Ашық сабақ Бауыржан Момышұлы

^{Жалғансай орта мектебі}

^{Тақырыбы:}

^{«Бауыржан Момышұлы - халқының біртуар перзенті»}

^{(панорамалық сабақ)}

^{Өткізген: Тарих пәнінің мұғалімі}

^{Досқалиева Ақмарал}

^{2016 жыл}

^{Сабақтың тақырыбы:}

^{«Бауыржан Момышұлы - халқының біртуар перзенті»}

^{Сабақтың мақсаты:}

^{Білімділік:}

^{Оқушыларға Халық қаһарманы Бауыржан Момышұлы туралы жан-жақты мәлімет бере отырып, білімдерін толықтыру.}

^{Дамытушылық:}

^{Оқушының ой еркіндігін ояту, шығармашылық белсендігін шыңдау. Бауыржан Момышұлының ерлігін дәріптей отырып, ойларын дамыту.}

^{Тәрбиелік:}

^{Өз Отанын, халқын сүюге, патриоттыққа, халық батырының ерлігі арқылы батырлыққа, ерлікке тәрбиелеу.}

^{Пәнаралық байланыс:}

^{Әдебиет, саз пәні.}

^{Сабақтың түрі:}

^{Кіріктірілген сабақ.}

^{Сабақтың әдісі:}

^{Сұрақ-жауап, топпен жұмыс.}

^{Сабақтың көрнекілігі:}

^{Б.Момышұлының портреті, кітаптар көрмесі, техникалық құралдар.}

^{Сабақтың жүру барысы:}

^{І. Ұйымдастыру.}

^{Сынып оқушыларының назарын аудару.}

^{ІІ. Жаңа сабақ.}

1. ^{Теледидар арқылы соғыс тақырыбындағы видеофильмнен үзінді көрсету.}

2. ^{Соғыста қаза болғандарды 1 минут үнсіздікпен еске алу.}

^{Мұғалімнің кіріспе сөзі:}

^{Бүгінгі біздің сабағымыз аты аңызға айналған, қазақ халқының даңқты батыры Бауыржан Момышұлына арналады. Бұл сабақтың мақсаты Б.Момышұлының 100 жылдық мерейтойы мен Ұлы Отан соғысының 65 жылдығы қарсаңында даңқты батырдың өмірі мен майдандағы жолы, ерлігімен таныстыру.}

^{Бауыржан Момышұлының майдандағы жолы}

• ^{1941 жылдың күзінен - 1945 жылға дейін майданда болды.}

• ^{207 рет ұрысқа қатысқан, 5 рет қоршауда жүріп шайқасқан, 2 рет ауыр жараланған.}

• ^{Алматыда жасақталған 316-шы атқыштар дивизиясының құрамында болды.}

• ^{Аға лейтенант шенінен бастап, батальон командирі ретінде соғысып, соғысты полковник шенінде дивизия командирі болып аяқтады. Яғни Ұлы Отан соғысынан 9 гвардиялық дивизияның командирі болып оралды.}

• ^{Москва түбіндегі шайқаста болып, жауды орасан зор қиыншылықтармен жеңе отырып, тойтарыс берген.}

• ^{1946 жылы Москвадағы әскери академияны бітірген тұңғыш қазақ.}

^{Бауыржан Момышұлының наградалары:}

1. ^{«Қызыл ту» ордені 6 маусым 1942 жыл.}

2. ^{«Москваны қорғағаны үшін» медалі 6 маусым 1944 жыл.}

3. ^{І дәрежелі «Отан соғысы» ордені 6 шілде 1945 жыл.}

4. ^{«Қызыл жұлдыз» ордені 2 рет.}

5. ^{«Еңбек қызыл Ту» ордені 1970 жыл.}

6. ^{«Құрмет белгісі» ордені.}

7. ^{«Халықтар достығы» ордені 1980 жыл.}

8. ^{1990 жылы 11 желтоқсанда «Кеңес одағының батыры» атағы және 1991 жылы «Халық қаһарманы» атағы берілді.}

^{І. Картамен жұмыс жүргізу.}

^{Ұлы Отан соғысы жылдарындағы Бауыржан Момышұлының майдандағы жолдарын картадан көрсету.}

^{ІІ. Хронологиялық жұмыс. «Жылдар жауабын тап»}

^{1910 ж. -}

^{1941 ж. 22 маусым -}

^{1941 - 1945 жылдар -}

^{1945 ж. 9 мамыр -}

^{1990 ж. -}

^{1946 ж. -}

^{Б.Момышұлы соғыс тақырыбында қалам тербеген талантты да атақты жазушы ретінде тарихта қалғаны өздеріңе аян. Ендеше келесі сөз кезегін әдебиет пәні мұғаліміне беріледі.}

^{Әдебиетші:}

^{Б.Момышұлының қаламынан шыққан шығармалар көп. Солардың бірегейін ғана атасақ.}

^{- «Қанмен жазылған кітап»}

^{- «Ұшқан ұя»}

^{- «Москва үшін шайқас» 1959 ж.}

^{- «Менің отбасым» 1956 ж.}

^{- «Майдандағы кездесулер» 1962 ж.}

^{- «Генерал Панфилов» 1963 ж.}

^{- «Төлеген Тоқтаров» 1965 ж.}

^{- «Адам қайраты» 1981 ж.}

^{- «Соғыс психологиясы» 1990 ж.}

^{Батыр бабамыздың өзі туралы жазылған А.Бектің «Арпалыс», «Волоколамск тас жолы», Ә.Нұршайықовтың «Аңыз бен ақиқат», баласы Бақытжан Момышұлының «Восхождение к отцу», келіні Зейнеп Ахметованың «Шуақты күндер» шығармалары дәлел.}

^{- Бауыржан атамыз шығармаларын қазақ және орыс тілдерінде жазған. Кейбір кітаптары шетелдік тілдерге аударылып басылған.}

^{Мұғалім:}

^{Б.Момышұлы - ерекше тұлға. Ол соғыс жылдарында қатал әскери бастық болып қана қоймай, сонымен қатар қарамағындағы жауынгерлер мен офицерлердің ақылгөй жетекшісі, дарынды да талантты сардары бола біледі. Қиян - кескі арпалыс тұсында Бауыржан атамыздың өзі де сол дәуірге дөп келетін көптеген нақыл сөздерді тудырып еді.}

^{ІІІ. Оқушыларға Б.Момышұлының нақыл сөздерін айттыру.}

1. ^{Отан үшін отқа түскін - күймейсің.}

2. ^{Қара бет болып қашқанша, қайрат көрсетіп өлген артық!}

3. ^{Өжеттіктен не пайда, ерлігі мен ақылы көпті батыр етпесе!}

4. ^{Жігіт болсаң жігеріңді жасытпа, қайратыңа қайта мін.}

5. ^{Алтын басты болсаң да, ардан артық емессің.}

6. ^{Ашуыңа ақылыңды жеңдірме.}

7. ^{Хас батыр ұрпағы бардың арманы жоқ}

^{ІV. Б.Момышұлының өлеңін бір оқушыға оқыту.}

^{V. Көрініс. «Бауыржан мен жауынгерлер арасындағы оқиға».}

^{VІ. Топтастыру стратегиясы.}

^VІІ.

^{- Бұл кімнің сөзі?}

^{- «Біз кеңес адамдарымыз, біздің жүрегіміз темір емес. Бірақ біздің кек отымыз қандай темір болса да ертіп, күйдіріп жібере алады. Біздің үрейді жеңетін ең күшті қаруымыз ол - Отанға деген сүйіспеншілік...», - деп кімнің қай жағдайда айтқан сөзі? (Москва үшін шайқастарды еске ала отырып, Кеңес Одағының Батыры, жазушы Б.Момышұлының жазғаны.)}

^{- «Ресей кең - байтақ, бірақ шегінерге жол жоқ, артымызда Москва» кімнің, қай жағдайда айтқан сөзі. (Москва түбіндегі Дубосекова разъезі түбіндегі ұрыста 28-гвардияшы панфиловшы В.Г.Клочковтың айтқаны)}

^{VІІІ. «Ескеріп есте сақтау» ойыны.}

^{Ұлы Отан соғысында ерлік көрсеткен батырлардың есімдерін қай қатар көп жазады.}

^{Сабақты қорытындылау:}

^{- Міне, соғыс аяқталғанына да 65-жылға жуық уақыт өтті. Соғыста жеңісті жақындатуға үлес қосқан Бауыржан атамыздай батыр ұлдарды біз әрқашан мақтан етеміз.}

^{Біздің ауылымыздан да майданға кеткен боздақтардан оралмаған 96 жерлесіміз бар, оларға селомызда ескерткіш орнатылған. Ал майданнан оралғандары бейбіт өмірге араласып көз жұмған. Бүгінгі күні ауылымызда жалғыз ғана ардагер бар.}

^{Біз оларды ешуақытта ұмытпауымыз керек. «Ешкім де, ешнәрсе де ұмытылмайды»}

^{Бауыржан Момышұлының ерлігі мен батырлығы халық жадында мәңгілікке ұмытылмайды.}

^{Ән: «Жеңіс күні»}

^{Оқушыларды бағалау.}

^{Үйге тапсырма:}

^{«Бауыржан - батыр тұлға» тақырыбында тарихи эссе жазу.}