Конспект урока по казахскому языку

Сыныбы, пәні: 9-с., қазақ тілі

Күні:06.02.14 ж.

Сабақтың тақырыбы

Қазақтың тұңғыш журналистері

Мақсаты

Қазақ тілші-журналистері туралы білім беру және осы тақырып бойынша алған білімдерін қалыптастыру.

Күтілетін нәтижелер

Қазақ тілші-журналистері туралы біледі, білгенін өзалдына еркін әңгімелей алады, белсенді сөздік қорларын ауызекі, жазба тілде қолданады, Оқушылар өз ойын жүйелі айта біледі.

Керекті жабдықтар

Интерактивті тақта, Қазақстан картасы,бағалау критериясы,слайдтар, тест,кеспе суреттер,тірек-сызба

Қолданылатын әдіс-тәсілдер:

Үй тапсырмасын жоғары және төмен дәрежелі сұрақтар арқылы тексеру, топтық жұмыс: жаңа білімді меңгерту; жұптық жұмыс: ой бөлісу, бағалау әдістері, сыни тұрғыдан ойлау стратегиялары, бағалау стратегиялары.

Сабақ барысы:

Сабақ

кезеңдері

Мұғалім әрекеті

Оқушы әрекеті

Кіріспе

1.Оқушылармен амандасу, түгендеу.

- Сәлеметсіздер ме, оқушылар?

«Қазақ тілі - ана тілі шешемнің,

Дана тілі Бөлтіріктей шешеннің.

Бай мұрасы Абай, Ахмет, Мұхтардың,

Алдаспаны Әлихандай көсемнің», - деп жырлаған ақын айтпақшы, міне, балалар, кемеңгер ғұлама ақын-жазушылардың тілі, туған тіліміз - қазақ тілі сабағын бастаймыз.

2. Психологиялық сәт.

Армысың, асыл күн!

Армысың, көк аспан!

Армысың, жан досым!

Міне, менің қолым,

Жылуыма жылу қос,

Көтерілді көңіл хош!

3. 3 топқа бөлу. Кеспе суреттер арқылы топқа бөліну пазлдар арқылы

Амандасу. Бүгінгі сабағымызда өздеріміз бұрын алған білімімізді іс жүзінде қалай қолдана алатынымызды көрсетейік. Ол үшін жинақы, менің сұрағыма, жолдастарыңыздың жауабына мұқият болып, ойларыңызды еркін, жүйелі айту керектігін естеріңізге саламын. Ендеше, іске сәт, сіздерге табыс тілеймін! Сабағымызды бастайық.

Сыныпты «радио», «теледидар», «газет» деп үш топқа бөлемін.

Қазір мен осы суреттер арқылы орталықтарға бөлемін.

Үй тапсырмасын тексеру. Тест арқылы. Он сұрақ.

-Балалар,біз өткен сабақта «Ақпарат көздері» туралы әңгіме жүргіздік.

1.Ақпарат көздеріне нелерді жатқызамыз?

-Жедел әрі жылдам ақпарат тарататын радио желісі. Қазір жер жаһанға жедел ақпарат жеткізуде радиоға жетер ақпарат құралы жоқ.

-Теледидардың басты мақсаты - аудиторияға ақпарат , сюжетімен таратады.

- Ал, газеттер болған оқиғаларды, жаңалықтарды жазып жатады.

Осындай ақпараттарды біздер дер кезінде алып жатамыз. Кімнің арқасында?

-Тілші деген кім?

Бүгін, біз сабағымызда тілшілер туралы білімдерімізді кеңейтіп, қазақ халқының тұңғыш тілшілерімен танысамыз. Жалпы, тілші мамандығының міндеті не?

Сонда бұлардың айырмашылығы неде?

Радио миллиондаған тыңдаушыны жинайды, теледидар көрген, естігенімізді сезіммен қабылдап, жүректен өткіземіз.

Бірақ газет-журналды оқығанға жететін ештеңе де жоқ.. Газет-журналдың адам өмірінде алатын орны зор. Біз газеттен еліміздегі, шетелдердегі оқиғалардан хабардар боламыз. - Қалай ойлайсыңдар, тіліші, журналист болу оңай ма? (тілші болу қиын, бірақ өте қызықты. Тілшілер көп елді, жерді аралайды, әр түрлі халықтардың салт - дәстүрімен танысады.)
- Тілшілер арқылы адамдар әлемнің соңғы жаңалықтарымен танысады.
Жақсы тілші болу үшін арнайы білім алып, сөздік қорын үнемі байытып, сөйлеу мәдениетін жетілдіру керек.

Мұғаліммен амандасады.

Кезекші сыныптың сабаққа дайындығын баяндап, сабаққа қатыспай отырған оқушыларды атап шығады.

Оқушылар интербелсенді тақта арқылы көрсетілген өлең шумақтарын қосылып бірге оқиды.

Кеспе суреттер алып топқа бөлініп отырады

І Топ радио

ІІ Топ теледидар

ІІІ Топ газет

Бағалау критериясына қарап, өздерін бағалайды. (слайд)

Критерий бойынша оқушылар бір біріңді тексереді.

Сабақтың тақырыбын анықтайды.

Тұсаукесер

Дарынды оқушылармен жұмыс.

Миға шабуыл

1. Мерзімдік басылымға не жатады?

2. Өздерің тұратын өңірде қандай жергілікті газет басылып шығады?

3. Оқып тұрасыңдар ма?

4. Сенің сүйікті газетің қандай?

5. Газет бетіндегі сүйікті айдарың қандай?

6. Газетті қай тілде оқисыңдар?

7. Республикамызда ең танымал қандай газет деп ойлайсыңдар?

8. Отбасың қандай мерзімдік басылымға жазылды?

Флипчарт құрастырып қорғау. Тілші. Тілші қандай болу керек?

Үш оқушы алдын ала дайындап әкелінген баяндамасын әңгімелеп береді.

Оқушылар сұрақтарға жауап береді

Әр топ өз флипчартты құрастырады.

Қорғайды.

Негізгі бөлім

1. Жаңа сабақты меңгеру.

Мәтінмен жұмыс. Тілшілер

Қазақ баспасөзі. Тұңғыш қазақ журналистері. Бүгін мұның бәрі де тарих.

Алғаш қазақ тілінде 1870 жылы 10 мамырда Тәшкентте «Түркістан уәлаяты» газеті шықты. Қазақтың алғашқы журналистері 1888 жылдары Омбыда шығып тұрған «Дала уәлаяты» газетінде жұмыс істей бастаған қазақтың тұңғыш журналистері: Ешмұхамбет Абылайханов, Дінмұхамбет Сұлтанғазин, Рахымжан Дүйсебаев деген кісілер болған.

Нағыз үлкен журналист Мұхамеджан Сералин еді. Ол «Айқап» журналын шығарған. Журнал қазақ өмірін насихаттады.

Ахмет Байтұрсынов әйгілі «Қазақ» газетінің бас редакторы болды.

Әйелдер арасынан шыққан тұңғыш тілші Нәзипа Құлжанова болса, жастар газетін-Сара Есова, әйелдер журналын - Ләзиза Серғазина басқарған.

Журналистердің қоғам өміріне сіңіретін еңбегі көп. Әлбетте, олар әрқашан халқымен бірге.

Деңгейлік тапсырмаларды орындау.

А деңгейі Дұрыс-бұрыстығын анықтау.

В деңгейі Жуан жіңішке сұрақтарын құрастыру

С деңгейі мазмұнын айту.

Әр топқа сөйлемдерді беріп синтаксистік талдау жасатқызамын.

Алғаш қазақ тілінде 1870 жылы 10 мамырда Тәшкентте «Түркістан уәлаяты» газеті шықты. Ол «Айқап» журналын шығарған. Журнал қазақ өмірін насихаттады.

І Топ радио мәтінді оқиды

ІІ Топ теледидар мәтінді аударады

ІІІ Топ газет сұрақтарды құрастыру

Деңгей бойынша тапсырмаларды орындайды.

Қорытынды

Үй тапсырмасы қазіргі заманындағы тілшілер туралы мәлімет жинау.

Рефлексия.

мен сабаққа… белсенді қатыстым,

аз қатыстым.

-өз жұмысыма… көңілім толды,

көңілім толған жоқ.

-меніңше сабақ … ұзақ болды,

тез бітті.

-мен сабақта… шаршадым,

шаршаған жоқпын.