Разработка урока по якутскому языку 6 класс Да5ааьын аат

Кылаас:6

Уруок: Саха тыла

Темата: Да5аhын аат-сана чааhа

Чопчу темата: Да5ааhын аат суолтата, арааhа, синтаксическай оруола.

Уруок тиибэ: Хатылааhын.

Уруок ньымата: биирдиилээн, боло5унэн

Туттар тэриллэр: проектор, карточкалар, учебник.

Учуутал сыала:

• Да5ааhын аат сана чааhа туох суолталаа5ын, этиигэ ханнык чилиэн буоларын уорэнээччилэр бэйэлэрэ быhааралларыгар соптоох тугэннэри тэрийии, ойго араарар, болохтуур, сааhылыыр, тэнниир, тумэр дьо5урдарын сайыннарыы, тумук оноро уорэтии.

Уорэнээччи сыала:

• Бэриллибит сорудахтарынан сирдэтэн, бэйэ холобурдарыгар оло5уран, уруккуттан билэр чинчийии ньымаларын туттан, бэйэ5э сананы арыйыы.

Уруок хаамыыта:

Кэриннэр

Эрчиллиини, соруда5ы таьымынан биэрии

Учуутал улэтэ

Ойдооьун

I Ааспыт уруокка барбыты хатылааhын:

1. Ханнык сана чааhа солбуйар аат дэнэрий?

2.Сорудах: солбуйар аат этии ханнык чилиэнэ буоларын ыйытыы туруоран булун, быhаарын.

• Мин уорэнэ бардым;

• Учуутал эппитэ итинник;

• Биhиги уолбут армия5а барда;

• Мин тугу эрэ кордум;

• Эн бачча5а кэлээр.

3 м

Ырытыы

• Синтаксическай ырытыы оноруу; ( бэйэ улэтэ)

Бэйэ улэтин тэрийии

5 м

Билии

1. Хатылааьын

Музыка фонугар хоьоону истэллэр. «Уруйэчээн»

Хоьоон кэрчигэ суруллубут. О5олор бол5омтолоохтук аа5аллар, да5ааьын ааты булаллар, ыйытыы туруораллар.

А.Е.Кулаковскай

Сымна5ас кырыстардаах,

Сыттаах оттоох,

Сыhыы-хонуу устун

Сыккыстаан иьээхтиигин,

Сырдык уруйэчээним!

Сир ийэ дойду

Синньэ-солко симэ5ин

Сиэдэрэй сибэккитин устун

Сиккистээн иhээхтиигин

Сиэркилэ-таас уруйэчээним!

Комус онун курдук

Кулумурдэс уугар

Кун корудьуос сибэккилэрэ

Корунээхтээн тураллар.

Утаппыт котор-суурэр

Уйгулаах уугуттан

Уулаан-ыймахтаан

Уоскуйан ааhаллар

Сорудах: Хоьоону бол5омтолоохтук аа5абыт да5ааьын ааттары ыйытыы туруоран булабыт, этэбит.

1. Да5ааьын аат тугу бэлиэтиирий? Ханнык ыйытыыга эппиэттиирий?

Турукка кииллэрии

10 м

Туттуу

2.Бэриллибит да5ааhыннары туттан этиитэ толкуйдаа: Манан, сааскы, муударай, куустээх, кэтит, аhа5ас.

О5олор улэлэрин тэрийии

5 м

3.Ситэрэн биэр:

Он:

Хаачыстыба:

Кээмэй:

Быhыыта:

Киирии:

Ааттыйбыт:

О5олор сыанабылларын ко5улээьин

5 м

Предмет бэлиэтин этин

Киппэ киhи, куох от, кыhыл танас, сылаас дьиэ, итии чэй, сырыынньа хайа, талба улэhит, киэн хос, былыттаах кун, эриэн о5ус, ырыган ат, кулуук кыыс, чээлэй куох, судургу суот, мэник уол, тогурук остуол, урдук мас.

4.Синоним суолталаах да5ааhын аат туох дэгэттээ5ин толкуйдаан:

( синоним диэн тугу этэбитий?)

УЧУГЭЙ-

КУhА5АН-

КЫРА-

УЛАХАН-

УРДУК-

О5олор улэтин тэрийии

3 м

3м

5. Элбэх суолталаах да5ааьын аат ситимин толкуйдаан.

• Аьа5ас

• Коно

• Сытыы

3 м

Ырытыы

7. СОРУДАХ: тыллар олохторун,

сыьыарыыларын бэлиэтээ.

Кэйиик, кыьынны, о5омсох, дьиэлээх, тыатаа5ы, сааскы.

3 м

8. Ос хоhооннорун аа5ын, суолтатын быhаарын:

1.Учугэй до5ор эмискэ костубэт;

2.Кырдьа5ас киhи субэтэ дьолго тириэрдэр;

3.Утуо ат биир кымньыылаах, утуо киhи биир тыллаах;

4.А5ыйах тыл минньигэс, элбэх тыл сымса.

Сорудах: аат тыл уонна да5ааhын аат ситимин булан этин.

3 м

Тумуу Дь/у

9.Айар улэ «Саас кэлиитэ» кылгас хоьоон да, кэпсээн, остуоруйа суруйуу. Ханнык да5ааьын ааты туттубутун аннынан бэлиэтиир.