6 сынып Дүние жүзі тарихы Грекия қала мемлекеттері

Күні:

Сынып: 6

Пән: дүние тарихы

Тақырыбы: § 24. Грекия қала-мемлекеттері

Сабақтың мақсат-міндеттері:

Тақырыпты окыту барысында оқушыларға ежелгі Грекиядағы қала-мемлекеттердің калыптасуын және Афины мен Спартадағы мемлекеттердің даму ерекшеліктерін салыстыра отырып түсіндіру. Олардың әркайсысының коғамдык құрылысы мен мемлекет болып қалыптасуындағы ерекшеліктеріне назар аудару. Сабақты «Дидактикалық материалдағы» кестелерді пайдалана отырып түсіндірген орынды.

Құрал- жабдықтар: оқулық, карта, тірек-сызбалар мен суреттер.

Сабақ түрі: аралас

Сабақ барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі.

А) оқушылармен амандасу;

Ә) сабақта кім бар, кім жоғын түгендеп, тыныштыққа келтіру;

Б) жаңа сабаққа назарларын аудару.

2. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Картадан Крит аралын көрсет.

2. Крит аралы қай теңізде орналаскан?

3. Фрескалар дегеніміз не?

4. Оқулықтағы берілген патша сарайындағы қабырғадағы суретте (фреска) не бейнеленген? Суретке карап әңгіме құрастыр.

3. Жаңа сабақ.

Сабақтың барысында мұғалім окулықтағы картаны пай­далана отырып, жеке полистерге аныктама береді.

Осы такырыптағы маңызды мәселелердің бірі - «қала-мемлекеттер» деген ұғым. Мұғалім окушыларға картадағы қала мемлекеттерді көрсете отырып, Афины мен Спартаға окушылар назарын аударады, Коринф, Милет калаларының әсем, әдемі болғандығы туралы әңгімелейді.

Афины қала-мемлекетіне тоқталғанда картадан Атти­ка аймағын көрсету кажет. Б.з.б. VIII-VI ғ. Аттика аймағында мемлекет калыптаскан. Аттика аймағында қалалар өте көп болған. Сол калалардың бірі - Афины.

Мүғалім Афины қаласының орналасқан жері мен сәулетіне баса назар аударады. Акропольге сырттай саяхат жасауға болады. Ол үшін окулыктағы сурет пен мәтін мазмұнын таныстырғаннан кейін, мына сұрактар бойынша окушылармен әңгімелесуге болады.

1. Акрополь дегеніміз не?

2. Акрополь кай ғасырда толык салынып болған?

3. Акропольде кандай ғимараттар орналаскан?

4. Акропольдегі басты храм калай деп аталады?

5. Неліктен акрополь афинылыктардың сүйікті орнына айналды?

6. Акропольді кім салдырған?

Ежелгі Спарта такырыпшасын түсіндіру үшін де алдымен мүғалім окушыларға әңгімелесуге арналған сұрактар кояды:

1. Картадан Оңтүстік Грекияның орналаскан жерін көрсетіңдер.

2. Пелопоннес аймағы Грекияның қай бөлігінде орна­ласкан?

3. Мессения мен Лаконика аймағы Грекияның кай бөлігінде?

4. Спарталыктар кай жактан келген? Кімдер?

Оқулық мәтініндегі Спарта туралы материалды баяндаған кезде әсіресе Спарта мемлекетінде жастарды тәрбиелеуге ерекше мән берілгендігіне толығырак тоқталған дүрыс болады. Ол үшін сабакта балаларға «Спарталык ұл балалардың өмірінен» деген мәтінді «Дидактикалык материалдардан» өздігінше оқытып, «Спарталыктарша өмір сүру дегеніміз не?» деген сұракка жауап алуға болады.

Мұғалім б.з.б. V ғасырдағы Афины мен Спарта қалаларын салыстыра отырып, сипаттауына болады. Ол үшін окулыктағы суреттерді пайдаланған дүрыс. Афины мен Спарта - ежелгі Грекия калалары. Әсіресе Афины сол кезендегі әдемі калалардың бірі болды. Каланың ортасындағы акропольде храмдар, театрлар жөне де мәрмәр мен коладан жасалған мүсіндер орналаскан. Қалада көптеген колөнер шеберханалары мен сауда-саттык жүргізілетін ба­зар аландары болған. Оларды агора деп атаған. Агораға халык өте көп жиналатын. Бүл жер Афины түрғындары мен өзге қалалардан келген саудагерлерге, каланы аралаушыларға толып кететін.

Спарта қаласы Афиныдан әсемдігі жағынан әлдеқайда төмен болды. Қала әскери лагерьлерге көбірек үқсады. Спартада театр да, мүсіндер де болған жоқ. Көшелерден әрлі-берлі сап түзеп жүрген спарталыктарды көруге болатын еді... Спарталыкша өмір сүру - денені шынықтыру, мықты болу, еш нәрседен қорықпау, төзімді болу деген сөз.

IV. Сабақты бекіту.

Оқушылардың «Жұмыс дәптері» бойынша өздік жұмыс орындауын үйымдастыруға болады.

«Жұмыс дәптеріндегі» 2, 3-тапсырмаларды орындату кажет. Соңынан мүғалім оны тексеріп, корытындылайды.

V. Үй тапсырмасы.

§ 24-параграфты оқып келу, «Жұмыс дәптеріндегі» 1-тапсырманы орындау.

Сыныптан тыс оқуға арналған «Афины егіншілерінің өмірі мен тұрмысы » деген материалды окып, олардың өмірін суреттеп беру.