Конспект по тему Орта тас дәуірі

6 -сынып.

Сабақтың тақырыбы: Орта тас дәуірі.

Сабақтың мақсаты:

• Адам баласының пайда болуы туралы, оларда қандай еңбек құралдары болғаны, олар қалай аталған және орта тас дәуірі туралы түсінік беріп, білімін қалыптастыру.

• Оқушылардың орта тас дәуірі түсіндіріп білімдерін дамыту.

• Отан сүйгіштік рухта тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Пәнаралық баланыс: география

Көрнекілік: плакаттар, суреттер.

Сабақтың барысы: I. Ұйымдастыру кезеңі.

• Амандасу

• Оқу құралын тексеріп түгендеу

• Оқушылар зейінін сабаққа аудару

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:

• Үй тапсырмасын 5 оқушыдан /рулық қауымның шығуы/ туралы сұраймын.

• Сұрақ-жауап.

• Еңбек құралдарын ата?/дротик,гарпун,болос/

• Адамды адам еткен еңбек деген мен келісесіңдерме?/адам еңбек ету арқылы дамып отырған/

• Ерте палеолиттің мерзімі?/б.з.б. 2,6млн.-40мың жыл/

ІІІ. Білімдерін дамыту:

• Сұрақ-жауап.

• Кейінгі палеолит ескерткіштері?/Семізбұғы, Батпақ, Қарабас т.б./

• Францияда табылған адамды қалай атады? / «Саналы адам» немесе кроманьондық деп атайды/

• Кроманьондық адам қандай адам?/ КроМаньон үңгірінен табылған адамды атайды/

ІV. Жаңа сабақтың мақсаты:

• Орта тас дәуірінің ерекшелігі. Мезолит ежелгі тас дәуірі /палеолит/ пен жаңа тас дәуірі /неолит/ аралығындағы кезең.

• Мезолит адамдарының кәсібі.Аңшылық осы кездегі адамдардың негізгі кәсібінің біріне айналды.

V. Жаңа сабақты өту:

• Оқушыларға ауызша баяндаймын.

1. Орта тас дәуірінің ерекшелігі.

• Мезолит адамдарының кәсібі.

• Мезолиттің хронологиялық шеңбері-б.з.б. 12-5мыңжылдықтар аралығын қамтиды. Мезолит дәуірінде де соңғы палеолит заманына тән тас құралдар пайдаланылды. Мезолит дәуірі құралдарының ерекшелігі болып табылатын тас құралдар-ол микролиттер. Микролиттер-ұсақ тас дегенді білдіреді. Бұл ұзындығы 1-2сантиметр ұсақ тастардан жасалған құралдар. Мезолит адамдарының кәсібі.Аңшылық осы кездегі адамдардың негізгі кәсібінің біріне айналды.Себебі мезолитте мамонт, мүйізтұмсық сияқты ірі және табын болып жүретін аңдар жойылып кеткен.

2. Оқулық пен жұмыс 25-26бб. Мезолит адамдарының кәсібі туралы оқып мәлімет береді.

3. Дәптер мен жұмыс рулық қауым туралы ереже мен термин сөздерді жазамыз.

Мезолит дәуірінің үлкен жаңалығы-садақ пен жебенің шығуы еді. Микролиттер-ұсақ тас деген ұғымды білдіреді. Микролиттер көбіне құрамалы құралдардың бөлігін құрады. Мезолит дәуірінің үлкен жаңалығы-садақ пен жебенің шығуы еді.Орта тас дәуірі /мезолит/ б.з.б. 12-5мыңыншы жылдықтар аралығын қамтиды. Мезолит құралдары: тас қырғыш, тескіш, пышақ, кескіш, ине. Аңшылық осы кездегі адамдардың негізігі кәсібінің біріне айналды. Себебі мезолитте мамонт, мүйізтұмсық сияқты аңдарды ұраға жығып, қаумалап ұстау әлдеқайда жеңіл еді. Енді некен-саяқ, жеке жүретін бұғы, қабан сияқты аңдарды қуып аулау қажет болды. Оған уақыт та, күш-қайрат та көп кетті. Аңшылық одан әрі жетіліп, дами түсті. Қазақстан аумағындағы аз зерттелген кезең тас дәуірі.Мезолит заманында адамдар сүйектен, мүйізден құралдар жасауды игерді. Сүйек пен мүйізден садақ жебелері, балық ұстайтын түрлі шанышқылар, қармақ ұштары, біз, ине-тебендер жасалды. Балар тобынан ересектер тобына өтуі бағыштау деп аталады. Егіншілік пен мал өсірудің қалыптаса бастауы мезолит болып табылады.

4. Дарынды оқушы орта тас дәуірінің тұрақтарын дәптерге жазады, ол тұрақтардан қандай заттар табылғаны туралы айтады/Жамбыл облысында 5мыңға жуық тас құралдары табылған тұрақтар: Бөріқазған, Шабақты. Орталық Қазақстандағы 6 метр тереңдіктен табылған 300-ге таяу тас құрал шыққан көне мекен: Батпақ. Тұрақтың мөлшері-б.з.д. 30-25мыңыншы жыл.

5. Үлгерімі төмен оқушы орта тас дәуірінің кәсібі туралы дәптерге жазып түсінігін айтады/аңшылық осы кездегі адамдардың негізгі кәсбі болған. Себебі мезолитте мамонт, мүйізтұмсық сияқты ірі және табын-табын болып жүретін аңдар жойылып кеткен. Аңшылықтан өзге егіншілік пен айналысты/

VІ. Жаңа сабақтың алынғанын тексеру:

• Сұрақ-жауап.

• Мезолит заманының ерекшелігі неде? / садақ пен жебенің шығуы/

• Микролиттер қандай құралдар? /құрамалы құралдардың бөлігін құрайды/

• Ол қалай жасалады? /ұсақ тастардан жасалған құралдар/

• Құрамалы құрал дегеніміз не? /микролиттер/

VІІ. Жаңа сабақты бекіту:

• Сұрақ-жауап.

• Садақ пен жебенің жасалған кезеңі? /мезолит/

• Мезолит адамдары қандай кәсіппен айналысты? /аңшылықпен/

• Мезолит заманындағы жаңа тас құралдар? /микролиттер/

• Аңшылықтың рөлін аттырған құрал? /садақ/

VIIІ.Үй тапсырмасы: :§7. Орта тас дәуірі /мезолит/. 25-26бб.оқып мазмұндау.

Бағалау: