Ағылшын тілін үйрету әдіс-тәсілдері

Ағылшын тілін үйрету әдіс тәсілдері

Шет тілін ерте үйрену - баланың туғаннан бастап мектепке барғанына дейінгі интуитивтік-тәжірибелік тәсілдің негізі болып табылады.

Мектепке дейінгі жас - шет тілін үйренуді бастау үшін ең тиімді жас: осы жастағы балалар тіл құбылыстарына ерекше зеректерімен ерекшеленеді, өздерінің сөйлеу тәжірибелерінің мағынасына, тілдің «құпияларына» қызығушылық пайда болады. Олар өткен мәліметтерді жеңіл және тез есте сақтайды.

Шет тілін ерте жаста үйренудің тағы бір себебі бар. Бала кішкентай болса, оның ана тіліндегі сөз қоры аз болады. Бірақ оның сөйлеу қажеттіліктері аз болады: кішкентай баланың қатынас аясы үлкен балаға қарағанда аз, оған әлі де коммуникативті тәсілдерді шешу қажет емес. Шет тілін игере отырып, бала ана тілі мен шет тілі арасындағы мүмкіндіктердің осындай үлкен ажырағанды сезінбейді және үлкенірек жастағы балаларға қарағанда оның табыс сезімі өте тереңірек болады.

Кішкентай балаларды оқыту - оқушылар мен үлкендерді оқытуға қарағанда, басқа әдістемелік тәсілді талап ететін оңай жұмыс емес. Егер үлкен адам шет тілін игерсе, басқаларды оқыта алатыны дәлел емес. Балалар әдістемелі қажетсіз сабақтармен оқығанда, шет тілін көпке дейін жек көріп кетуі мүмкін және өзінің мүмкіндіктерін жоғалтып алуы мүмкін.

Ойын - ұйымдастыру тәртібі мен сабақ өткізудің әдістемесі болып саналады. Сол арқылы балалар белгілі бір ағылшын лексикасының қорын жинақтайды, көптеген тақпақтар, әндер мен санауларды жаттайды. Осындай сабақтарды өткізу тәртәбә сөйлеу дағдысы мен тіл икемділіктерін меңгергенде қолайлы жағдай тудырады. Ойын әрекетіне мүмкіндікті шет тілінде сөйлеу мотивациясын қамтамасыз етуге жағдай туғызады, кәдімгі пікірлерді саналы және қазақты қылады. Шет тілін оқытудағы ойын - оқу әрекетіне қарсыласпайды, оның органикалық байланысы бар.

Мектепке дейінгі жастағы балаларды шет тілін оқытуда коммуникативті компетенция негізінің бірте-бірте дамуы болады. Ағылшын тілін ерте жастан игеру осындай аспектілерді құрайды:

• Оқытушының соңынан ағылшын сөздерін фонетикалық көзкарас жағынан дұрыс қайталай білуі, яғни тыңдау назарының, фонетикалық есту мен дұрыс сөйлеудің кезеңдік құрылуы;

• Ағылшын сөздігін меңгеруі, қорытындылауы және белмендірілуі;

• Күрделі емес грамматикалық құрылымдардың белгілі бір санын меңгеруі.

Білім әрекетінің әдістемесән өткізу лингвистикалық мүмкіндіктердің жас және индивидуалды, ерекшеліктерімен байланысты болуы керек және олардың дамуына бағытталуы керек.

Шет тілінің білім әрекеті баланыңжалпы дамуы, оның сенсорлы, физикалық, интеллектуалдық тәрбиесімен тығыз байланысты болуын мұғаліммен ойланып тиянақталған болуы керек.

Шет тілінде сөйлеу бағытталған және мақсатталған болуы керек.

Осындай мотивацияны құрудың түрі ойын болып табылады.

Ойын әдістемесінің негізінде елестеткен жағдайды жасау және сол немесе басқа тілдің мұғалімі болып табылады.

Оқыту ойындары жағдайлы, жарысты, ритмо-музыкалық және көркемдік болып бөлінеді.

Жағдайлы ойындарға рольдік ойындар жатады, белгілі бір жағдайға байланысты бейнелеу.

Рольдік ойын - бұл балалар белгілі бір рольде, әр түрлі өмір жағдайларын ойнайды, мысалы, сатушы-сатып алушы, дәрігер-науқас, актер және оның жанкүйері және т.б.

Олар кезегінде, балалар типтік және стандартты диалогты колданғанда, әр түрлі модельдер түрінің өзгеруі және қолдануын талап ететін тағы да сол сияқты жағдайларға және импровизациялық ойындарға бөлінеді.

Стандартты диалогтар, мысалы:

1. Show me (маған көрсетші) - мұғалімнің бір нәрсені атап айтқанда, бала сол нәрсе бейнеленген карточканы көрсетуі тиіс.

2. What's this? Мұғалім сөздерді көрсетеді, балалар сөздерді атайды.

3. What's missing? (не жоғалып кетті?)

4. What's doesn't belong? (не артық?)

5. «Сиқырлы айна» - мақсаты: баланың зейінін дамыту. Айнаға балалар жануарларын маскаларын киіп алып жақындайды. Сиқырлы айнада бірнеше жануарлар көрінеді. Балалардың міндеті - кімді және қанша көлемде көріп тұрғандарын айту болып табылады. Мысалы: I see a dog. I see five dogs.

Жарысты ойындарға лексика мен грамматиканы меңгеру үшін көптеген ойындар жатады.

Кім көп сөздерді біледі, сол жеңіске жетеді.

Оған кроссвордтар, «аукциондар», лингвистикалық тапсырмалары бар ойындар, топтардың орындалуы. Кроссвордтар түрлі тақырыптарда болуы мүмкін: жануарлар, жемістер, көкөністер, жиһаздар, ойыншықтар және т.б. Топтар әр түрлі болады. Сабақтарда балалар «Simon says» ойынын ойнай алады. Мақсаты - танымдық қызығушылықтарын дамыту. Балалар мұғалімнің айтқан іс-әрекеттерін орындау. Мысалы: Hands up! Sit down! Jump! Run! және т.б. Ойынды өткізу барысында әр түрлі лексикалық материалдар қолданылады.

Ритмо-музыкалық ойындар - сөйлеудің фонетикалық және ритмомелодиялық хоровод сияқты дәстүрлі ойындар, әндер және билер. Мысалы: "Nuts and May", "What's your name?", "I like my friends", :Head, shoulders, knees and toes" және т.б.

Көркем және шығармашылық ойындар - балаға ойын арқылы көркем-шығармашылық жол арқылы әрекеттің бір түрі. Оларды былай бөлуге болады:

1.Драматизациялар (яғни, кішкентай спектакльдерді ағылшын тілінде қою) «Ертегі мейрамы» - Мысалы: Орманда Қызыл телпек көбелектермен және қасқырмен кездеседі және диалог құрылады: (Hello! I'm Red Riding Hood. I'm going to my granny. She lives in the rest in the house) және т.б.

2.Бейнелеу ойындарға графикалық диктант, суреттерді бояу және т.б. жатады. Суреттерді бояу - тыныштандыратын, кей кезде мағыналы, бірақ өте көп таралған сабақ. Мысалы, дайын суретті көрсетуге болады. Бала контурмен айналысқанша, мұғалім сөздерді көп рет қайталайды, суреттің бөлшектерін айтады. Осылай біз баланың өзінің істеген жұмысын жаңа тілде айтылуының негізін қалаймыз.

Графикалық диктант - мысалы, балаларға сабақта не? Қандай түсті? Болу керектігі айтылады, балалар бояйды, сосын мұғалімнің айтқан суретімен өзінің салған суретін салыстырады.

3. Сөздік-шығармашылық (кішкентай ертегілерді құру, рифманы келтіру), мысалы:

- алды-артына және үстінен -астына

Таңертең пастамен тазалаймын ... (teeth - тістер) және т.б.

Ойынды сабаққа енгізуге ойлап таңдағанда, келесі ережелерді сақтау керек:

1. Ойынға кірісер алдында келесі сұрақтарға жауап беріңіз: ойынның мақсаты қандай, бала неге үйренуі тиіс? Қандай сөйлеу әрекетін ол орындау керек? Сондай пікірді бала құра алады ма, қосымша қиыншылықтар жоқ па?

2. Осы сұрақтарға жауап берерде өзіңізді бала деп елестетіп, осындай модель бойынша қандай пікір туатынын ойлап тауып көріңіз

3. Бала осы жағдайды тез қабылдау үшін, оған осы жағдайды қалай суреттеуін табыңыз.

4. Баламен өзіңіз сүйсіне ойнаңыз!

Тағы да шет тілін меңгерудің ең кең таралған тәсілі ақпараттық және коммуникативті әдістерді қолдану болып табылады. Олар: мультимедиялық құралдар, компьютер, аудио және т.б.

Ағылшын тілін игерудегі аудиоертегілер

Баланың сөз қоры көбейгенде, білім әрекетін ағылшын тілінде аудиоертегілер арқылы түрлендіруге болады.

Аудиоертегілерді былай бөлуге болады:

Алдымен кішкентай ағылшын әңгімелері жарайды. Мысалы, балалармен осындай ертегілерді тыңдауға болады «Three little kittens», «Three little Pigs», «Too Many Daves».

Көрнекі материалмен құрылған аудиоертегілер. Аудиоертегілер қосылғаннан бастап балалар мұғаліммен бірге суреттерге қарап қайталайды. Ағылшын аудиоертегілерді қызықтырақ қылу үшін ертегітерапия тәсілін қолдануға болады, яғни ертегіні бейнелеп салу. Тыңдау кезіндегі сурет салу ақпараттың орындалуы мен қабылдап алуына көмектесетін процесс. Сурет салу барысында баланың естігенімен ассоциативті байланыстары пайда болады.

Ағылшын тілін игерудегі видеобейнелер

Видеобейненің мақсаты - ағылшын тілін мектепке дейінгі және одан кіші жастағы балаларды коммуникативті оқыту тәсілін қолдана отырып оқыту болып табылады. Ақпараттық материал балаға білімді және қызықты болып келеді.

Балалар ағылшын тілін қоршаған ортаны тану және ойнау арқылы оқиды.

Балалар мультфильмдерді жақсы көреді және оларды көп рет өарайды. Сондықтан ағылшын тіліндегі мультфильмдер балаларды шет тілін үйретудегі көптеген міндеттерді шешеді.