Сыныптан тыс сабақтың тақырыбы: Білім бәйгесі

Сабақтың тақырыбы: «Білім бәйгесі»
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға интеллектуалдық сайысын түсіндіріп топта
бірлесе жұмыс істеуге, басқа адамның жұмысын бағалауға
үйрету; қатысушылардың шеберліктерін, ой - өрісін, қызығушылығын дамыту, ұйымшылдыққа, шапшаңдыққа тәрбиелеу.
Сабақтың түрі: Сайыс сабағы
Сабақтың көрнекілігі: АТК
Сабақтың барысы.
І. Ұйымдастыру бөлімі
Құрметті оқушылар. « Білім бәйгесі» сайысына қош келдіңіздер. Ойынымызға 4 топ қатысады.

Ойынымыз 8 кезеңнен тұрады.
І. Кезең Таныстыру ( әр топ топтың атын, ұранын таныстырады ).1 топ « Тапқырлар» тобы

2 топ « Ойшылдар» тобы

3 топ «Білгірлер»

4 топ «Алғырлар»

ІІ кезең « Кім тапқыр?» ( әр топқа төмендегідей сұрақтар қойылады. )1 топ « Тапқырлар» тобы

• Досың кім?
• Қандай кітап оқыдың ?
• Қандай мамандықты үнатасың ?
• Өмірді мәні дегенді қалай түсінесің?
«Фразеология» сөзінің баламасы?(Тұрақты тіркес)

Тілдің ең кіші бөлшегі? (әріп , дыбыс)

Қазақстан қашан тәуелсіздігін алды?(1991 ж 16 желтоқсан)

Елбасының халыққа жолдаған статегиясы қалай аталады? (Қазақстан-2050)

2 топ « Ойшылдар» тобы

• Нені жақсы көресің?
• Кімге сәлем жолдайсың?
• Өмірде сен үшін ең қымбат жан кім?
• Алға қойған басты мақсатың?
Әл-Фараби өмірге келген қала? (Отырар)

«Ақ киізге көтерді» сөзінің мағынасы? (хан сайлады)

Полисемантизм термині нені зерттейді? (көп мағыналық сөздерді, грек тілінен

Тарихтың атасы кім?

3 топ «Білгірлер»

• Ең жақсы көретін ісің?
• Адам өмірден өз орнын табу үшін не істеу керек деп ойлайсы?
• Өзіңді қандай оқушы деп бағалайсың?
• Сенің жақсы көріп оқыған кітабың

Тіл туралы заңымызға сәйкес қай жылы қазақ тіліне мемлекеттік мәртебе берілді? (1989 жылы)

Қазақ тіліндегі жалғау түрлерін атап беріңіз? (көптік, жіктік, тәуелдік, септік)

Қазақтың түнде айдың жарығымен ойналатын ұлттық ойыны? (Ақсүйек)

Атақты «Құлагер» поэмасы кімнің еңбегі? (І.Жансүгіров)

4 топ «Алғырлар»

• Қай пәнді жақсы көресің?
• Спорттық қандай түрімен айналысасың?
• Кез келген өлең жолдарын жатқа айтып бер?
• Басыңнан өткен ең қызықты оқиғалар
«Лексика» сөзі қай тілден енген? (латын)

Орфографиялық норма нені қарастырады? (Сөздің дұрыс нормада жазылуын)

«Жаны зәр түбіне кету» мағынасы не? (қорқу)

Сингорманизм заңы нені қарастырады? (буын үндестігі)

III «Қазақтың ұлы тұлғаларын ата» әр топ жеке - жек қорғайды

VІ кезең « Ойлан тап» ( әр топ ұяшықтарды таңдап, сұрақтарға жауап береді )А

Ә

Б

В

Г

Ғ

Д

Е

Е

Ж

З

И

Й

К

Қ

Л

М

Н

Ң

О

Ө

П

Р

С

Т

У

Ұ

Ү

Ф

Х

Һ

Ц

Ч

Ш

Щ

Ъ

Ы

І

Ь

Э

Ю

Я

Әріптер сөйлейді»

А- Қазба жұмыстарын жүргізетін ғалым (археология)

Ә- Абылай ханның шын аты (Әбілмансұр)

Б- Әмір Темір қай тайпадан шыққан (Барлас)

В- Ежелгі мемл- тің бірі (Вавилон)

Г-Тарихтың атасы (Геродот)

Ғ- 100 жылды өтпелі кезеңді қалай атайды? (Ғасыр)

Д- 1500 казактарымен қазақ ауылдарын ойрандатып, адамдарды тұтқындап, малдарын айдап кеткен атаман (Донсков)

Е- Түркістанды астана еткен хан (Есім хан)

Ё- ҚР туының авторы (Ш. Ниязбеков)

Ж- Қазақ жеріне шығыстан қауіп төндірген мемл. (жоңғар)

З- Пугачевпен Усиха өзені маңында кім жолықты (Зәбір молда)

И- Қ. А. Яссауии қай жерде дүниеге келді (Испиджаб)

Й- ҚР- сы қай жылы БҰҰ мүше болып кірді (1992 жылы 2 наурыз)

К- орыс және шетел ғалымдары қай теңіздің солт.- шығыс бөлігін зерттеп, қазақ халқының тұрмыс тіршілігімен, тарихымен танысты. (Каспий)

Қ- Қалмақ қырылған шайқасы болған жер (Қара сиыр)

Л- Абылай хан Әмірсананы жоңғардың қай билеушісіне ұстап бермеуге қазақ шоңжарларын көндірді (Лама Доржыға)

М- Әмір Темірдің мемелекеті (Мауренахр)

Н- сегіз тайпа бірлестігі (наймандар)

Ң- Қазақстан неше мемелекетпен шектеседі (4)

О-Әмір Темір қай жерде қаза болды (Отырар)

Ө- 1720 жылы Ертіс бойына салынған әскери бекініс (Өскемен)

П- Тасқа салынған сурет (петроглифтер)

Р- Қазақстанда отарлай саясатын жүргізген мемлекет (Ресей)

С- Қасым ханның басты мақсаты қай жердегі қалаларды Қазақ хандығының құрамына қосу болды (Сыр бойындағы)

Т- Қ-н жеріндегі алғашқы түркі тілдес мемл. (Түрік қағанаты)

У- Абылайдың бас мирасқоры (Уәли сұлтан)

Ұ- Орт. Қ- дағы тау (Ұлытау)

Ү- жыл мезгілдерін қазақтар қандай жұлдызға байланысты белгілеген (Үркер)\

Ф- Крамоньондық адам қай жерде табылған (Франция)

Х- Сақтардың сусын дайындайтын тобы (Хаомаварга)

Һ- Тәуке ханның заңы (Жеті жарғы)

Ц- Қытай мемл- нің басқаша атауы (Цинь)

Ч- Үйсіндердің астанасы (Чигучен)

Ш- Ғұндардың мемл. билеушісінің титулы (Шаньюй)

Щ- Мемл. негізігі заңы (Конституция)

Ъ- ҚР Тәуелсіздігіне неше жыл (24 жыл)

Ы- 1731 жыл орыс елшілері келгенде Әбілхайырдың ордасы қай жерде болды (Ы рғыз өзенінің бойында)

І- Шыңғыс хан әулетінен шыққан билеушілерге берілетін үлестік жер қалай аталады (Інжу)

Ь- Қазақтың тұңғыш ғарышкері (Т. Әубәкіров)

Э- Мыстытас дәуірі (Энеоллит)

Ю- ХІІ ғ. Соңында Түркістан өңірінде туып- өсіп «Ақиқат сыйы» деген дастан жазған ақын (Югнаки)

Я- 1812 ж. соғысқа белсене қатысқан қазақтардың арасыннан шыққан қазақ (Яков Беляков)

V кезең «Сөз тапқыш» ( «Тарих» сөзінен жаңа сөздер жасау )

VI.«Қазақтың сандық белгілері»

Үш жүзге жатады
Жеті атаны ата

Төрт түлікке не жатады

Ер жігіттің үш жұрты

VII кезең « Топбасшылар сайысы» ( әр топтың басшысына тапсырма беріледі )
Есіңде қалған кез - келген тарихи оқиғаны баяндап бер.

Мысалы: Жоңғар шапқыншылығы, Монғол шапқыншылығы, 1916 жылғы ұлт азаттық қозғалыс және т.б
VІ кезең «Әуенді тап» (әр топқа жеке - жеке музыка қойылады олар қандай ән екенін айтып берулері керек)

VІI кезең Мына әріптерден сөздер құрастыр.

VIII Бұл сайысымыз «Адасқан әріптер» деп аталады.

ЕКОНЮС- БҰҰ- ның білім және мәдениет жөніндегі ұйымы.

АТКРДЕИЯМО- халық еркі немесе билігі.

ЕНТЕЗПРИДЕ- мемелекет басшысы.

УАТРА- айырбас үшін арнайы өндірілетін өнім.

АТТӨЛЖҰҚ- азаматты куәләндыратын құжат.

ЫСАБТО- қоғамның бастапқы ұясы

Құрметті көрермендер, әділқазылар алқасы. Бүгінгі « Білім бәйгесі» де өз мәресіне жетті.

Болды дейміз жарасымыз жемісті,
Озып шығар кім білімді, кім күшті.
Әділқазы, алқасына жүгінсек,
Бере дейміз әділдікпен жеңісті.
деп отырып бүгінгі « Білім бәйгесі» атты сайысымыз өз мәресіне жетті.
Сөз кезегін әділқазылар алқасына берсек. ( әділқазылар қорытындылайды ).

Келесі кездескенше, күн нұрлы болсын!
Қош сау, болыңыздар!

Бағалау парағы

1

2

3

4

5

6

7

8

1

«Тапқырлар»

2

«Ойшылдар»

3

«Білгірлер»

4

«Алғырлар»

Әділ қазылар мүшесі:________________________________________________________________

Бағалау парағы

1

2

3

4

5

6

7

8

1

«Тапқырлар»

2

«Ойшылдар»

3

«Білгірлер»

4

«Алғырлар»

Әділ қазылар мүшесі:________________________________________________________________

____________________________________________________________________________

Бағалау парағы

1

2

3

4

5

6

7

8

1

«Тапқырлар»

2

«Ойшылдар»

3

«Білгірлер»

4

«Алғырлар»

Әділ қазылар мүшесі:________________________________________________________________

Бағалау парағы

1

2

3

4

5

6

7

8

1

«Тапқырлар»

2

«Ойшылдар»

3

«Білгірлер»

4

«Алғырлар»

Әділ қазылар мүшесі:________________________________________________________________

1

• Досың кім?
• Қандай кітап оқыдың ?
• Қандай мамандықты үнатасың ?
• Өмірді мәні дегенді қалай түсінесің?
«Фразеология» сөзінің баламасы?

Тілдің ең кіші бөлшегі?

Қазақстан қашан тәуелсіздігін алды

Елбасының халыққа жолдаған статегиясы қалай аталады?

• Нені жақсы көресің?
• Кімге сәлем жолдайсың?
• Өмірде сен үшін ең қымбат жан кім?
• Алға қойған басты мақсатың?
Әл-Фараби өмірге келген қала?

«Ақ киізге көтерді» сөзінің мағынасы?

Қазақ хандығы қай жылы құрылды?

Тарихтың атасы кім?

• Ең жақсы көретін ісің?
• Адам өмірден өз орнын табу үшін не істеу керек деп ойлайсы?
• Өзіңді қандай оқушы деп бағалайсың?
• Сенің жақсы көріп оқыған кітабың

Тіл туралы заңымызға сәйкес қай жылы қазақ тіліне мемлекеттік мәртебе берілді?

Қазақ тіліндегі жалғау түрлерін атап беріңіз? (көптік, жіктік, тәуелдік, септік)

Қазақтың түнде айдың жарығымен ойналатын ұлттық ойыны?

Атақты «Құлагер» поэмасы кімнің еңбегі? (І

• Қай пәнді жақсы көресің?
• Спорттық қандай түрімен айналысасың?
• Кез келген өлең жолдарын жатқа айтып бер?
• Басыңнан өткен ең қызықты оқиғалар
«Лексика» сөзі қай тілден енген? (латын)

Орфографиялық норма нені қарастырады?

«Жаны зәр түбіне кету» мағынасы не?

Сингорманизм заңы нені қарастырады?

ЕКОНЮС- БҰҰ- ның білім және мәдениет жөніндегі ұйымы.

АТКРДЕИЯМО- халық еркі немесе билігі.

ЕНТЕЗПРИДЕ- мемелекет басшысы.

УАТРА- айырбас үшін арнайы өндірілетін өнім.

АТТӨЛЖҰҚ- азаматты куәләндыратын құжат.

ЫСАБТО- қоғамның бастапқы ұясы

Озық тәжірибе - ортақ қазына

«Сабақ беру үйреншікті жай ғана іс емес, ол жаңадан жаңаны табатын өнер» деп Жүсіпбек Аймауытов айтқандай, ең бастысы-заман талабына сай білім беру үшін мұғалімдердің жаңа тәсілдерді жатсынбай меңгеріп, оқушының жан-дүниесін жақсы түсіне отырып, сапалы білім беруін қамтамасыз ету.

Озық тәжірибе - бұл мұғалімнің биік шеберлігі, яғни жоғары педагогикалық нәтиже беретін тәжірибе.

Озық педагогикалық тәжірибе және педагогика ғылымы жетістіктерін практикаға енгізу, педагогикалық инновацияның критерийлері

Педагогикалық тәжірибе көпшілік және озық болуы мүмкін. Озық педагогикалық тәжірибе тарихилығымен ерекшеленеді. өйткені әрбір жаңа кезеңде мектептің материалдық, әдістемелік, кадрлық және басқа да мүмкіндіктерінің кеңеюімен педагогикалық қызметтің жаңа талаптары пайда болады. Сонымен бірге озық тәжірибе педагогика ғылымы мен практикасының қазынасын үнемі толықтырушы, жаңартушы қызмет те атқарады.

Педагогикалық тәжірибені көбінесе нақты педагогикалық процес, нақты педагогикалық тәжірибе, соның ішінде оқушылардың білім сапасы мен тәрбиелігіне көрсететін нәтижелер ретінде қарастырылады.Жалпы алғанда озық педагогикалық тәжірибе деп педагогикалық процесті жетілдіру мен оңтайлы ұйымдастыру арқылы педагогтар мен педагогикалық ұжымдардың жоғары нәтижеге қол жеткізуі.

Озық педагогикалық тәжірибенің белгілері:

оқушыларды оқыту;

тәрбиелеу мен дамытудағы жоғары нәтижелік;

уақытты, құралды аз жұмсау арқылы, оқыту мен тәрбиелеуді барынша тиімді, үнемді ұйымдастыру;

педагогикалық міндеттерді шешудің оңтайлы жолдарын табу білігі;

Озық педагогикалық тәжірибені жасау және таратуда мұғалімнің позициясы үлкен рөл атқарады, сондықтан нақты тәжірибенің жетекші ережелеріне талдау жасап, оны қолдануға кіріскенде субъективті факторлардың ықпалын ескеру арқылы оның нәтижесі мен педагогикалық ұжымға кірігуіне болжам жасау қажет.

Педагогикалық тәжірибеде объективті және даралық құндылықтар бір-бірімен астасып жатады, бірақ педагогикалық қызметтегі даралық ерекшеліктердің бәрі бірдей көпшіліктің игілігі бола алмайды. Тек жеке тұлғаның жаңа тәжірибе жасауға ықпал жасайтын бірегей және қайталанбас ерекшеліктері ғана назарға алынады.

Озық педагогикалық тәжірибе бұқаралық негізде қалыптаса отырып, объективті педагогикалық заңдылықтарды игерудің деңгейін де танытады . Озық педагогикалық тәжірбиенің бір түрі болып есептелетін жаңашылдық пен зерттеушілік педагогикалық тәжірибе сезімдік тәжірибелерден теориялық талдау және жинақтауға алып баратын басқыш сияқты.

Педагогикалық тәжірибе - мұғалімнің педагогикалық қызметінің нәтижесі, өз алдында тұрған педагогикалық міндеттерді жүзеге асырудың кәсіби шеберлігінің жиынтығы.

Мектептерде педагогикалық тәжірибені зерттеу, жинақтау ісі күрделі және шығармашылық мәселелердің бірі болып табылады.

Педагогикалық тәжірибе - оқыту, білім беру және тәрбие тәжірибесі, дәлірек айтсақ нәтижесі оқушының жеке тұлғалық сапаларынан көрінетін, белгілі бір мақсатпен ұйымдастырылатын педагогикалық процесс.

Мұғалімдердің, жаңашыл- педагогтардың тәжірибесін зерттеу өсіп келе жатқан ұрпақты оқыту және тәрбиелеумен байланысты.Тәжірибе дегеніміз педагогтың ұзақ жылдар бойындағы практикалық- педагогикалық іс- әрекет нәтижесінде жинастырған шеберлігі, ол практик-мұғалімнің тәжірибелігі

Мұғалім тәжірибесінде жаңа, оригиналды ештеңе болмауы да мүмкін, бірақ ғылыммен белгіленген әйгілі принциптер мен қолдану негізінде, ол педагогикалық шеберлікке қол жеткізбеген мұғалімдер үшін жақсы үлгі болары сөзсіз.

Алдыңғы қатарлы педагогикалық тәжірибенің сапалары мыналар:

- педагогикалық тәжірибенің тиімділігі, оңайлығы (оқу-тәрбие процесінде жоғары нәтижелерге аз күш жұмсай отыра жету, бұл тәжірибенің басқаларға, басқа да оқу және тәрбие меселелерін шешуге кедергі болмауы тиіс);

- тәжірибенің тұрақтылығы, яғни оның нақ уақытты қызметі;

-оқу-тәрбие керісінің жоғары сапалық және сандық нәтижелер көрсеткіші;

1. тәжірибенің келешектегі, бір педагогтың тәжірибесін қайталау және шығармашылық қолдану мүмкіншілігі.

2. Педагогикалық тәжірибені әдіс ретінде зерттеу мәселені зерттеудің түрлі кезеңдерінде қолданылады. Осыған орай, зерттеудің белгіленген кезеңінде шешілетін міндеттер ерекшелігіне қарай педагогикалық тәжірибенің әр түрі зерттеуге түседі.

Педагогикалық тәжірибені зерттеудің әдісі ретіндегі құндылығы, оны педагогикалық шындықпен оқыту және тәрбие тәжірибесімен мол мүмкіндік береді.

Тәжірибені зерттей отыра біз педагогикалық тәжірибенің табиғи жағдайдағы нақты бейнесін құрауға, тиімді жақтары мен осал тұстарын анықтауға мүмкіндік аламыз.

Педагогикалық тәжірибені зерттеу педагогикалық қызметтің ішкі ерекшеліктерін бекітуге жол береді. Бұл әдіс түрлі оқу-тәрбие жүйесін бейнелеуге, жекелеген әдістер мен тәсілдерді, оқытушы жұмысының стилін, өткізілетін жұмыстардың оқушыларға әсерін ашуға көмектеседі. Тәжірибені зерттеу тікелей педагогикалық нақтылықпен танысуға, оларды ғылыми терминдерде суреттеуге мүмкіндік береді.

Педагогикалық тәжірибені зерттей отырып, біз құбылысты тұтас қамтимыз, сонымен бірге зерттеуде оның арнайы зерттеу нысаны болатын мәнді жаңтарын бөліп те қараймыз. Мұндай тәсіл кезкелген педагогикалық құбылысты сипаттайтын қажеттік мөлшердегі деректер алу мүмкіншілігін тудырады.

Озық педагогикалық тәжірибе кешенді сипаттама болуы немесе педагогикалық қызыметтің кешенді бағыттарын (оқыту процесі, тәрбиелеу процесі, мектепті басқару процесі және т.б) немесе түтас педагогикалық процестің жеке жақтарын көрсету мүмкіндігі.

Педагогикалық тәжірибенің қызметтік деңгейі озық педагогикалық тәжірибенің жоғары деңгейдегі қызметіне сәйкес жан - жақтылығына шешілетін міндеттердің мазмұныны байланысты.

Озық педагогикалық тәжірибенің бірнеше түрі болуы мүмкін, тәжірибе авторы жекелеген мұғалім немесе мұғалімдер тобы, пән бойынша әдістемелік бірлестік немесе сынып жетекшілердің әдістемелік бірлестігі, педагогикалық ұжым, білім ұйымы, немесе тұтас аймақтағы білім жүйесі болуына байланысты.

Тәжірибелі мұғалім белгілі озық педагогикалық тәжірибенің элементтерін және әдістемелік нұсқауларды өз тәжірибесіне енгізуде озық педагогикалық репродуктивті сипатта болады.К.Д.Ушинский атқандай «ой тәжірибеге ауысады».

Озық педагогикалық тәжірибені зерттеу мен жалпылау негізіне келесі алгоритм алынады:

1. Тәжірибенің өзекті мәселесін тұжырымдау, нысананы және зерттеу пәнін,теориялық базасын анықтау;

2. Тәжірибенің өзектілігін және болашағының аргументтелуі, оқу - тәрбие процесін жетілдіру үшін оның мәні;

3. Тәжірибені зерттеу әдістерін таңдау, оны бағалау критерилерін анықтау;

4. Тәжірибені зерттеу субъектілері мен объектілерін дайындау;

5. Тәжірибені тікелей зерттеу;

Озық педагогикалық тәжірибе - оқу - тәрбие жұмысының жоғары нәтижелеріне қол жеткізудің тиімді жолы.

«Алдына ұлы мақсат қойсаң ұлылыққа жетесің» деп данышпан ақындарымыз айтпақшы, барлығымыз бірге күш жұмсап, ел ертеңіне сеніммен қарасақ ғана алдымызда тұрған көптеген қиыншылықтардан қиналмай өтеміз деген ойдамын.

Дайындаған: тарих және география пәнінің мұғалімі: Жаманова Гульнар Курмангалиевна