Көшпелі мал шаруашылығы-тіршіліктің қайнар көзі. ҚМЖ 6-сынып

6 « А» сынып

Қазақстан тарихы Бердісүгірова.З.А

Сабақтың тақырыбы:

Көшпелі мал шаруашылығы- тіршіліктің қайнар көзі

Сілтеме

Оқулық, тарихи шеңбер, карта

Сабақтың мақсаты:

1. Темір дәуіріндегі Қазақстанның тарихы, мал шаруашылығы, баспанасы, тұрғындардың отрықшылықтан көшпелі мал шаруашылығына ауысуы,тебіндік жайылым,төрт түлік мал туралы түсінік бере отырып, оқушылардың білімін арттыру;

2 Оқушылардың ой-өрісін дамыта отырып, өз бетінше жұмыс жасауына бағыт - бағдар беру.

3.Оқушыларды Отан тарихындағы мәдени құндылықтарды бағалап, қастерлеп, сақтай білуге баулу.

Нәтиже .Табыс критерилері.

/Оқушы жетістігі/

1.Оқушылар картамен жұмыс жасай алады, өздігінен ізденеді, шешім шығара алады.

2.Тақырыптағы негізгі саяси өзгерістерге талдау жасай біледі, негізгісін анықтай алады. 3.Хронологиялық жылдармен жұмыс жасай алады.

4. Тапсырмаларды орындауда алған білімдерін пайдалана біледі.

5. Аргументті түрде өз ұстанымын дәйекті дәлелдей алады

6.Бірін-бірі және өзін-өзі бағалап,қателерін түзей алады.

9.Топта ынтымақтаса жұмыс жасай алады.Өзін-өзі жақсы ұстай алады.

Сабақтың түрі, типі:

Ізденіс сабақ

Сабақтың әдіс - тәсілі:

диалогтық оқыту, жұптық жұмыс, жеке жұмыс

Сабақтың көрнекілігі:

Карта, интербелсенді тақта, электронды оқулық, постер, қима тапсырмалар, атлас;

Сабақ барысы

Жаңа сабақ:

Орта ғасырдағы Қазақстан тарихына шолу жасаудағы мақсатым блум таксономиясын қолдану

Ұйымдастыру кезеңі

Амандасу, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Оқушыларды төрт топқа бөлу, топтардан топ басшысын сайлап,бағалау парағын тарату.

1.Оқушыларды топқа бөлу.

1-Жаз. 2-Күз. 3-Қыс. 4 топ- Көктем

2.«Қызықты сандар» (тақырыптағы барлық ғасырларды қосу)

І+Х=ҮІІІғ Ерте Темір дәуірі.Көптеген тайпалар үшін темірді пайдаланудың бастапқы кезеңі

ІІ+VI+І-ІІІ=ҮІ ғ.

ҮІ+Ү+ІІ-Х=ІІІ ғ

Темір дәуірі 3 сатыға бөлінген:
Бірінші саты (б. з. б. VII-VI -ғ.)
Екінші саты (б. з. б. V-IV-ғ.)
Үшінші саты(б. з. б. III-I-ғ.)

Темір дәуірі - адамзат тарихындағы аса маңызды өзгерістерді дүниеге әкелген жаңа кезең.

Темір - өте берік, әрі салмақты металл. Темірден жасалған құралдар тас және қоладан жасалған құралдарға қарағанда әлдеқайда өткір, төзімді болып келеді. Темірді ертеде «Аспан тасы» не «жұлдыз тасы» деп атаған.

Кезең

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Ескерту

І тапсырма

«Дана үкілер » техникасы

Оқулықпен жұмыс

Мұғалім оқушыларға «Темір дәуірінің тарихи маңызы» атты бейнежазба көрсетеді де оқулықтағы тақырыппен жалғастырып өтеді

1. Көшпелі мал шаруашылығының пайда болуы тарихи маңызын ашу.

2.Тебіндік жайылымның пайда болуы және шаруашылықтың дамуына тигізген әсері.

3.Киіз үйдің пайдасы мен мәдениеттің өркендеуіне тигізген ықпалы.

4. Төрт түлік малдың түрлері және отырықшы мал шаруашылығының көшпелі өмір арасындағы айырмашылығы тарихи маңызын ашу

Оқушылар оқулықтан және бейнежазба материалын байланыстыра отырып түсінеді. Негізгі оқиғаларды, жаңа ұғымдардың астын түртіп алады.

Картамен жұмыс

Қазақстанның қай аумағы егіншіліктен гөрі мал шаруашылығына қолайлы болды?

Маңғыстау,Бетпақдала Орталық Қазақстандағы ұсақ шоқылар Алтай мен Алатаудың таулы аудандары егіншіліктен гөрі мал шаруашылығына қолайлы болды.

ІІ тапсырма

«Полиглот» ойыны арқылы өз ойларын еркін жеткізуін байқау

1-топ. Қазақстандағы ежелгі тұрғындардың ерте темір дәуірінде көшпелі мал шаруашылығына өту себептерін ашып сызбаны толтырыңдар

Құрғақшылық

Қашан?

2-топ. Ойланып көр: мал өсіруде көшпелілер үшін жануарлардың қандай қасиеттері маңызды болды, яғни олардың қандай артықшылықтарына қарап таңдау жасады?

Жылқының 4 артықшылығын ата.

Қой: 4 артықшылығын ата

3-4 топ. Сиырдың 2 артықшылығы ал,

Түйенің 3 артықшылығын табыңдар

Оқушылар өз ойларын айта отырып, өз білімдерін тексере алады.

Work in groups. 1 group: Name the advantages of the horse.

II group: Name the advantages of cow.

Example: Cow is domestic animal. People eat its meat and drink its milk.

III group: sheep.

IV group: camel

Students discuss the theme in groups.

and speak about it.

Example:

You can ride it and people eat its meat and drink its milk(kymyz)

ІІІ тапсырма

Тарихи диктант

Келесі тапсырма: Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қою. Малшылар ғасырлар бойы дағдыланған мал өсіру, баптау мәдениетін сақтай отырып, жазда - ............(жайлауға), қыста -............. (қыстауға) үзбей көшіп жүрген.

Көктемде............ (көктеуге)

Күзде .............. (күзеуге) көшіп отырған

• Алған білімдерін деректермен байланыстырады. Терме диктант жазады

• Көшпелі мал шаруашылығы кезіндегі пайда болған жайылым түрлерін табады

• Жайлау

• Күзеу

• Қыстау

• Көктеу

ІҮ тапсырма

Ойлан,тап!

ойыны

1.Берілген түсініктемелерге қарап сөздерді тап