Урок Сөз дәлдігі

Сыныбы: 10 Мерзімі: 12.02.2016ж

Сабақтың тақырыбы : Сөз дәлдігі

Сабақтың мақсаты :

1) Сөз дәлдігі туралы түсінік беру,оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыру;

2) сауатты,әдемі жазуға бейімдеу,ойлау,есте сақтау қабілеттерін ажырату;

3) оқушыларды патриоттыққа,жігерлікке,жаңашылдыққа, ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі : Дәстүрлі сабақ

Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап,шығармашылық іздену

Сабақтың көрнекілігі : семантикалық карта,қосымша материалдар

Сабақтың барысы :

І. Ұйымдастыру кезеңі :

Оқушылармен амандасу,түгендеу,оқу құралдарын тексеру. Сыныптың.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсымарсын сұрау.

Үйге берілген тапсырманы сұраймын . Оқушыларға өткен тапсырма бойынша бірнеше сұрақтар қоямын.

ІІІ. Өткен материалды бекіту.

1. Сөз қысқалығы мен нұсқалығы дегеніміз не?

2. Сөз дұрыстығы дегеніміз не?

3. Сөз байлығы мен тазалығы дегеніміз не?

4. Тілдік жүйе және норма дегеніміз не?

ІҮ. Мақсатын қою. Оқушыларға жаңа тақырып болатынын айтып өту. Тақырыппен таныстыру.

Ү. Жаңа сабақты түсіндіру.

Тіл ғасырлар бойы, замандар бойы жасалып қалыптасады. Халықтың әр кезеңдегі тарихының, шаруашылық, тұрмысының көрінісі. Ұлттың дәстүр, салт, әдет-ғұрып, тарих, шаруашылық-тұрмыстық өзгерістер, ерекшеліктер, таным, сенім тілде сақталады. Тіл - сонысымен қадірлі. Онда біздің ата-бабаларымыздың ойы, пікірі, жаны мен қаны бар. Тарих тілдің сол тілде сөйлеуші ұлт ерекшелігіне қарай жүйесін қалыптастырады. Тілдік жүйені дыбыстың айтылуы, өзара үндесуі, сөз мағынасы, оның өзгеруі, мағына өзгеруінің әдіс-тәсілдері мен жолдары, қосымша, сөздердің тіркесуі, сөйлем мүшелерінің орналасу тәртібі т.б. құрайды.

Адам ойы тіл арқылы айқындалады. Сөздің өзі - адам санасындағы ұғым, түсініктің көрінісі. Сондықтан да сөз бен ұғымның арасында алшақтық, қарама-қарсылық болмауы керек. Сөз дәлдігі сол сөздің ұғымына сай келетін мағынаны дәл тауып беруімен анықталады. Сөз дәлдігін айтар, жазар ойға ұштастыруда төмендегі ерекшеліктер, ескерілуі керек.

Әр сөздің жеке тұрғандағы мағынасымен бірге басқа сөздермен тіркескенде өзгерер ерекшеліктерін, қызметін, стильдік сипатын, қолданылу аясын да ескеру.

Қазақ тілінің заңдылықтары мен ерекшеліктерін жетік білу.

Орфоэпиялық норманы меңгеру: әрбір дыбысты, сөзді, тіркесті дұрыс айту, екпінді нық қою, сөздер арасындағы кідіріс, ырғақты дәл беру.

Қосымша қимыл-қозғалыс, ым-ишараны дұрыс, орнымен пайдалану.

ҮІ. Түсінгендерін тексеру.

Жаттығумен жұмыс: 125-жаттығу. Сөз дәлдігі мен байлығы деген ұғымға сәйкес мәтіндегі кәсіби сөздерді пайдалана отырып, олардың деректі және дерексіз ұғымдағы түрлерін көрсет.

126- жаттығу. Мәтінді көшіріп жазып, ондағы атауларды есіңе түсір. Мезгілге байланысты жауған қардың атауларын атап, сөйлемдер құраңдар.

127-жаттығу. Берілген тұрақты тіркестердің мағыналық жағын анықтап жаз.

1. Сіркесі су көтермеу-
2. Көсегесі көгеру-
3. Күдер үзу-
4. Қаймағы бұзылмаған-
5. Жылы ұшырау-

ҮІ. Бекіту.

№

Не білемін?

Не білдім?

Не білгім келеді?

1

ҮІІІ. Үйге тапсырма беру. 128-129-жаттығуларды орындап, синтаксистік талдау жұмысын жүргізу.