Урок на тему: Кенесары Қасымұлы бастаған көтерілістің жеңілу себептері мен тарихи маңызы (8 класс)

Бекітемін: оқу ісінің меңгерушісі Ахметова Г

Пәні: Қазақстан тарихы

Сыныбы: 8

Күні:14.12.15ж

Сабақтың тақырыбы: Кенесары Қасымұлы бастаған көтерілістің жеңілу себептері мен тарихи маңызы.

Мақсаты:

а)Білімділік:Еліміздің азаттық жолындағы күресте Кенесарының ерен еңбегі мен қажымас ерлігін, көтерілістің жеңілу себептері мен тарихи маңызын ашып көрсету.

б)Дамытушылық

-Тарихи деректер бойынша тұжырым жасай білу дағдысын үйрету.

-Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту.

-Сөздік қорларын молайтып, сауатты сөйлеу, қабілеттерін арттыру.

в) Тәрбиелік

-Бабалардың ерлік рухын сезіндіру арқылы азаматтыққа тәрбиелу

-Туған тарихының аса маңызды оқиғаларын терең түсініп, тағылым алатын ұлтжанды тұлға тәрбиелеу.

Сабақ типі:Аралас

Сабақтың әдісі:Топтық,сұрақ-жауап,таблица,деректермен жұмыс.

Сабақтың көрнектілігі:интерактивті тақта, карта

Пәнаралық байланыс:Әдебиет,география

Сабақтың барысы:

I.Ұйымдастыру кезеңі

a)Сәлемдесу

ә)Сабаққа даярлығын байқау

"Шаттық шеңберін құру"

Сыныпты 3 топқа бөлу

II Үй тапсырмасын тексеру:

"Ойлан,тап" ойыны.

1 тапсырмa

р/с

Қашан?

Қайда?

Қандай оқиға болды?

1

Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс қашан басталды?

2

Петропавлдан Ташкентке бет алды

3

Басықара бекіністің ішкі жағына баса көктеп кірді

4

10 адамды тұтқынға алды, көп малды айдап кетті

5

1844 ж 20-21 шілде

6

Кенесары Ақмола, Актау бекіністерін жою туралы хат жазды.

II тапсырма

I топ II топ

Кенесары саясаткер

Батыр бейнесін сомдау

Кенесарының хандық билігіIII топ

Екі, жұлдыз бір ұсыныс (бағалау)

Кенесары Қасымұлы бастаған көтеріліс (бейне көрініс 5 мин)

Ой қызығушылығын ояту (3 топ өз пікірлерін айтады )

Бейне көріністен не байқадыңыздар

IV.Жаңа сабақ

Кенесары Қасымұлы бастаған көтерілістің жеңілу себептері мен тарихи маңызы.

Сабақ жоспары:

1.Көтерілістің жеңілу себептері.

2.Көтерілістің тарихи маңызы.

3. Кенесары- ел есінде.

Мұғалім:Ұлт-азаттық ұғымын қалай түсінесіңдер?

-Отар елдерге тән құбылыс

-Отар халықтардың отарлық езгіге қарсы жалпы халықтық күресі

Мұғалім:-Ұлт-азаттық қозғалыстың мақсаты не?

-Ұлтты отарлық езгіден азат ету ,тәуелсіздігін қалпына келтіру

Жеңілу себептері

Ресей империясының қуатты тұрақты әскеріне төтеп бере алмады

Көтерліске қатысқан үстем тап өкілдері арасында ауызбіршілік болмады

Қару- жарақ аз болды,жікке бөлінген қазақ рулары көтерілісті тұрақты қолдамады

Өзін қолдамаған туыстарымен Қоқан хандығымен күресу Кенесары күшін әлсіретті

Тарихи маңызы

Орталық Азиямен Қазақстан халықтарының тарихында өшпес із қалдырды

Үш жүздің басын қосып ,ұлт-азаттық көтерліске шықты

Азаттық тәуелсіздік жолындағы күресіне үлгі өнеге әрі тарихи сабақ болды.

Кенесары- ел есінде.

IV.Жаңа сөздермен жұмыс

Отар-

Қазына-

Расправа-

Старшындар-

Отаршылдыр-

II тапсырма. Жұптық тапсырма

III тапсырма. Жеке жұмыс

Тест тапсырмалары

1-нұсқа

1.Ақтабан шұбырынды жыл?

А .1640-1648жж Б .1648-1650жж С .1723-1727жж

2 Абылай ханның лақап аты?

А .Сабалақ Б .Әбілпайыз С Әбілмәмбет

3 Бұланты шайқасы қай жылы болды?

А .1720ж Б .1728ж С 1730ж

4 Қайып хан Ресейге қай жылы елшілік жіберді?

А .1716ж Б .1720ж С 1725ж

5 Омбы бекінісі қай жылы салынды ?

А .1720ж Б.1716ж С .1740ж

6 "Сібір қырғыздары" туралы жарғы қай жылы шықты?

А .1822ж Б.1824 ж С .1844ж

7 Орынбор (Қырғыз -Қайсақ) экспедициясы қай жылы құрылды?

А.1734ж Б.1736ж С .1738ж

8 Әбілқайыр хан қай жылы,қай айда Ресейдің құрамына қосылды?

А 1730ж 1-қазан Б .1731ж 10-қазан С .1732ж 3 ақпан

9 Бөкей Ордасы қай жылы құрылды ?

А .1801ж Б . 1901ж С .1905ж

10 Игельстром деген кім?

А .Орынбор губернаторы Б .Жұмысшы С .Батыр

2-нұсқа

1 Аңырақай шайқасы қай жылы болды?

А .1730ж Б .1735ж С .1740ж

2 Семей бекінісі қай жылы салынды?

А 1720ж Б 1 725ж С 1718

3 А Тевкелев бастаған Ресей елшілігі Қазақстанға қай жылы келді?

А .1731ж көктем Б . 1732ж көктем С .1735ж сәуір

4 Әбілқайыр хан қай жылы қайтыс болды?

А.1715ж Б .1720ж С .1748ж

5 Қырғыз-қайсақ экcпедициясын кім басқарды?

А. Кириллов. Б. Нұралы С. Шайымов

6.Исатай мен Махамбет көтерілісі қай жылдары болды ?

А.1530-1532ж Б .1736-1738ж С .1740-1742ж

7. Сырым Датұлы қай жылы қайтыс болды?

А.1902ж Б .1907ж С .1910ж

8. «Орынбор қырғыздары» туралы жарғы қай жылы шықты?

А.1822ж Б .1824ж С .1830ж

9. Жәнгір хан ордасын қай жылы салдырды?

А.1827ж Б .1830ж С .1832ж

10.Бөкей хан қай жылы қайтыс болды.?
А.1845ж Б .1850ж С .1855ж

IV Сергіту сәті

V Сабақты бекіту:

Тапсырмалар:Дивергентті тапсырмалар

1.Кенесары Қасымұлы бастаған көтерлістің ұлт-азаттық сипатта болғанын немен дәлелдейсін?

2 Кенесары Қасымұлы жайында ғалымдар әр түрлі айтып келеді біреулер оны ханның тұқымы өзімшіл бақ құмар десе екіншілері мемлекет қайраткері қол басшы депломат дейді. Сіздің пікіріңіз өз ойыңызды дәлелдеңіз.?

3 Егер Кенесары жеңілмесе өлмесе өз іс-әрекетін қалай жалғастырушы еді/

VI Үйге тапсырма: Кенесары Қасымұлы бастаған көтерілістің жеңілу себептері мен тарихи маңызы (оқып келу).

"Бес жолды өлең құрау" Тақырыбы: Кенесары

Мұғалім:

Қорытынды сөз

М.Жұмабаевтың бір шумақ өлеңін талдау

Арқада Көкшетауға жер жетпейді,

Басқа жер көңілді ондай тербетпейді.

Ту тіккен Абылай ата кең даламда,

Қазақта Хан кенеме ер жетпейді.

Қазақ халқының ұлы батыры және соңғы ханы Кенесары туралы атақты тарихшы

Е .Бекмаханов тарихи шындықты жазғаны үшін 25 ж сотталды. Бекмахановты қолдағаны үшін М. Әуезов К. Сәтбаевтар қуғынға түсті.Е. Бекмаханов түрмеде жазған хатында .

Жаным менің жаралы,

Тарттым қанша жаланы.

Қайғы ішкен жылдарым,

Жылап өтіп барады.

Мұғалім: "Ұмыту өткен тарихты болашақ үшін қауіпті"

Мұғалім:мына сөздерге назар аударып көңіл қойыңыздаршы, нені меңзеп тұр?

Оқушылар:

-Бұл сөзде бізге тарихымызға қандай қасіретті болса да ұмытуға болмайтынын ескертеді

Өткен тарихымыздан сабақ алып, қателіктерімізді қайталауды меңзейді.

Мұғалім:Жұбан Молдағалиев өлеңінен үзінді оқиды

Мен қазақпын, биікпін, байтақ елмін.

Қайта тудым, өмірге қайта келдім.

Мен мың да бір тірілдім, енді өлмеске.

Айта бергім келеді, айта бергім.

Рефлексия ағашы(оқушылардың сабақты бағалауы)