Қазақстандағы 1860-1870 жж көтерілістер

Тақырыбы: Қазақстандағы 1860-1870 жж көтерілістер

Қазақстанның тәуелсіздігі бейбіт жолмен келді. Бұл азаттық үшін алысқан мың-мыңдаған азаматтардың қасиетті қанының өтеуі. Бұл бүкіл тарихында өзгелерге қиянат жасау дегенді білмеген халықтың пейілінің қайтарымы.

Әрбір адам бала кезінен: Қазақстан менің Отаным, оның мен үшін жауапты екені сияқты, мен ол үшін жауаптымын деген қарапайым ойды бойына сіңіріп өсетіндей істеген жөн.

Н.Ә.Назарбаев

Білімділік мақсаты: Туған жердің тарихын, соның ішінде Орал, Торғай көтерілісін және Иса Досан бастаған көтерілісінің себеп-салдары, қозғаушы күші, нәтижесі, тарихи маңызына түсінік беру.

Дамытушылық мақсаты: Оқушылардың осы сабаққа деген белсенділігін қызығушылығын арттырып, ойлау, сөйлеу, танымдық, ізденімпаздық қасиетін арттыру.

Тәрбиелік мақсаты: Оқушыларды өз елінің бабалары сияқты елін қорғауға, ерлікке Отанын құрметтеуге үйрету.

Сабақтың түрі: Аралас

Сабақтың типі: Жаңа білім беру

Қолданылатын әдістер: Тірек-схема, таблица, тест, баяндау,сұрақ-жауап

Пәнаралық байланыс: География, Маңғыстау тарихы, Құқытану (2,3,36,37 баптар)

Көрнекілігі: Батырлардың суреттері, ҚР картасы, ҚР Конституциясы

Сабақтың барысы

І Ұйымдастыру кезеңі

Үй тапсырмасын тексеру

Ұлт рухын оятып, тұлғаларын ұлықтау, 20 жыл толғалы отырған тәуелсіздіктің негізгі арқауы. Бәсекеге қабілетті жолын таңдап отырған ҚР сан ғасырлық тарихында «Тар жол тайғақ кешуде» Отаншылдық қасиеті әкеден балаға қалып еркіндікке жетеледі.

Қазақстандағы ұлт-азаттық күрестері тақырыптарына сатылай талдау жасау (қашан болды,себебі,мақсаты,кезеңдері,нәтижесі)

1 С Датұлы көтерілісі (1783-1797жж)

2 Исатай, Махамбет көтерілісі (1836-1838жж)

3 Жанқожа, Есет бастаған Сыр бойындағы көтерілістер

4 Кенесары Қасымұлы (1837-1847 жж)

5 Жоламан Тіленшіұлы, Тентектөре

6 Иса, Досан көтерілісі

ІІІ Жаңа сабақты түсіндіру

1867-1868 жж Патша өкіметі Қазақ жерін 3 генерал-губернаторлыққа бөлді

Орынбор Түркістан Батыс-Сібір

генерал-губернаторлығы генерал-губернаторлығы генерал-губернаторлығы

Орал, Торғай Жетісу, Сырдария Ақмола,Семей

Сырым, Исатай; Кенесары көтерілістері мақсат-мүдделері заңдылығы бар тарихи құбылыс еді. Дәл сол сияқты Маңғыстаудағы Иса, Досан бастаған азаттық жолындағы көтерілістер тәуелсіздіктің бір қадамы еді.

Салыстырмалы схема

Орал, Торғай өңірі ---- ХХ ғ 2-ші жартысындағы ---- Маңғыстау түбегі

Көтерілістер

1868-1869 жж Жылы 1870 ж

Себебі

Патша үкіметінің отаршылдық саясатына қарсы

1868 ж уақытша ережеге байланысты

А) Бекіністер салуға шаруа А) Жер мәселесі

жерлерін тартып алу Б) Салық мәселесі: 40 мың отбасы адайлар 2 жылда 160 мың сом төлейтін болды.

Б) Салық мәселесі: 1 сом 50 тиын-

3 сомға өсті

В) Патша озбырлығы

Көтеріліс кезеңдері

1869 ж мамыр Орынбор шебінен 1869 ж күзде Ембі уезіндегі адайлар

жіберілген фон Штемпель басқарған қосылды

200 атты әскер, 1 рота жаяу 1870 ж сәуірде Александровск фортын,

әскерінен Жамансай көлі маңында Николаевск станицасынқоршап,

көтерілісшілер 1 апта бойы Маякты өртеді

қоршады. Әскер кейін шегінді

Арсланұлы (сұлтан) Асауұлы басшылары Досан Тәжұлы

Мұңайтпасұлы, Иса тіленбайұлы

Рысқұлұлы, Досұлы (Молда)

Алаша Сейіл Түркебаев

Байбақты Берік Оспанов

Ерекшелігі

Жергілікті үстем тапқа, көтеріліске жұмысшы

бай феодалдарға қарсы жатақтар қатысты

сипатта болды

1869ж наурыз-маусым

Феодалдарға қарсы 41 рет

Шабуыл жасады

Нәтижесі

Қарулы күштер көтерілісшілерді 1870 ж желтоқсан көтеріліс басшылары

аяусыз жазалады жазалауға төтеп бере алмай

Хиуа жеріне өтіп кетіп жазалаудан құтылды

«Тәуелсіздік-бабалар арманы» тақырыпта ой-толғау жазып келу