Урок абагульнення па сусветнай гісторыі Творчая майстэрня “Гістарычная экспедыцыя па краінах Старажытнага Усходу” (5 клас)

Сусветная гісторыя 5 клас

Урок абагульнення

Творчая майстэрня "Гістарычная экспедыцыя па краінах

Старажытнага Усходу"

Мэты: сістэматызаваць і абагульніць веды вучняў аб краінах і падзеях гісторыі Старажытнага Усходу, пазнаёміць з новымі цікавымі фактамі з гісторыі, навучыць складаць творчыя праекты, развіваць у вучняў супрацоўніцтва пры рабоце ў групах, садзейнічаць развіццю маўлення, выхоўваць інтарэс да прадмета.

Абсталяванне: ватманы па колькасці груп, каляровыя алоўкі, нажніцы, клей, малюнкі па гісторыі Фінікіі, Асірыі і Вавілоніі, Ірана і Палесціны.

Форма ўрока: урок праектнай дзейнасці.

Ход урока:

Сёння на ўроку я прапаноўваю вам здзейсніць падарожжа па краінах Старажытнага Усходу. Эпіграфам да сённяшняга ўрока я выбрала катайскую прымаўку:

Калі вы слухаеце, вы забываеце,

Калі вы бачыце, вы разумееце

Калі вы дзейнічаеце, вы навучаецеся.

Як вы лічыце, чаму менавіта дадзеныя словы я выкарыстала сёння? (Адказы вучняў)

Актуалізацыя ведаў:

Якія краіны мы з вамі вывучалі на папярэдніх уроках? (Адказы вучняў)

Зараз я вам прапаную здзейсніць гістарычную экспедыцыю ў вывучаныя краіны, менавіта: Фінікію, Іран, Ізраіль, Асірыю і Вавілон. Нам неабходна сфарміраваць 4 каманды навукоўцаў-удзельнікаў экспедыцый.

Запрашаецца 4 вучні для жэрэб'ёўкі.

Цяпер кожны кіраўнік экспедыцыі выбірае па чарзе сабе памочнікаў.

Мэта кожнай групы экспедытараў - абагульніць інфармацыю аб укладзе кожнай з краін у сусветную гісторыю. Вынікі работы неабходна прадставіць у выглядзе праекта, у якім будуць адлюстраваны дасягненні і адметныя рысы кожнай цывілізацыі. Абарона вашых праектаў будзе адбывацца на наступным уроку.

Вучні атрымоўваюць нарыхтоўкі для праекта (Дадатак 1-8) і прыступаюць да яго стварэння.

Дамашняе заданне: падрыхтоўка да абароны праекта. Рэгламент выступлення 5-7 хвілін.

Дадатак 1

Старажытная Асірыя і Вавілонія

Дадатак 2

Старажытны Іран

Дадатак 3

Старажытная Фінікія

Дадатак 4

Старажытная Палесціна

Дадатак 5

Асірыя і Вавілонія:

• Для шыфроўкі сваіх сакрэтных пасланняў вавіланяне карысталіся тэлевершам. Гэта такая вершаваная форма, у якой апошнія буквы кожнага верша пры чытанні зверху ўніз утвараюць словы альбо цэлыя фразы.

• Першы канверт для пісем быў вынайдзены ў Асірыі. Так як пісьмо было клінапісным і адціснутым на цаглянай таблічцы, то і канверт быў выраблены з цэглы. Ён важыў 2 кілаграма.

• Старажытныя жыхары Вавілона першымі ў свеце пачалі асфальтаваць вуліцы горада. З цягам часу дадзены сакрэт быў забыты, а аднавілі яго толькі ў 1712 годзе ў Швейцарыі.

• Каб перашкодзіць адступленне воінам у Старажытнай Асірыі зрабілі спецыяльны абутак - тапкі без заднікаў.

• У Дамаску (Асірыя) выраблялі сталь, вырабы з якой мелі цудаўныя ўласцівасці: лёгка разрубалі цвёрдыя цвікі, косці і ў той жа час тонкую шаўковую хустку, падкінутую ў паветра.

• Храм у гонар бога Мардука быў вельмі прыгожым. Сцены былі пакрыты гіпсам, дах кедрам з пазалотай, упрыгожаны алебастрам, лазурытам і каштоўнымі камянямі. Алтар быў зроблены з золата. Археолагі высветлелі, што на ўпрыгожванне пакоя было выкарыстана 18,5 тон золата.

• У Вавілоне баў пабудаваны сяміпавярховы храм, які быў названы "Домам Неба і Зямлі". Вышыня храма складала 300 метраў. На будаўніцтва пайшло 14 мільёнаў цэглы. Дадзеная башня так уражвала людзей, што міф аб Вавілонскай башні нават увайшоў у Біблію.

• "Вісячыя сады Вавілона" - адно з сямі цудаў старажытнага свету. Яны былі пабудаваны царом для сваёй жонкі, як успамін аб яе радзіме. Сады распрасціраліся на фундаменце з арачнымі зводамі і падымаліся ўвышыню на 75 метраў.

• У Вавілоне ўпершыню пачалі выкарыстоўваць сінюю і аранжавую кафлю - абпаленую гліняную плітку з бліскучай на сонцы паверхняй.

• Склалі каляндар, па якому час абароту Месяца вакол Зямлі складаў месяц, які дзялілі на 4 часткі, па 7 дзён у кожнай. Так з'явіўся тыдзень. Вавілонскія астраномы маглі нават прадказаць зацьменні Месяца і Сонца.

• Стварылі даведнік па медыцыне, які заняў 40 клінапісных таблічак, але побач з карыснымі парадамі рэкамендавалася для выгнання духу хваробы з цела хворага такія "лякарствы", як мышыны язык і сабачы волас.

• Вавілон лічыцца радзімай пісьмовых законаў.

Дадатак 6

Фінікія:

• Назвы Фінікіі паходзіць ад грэчаскага слова файнас, што ў перакладзе азначае "чырвоны".

• Фінікія не была адзінай краінай. Яна складалася з невялікіх гарадоў-дзяржаў (Цір, Бібл, Бейрут, Седон…).

• Вынайшлі караблебудаванне. Часцей за ўсё выкарыстоўваліся - галеры (караблі з рабамі-веслярамі).

• Для зручнасці ў гандлёвых справах яны заснавалі калоніі (пасяленні) на ўсім узбярожжы Міжземнага мора.

• Першымі стварылі алфавіт, які складаўся з 22 літар. Дадзены алфавіт пачаў сваё трыумфальнае шэсце па свеце і выцясніў іншыя формы пісьменнасці. Цікава, што большасць літар былі зычнымі.

• Першыя ў свеце здагадаліся захоўваць рыбу пры дапамозе солі, што дало ім магчымасць прадаваць яе ў далёкія краіны.

• Соль у тыя часы цанілася як золата. Менавіта дзякуючы солі фінікійцы сталі вельмі багатымі.

• Першымі ў свеце вынайшлі фарбавальнік для тканін пурпурнага колеру. Пурпурны колер стаў сімвалам каралеўскай раскошы. Гэтае вынаходніцтва было зроблена выпадкова: сабака на беразе разгрыз малюск, які вылучаў гэты дзіўны фарбавальнік.

• Першымі ў свеце пачалі вырабляць шкло ў пячах, выкарыстоўваючы пясок і соду. Са шкла рабілі розныя вырабы, у тым ліку і маскі, якімі накрывалі твары памерлых.

• Завезлі ў Паўночную Афрыку вінаград і алівы, якія атдуль трапілі ў Іспанію, дзе вырошчваюцца па сённяшні дзень. Перакупалі ў Егіпце папірус, будавалі баявыя машыны.

Дадатак 7

Іран:

• Іран у перакладзе азначае - "краіны арыяў".

• У бессмяротнай гвардыі іранскага цара было 10 000 воінаў, калі хоць адзін з воінаў гінуў, то яго адразу змяняў другі. Колькасць воінаў павінна была заўсёды быць роўнай 10 000.

• Дыяла - гэта рака, якая 2000 гадоў назад была прыгаворана да смяротнай казні. Прычым прагавор быў выкананы. Перапраўляючыся праз раку, цар Кір згубіў свайго белага каня, які патануў. Разгневаны Кір загадаў пракапаць 360 каналаў і адвесці з ракі ўсю ваду. Рака знікла ў пясках амаль на тысячу год. Але потым пяскі засыпалі каналы, і рака вярнулася ў сваё русла.

• Старажытныя персы з пяці год навучалі сваіх дзяцей яздзе на кані, стральбе з лука і казаць праўду.

• Персы былі вельмі мужнымі, у іх лічылася пазорам брать пазыку, ілгаць, пляваць у раку. Самым вялімі святам лічыўся дзень нараджэння.

• Сарафан (сукенка, якая прыйшла да нас з Персіі і першапачаткова была мужской) атрымаў назву ад слова "серапа", што на мове фарсі азначае "ганаровае адзенне".

• Вельмі адукаваны вялікі персідскі візір Абдур Касым Ісмаіл меў уласную бібліятэку, якая налічвала 117 тысяч тамоў. Ён так любіў свае кнігі, што вазіў бібліятэку ўсюды, куды б ні адпраўляўся. У гэтым візіру дапамагалі 400 верблюдаў, якія былі навучаны хадзіць разам у асобым парадку - па алфавіту назваў кніг. Вельмі зручна!

• Лічыцца, што сапраўдная паштовая (эстафетная) сістэма была вынайдзена ў Іране ў 550 г. да н.э., у часы Кіра Вялікага. Ён пастанавіў, што кожная правінцыя ў яго царстве павінна арганізаваць дастаўку і прыём пошты для сваіх грамадзян. Для гэтага па ўсёй краіне была створана сетка дарог. Нават суседнія краіны зрабілі тое ж самае сабе.

• Першыя паветраныя млыны ў свеце, якія выкарыстоўвалі для змяльчэння зерня і пад'ёму вады, былі вынайдзены ў Персіі ў 500-900 гг. да н.э.

• Упершыню пачалі выкарыстоўваць манеты, якія пачаў чэканіць цар Дарый Першы. Іх назвалі ў яго гонар "дарыкі".

• Старажытную Персію называлі "царствам краін".

Дадатак 8

Палесціна:

• Хрысціяне называюць месцы Палесціны, дзе нарадзіўся, жыў і прапаведаваў Ісус Хрыстос, Святой Зямлёй.

• Цар Давід быў выдатным палкаводцам, музыкантам і паэтам. Яго псалмы-песні ўвайшлі ў свяшчэнную кнігу яўрэяў Стары Запавет, і імі да гэтага часу захапляюцца людзі.

• Ізраілецяне першымі пачалі верыць у аднаго бога - Яхве.

• У Ізраілі быў пабудаваны першы ў свеце водапровад.

• Дадзеная зямля лічыцца святой у трох буйнейшых сусветных рэлігіях: іудаізме, хрысціянстве і ісламе.

• У Ізраілі быў пабудаваны велічны храм на месце, дзе згодна хрысціянству, быў распяты і ўваскрос Ісус Хрыстос. Ён і атрымаў такую назву - Храм Гроба Гасподняга.

• Цар Саламон пабудаваў храм, які быў прысвечаны адзінаму Богу. Храм быў разгромлены вавіланянамі і рымлянамі. Ад яго захавалася толькі заходняя сцяна даўжынёй 488 метраў. Адкрытую частку сцяны даўжынёй 57 метраў на зываюць Сцяной Плачу, бо кожны чалавек можа прыйсці і памаліцца каля яе. Тыя, хто не можа прыехаць, перадаюць запіскі з просьбамі і малітвамі і іх укладваюць у сцяну. Зараз гэта месца паломніцтва.