр музыкалық-драма театры ашылды - 1933 жылы.
-
Қазақ мемлекеттік музыка театры ашылды - 1934 жылы.
-
Құрманғазы атындағы Қазақ мемлекеттік оркестірін құрған - А.Жұбанов(1934 жылы).
-
Жамбыл атындағы Қазақ мемлекеттік филормониясы ашылды - 1936 жылы.
-
Қазақ кино өнері бастау алған жылдар - 1930 жылдар.
-
Бірінші дыбысты фильм "Амангелді" түсірілді - 1938 жылы.
-
"Қазақ халқының 1000 әні" және "Қазақ халқының 500 әні мен күйі" жинақтарын жариялаған - Затаевич.
-
Затаевичке Қазақстанның халық әртісі атағы берілді - 1932 жылы.
-
1936 жылы КСРО халық әртісі атағын алған - Байсеиітова.
-
Талантты суретші - Ә. Қастеев.
-
1930 жылдары орнаған жүйе - социалистік.
-
1940 жылдары Қазақ кәсіпшілер - 1 млн-дан астам еңбекшілерді біріктірді.
-
Қ. Сәтпаевқа Жезқазған мыс кен орындарына сіңірген еңбегі үшін мемлекеттік сыйлық берілді - 1942 жылы.
-
Отан соғысы басталды - 1941 жылы.
-
Ж.Жабаев "Ленинградтық өренім" өлеңін жазды - 1941 жылы.
-
Германияның қауырт соғыс жоспары аталды - Барбаросса.
-
Мәскеу түбінде генерал-майор Панфилов қолбасшылық еткен дивизия - 316-шы атқыштар дивизиясы.
-
"Ресей кең-байтақ, бірақ шегінерге жер жоқ" - Клочков.
-
Мәскеу үшін шайқаста 316-шы атқыштар дивизиясы марапатталды - Қызыл ту орденімен.
-
Бородино селосында ерекше ерлік көрсеткен - Тоқтаров.
-
М. Ғабдуллин, Т.Тоқтаров Кеңес Одағының батыры атағын алды - Мәскеу үшін шайқаста.
-
Б. Момышұлы - батальон.
-
Ленинград үшін шайқаста жаудың қорғаныс ұясының аузын кеудесімен жауып, қаза тапқан -
С. Баймағамбетов.
-
Каспий өңіріне соғыс жағдайы енгізілді - 1942 жылы.
-
Қазақстанға жақын майдан - Сталинград.
-
"Павлов үйі" үшін соғыста ерлік көрсеткен - Мырзаев.
-
Минометші - Сыпатаев.
-
18 жасар ең жас қазақстандық Кеңес Одағының батыры атанған - Елеусізов.
-
2 мәрте Кеңес Одағының батыры ұшқыш - Т.Бигелдинов.
-
Жеке өзі жаудың 37 ұшағын атып түсірген, екі мәрте батыр атағын алған - С. Луганский.
-
Қарағандының өкілі, ұшқыш - Н. Әбдіров.
-
Батыр, мерген қыз - Әлия.
-
Пулеметші - Мәншүк.
-
Мәншүк шайқасқан бригада - 100-қазақ ұлттық атқыштар бригадасы.
-
Қазақстан комсомолы қамқорлыққа алған трактор заводы - Сталинград.
-
Еділ бойынан көшіріліп әкелінгендер - немістер.
-
Рейхстагқа жеңіс туын тіккен қазақстандық - Қошқарбаев.
-
Соғыс жылдарындағы қазақстандық партизандар саны - 3,5 мың адам(Қ.Қайсенов).
-
Шетелдегі қарсыласу қозғалыстарына қатысқан қазақтар - Егоров, Құсайынов.
-
Берлин операциясы басталған уақыт - 1945 жыл 16 сәуір.
-
Берлинді алды - 2 мамыр 1945 ж.
-
С.Нұрмағамбетовқа Кеңес Одағының батыры атағы берілді - Берлин үшін шайқаста.
-
Соғыс жылдары Кеңес Одағының батыры атағын алған қазақстандықтар саны - 500-ге жуық.
-
Отан соғысы аяқталды - 1945 жылы.
-
1998 жылы Назарбаевтің өкімімен, Халық Қаһарманы атағы берілген - Бейсекбаев.
-
Қазақ ғылым академиясы ашылды - 1946 жылы маусым(Қ. Сәтбаев).
-
"XIX ғ. 20-40 жылдары Қазақстан" туралы жазған - Бекмаханов.
-
1947 жылы 21 қаңтарда тыйым салынды - XIX ғ. рухани мұрасын зерттеуге.
-
1940-1950 жылдары қуғын-сүргінге ұшыраған ғалымдар - Ысмайылов, Сүлейменов, Кеңесбаев.
-
1943 жылы ҚазКСР тарихының авторларының бірі - Бекмаханов
-
1954 ж. орнынан босатылған Шаяхметов
-
Шаяхметовтың орнына сайланған Пономренко
-
Биология, медицина, геология ғалымдарына тағылған айып космополит
-
1950 ж. қазақ жастары оқыған көрші ел Қытай
-
Минералды шикізаттар кен орындарының картасын жасағандары үшін Қ.Сәтбаев бір топ ғалымдарға Лениндік сыйлық берілді
-
ҚазКСР ҒА-ның философия және құқық институты құрылған жыл 1958 ж.
-
Тіл білімі, әдебиет және өнер институттары ашылды 1961 ж.
-
Қаз КСР тарихының II томдығыжарияланды 1957-59 ж.
-
М. Әуезов «Абай» романының 2 кітабын жазып бітірді 1947 ж.
-
М. Әуезовке Лениндік сыйлық берілді 1959 ж.
-
1950 жылдардағы Ғ. Мүсреповтың романы «Оянған өлке»
-
Ғ. Мұстафиннің шығармалары «Шығанақ», «Қарағанды», «Миллионер»
-
«Тың игерушілер» очеркінің авторы И. Шухов
-
Сталин өлімінен кейін, ХХ съезден кейін ақталғандар
Сейфуллин, Майлин, Жансүгіров, Асфендияров, Жандосов, Исаев, Мендешов
-
1952 ж. КСРО мемлекеттік сыйлығына ұсынылған драма Абай
-
Карточка жүйесі жойылды, ақша реформасы жүргізілді 1947 ж.
-
Соғыстан кейінгі жылдарда мектептерге көмек көрсету, қор жасау үшін ұйымдастырылған
жексембіліктер
-
Соғыстан кейінгі жылдарда малшы балалары үшін салынған
мектеп-интернаттар
-
Жалпыға бірдей 7 жылдық білім беру ісі қайтадан қолға алынған жыл 1949 ж.
-
1947 ж. екінші сайланған ҚазКСР Жоғары Кеңесінің құрамы 300 депутат
-
Үшінші сайланғанның құрамы 400 депутат
-
1955 ж. төртінші сайланғанның құрамы 450 депутат
-
1950 ж. республикадағы коммунистердің саны 58 920
-
1960 ж. республикадағы коммунистердің саны 345 115
-
Ж. Шаяхметов Қазақстан КП(б) Орталық Комитетінің I-ші хатшысы болып сайланды 1949 ж.
-
Қазақстан кәсіподақтарының республикалық I конференциясы өтті 1948 ж.
-
1954-1956 ж. одақтық органдардың қарауынан республиканың қарауына 144 кәсіпорын өтті
-
Сталин қайтыс болды 1953 ж.
-
1943 ж. жарық көрген «Қазақ КСР тарихы» атты еңбектің авторларының бірі Е. Бекмаханов
-
25 жылға сотталып, 1954 жылы ақталып шыққан Бекмаханов
-
Өскемен қорғасын-мырыш комбинаты алғашқы өнімін берді 1947 ж.
-
Тың игеру жүргізілген облыстар Павлодар, Ақмола, Көкшетау, Қостанай, Солтүстік Қазақстан, Торғай
-
Тың және тыңайған жерлерді игеру туралы шешім қабылданды 1954 ж.
-
Тың игеру кезінде келген адам саны 2 млн.
-
483 шақырым Мойынты - Шу темір жолы салынды 1950 ж.
-
1965 ж. республикада халық шаруашылығында жұмыс істеген дипломды маманның саны 0,5 млн.
-
ҚазКСР ҒА КСР Одағындағы ірі ғылыми орталықтардың біріне айналды 1960-1970 жж.
-
Катализаторларды электрохимиялық әдістермен зерттеу мәселесін көтерген академик Сокольский
-
Республикадағы гидрогеология, гидрофизика саласында еңбек еткен академик Ахметсафин
-
Генетика мен микробиологияда табыстарға жеткен, Лениндік сыйлық алған академик Айтхожин
-
Тоқырау жылдары қазақтар негізінен меңгерген ғылым салалары
ауыл шаруашылығы, медициналық-гуманитарлық
-
Қазақтардың үлесі аз болған ғылым саласы жаратылыстану
-
Тоқырау жылдарында қатты зардап шеккен ғылым қоғамдық ғылымдар
-
Бұрмаланған ғылым саласы Қазақстан тарихы
-
Міндетті жалпы орта білім беру енгізілді 1970 ж.
-
Еңбек ері атағына ие болған жазушы Ғ. Мүсірепов
-
«Қан мен тер» авторы Нұрпейісов
-
Ә. Әлімжановтың Әл-Фараби туралы романы
«Ұстаздың оралуы» (Неру атындағы халықаралық сыйлыққа ие болған)
-
1961 ж. О. Сүлейменовтың шығармасы «Адамға табын, жер енді»
-
1970 ж. есімі әлемге әйгілі болған әнші Ә. Дінішев
-
Тоқырау жылдарында өнімді еңбек еткен сазгер Е. Рахмадиев
-
Этнографиялық оркестр құрған Н. Тілендиев
-
«Қыз Жібек» фильмінің режиссеры С. Қожықов
-
1960-70 жылдары республикада пайда болған баспалар
«Қайнар», «Жалын», «Өнер»
-
12 томдық «Қазақ Совет энциклопедиясын» шығару аяқталды 1978 ж.
-
1978 ж. республикадағы кітапханалар саны 19 мыңнан астам
-
«Жас тұлпар» ұлттық демократиялық бейресми ұйым құрылды 1960 ж. (М. Әуезов)
-
1960 ж. Қаз КП ОК Бірінші хатшысы болып сайланған Д. Қонаев
-
О. Сүлейменовтың «АЗиЯ» кітабы жарық көрді 1975 ж.
-
Целиноград оқиғасы болды 1979 ж.
-
Неміс автономиясын құру жөніндегі комитетке басшылық еткен А. Коркин
-
Неміс автономиясына кейбір аудандары берілмек болған облыстар
Павлодар, Қарағанды, Көкшетау, Целиноград
-
Жамбыл электр станциясы салынды 1960 ж.
-
Қапшағай электрстанциясы салынды 1972 ж.
-
Семей облысы Шұбартау аудандық комсомол ұйымы жастарды қой шаруашылығына шақырды 1971 ж.
-
1980 ж. ортасындағы республикадағы жоғары оқу орындарының саны 55
-
Орта арнаулы оқу орындарының саны 246
-
Қаз КСР-нің соңғы конституциясы 1978 ж.
-
Тоқырау жылдары деп аталған кезең 1960 ж. ортасы - 1980 ж. ортасы
-
КСРО-ның соңғы конституциясы қабылданды 1977 ж.
-
1964-1986 жж. ҚазОК-ны басқарған Д. Қонаев
-
«Жас тұлпар» ұлттық-демократиялық бейресми ұйымының басшысына көмекші болған тұлғалар Қадыржанов, Тайжанов (800 студент)
-
1970 жылдары «Жас тұлпар» ұйымының ықпалымен құрылған ансамбль
-
«Досмұқасан» («Гүлдер», «Айгүл»)
-
1975 ж. О. Сүлейменовтың «АЗиЯ» кітабында талданған «Игорь жасағы туралы жыр»
-
Жеке адамның ырқымен кету волюнтаристік
-
1965 ж. КОКП-ның қыркүйек пленумында өнеркәсіпті басқару жүйесі өзгертілді министрліктер құру
-
1970 жылғы жоспарлаудың жаңа жүйесіне көшкен республика кәсіпорындарының үлесі 80 пайыз
-
1967 ж. республикада жаңаша жұмыс істей бастаған кәсіпорындар 193 (10 пайыз)
-
1984 ж. Қазақстанда өндірілген көмір 125,5 млн. т.
-
1965 ж. алғашқы мұнайын берген кен орны Өзен
-
1970 жылдарға қарай түсті металлургияның ірі орталығы Шығыс Қазақстан
-
1960 ж. Өскеменде салынған өнеркәсіп орны титан-магний комбинаты
-
1960 ж. екінші жартысында салынған химия металлургия зауыты Ертіс химия металлургия зауыты
-
1960 ж. Павлодардағы машина жасау зауытының негізінде салынған Павлодар трактор зауыты
-
Қазақстанның нағыз экологиялық апат аймағына айналған кезі 1950 жылдардан бастап
-
Батыс Қазақстан жеріндегі ядролық полигон Капустин яр
-
Семей полигонындағы алғашқы сынақ 1949 ж.
-
1949-63 жылдарға дейін ауада өткізілген жарылыстар саны 113
-
Кеңес еліндегі ядролық сынақтардың Семей жерінде өткізілгені 70 пайыз
-
Семей полигонының зардабын шеккен облыстар Семей, Қарағанды, Павлодар, Өскемен
-
1965 ж. республикадағы кеңшарлардың саны 1521
-
ХХ ғасырдың 70-ші жылдарында шаруашылықты жүргізудің қалыптасқан жүйесін өзгертуге тырысқан Алматы облысындағы кеңшар директоры Худенко
-
1975 ж. Қазақстандағы қой саны 34,6 млн.
-
1980 жылдардың ортасына қарай жергілікті халықтың үлесі басым болған обылыс орталықтары - Қызылорда, Атырау.
-
КСРО-да қайта құру мен қоғамды демократияландыру үрдісіндегі қадам жасалды - 1987 жылы.
-
Қырық жылдан астам Қазақстан өкіметінің, республика партия ұйымының басшылығында болған - Д. Қонаев.
-
КСРО-ның әлеуметтік-экономикалық дамуын жеделдету бағыты қабылданды - 1985 жылдың сәуір айы.
-
1986 жылы желтоқсанның 16 күні Қазақстан КП Орталық Комитетінің пленумы Республика партия ұйымының басшысы етіп сайлады - Г. Колбинді.
-
Қазақ КСР Жоғары Кеңесі Төралқасының Алматыдағы 1986 жылғы желтоқсанда болған оқиғаларды тексеру комиссиясының төрағасы - М.Шаханов.
-
"Жасақшы Савицкийді өлтірді" деп айып тағылған, жас демократ, жалынды ақын - Қ. Рысқұлбеков.
-
Желтоқсан оқиғаларына қатысқаны үшін ұсталып, жаза тартқан адамдардың саны - 8500-ге жуық.
-
Желтоқсан оқиғаларына қатысушыларға қарсы коммунистік әкімшіліктің ұйғаруымен жасалған құпия жедел жоспар - "Бұрқасын-86".
-
Желтоқсан оқиғаларына қатысқан жастарға тағылған айдар - "Ұлтшылдық".
-
"Қазақ КСР-індегі Тілдер туралы Қазақ КСР-нің Заңы" қабылданды - 1989 жылдың қыркүйегінде.
-
Алматыдағы Желтоқсан оқиғасы кезінде дені студент және жұмысшы жастар жиналған алаңның қазіргі атауы - Республика алаңы.
-
Желтоқсан оқиғасына қатысқаны үшін өлім жазасына кесілген жігерлі жас, жалынды ақын - Қ. Рысқұлбеков.
-
1989 жылдың маусымында Қазақстан КП Орталық Комитетінің бірінші хатшысы болып сайланды - Н. Назарбаев.
-
1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен ақталған көрнекті ақын, философ - Ш. Құдайбердиев.
-
1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен ақталған жазушы әрі ғалым - Ж.Аймауытов.
-
1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен ақталған атақты ақын, белгілі саясатшы, педагог - М.Жұмабаев.
-
1988 жылы Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің қаулысымен ақталған тіл, әдебиет, ғылым, журналистика салаларында мол мұра қалдырған - А.Байтұрсынов.
-
Кеңес Одағы Ауғанстандағы басқыншы әскерін алып кетуді аяқтады - 1989 жылы.
-
1989 жылдың 28 ақпанында бой көтерген антиядролық, экологиялық қозғалыс - "Невада-Семей".
-
"Невада-Семей" антиядролық, экологиялық қозғалысының жетекшісі - О. Сүлейменов.
-
1990 жылдың соңына таман Қазақстандағы саясаттанған қоғамдық бірлестіктердің саны - Жүзден астам.
-
1989 жылдың шілдесінде жұмысшылардың баскөтеруі өткен қала - Қарағанды.
-
1989 жылдың маусымында халық бұқарасының ірі бас көтеруі өткен қала - Жаңаөзен.
-
1988 жылы республикадан сыртқа шығарылған өнімнің бағасы - 6,7 млрд.сом.
-
1988 жылы Қазақстанға сырттан әкелінген өнімнің бағасы - 13,8 млрд.сом.
-
1990 жылдары Қазақстанның сыртқа шығарған өнімінің негізі - Шикізат және жартылай дайын өнім.
-
1980 жылдардың соңына қарай Қазақстанның сыртқа шығарған өніміндегі шикізаттар мен жартылай дайын өнімдерінің үлесі - 97%.
-
Қазақстанның Сауд Арабиясымен біріккен "әл-Баракабанк-Қазақстан" банкі құрылды - 1990 жылдың қарашасында.
-
1991 жылдың қарашасында құрылған Қазақстанның Сауд Арабиясымен біріккен банкі - "әл-Баракабанк-Қазақстан".
-
1990 жылы Қазақстан мен Қытай арасындағы ашылған әуе қатынасы - Алматы-Үрімші.
-
1990 жылы Қазақстан мен Қытай арасындағы ашылған автобус қатынасы -Жаркент-Инин.
-
1990 жылы Қазақстан байланыс орнатқан Оңтүстік Корея республикасының корпорациясы - "Самсунг".
-
1990 жылы қарашада құрылған тұңғыш "әл-Барака-Банк Қазақстан" банкін құруға қатысқан ел - Сауд Арабиясы.
-
1991 жылдың бірінші жартысында Қазақстанда ресми тіркелген, шетелдермен біріккен кәсіпорындардың саны - 35.
-
1991 жылдың бірінші жартысында Қазақстанда ресми тіркелген, біріккен кәсіпорындар ашқан елдің саны - 24.
-
1990 жылдары Қазақстан шетелдер капиталын әкелу үшін сырттан тартылған инвесторды пайда салығынан босатты - 5 жылға дейін.
-
1980 жылдардың соңына қарай экономикалық даму бағытын нарықтық қатынастарға негіздеп қайта құру үшін Қазақстан үкіметі қабылдаған заң - "Қазақ КСР-індегі еркін экономикалық аймақ туралы".
-
1980 жылдардың соңына қарай экономикалық даму бағытын нарықтық қатынастарға негіздеп қайта құру үшін Қазақстанда құрылған банк - Сыртқы экономикалық банк.
-
1990 жылдың маусымынан 1991 жылдың маусымына дейін бір жылдың ішінде ашылған республика бойынша қазақ тілінде тәлім беретін мектептің саны - 155.
-
Алғаш рет балама кандидаттардың дауысқа түсу құбылысы көрініс берген, Қазақстанның Жоғары және жергілікті кеңестеріне сайлау өтті - 1989 жылдың күзінде.
-
1990 жылдың жазында құрылған азаматтық қозғалыс - "Азат".
-
"Азат" азаматтық қозғалысын ұйымдастырушылардың көкейкесті арманы - Қазақстанның егеменді ел болуы.
-
1989 жылдың шілдесінде Қарағандыдағы кеншілер ереуілін тыныштандыру үшін шұғыл ұшып келген Қазақстанның басшысы - Н.Назарбаев.
-
Жаңаөзен қаласында халық бұқарасының ірі бас көтеруі болды - 1989 жылдың маусымында.
-
Желтоқсан оқиғаларына қатысқаны үшін жоғары оқу орындарынан шығарылды - 246 студент.
-
Кеңес қоғамының дағдарысқа ұшырауы себептерін талдауға талпыныс жасалды - КСРО халық депутаттарының I съезінде.
-
Жаңадан сайланған КСРО халық депутаттарының I съезі өтті - 1989 жылы маусымда.
-
Балтық бойындағы ұлттық-демократиялық қозғалыстар тарапынан жаңа одақтық шарт жасау туралы мәселе қойыла бастады - 1988 жылдан бастап.
-
Семей полигоны жабылды - 1990 жылы.
-
Алғашқы ғарышкер Т.Әубәкіровтың туған жері - Қарағанды облысы.
-
Шәкәрім, Мағжан ақталды - 1998 жылы.
-
1990 жылы кеңестік жүйеге ауыр соққы болып тиген оқиға - Ресей Федерациясының өз тәуелсіздігін жариялауы.
-
1990 жылы 25 қазанда болған оқиға - "Қазақстанның мемлекеттік егемендігі туралы Декларация" қабылданды.
-
25 қазан - Республика күні.
-
16 желтоқсан - Тәуелсіздік күні.
-
Жоғары Кеңестің ұйғаруымен ҚазақКСР-і Президентінің қызметі тағайындалды - 1991 жылы сәуірде (Н.Назарбаев).
-
Н.Назарбаев КОКП Орталық Комитеті Саяси Бюросы құрамынан шығатыны жөнінде мәлімдеді - 1991 жылы тамызда.
-
1991 жылы қыркүйектің 7-сінде болған Қазақстан Компартиясының төтенше съезі қабылдаған шешім - Қазақстан Компартиясын тарату.
-
Қазақстан Компартиясы таратылғаннан кейін, оның орнына құрылған жаңа ұйымның атауы - "Социалистік партия".
-
КСРО өмір сүрген жылдар - 1922-1991 жылдар.
-
1991 жылы желтоқсанның 8-күні үш славян мемлекеттерінің басшылары бас қосқан қала - Минск.
-
1991 жылы желтоқсанның 8-күні үш славян мемлекеттерінің басшылары өзара келісіп, күшін жойғанын жариялаған шарт - КСРО-ны құру туралы(ТМД-ны құру туралы шешім қабылданды).
-
ТМД құрылды - Алматыда 21желтоқсанда.
-
Тұңғыш рет Қазақ КСР-нің президентіне сайлау өтті - 1991жылдың 1желтоқсанында.
-
1991 жылы желтоқсанның 13-күні Орта Азия республикалары мен Қазақстанның басшылары бас қосқан қала - Ашхабат.
-
Қазақстан Республикасы атауы қабылданды - 1991 жылы 10 желтоқсанда Н.Назарбаев.
-
1960 жылы еңбек жолын жұмысшы болып бастаған қала - Теміртау.
-
Н.Назарбаевтың 1984-1990 жылдары аралығында атқарған қызметі - Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің төрағасы
-
Н. Назарбаевтың 1990 жылдың сәуірінен бастап атқарған қызметі. Қазақ КСР-нің Президенті
-
1991 жылы Қазақстанда өрекпіген саяси ахуалдың қалыптасуына жел берген дисседент жазушы А.Солженицынның мақаласы. «Біз Ресейді қалай көркейтеміз»
-
1991 жыл 16 желтоқсан - Қазақстан Республикасының мемлекеттік тәуелсіздігі жарияланды
-
1991 жыл 21 желтоқсан - Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығын құру үрдісі аяқталды
-
1992 жыл 2 наурыз - Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымына мүше болып қабылданды.
-
1991 жыл 13 желтоқсан - Орта Азия республикалары мен Қазақстан басшыларының Ашхабадтағы кездесуі болды.
-
Қазақ халқының Қазақстан тәуелсіздік алғанға дейін екі жарым ғасырдан астам уақыт бойы патша отаршылдары мен большевиктік шовинистік аппаратқа қарсы болған көтерілістерінің саны. 400-ге жуық
-
1991 жылы желтоқсандағы Алматы кездесуінде басшылары ядролық қаруға байланысты біріккен шаралар туралы келісімге қол қойған мемлекеттер. Қазақстан, Ресей, Украина, Беларусь.
-
1991 жылы желтоқсандағы Алматы кездесуінде бұрынғы Кеңес Одағын ойға түсірмес үшін жаңа шартта «одақ» деген сөз алмастырылды. «Достастық» сөзімен
-
Тәуелсіз Қазақстанның Туы мен Елтаңбасының жаңа үлгілері қабылданды. 1992 жылдың маусымында
-
Тәуелсіз Қазақстанның Әнұранының жаңа мәтіні қабылданды. 1992 жылдың желтоқсанында
-
Тәуелсіз Қазақстанның Конституциясы қабылданды. 1993 жылдың 28 қаңтарында
-
1993 жылдың 28 қаңтарында қабылданған Конституциядағы қазақ тілінің мәртебесі. Мемлекеттік тіл.
-
Қазақстанда жергілікті кеңестер өзін-өзі тарата бастады. 1993 жылдың күзінде
-
1993 жылдың 13 желтоқсанында Жоғарғы Кеңестің таратылғанын ресми түрде жариялаған - С.Әбділдин
-
1993 жылдың соңына қарай Қазақстанда ресми тіркелген саяси партиялардың саны - 3.
-
1993 жылдың соңына қарай Қазақстандағы қоғамдық саяси бірлестіктердің саны - 300-ден астам.
-
Н.Назарбаевтың өкілеттілік мерзімін 2000 жылдың 1 желтоқсанына дейін ұзартуға байланысты референдум өткен жыл - 1995.
-
1995 жылы 31 желтоқсанда өткізілген референдум - Қазақстан Республикасының Конституциясын қабылдау жайында.
-
Қазақстанда баға босатылды - 1992 жылдың 6 қаңтарында.
-
1992 жылы Қазақстанда астықтан рекордты өнім жиналды - 33 млн тонна.
-
Теңге енгізілді - 1993 жылы 15 қараша
-
«Жалпы ұлттық татулық және саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу жылы» - 1997ж.
-
1995 жылдың 26 сәуіріндегі референдумға қатысушыларға қойылған сұрақ. «Сіз 1991 жылы 1 желтоқсанда бүкіл халық сайлаған Президент Н.Назарбаевтың өкілеттік мерзімін 2000 жылдың 1 желтоқсанына дейін ұзартуға келісесіз бе?»
-
Қазақстан Республикасының Жаңа Конституциясы қабылданды - 1995 жылдың 30 тамызында.
-
Тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш Қорғаныс Министрі - С.Нұрмағамбетов (1997 жыл, 7 мамыр).
-
1995 жылғы Конституция бойынша Қазақстанның Парламентіндегі тұрақты жұмыс істейтін екі палата - Сенат пен Мәжіліс.
-
Сенат пен Мәжілістен тұратын жаңа Парламент тұрақты жұмыс істей бастады - 1996 жылдың 30 қаңтарынан.
-
Қазақстандық студенттер шетелдердің оқу орындарында білімін жетілдіруге мүмкіндік алған бағдарлама - «Болашақ».
-
Шанхай ынтымақтастық ұйымы басшылары 1998 жылы бас қосқан қала - Алматы.
-
Алғашында «Шанхай бестігі» (кейіннен Шанхай ынтымақтастық ұйымы аталды) басшыларының алғашқы кездесуі өтті - 1998 жылы 6 сәуірде.
-
1991 жылдың аяғына дейінгі екі аптаның ішінде Қазақстанның тәуелсіздігін таныған мемлекеттер саны - 18.
-
Қазақстанда жекешелендірудің ІІ кезеңі басталды - 1994 жылдың көктемінде.
-
«Тарихи ақтаңдақтарды» әйгілеп, бұқаралық сананы көтеру мақсатында Республика Президентінің жарлығымен 1998 жыл: «Халықтар тұтастығы мен ұлттық тарих жылы» деп аталды.
-
«Тарихи ақтаңдақтарды» әйгілеп, бұқаралық сананы көтеру мақсатында Республика Президентінің жарлығымен 1999 жыл жарияланды - «Ұрпақтар бірлігі мен сабақтастығы жылы».
-
1998 жылдан бастап Шоқан Уәлиханов атындағы тарих және этнология институты шығара бастаған жаңа журнал: «Қазақстан», «Қазақ елі».
-
ХХ ғасырдың соңында ЮНЕСКО-ның шешімімен 150 жылдық мерейтойы тойланған қазақтың ұлы ақыны - Абай Құнанбаев.
-
1997 жылы ЮНЕСКО деңгейінде 100 жылдық мерейтойы өткізілген жазушы - М.Әуезов.
-
1999 жылы ЮНЕСКО-ның шешімімен 100 жылдық мерейтойы тойланған ғұлама ғалым - Қ.Сәтбаев.
-
Адам бойындағы ізгі қасиеттердің көмескіленуі мәселесін көтерген М.Шахановтың кітабы - «Өркениеттің адасуы».
-
Халық жазушысы О.Сүлейменовтың дүние жүзі тілдерінің даму заңдылықтарын саралаған еңбегі - «Жазу тілі».
-
Қаракерей Қабанбай туралы жазылған Қ.Жұмаділовтің диалогиясы - «Дарабоз».
-
ХХ ғасырдың басындағы Республикадағы мектептердің саны - 8 мыңнан астам.
-
Дүние жүзі қазақтарының тұңғыш құрылтайы өтті - 1992 жылдың қыркүйек, қазан айларында.
-
Дүние жүзі қазақтарының тұңғыш құрылтайында сөз сөйлеген Түркиядан келген қадірменді қария, «Алаш» сыйлығының иегері - Халифа Алтай.
-
Президент Н.Назарбаевтың болашақ ұрпақ алдындағы жауапкершілік сезіміміздің көрінісі деп бағалаған стратегиясы - «Қазақстан-2030».
-
«Қазақстан-2030» даму стратегиясының қоғамның ұзақ мерзімді жеті басым мақсаттарының біріншісі - ұлттық қауіпсіздік.
-
Астана Ақмолаға көшірілді - 1997 жылы.
-
Астананың салтанатты жағдайда тұсаукесері өтті - 1998 жылғы маусымда.
-
1998 жылғы Парламент шешімімен Конституцияға енгізілген өзгеріс бойынша Президенттің өкілдік мерзімі - 5 жылдан 7 жылға ұзартылды.
-
1989 жылғы халық санағы бойынша Қазақстанда тұратын республика тұрғындарының саны - 16 млн 199,2 мың адам.
-
1999 жылғы халық санағы бойынша Қазақстанда тұратын республика тұрғындарының саны - 14 млн 952,7 мың адам.
-
«ХХ ғасырдың Гомері» атанған ақын - Жамбыл Жабаев.
-
1999 жылы жарық көрген Н.Назарбаевтың еңбегі - «Тарих толқынында».
-
2005 жылы 5 томы жарық көрген Ұлттық энциклопедия - «Қазақстан».
-
1992 жылы шет елдерде тұрып жатқан қазақ диаспорасының саны - 3 млн 200 мың.
-
Астана қаласының 1998 жылға дейінгі атауы - Ақмола.
-
1999 жылғы халық санағы бойынша республика тұрғындарының арасындағы қазақ халқының үлесі - 53,4%.
-
2004 жылы қыркүйекте Парламент Мәжілісінің кезекті сайлауы алдында саяси партиялар туралы жаңа заң бойынша ресми тіркелген партиялар саны - 12.
-
Ел астанасы Ақмолаға көшетіндігі туралы Республика Президентінің жарлығы жарық көрді - 1995 жылы.
-
2001 жылы үкімет құрамы мен басқа да билік құрылымындағы жас олигархтар ұйымдастырған қоғамдық қозғалыс - «Қазақстанның демократиялық таңдауы».
-
1992 жылы 30 қыркүйекте дүние жүзі қазақтарының құрылтайының ресми ашылуында Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың жасаған баяндамасы - «Құшағымыз бауырларға ашық».
-
Дүниежүзі қазақтар қауымдастығының төрағасы - Н.Назарбаев.
-
«Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы» қабылданды - 2004 жылы.
30