Презентация на тему Абылай ханның өмірі туралы (8 класс)

№17 орта мектеп

Тақырыбы: «Абылай хан билігі

тұсындағы Қазақ хандығы»

Сыныбы: 8 сынып

Өткізген: тарих пәнінің мұғалімі

Замзина Қ.К..

2012-2013 оқу жылы

Сабақтың тақырыбы: «Абылай хан билігі

тұсындағы Қазақ хандығы»

Сабақтың мақсаты:

1.Абылай ханның қазақ хандығының көрнекті саяси басшысы және қолбасшысы әрі дипломаты ретінде атқарған ролін көрсету. Абылайды осындай дәрежеге көтерген деректерді ашу. Абылай хан билік еткен кезде қазақ елінің біріккен феодалдық мемлекеттке айналу жолындағы кездескен қиындықтарды анықтау.

2.Оқушылардың жүйелік ойлау, топ болып жұмыс істеу дағдыларын дамыту, өз бетімен тұжырым жасай білуге үйрету;

3.Абылай ханның оз Отанына, халқына деген сүйіспеншілігін көрсету.
Сабақ типі: аралас сабақ

Сабақ түрі: ізденіс сабағы

Сабақ әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, баяндау, ой-қозғау, топтастыру , сын тұрғысынан ойлау стратегиялары

Оқыту формасы: топтық жұмыс
Көрнекілігі: карта, интерактивті тақта, үлестірмелі материалдар

Абылай хан портреті,,проектрмен жұмыстану.
САБАҚТЫҢ БАРЫСЫ:

Ұйымдастыру кезеңі
1) Оқушылармен амандасу, түгендеу. Сабаққа ынталарын аудару. Сыныпты төрт топқа бөлу.

Сабақ жоспары:

I-тур.Топтастыру стратегиясы.

II-тур.Ой толғау.

III-тур. «Ми қозғалысы».

IV тур. «Білім-білік дағдысы».

Қосымша мәліметтер:

Әбілмансұр (1711- 23.5.1781 , Оңтүстік Қазақстан, Арыс жағасы) - ұлы мемлекет қайраткері, қолбасшы және дипломат. Арғы тегі Жошы хан, бергі бабалары Қазақ даласының негізін салған Әз - Жәнібек, одан соң Еңсегей бойлы Ер Есім хан, Салқам Жәңгір хан: Абылай - Жәңгір ханның бесінші ұрпағы. Сұлтан Абылай мұсылманша жақсы білім алған. Ол шығыстың жеті тілін білді. Домбыраны жақсы тартты. Оның өзі шығарған жиырмадан астам күйлері бар.Он бес жасқа толған кезінен бастап жоңғар басқыншыларымен соғысқа белсене қатысқан.

Шоқан Уәлихановтың айтуына сүйенсек, Төле бидің тәлім - тәрбиесінде болуы Абылайға зор ықпал жасады. Қазақ даласының даналығын бойына жинаған баба ақылы мен парасатына, ел билеу қабілетін, анталаған жауға қарсы қазақ халқы басы біріске ғана тойтарыс бере алатынын жас баланың санасына ұялата білген. Оған қоса бала кезінен көрген жұпыны тіршілік, өмірлік тәжірибе Абылайдың ел өміріне ерте араласуына себепші болды. Сөзге шебер, әрі тапқыр болды. өз замандастары арасында сөзіне берік, алғыр ойлы, барынша адал әрі әділдігімен көзге түскен. Абылайдың аты халық арасында 20 жасында-ақ кеңінен танымал болған. Өз билігін нығайта түсу және шекаралас елдермен бейбіт қарым-қатынас орнату мақсатын алға қойып, қазақ елінің тәуелсіздігі мен біртұтастығын сақтап қалу жолында аянбаған тарихи тұлға.

Абылайдың ақ туы

Абылайдың ақ туы - Абылай ханның жауынгерлік туы. Кезінде бүкіл қазақ халқының атынан айтылатын жауынгерлік ұран ретінде де қолданылған. 20 ғасырдың басындағы қазақ интелегенциясы, Алаш орда жетекшілері халықты бірлікке шақырып, А.а.т. - тарихи зат, жоңғар шапқыншылығына қарсы соғыста көтерілген ту. Қыл шашақты, ақ жібек мата. Ту 1930 жылға дейін Арыс қаласының маңындағы «Хан қорған» дген жердегі төре тұқымдарының қолында сақталып келген. Ел аузындағы әңгімелердің бірін де НКВД адамдары алып кеткеен, екіншісінде жергілікті халық тәбәрік ретінде бөліп - алған.

Мәтінмен жұмыс (презентация)

Топ мүшелері берілген тақырыпшаны баяндап, көрнекілік дайындап шығады, сәйкес топтар дәптерге түртіп отырады. Сұрақтар әзірлеп, тыңдармандар ойын таразылайды.

I-тур.Топтастыру стратегиясы.(Үйге берілген қосымша мәліметтер бойынша ойларын білдіру)

I-топ.Абылай-қазақ хандығының аса көрнекті саяси және мемлекет қайраткері.
II-топ.Абылайдың Ресеймен қарым-қатынасы.Қазақ-жоңғар соғысы.
III-топ.Абылайдың қазақ жерін біріктірудегі күресі.Қазақ-қырғыз қатынастары.
IV-топ.Абылайдың қазақ тарихында алатын орны.

II-тур.Ой толғау.
I-топ.Абылайдың ішкі және сыртқы саясаты.(сызбамен түсіндір)
II-топ.Абылайдың қазақ жерлерін біріктіру жолындағы күресі.
(сызбамен түсіндір)
III-топ.Абылай-дарабоз,ұлы хан.
IV-топ. Хронологиялық уақытпен жұмыс:
1778-жыл;1756 жыл көктем;1765 жыл;1781жыл;

Ой толғау

Бүгінгі сабақта нені білдік, не үйрендік?

қазақтың тәуелсіздігін нығайтты

ағаш үйлер салғызды Мәмілегер

Хан

елін қорғады

Абылай қолбасшы

Не істеді? Кім?

саясаткер

халықты біріктірді күйші қайраткер

егіншілікті дамытты

III-тур. «Ми қозғалысы».(Қай деректен алынған және кімнің айтқан сөздері?

I-топ. Абылай атың жоқ еді,
Сабалақ атпен жүр едің...
II-топ. Шырағым-ай,көзің
отты бала екенсің!
Мінезің қазақтағы хан
хан екенсің…,
III-топ.Алтын тақтың үстінде
Жетім менен жесірге
Ешбір жаман қылмадың
IV-топ....Аң аулап жүрген Абылайды Қалданның әскерлері қолға түсіріп, қонтайшыға жеткізді.

IV тур. «Білім-білік дағдысы».(картамен жұмыс)

1. Абылай хан қай қалада дүниеге келді?
1.Түркістан 2.Отырар
3.Алмалық 4.Тараз
2. Абылай жоңғар тұтқынына қай жылы түсті?
1.1740ж 2.1742ж 3.1741ж 4.1759ж
3. Абылай қайтыс болған соң ,кім таққа отырды?
1.Ұлы Уәли 2.Қайып хан
3.Шыңғыс хан. 4.Әбілхайыр хан
4. Абылай қай жерде жерленді?
1.Тараз 2.Бұқарада 3.Ташкент 4.Түркістан
5. Абылай қырғыздарға қарсы өзінің бірінші жорығына қашан шықты?
1.1765ж 2.1759ж 3.1779ж 4.1767ж

Абылай хан билігі тұсындағы Қазақ хандығы

Бағалау

Қорытындылау

Біз үшін қай заманғы тарихымыз болмасын қымбат, бабаларымыз құрметті. Қазір өзіміз өмір сүріп жатқан Отанымыздың іргетасы. «Өз тарихын білмеген халық, өзін де сыйламайды» деп Елбасымыз айтқандай, тарихты білу баршамыздың парызымыз.

Үйге тапсырма беру

Қазақстан тарихы 8 сынып § 9, 56-63 беттерді оқу, 62-63 беттегі тарихи деректі талдау, тест құрастыру