Қола дәуіріндегі Қазақстан (6 класс)

Сабақ бойынша мұғалімнің жазбалары: (мұғалім және оқушы немен айналысады)

І. Ұйымдастыру кезеңі: (2 минут)

Сәлемдесу, Сыныпта жағымды ахуал тудыру. Топқа бөлу.

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: «Футбол» ойыны:

1. Ежелгі дәуірде адам қоғамында білімнің қандай салалары дамыды? /аспан әлемі, уақыт, емдеу, жазу/

2. Діни көзқарас қалай қалыптасты? /Қоршаған орта туралы, ондағы құбылыстарды түсіндіре алмады/

3. Алғашқы діни түсініктерді ата/анимизм, тотемизм, фетишизм, магия,табиғат күштеріне сену, аруаққа сыйыну/

4. Діни наным деген не?

5. Олар өздерінің тылсым күштере сенуін қалай білдірді?/құрбандық шалу, пұтқа табыну/

6. Тас дәуірінде өнердің қандай бағыттары дамыды?/мүсін жасау, сурет салу/

7. Сурет туралы не білесіңдер?

ІІІ. Қызығушылығын ояту. 3 минут

«Смайликтерді ашу»

1. Спорттық ойындарда үшінші орын иелеріне қандай медальдар беріледі? (қола)

2. Қола медальдарды қандай заттардан жасайды? (қола)

3. Қоладан қандай заттар жасауға болады? (еңбек құралдарын, қару-жарақтарды, ыдыс-аяқтарды)

Жаңа сабақ. § 17-18. Қола дәуіріндегі Қазақстан

1. Мағынаны тану. ЖИГСО-1 әдісі бойынша оқушыларды топқа бөлу арқылы оқулықтағы мәтінді оқуға тапсырма беру.

І-топ - Қола - мыс пен қалайының қосындысы

ІІ-топ - Қоладан жасалған еңбек құралдары

ІІІ-топ - Қола дәуірінің кезеңдері

Берілген тапсырманы топ мүшелері оқып болған соң өз топтарында талқылайды, сонан соң топ басшылары келесі топтарға барып баяндайды да қайтадан өз топтарына оралады. Әр топ өз тапсырмасын қорғайды.

2. Сергіту сәті.

3. Ой толғаныс

Тапсырманы топта орындау

Тапсырма

І. Қола - ...................мыңжылдық аралығын қамтиды.

Қола= ........... + ............ .

Қола дәуірінің ерекшеліктері:

1.

2.

3.

ІІ. Кенді өндіру әдісін сипатта

ІІІ. Қола дәуірінің кезеңдері сызбаға сал

............

IV. Бекіту

1. Мыс пен қалайыны қорытып жасалған жаңа металл не деп аталады? (қола)

2. Қола дәуірі қай кезеңді қамтиды? (б.з.б. 2-1 мыңжылдықты)

3. Қола дәуірі неше тарихи кезеңдерге бөлінеді? (3 - Нұра, Атасу, Беғазы-Дәндібай)

4. Қазақстандағы қола дәуірі ескерткіштері ең көп шоғырланған жер (Орталық Қазақстан)

5. Қола қандай металдың қоспасынан дайындалады?(мыс пен қалайы)

6. Бұл дәуірді адамдар қандай жаңалық ашты ? (дөңгелекті көлік)

7. Қола дәуірінің ерекшеліктері қандай? (мыс пен қола металлургиясы,бақташылық мал шаруашылығы, теселі егіншілік)

V. Бағалау.
VI. Үйге тапсырма: Тақырыпты оқу. 10 сұрақтан тұратын тест

VII. Кері байланыс жасау

Тапсырма

І. Қола - ...................мыңжылдық аралығын қамтиды.

Қола= ........... + ............ .

Қола дәуірінің ерекшеліктері:

1.

2.

3.

ІІ. Кенді өндіру әдісін сипатта

ІІІ. Қола дәуірінің кезеңдері сызбаға сал

............

Тапсырма

І. Қола - ...................мыңжылдық аралығын қамтиды.

Қола= ........... + ............ .

Қола дәуірінің ерекшеліктері:

1.

2.

3.

ІІ. Кенді өндіру әдісін сипатта

ІІІ. Қола дәуірінің кезеңдері сызбаға сал

............

1. Мыс пен қалайыны қорытып жасалған жаңа металл не деп аталады?

2. Қола дәуірі қай кезеңді қамтиды?

3. Қола дәуірі неше тарихи кезеңдерге бөлінеді?

4. Қазақстандағы қола дәуірі ескерткіштері ең көп шоғырланған жер

5. Қола қандай металдың қоспасынан дайындалады?

6. Бұл дәуірде адамдар қандай жаңалық ашты ?

7. Қола дәуірінің ерекшеліктері қандай?

1. Мыс пен қалайыны қорытып жасалған жаңа металл не деп аталады?

2. Қола дәуірі қай кезеңді қамтиды?

3. Қола дәуірі неше тарихи кезеңдерге бөлінеді?

4. Қазақстандағы қола дәуірі ескерткіштері ең көп шоғырланған жер

5. Қола қандай металдың қоспасынан дайындалады?

6. Бұл дәуірде адамдар қандай жаңалық ашты ?

7. Қола дәуірінің ерекшеліктері қандай?

1. Мыс пен қалайыны қорытып жасалған жаңа металл не деп аталады?

2. Қола дәуірі қай кезеңді қамтиды?

3. Қола дәуірі неше тарихи кезеңдерге бөлінеді?

4. Қазақстандағы қола дәуірі ескерткіштері ең көп шоғырланған жер

5. Қола қандай металдың қоспасынан дайындалады?

6. Бұл дәуірде адамдар қандай жаңалық ашты ?

7. Қола дәуірінің ерекшеліктері қандай?

1. Мыс пен қалайыны қорытып жасалған жаңа металл не деп аталады?

2. Қола дәуірі қай кезеңді қамтиды?

3. Қола дәуірі неше тарихи кезеңдерге бөлінеді?

4. Қазақстандағы қола дәуірі ескерткіштері ең көп шоғырланған жер

5. Қола қандай металдың қоспасынан дайындалады?

6. Бұл дәуірде адамдар қандай жаңалық ашты ?

7. Қола дәуірінің ерекшеліктері қандай?

Бағалау шкаласы Бағалау шкаласы

7 ұпай - «5» 7 ұпай - «5»

6-5 ұпай - «4» 6-5 ұпай - «4»

4-3 ұпай - «3» 4-3 ұпай - «3»

0-2 ұпай -«2» 0-2 ұпай -«2»

Бағалау шкаласы Бағалау шкаласы

7 ұпай - «5» 7 ұпай - «5»

6-5 ұпай - «4» 6-5 ұпай - «4»

4-3 ұпай - «3» 4-3 ұпай - «3»

0-2 ұпай -«2» 0-2 ұпай -«2»

Бағалау шкаласы Бағалау шкаласы

7 ұпай - «5» 7 ұпай - «5»

6-5 ұпай - «4» 6-5 ұпай - «4»

4-3 ұпай - «3» 4-3 ұпай - «3»

0-2 ұпай -«2» 0-2 ұпай -«2»

Бағалау шкаласы Бағалау шкаласы

7 ұпай - «5» 7 ұпай - «5»

6-5 ұпай - «4» 6-5 ұпай - «4»

4-3 ұпай - «3» 4-3 ұпай - «3»

0-2 ұпай -«2» 0-2 ұпай -«2»

Бағалау шкаласы Бағалау шкаласы

7 ұпай - «5» 7 ұпай - «5»

6-5 ұпай - «4» 6-5 ұпай - «4»

4-3 ұпай - «3» 4-3 ұпай - «3»

0-2 ұпай -«2» 0-2 ұпай -«2»

Бағалау шкаласы Бағалау шкаласы

7 ұпай - «5» 7 ұпай - «5»

6-5 ұпай - «4» 6-5 ұпай - «4»

4-3 ұпай - «3» 4-3 ұпай - «3»

0-2 ұпай -«2» 0-2 ұпай -«2»

«Смайликтерді ашу»

Спорттық ойындарда үшінші орын иелеріне қандай медальдар беріледі?

Қола медальдарды қандай заттардан жасайды?

Қоладан қандай заттар жасауға болады?

Б.з.б. 2 мыңжылдықта Еуразия далалық аймақтарында қола алу тәсілі ойлап табылып, тас құралдарды күнделікті өмірден ығыстырып шығарды.
Өзгерістер:
• Рулық қатынастар ыдырап, орнына тайпалық бірлестіктер құрыла бастады.
• Түсті металдар мен алтын өндірістік жолмен игерілді
• Мал шаруашылығы қалыптасты.
• Біртіндеп көшпелі мал шаруашылығына ауыса бастады
Бұл екі бағыт-мал шаруашылығы мен металургияның тез дамуы ер адамның еңбегіне қажеттілікті арттырып, аталық отбасылық рулық қатынас орнады.

Қола дәуірінің негізгі кезеңдері:
б.з.б. ХҮІІІ - ХҮІ ғғ. - ерте қола дәуірі
б.з.б. ХҮ - ХІІ ғғ. орта қола дәуірі
б.з.б. ХІІ - ҮІІІ ғғ. кейінгі қола дәуірі

Қола дәуірі 3 түрлі ерекшелігімен ерекшеленеді.
• Ежелгі қола металургиясымен.
• Бақташылық мал шаруашылығымен.
• Теселі егіншілікпен.