Преподавателю
История
Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Раздел	История
Класс	6 класс
Тип	Другие методич. материалы
Автор	Омиржанова А.С.
Дата	11.01.2017
Формат	docx
Изображения	Есть

Поделитесь с коллегами:

6 сынып Ежелгі Дүние тарихы

Үлгермеуші оқушымен жұмыс жоспары

Мазмұны

Сағат саны

Мерзімі

Ерте темір дәуіріне шолу

Ерте темір дәуірі

Ерте темір дәуіріндегі Жетісу

Ерте темір дәуіріндегі Оңтүстік Қазақстан

Ерте темір дәуіріндегі Шығыс Қазақстан

Ерте темір дәуіріндегі Орталық Қазақстан

Ерте темір дәуіріндегі Солтүстік Қазақстан

Арал-Каспий даласының тайпалары

Сақтардың тарихы, мекендеген орны

Сақтардың тұрмысы мен шаруашылығы

Сақтардың қоғамдық құрылысы

Сақтардың тәуелсіздік жолындағы күресі

Сақтардың мәдениеті мен өнері

Ғұндардың тарихы. Көршілермен қатынасы

Ғұндардың шаруашылығы мен тұрмысы

Үйсіндер туралы деректер. Қоныс тепкен жері

Үйсіндердің шаруашылығы мен тұрмысы

Үйсіндердің қоғамдық құрылысы

Үйсін мәдениеті

Қаңлылар туралы деректер. Археологиялық ескерткіштер

Қаңлылардың шаруашылығы мен тұрмысы

Қаңлылардың қоғамдық құрылысы мен мәдениеті

Сарматтардың тарихы, ескерткіштері

Сармат мәдениеті

Сарматтардың қоғамдық құрылысы, тұрмысы мен шаруашылығы

№1. Ерте темір дәуіріне шолу

1. Адамзат баласы тарихының ежелгі кезеңдерін жаз.

Құрал-саймандарды қандай заттан жасағандығына байланысты

Тас дәуірі

Қола дәуірі

Темір дәуірі

Темір дәуірінің екі кезеңі

Ерте темір дәуірі - б.з.б. VIII ғ. - б.з.б. III ғ.

Кейінгі темір дәуірі б.з.б. III ғ. - б.з. VI ғ.

3. Төмендегі суретті пайдалана отырып, мына сұрақтаға жауап беріңдер:

а) Темірді қандай әдіс арқылы алған?

ә) Керік дегеніміз не?

б) Руданы қалай балқыткан?

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Шиді үрлеу әдісімен темір қорытатын қазандык.

№2. Ерте темір дәуірі

1. Кестені толтыр

Темір дәуірінің ерекшеліктері

Шаруашылығы

Әлеуметтік жағдайы

2. Ерте темір дәуірі ұғымының мәнін түсіндір.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Крица дегеніміз не?

4. Көшпелі мал шаруашылығы Қазақстанның қай аймақтарында қалыптаса бастады?

5. Әлеуметтік теңсіздік дегеніміз не?

№3. Ерте темір дәуіріндегі Жетісу

1. Сақ тайпаларының топқа бөліну ерекшеліктері

Тиграхауда сақтар

Хаумаварға сақтар

Парадарайа сақтар

2.Түгіскен қорымы

Ұйғарақ қорымы

3.Жетісудағы сақ обаларының көлеміне байланысты түрлері

үлкен обалар

орташа обалар

кіші обалар

4.Суреттер бойынша обалардың ерекшеліктері туралы айт.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Бесшатыр обасы

Есік қорғаны

№4. Ерте темір дәуіріндегі Оңтүстік Қазақстан

1. Мәдени-тарихи өңір ретінде Оңтүстік Қазакстанға қай аймактар кіреді?

2. Түгіскен қорымы қай дәуірге жатады?

3.Оңтүстік Қазакстанда кандай археологиялық мәдениеттер ізі байқалады? Олар қай ғасырлар аралығын қамтиды?

4. Ұйғарақ ескерткіштерін қай тайпалар қалдырған?

5. Арыс мәдениетінің кезеңдерін ата.

6. Жетіасар мәдениетінің кандай ескерткіштерін білесің?

№5. Ерте темір дәуіріндегі Оңтүстік Қазақстан

1. Ерте темір дәуіріндегі археологиялық мәдениеттер.

Қауыншы мәдениеті

Отырар-Қаратау

Арыс мәдениеті

Кезеңдері

б.з.б. I ғ. - б.з. II ғ.

б.з.б. V - IV ғ.

б.з. ІІІ - V ғ.

б.з.б. III ғ. -V ғ.

б.з.б. Vғ. - б.з. IV ғ.

б.з. VI - VII ғ.

б.з.б. VI ғ. - VII ғ.

б.з.б. IV ғ. - б.з. VI ғ.

2. Оңтүстік Қазақстандағы ерте темір дәуірінін ең көне ескерткіштері (б.з.б. ҮІІІ-V ғасырлар).

Түгіскен қорымы

Ұйғарақ қорымы

Ерекшелігі

Сыртқы бітімі дөңгелек немесе төрт бұрышты. Өліктің басын батысқа қаратып жерлеген. Мәйітті өртеу салты да кездеседі. Топырақ оба үйген.

Табылған заттар

Қыш ыдыстар, ұңғылы жебе, ер-тұрман әбзелдері, аң стиліндегі металл бұйымдар (арыстан бейнесі).

3.Арыс мәдениетін

қалдырған тайпалар

Мекендеген жерлері

Қоныстары мен қалашықтары

№6. Ерте темір дәуіріндегі Шығыс Қазақстан

1. Шығыс Қазақстандағы ерте темір дәуірінің кезеңдері.

1-кезең

Майемер (б.з.б. VІІ-VІ ғ.)

2-кезең

Берел (б.з.б. V-ІV ғ.)

3-кезең

Құлажорға (б.з.б. III-I ғ.)

2. Шығыс Қазақстандағы ерте темір дәуірінің кезеңдерін, олардың хронологиясын атап бер.

3. Шілікті патша қорғандарының көлемі, биіктігі, құрылымы қандай?

____________________________________________________________________________________________________________________________________

4. Шілікті «Алтын қорғанынан» табылған ерекше заттарды атап шық.

5. Берел кезеңінің ерекшеліктерін ата.

__________________________________________________________________________________________________________________________________

№7. Ерте темір дәуіріндегі Орталық Қазақстан

1. Сарыарқа деген ұғымды қалай түсіндіресің? Тасмолалықтар мен қазақтардың елген адамға жылқы арнау ғұрпындағы ұқсастықты ата.

2. «Мұртты оба» деп неге аталған? Темір дәуірінде Орталық Қазақстанды қандай тайпалар мекендеген?

3. Тасмола мәдениетінің даму кезеңдерін ата. «Мұртты обалардың» қандай түрлері бар?

4. Обалардың көлемі қандай? Обалардың «мұрттары» неге шығысқа бағытталған?

5. Орталық Қазақстанға қазіргі қай облыстар кіреді? «Мұртты обалардың» қандай ерекшеліктері бар?

1.Ерте темір дәуіріндегі Орталық Қазақстан мәдениеті неге Тасмола мәдениеті деп аталады? «Мұртты обалар» кімдерге арнап салынған?

2.Төмендегі суреттерде бейнеленген заттар қай жерден табылған? Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Қыш ыдыстар

I. Ұңғылы, екі қырлы жебелер.

II. Үңғылы, үш қырлы жебелер.

III. Қысқа сапты, екі, үш қырлы жебелер.

3.Солтүстік Қазақстан мен Орталық Қазақстан темір дәуірі мәдениетіндегі ұқсастықтарды ата.

№9. Ерте темір дәуіріндегі Солтүстік Қазақстан

1.Сызбаны толтыр.

Солтүстік Қазақстан мәдениет ескерткіштерінің ерекшеліктері

Ұлыбай-Тасмола мәдениеті кезеңдері

2. Сурет бойынша бекініс-қалашықтың ерекшелігін сипаттап айтып бер.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Ақтау бекініс-қалашығы.

3.Ұлыбай-Тасмола мәдениетінің кезеңдерін ата.

4.Жауынгерлер қару-жарағын сипаттап жаз.

№10. Арал-Каспий даласының тайпалары

1. Б.з.б. I мыңжылдықтың орта кезіндегі Арал-Каспий теңізінің аралығын мекендеген тайпалар: дах (дай, даг), сақ-массагет.

2. Картамен жұмыс.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Б.з.б. I мыңжылдықта Арал-Каспий өңірін мекендеген тайпалардың жерін жасыл түспен көрсет.

а) Дайлардың апарн тайпасы басып алған аймақтарды қоңыр түспен боя.

ә) Шартты белгілерін қойып, картаға түсір.

3. «Аралы» сөзжұмбағы

1. Дай тайпаларының бірінің көсемі. (Арсак)

2. Каспий теңізінің ежелгі атауы. (Гиркан)

3. Арал-Каспий теңізі аралығын мекендеген тайпалардың бірі. (Массагет)

4. Маңғыстау жеріндегі қорым. (Дақылтас)

№11. Сақтардың тарихы, мекендеген орны

1. Картамен жұмыс.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

а) Сақтар мен сарматтардың қорғандарын түсір.

ә) Қоныстарын көрсет.

б) Кен өндіру орындарын түсір.

2.Сақ топтарының орналасуы.

Сақтар

Теңіздін арғы жағындағы сақтар (парадарайа)

Қара теңіздің солтүстігі, Арал теңізінің маңы, Сырдария мен Әмударияның төменгі ағысы

Шошақ бөрік киіп жүретін (тигрхауда)

Сырдарияның орта ағысы, Тянь-Шань, Жетісу

Хаома сусыньш дайындайтын сақтар (хаумаварга)

Мургаб аңғары

1.Қазақ халқының ата-тегі болған тайпалар мен ұлыстарды ата.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Сақ тайпаларының топтарын атап, мекендерін картадан көрсет.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№12. Сақтардың тұрмысы мен шаруашылығы

1. Суретке қарап сақтардың тұрмысы туралы айтып бер.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Сақтар тұрмысы.

2. Сақтардың шаруашылығы.

Сақтардың негізгі шаруашылығы

Өсірген малдары

Қажетіне жаратуы

Егіншілікпен айналысуы

3.«Сақ көші» суретіне қарап әңгіме құрастырыңдар.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

4. Оқулықтағы Геродот пен Страбонның еңбектеріне сүйеніп, сақтардың шаруашылығы мен тұрмысын сипаттаңдар. Ежелгі сақтар өмірінен қандай жаңа мәлімет білдіңдер? Осы материалдардың авторлары жөнінде не білесіңдер?

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

№13. Сақтардың қоғамдық құрылысы

1.Сақ қоғамы.

әскери демократия

сайлаушылар

2. Оқулықтағы қосымша деректерді пайдалана отырып сақтардың жауынгер халык екендігін дәлелде.

1._________________________________________________________________2._________________________________________________________________

3._________________________________________________________________4._________________________________________________________________

5._________________________________________________________________6._________________________________________________________________

4.Сызба арқылы түсіндіру.

Сақ қоғамында өмір сүрген адамдардың үш тобы

Жауынгерлер

Абыздар

Малшылар мен егіншілер

5. Сызбаны толтыр.

Сақтардың қоғамдық-саяси, әлеуметтік құрылысындағы өзгерістер

№14. Сақтардың тәуелсіздік жолындағы күресі

1. Сызбаны толтыр.

Б.з.б. VIII-VII ғасырларда сақ тайпалары қарым-қатынас жасаған елдер

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

2. Картамен жұмыс.

а) Сақтар қарым-қатынас жасаған мемлекеттерді көрсет.

ә) Александр Македонскийдің сақ еліне жорығын картадан көрсет.

3. Суретті пайдалана отырып әңгіме құрастыр. Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

4. Мына сөздерді кімдер айтқан?

«... Не мақсатпен сен осындай ұлы патшаны алдап, ұшқан кұсы, жүгірген аңы жоқ шөл далаға әкеп, оның қалың әскерін кырғынға ұшыратпақсың? Енді бізге алға да, артқа да жол жоқ қой?».

«... Жеңіске жетті деген осы. Отандастарымның басына үйірілген касіреттің қара бұлтын кері серпіп, сендерді шөл мен қалжыраған аштыққа әкеп қамадым. Енді қайда барсаңдар да табатындарың ажал!».

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________________________________

№15. Сақтардың мәдениеті мен өнері

1. Кестені толтыр.

Материалдық мәдениет

Рухани мәдениет

2.Суреттегі бұйымдардың қай мәдениет түріне жататынын айт.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

3. Оқулықтағы мәтінді және төмендегі суретті пайдалана отырып мына сұрақтарға жауап бер:

1. Қала қай тайпалардың астанасы болған?

___________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

2. Қалай қорғанған?

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

3. Қала бөліктерін ата.

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

№16. Сақтардың мәдениеті мен өнері

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Шірік-Рабат қаласы.

2. Сызбаны толтыр.

Б.з.б. VІІ-IV ғасырларда сақ тайпаларының қарым-қатынас жасаған елдері

3.Төмендегі бұйымдардың неден жасалғанын бағытпен көрсет.

Сырға, жүзік, білезік

темір

Күрек,балта

алтын

Қамшының сабы

сүйек

Түйме

агаш

Етік, ер тоқым

жүн

Шапан

қайыс

Жүген

тері

№17. Ғұндардың тарихы. Көршілермен қатынасы

1. Картамен жұмыс.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Б.з.б. II ғасырда ғұндардың үстемдік еткен жерлерін картадан көрсет.

2. Мына сөздерге анықтама бер.

Халықтардың ұлы қоныс аударуы

Шаньюй

Хань әулеті

Император

3.Ғұндар мен сақтардың өмірінде қандай ұқсастықтар мен айырмашылықтар бар?

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

№18. Ғұндардың тарихы. Көршілермен қатынасы

1. Картамен жұмыс. Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

а) Б.з.б. 47-46 ж. ғұндардың қоныс аударған жерін көрсет.

ә) Ғұндардың екінші рет қоныс аударған жерлерін көрсет, жылын жаз.

б) Шаньюй Чжи-Чжидің бекініс каласын белгілеп, қытай әскерінің жорығын бағытпен көрсет.

3. Мына сөздерге анықтама бер.

Халықтардың ұлы қоныс аударуы

Шаньюй

Хань әулеті

Император

4.Ғұндардың шаруашылығы туралы айтып бер.

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

5. Қоғамдық-саяси құрылысы.Шаньюй

Ақсақалдар кеңесі

Түменбасы-кінәздар

Ру басшылары

3.Ғұндардағы соғыс ісі.Соғыс құралдары

Садақ

Тас атып, қамал бұзатын кару

Жылжымалы қамал-бекіністер

№19. Ғұндардың шаруашылығы мен тұрмысы

1. Сызбаны толтыр.

Ғұндардың негізгі шаруашылығы

2.Махмуд Қашғари дерегінде ғұндарға қатысты не айтылады?

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Ғұндардың шаруашылығы және кәсібі.

Қандай мал өсірді?

Қандай аң аулады?

Егіншіліктің түрі

Ағаштан жасалған бұйымдар

4.Ғұндардың Қазақстан жеріне қоныс аударуы.

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

2.Ғұндардың әскери жорыктары. Соғыс құралдары.

__________________________________________________________________________________________________________________________________

20. Үйсіндер туралы деректер. Қоныс тепкен жері

1.Ертеде үйсіндер мекендеген жерлерді картадан көрсет.

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________

2.Үйсіндер обалары қай жерлерден табылды? Картадан керсет.

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

2. Сызба арқылы түсіндіру.

Үйсіндердің мемлекеттік жүйесі

3. Үйсіндердің обаларын археологтар салынған уақытына қарай үш топқа бөледі. Кестені толтыр.Уақыты

Қай жерлерден табылды?

Б.з.б. III-II ғ.

Б.з.б. Іғ.- б.з. I ғ.

Б. з. ІІ-ІІІ ғ.

№21. Үйсіндер туралы деректер. Қоныс тепкен жері

1. Суретті пайдалана отырып, обаларға сипаттама бер.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Диаметрі

Биіктігі

Салынуы

Салынған мерзімі

2. Картамен жұмыс.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

а) Ежелгі үйсіндердің мекендері мен қорымдарын белгіле.

ә) Үйсіндер мемлекетінің аумағын көрсет.

№22. Үйсіндердің шаруашылығы мен тұрмысы

1.Үйсіндер мен сақтардың шаруашылығында қандай ұқсастықтар мен айырмашылықтар бар?

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

2.Үйсіндер қандай егістік дақылдарын екті? Жетісудың егіншілікке қандай тиімді жақтары болды? Егін шаруашылығы қай жерлерде дамыды?

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

3.Үйсіндер күнделікті тұрмысқа кажетті қандай бұйымдар жасады? Ол заттарды жасау үшін нені пайдалаңды?

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

4.Суреттерді пайдалана отырып үйсіндер жасаған қолөнер бұйымдарына сипаттама беріңдер.Үйсіндер шаруашылықтың қандай түрлерімен айналысқан? Оны немен дәлелдейсің?

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

2. Сызба арқылы түсіндіру.

4. Сызба арқылы түсіндіру.

Үйсіндер айналысқан кәсіп түрлері

металл өндіру

ұсталық

зергерлік

тері өңдеу

тоқыма

қыш-кұмыра жасау

ағаш өңдеу

23. Үйсіндердің қоғамдық құрылысы

1.Сызба арқылы түсіндіру.

а)

Тайпа одағының билеушісі -► Гуньмо (күнби)

Бектер Тайпа көсемдері

Рубасылар

ә)

Әлеуметтік құрылымы

теңсіздік

жеке меншік

ауқатты адамдар

қарапайым адамдар

соғыста тұтқынға түскендер

байлар

малшылар мен егіншілер

құлдар

2. Сызбаны толтыр.

Әлеуметтік теңсіздіктің шығу себептері

3. Сызбаны толтыр.

Жеке меншікке тән белгілерЖеке меншікке тән белгілер

24. Үйсіндердің қоғамдық құрылысы

Тест сұрақтары.

1.Ертедегі Қытай жазбаларында «Усун» атауы қай ғасырдан бастап кездеседі?

а) Б.з.б. III ғ.

ә) Б.з.б. II ғ.

б) Б.з.б. I ғ.

в) Б.з.б. IV ғ.

II. Үйсіндердің астанасы қай қала?

а) Суяб

ә) Қызыл Аңғар

б) Қойлық

б) Тараз

III. Үйсіндерде егіншіліктің болгандығын дәлелдейтін қыстау, қоныстың аты.

а) Актас

ә) Шу өңірі

б) Талас бойы

в) Іле аймағы

IV. Үйсін тайпасына біріккен рулардың өзіне тән ерекшеліктерінің бірі.

а) Мал шаруашылығы

ә) Үш жүйеге бөлінуі

б) Рулық таңбаларының болуы

в) Жерлеу дәстүрі

V. Үйсін обасынан табылған алтын жүзіктің бетінде қандай жануар бейнеленген?

а) Жылқы

ә) Қой

б) Түйе

в) Ешкі

VI. Қазба жұмыстары кезінде үйсіндер егіншілікте пайдаланған қандай құрал-саймандар табылды?

а) Қола орақтар

ә) Темір кетпен

б) Мыс балта

в) Тас шапқы

VII.Үйсін шеберлері саз балшықтан ыдыс жасауда қандай әдісті пайдаланған?

а) Көзе ұршыктарына таспа орау әдісі

ә) Пішіндеу әдісі

б) Омыру әдісі

в) Үңгіп қазу әдісі

VIII. Үйсіндер ыдыс жасау үшін қандай ағаш пайдаланған?

а) Тал

ә) Қайың

б) Тобылғы

в) Қарағай

IX. Ғалымдардың ерекше назарын аударған тәті (диадема) қай жерден табылған?

а) Ақтас

ә) Бесшатыр

б) Қарғалы

в) Талас аңғары

X. Ақтас зиратынан табылган үйсін өнері туындыларының бірі

а) Тәті (диадема)

ә) Сырға

б) Алқа

в) Білезік

№25. Үйсін мәдениеті

1. Төмендегі сурет бойынша үйсіндердің тұрақты қонысының ерекшелігін сипаттап жаз.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

2. Үйсін кәсіпшілігі.

Шеберлер

темірден

ағаштан

тастан

сүйектен

балта, шот

табақ

кетпен

жұмырлағыш,

айна, қару-жарақ

тегене

келі

жебенің ұшы

орақ, жебе ұшы

тостаған

ұршықбас

түйме

пышақ

ожау

қайрақтас

біз шеге, қазан

дөнүккіш

Зергерлер

Құмырашылар

алтыннан, күмістен, асыл тастар - ақық, гауһар, перузадан

саз балшықтан

білезік, сырға, сақина, алқа, моншақ, қаптырма

құмыралар (алмұрт пішінде)

3. Сызба арқылы түсіндіру.

Үйсіндердің салт-дәстүрі

Жерлеу дәстүрі

Діни нанымдары

Қабір шығыстан батысқа қарай қазылған. Мәйіт басы батысқа қаратылған.

О дүниедегі өмірге сену (ыдыс, тамақ, тұрмысқа керекті заттарынын қоса көмілуі).

Қабір үстіне топырақ үйіліп, тас қаланған.

Кұрбандық беру, арнайы шырақ жағатын табақ, құрбандық ыдыстары, күн суреттері.

№26. Қаңлылар туралы деректер. Археологиялық ескерткіштер

1. Картамен жұмыс.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

а) Қаңлы мемлекеттік бірлестігінің аумағын көрсет.

ә) Қаңлылар байланыс жасаған мемлекеттерді көрсет.

2. Сызба арқылы түсіндіру.

Археологиялық ескерткіштер

Қауыншы

Отырар -Қаратау

Жетіасар

Ташкент төңірегі,

Ақтөбе қонысы

Сырдария өзенінің орта ағысындағы Қаратау беткейлерінен Талас өзеніне дейінгі аралық, Көк-Мардан

Арал теңізінің шығыс жағы, Қуандария бойы,

Жетіасар қаласы

3.Біз қаңлылардың қай кезеңдегі тарихымен таныстық? Картадан қаңлылардың мекенін көрсет.

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

№27. Қаңлылар туралы деректер. Археологиялық ескерткіштер

1. Төмендегі Жетіасар бекініс-қалашығының суретін және оқулық мәтінін пайдалана отырып, әңгіме құрастыр.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

2. Жерлеу дәстүрінің ерекшеліктері.

Қауыншы мәдениеті

Отырар-Қаратау мөдениеті

Жетіасар мәдениеті

Мәйіттер киімімен жерленген. Қасына күнделікті тұрмыста пайдаланған заттары қойылған. Әйелдердің қасына әшекей бұйымдары, ер адамдардың қасына қарулары қойылған.

Мәйіттер тік бұрышты етіп қазылған шұң-қырға жерленген. Шұңқырдың төменгі жағына шикі кірпіш қаланған. Жанына керамикалық ыдыстар, әйелдердің сәндік бұйымдары қойылған.

Жерлеудің 2 түрі болды.

1) Обаға жерлеу. Мәйітті қамыстан тоқылған төсенішке салып жатқызған. Қасына қыш ыдыстар қойылған. Ер кісілердің қабіріне пышақ, семсер, садақ; әйелдер қабіріне сырға, моншақ, білезіктер бірге көмілген.

2) Сағаналарға жерлеу. Мәйітті шиге, не киізге орап, сәкіге жатқызған. Айналасына тамақ ішетін ыдыс-аяқтар қойған. Сыртынан топырақ үйіліп, оба тұрғызылған.

3.Қаңлылардың шаруашылығы мен негізгі кәсіптері туралы айтып бер.

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________

№28. Қаңлылардың шаруашылығы мен тұрмысы

1. Төмендегі мәтінді түсініп оқып, есіңде сақта.

Қаңлыларда отырықшы қоныстар болган. Олар біздің заманымыздың бас кезінде-ақ Шыршық өзенінің оң жағалауында Зах арығын қазды. Көлдете жайып суғару тәсілі қолданылған. Қазба жұмыстары кезінде тары, арпа, бидай, алма, жүзім, қауын, қарбыз дәндерінің қалдықтары табылған. Қазылған ұра, қамбалар, тас кетпендер кездеседі.

2. Қаңлылардың шаруашылығы.

Шаруашылыктың маңызды бір саласы

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________

оның дәлелі

___________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Қаңлылар қандай кәсіптермен айналысқан?

4. Қаңлылардың қолөнері.

Ұсталық

Зергерлік

Жүн өңдеу

Құмыра жасау

5. Сызбаны толтыр.

Қаңлылар

сауда

байланысын

жасаған елдер

№29. Қаңлылардың қоғамдық құрылысы мен мәдениеті

1. Сызбаны толтыр.

Қаңлы елінің жоғары билеушісі

Лауазымды адамдары

Орынбасарлары

2. Қаңлылардың әлеуметтік жағдайын сипатта.

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

3. Сызбаның жауабын жаз.

Қаңлылар

мәдениетінің

калыптасуына

қатысқан

тайпалар

4. «Қаңлы мәдениеті» тақырыбы бойынша эссе жаз.

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

5. Қаңлылардың діни нанымдары.

Құрбандық

Ата-баба аруағына сыйыну

Табиғат күштеріне сыйыну

Табиғаттан тыс күшке сиыну

№30. Сарматтардың тарихы, ескерткіштері

1. Қандай сармат ескерткіштерін білесің?

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Ертедегі сармат кезеңі қалай аталады?

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Батыс Қазақстан савроматтары ескерткіштерінің ерекшелігі неде?

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Сармат ескерткіштеріне жататын обалардан қандай бұйымдар табылған?

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Савромат-сарматтар қай елдерге жаулаушылық жорықтар жасаған?

____________________________________________________________________________________________________________________________________

__________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________

2. Сармат ескерткіштері жайлы обалардан табылған заттар нені аңғартады?

__________________________________________________________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________

№31. Сарматтардың тарихы, ескерткіштері

1. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойып, сөйлемдерді толықтыр.

Құрылыстың ішінде үш жауынгер қатар көмілген. Ортадағысы ... жағындағылардан ... орналасқан. Зерттеушілер бұл көне ... әскербасы мен оның ... нөкері жерленген деген тұжырым жасайды.

Дегенмен Батыс Қазақстан савроматтары ескерткіштерінің мынандай өзіндік ерекшелігін аңғаруға болады.

Біріншіден, обалардың ішкі құрылымы көбінесе ................... жасалған, екіншіден, қабірлердің әр түрі................... кездеседі (тік бұрышты, ...................), үшіншіден, бір обаға ...................... жерлеу, кейде ...................... деңгейде жерлеу рәсімі тән.

3. Картамен жұмыс.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Картаға савроматтардың археологиялык ескерткіштерін белгіле.

4. Сызбаның жауабын жаз.

Геродоттың савроматтар туралы деректері

Ғалымдардың б.з.б. VІ- IV ғ. сармат- савроматтар саны туралы дерегі

№32. Сарматтардың тарихы, ескерткіштері

1.Суретті пайдаланып, савроматтардың археологиялык ескерткіштеріне сипаттама бер. Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

Сарматтардың құрбандық тас астауы. Б.з.б. V ғ.

2. Сызбаның жауабын жаз.

Геродоттың савроматтар туралы деректер

Ғалымдардың б.з.б. VІ- IV ғ. сармат- савроматтар саны туралы дерегі

1.Белгілі савромат ескерткіштерін ата.

_________________________________________________________________

2.Савроматтар мен сарматтардың байланысы кандай?

_________________________________________________________________

3.Сынтас қорымы туралы не білесің?

_________________________________________________________________

№33. Сармат мәдениеті

1. Сызбаны толтыр.

Сарматтар ескерткіштерінің үш кезеңі

Савромат мәдениеті

Кезеңдері

Ескерткіштері

Қолөнер бұйымдары

Жерлеу дәстүрі

Ерте сармат

дәуірі

(«прохоров

кезеңі»)

Орта сармат дәуірі

Соңғы сармат дәуірі

2.Көшпелі сарматтар ыдыс-аяқтарының қандай ерекшелігі бар?

_________________________________________________________________

3.Сарматтар қандай шаруашылық түрлерімен айналысқан?

_________________________________________________________________

3.Сарматтар қандай шаруашылық түрлерімен айналысқан?

_________________________________________________________________

№34. Сарматтардың қоғамдық құрылысы, тұрмысы мен шаруашылығы

Сарматтардың коғамдық құрылысы

Әскери демократия

Әлеуметтік теңсіздік

2. Сарматтар қоғамындағы әскери демократияның өзіндік ерекшелігі қандай болды?

_________________________________________________________________

3. Сармат ыдыстары.

Үлгерімі төмен оқушыға арналған күнтізбелік жоспары 6 сынып

4. Сызбаны толтыр.

Сарматтардың ыдыс-аяқ жасау үшін пайдаланған шикізаттары

загрузить