Урок по истории на тему Ғылыми білімдердің дамуы

7-сынып. Орта ғасырлардағы дүние жүзі тарихы

Сабақтың тақырыбы: §33. Ғылыми білімдердің дамуы.

Сабақтың мақсаты:

• Орта ғасырларда Орта Азияда өмір сүрген көрнекті ғұлама ғалымдармен, олардың еңбектерімен таныстыру.

• Оқушылардың оқулықпен өз бетінше жұмыс істеу дағдыларын, тарихи ұғымдарды талдап, салыстырып, қорытынды жасау қабілеттерін дамыту;

• Адамгершілікке, елін, туған жерін құрметтей білуге тәрбиелеу

Сабақтың түрі: аралас

Әдісі: баяндау

Көрнекілік:карта, суреттер, сызба

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

ІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

• Орта Азия қалаларының аттарын атаңдар

• Ұлықбектің кезінде Самарқанда не салынды?

• Самарқан қаласы ғымым мен өнердің орталығы болғандығын дәлелде.

Жаңа сабақтың жоспары:

1. Әбу Райхан Бируни

• 150-ге жуық еңбек жазған, оның 45-і астрономия мен математикаға арналған. Оның «Үндістан», «Масғұд каноны» т.б. еңбектері бірқатар шетел тілдеріне аударылған.

  1. Әл-Хорезми

• (795-857)-алгебра ғылымының негізін салушы. Математика саласындағы ірі еңбегі «Китабал-жабр ва мукабба» деп аталады. Хорезмидің «Астрономия кестесі», «Күн сағаты туралы трактат» еңбектері жоғары бағаланған.

1. 1. 1. Әбу Әли ибн Сина

• Аристотельдің еңбектерін өзі оқып түсінуге тырысқан. Ол-«Дәрігерлік ғылым каноны» атты 5 кітаптан тұратын медициналық энциклопедияның авторы.

1. 1. 4. Әдебиет

• Фирдоуси

• Ж.Баласағұн

• М.Қашқари

• Рудаки

• Ә.Науаи

1. 1. 5. Түркі халықтарының эпостары

• Оғызнама

• Китаб Дәдәм Коркуд

• Манас

• Қозы Көрпеш

• Алпамыс

1. 1. 1. Сәулет өнері

      2. Сабақты бекіту:

• Хорезм мемлекетінде мамун ибн Мұхаммедтің рөлі қандай болды?

• Хорезм мемлекетінің шаруашылығы қалай дамыды?

• Хорезм қалалары сауда орталығына қалай айналды?

• Қандай қалалар Орта Азия мәдениетінің орталығы болды?

• Орта Азия ғылымы мен әдебиеті және сәулет өнері қалай дамыды?

1. 1. 8. Бағалау:

      9. Үйге тапсырма: § 33.