Научная работа Жас өспірімнің өміріндегі ағылшын тілінің алатын орны

Тақырыбы: "Жас өспірімнің өміріндегі ағылшын тілінің алатын орны"
Зерттеу жобасы:

1. Өз білімімді толықтырамын.

2.Ғылыми жұмыс қатысушыларға
пайда тигізеді.

Зерттеу кезендері:

1. Кіріспе:

Ағылшын тілі туралы тарихи мәліметтер.

2. Негізгі бөлім:

А) Ағылшын тілінің Қазақстан мемлекетіне енуі.

В) Ағылшын тілі-білім мен ғылым саласының бірі.

С) Оқушылардың ағылшын тілі сөздерін өмірде қолданылуы.

3. Қорытынды:

Практикалық жұмыс: Мектеп оқушылар арасындағы сауалдама.

Ағылшын тілі туралы тарихи мәліметтер:
Ағылшын тілі (ағылш. English language) -
Үнді-Еуропалық тілдер жанұясының батыс герман тобына жататын тіл. Герман тобына ағылшын тілінен басқа неміс, норвег, швед, нидерланд т.б. тілдері жатады. Ағылшын тілі ежелгі тіл болып есептеледі, ол қазіргі Ұлыбритания аумағын ежелде басып алған Англо-Саксондардың тілі, бірақ жауланған келттердің тілдері әсерін тигізген. Ағылшын тілі- халықаралық тіл. Әлемдегі ең көп тараған, әрі Қытай елінен кейінгі халық саны бойынша ең көп пайдаланатын тіл. Ағылшын тілі Ұлыбритания, АҚШ, Жаңа Зеландия, Аустралия және басқа елдерде ана тілі болып есептеледі. Одан басқа көптеген мемлекеттерде ресми тілі болып саналады. . Ағылшын тілі - БҰҰ-ның алты тілінің бірі болып саналады. Ағылшын тілі - дүние жүзіне ең кең таралған тіл. Үндіеуропа тілдерінің батыс герман тобына жатады.Ұлыбритания, АҚШ, Австралия, Жаңа Зеландияның мемлекеттік тілі болып табылады. Канадада, Ирландияда мемлекеттік қос тілдің бірі. БҰҰ-да қабылданған ресми алты тілдің негізгісі. Алты құрлыққа кең тараған бұл тілде қазір 400 млн-нан астам адам сөйлейді. Қазақстанда да 20-ғ-дың 50-жылдарынан бастап Абылай хан атынд. Қазақ мемлекеттік халықаралық қатынастар және әлем тілдері ун-тінде, өзге де жоғары және орта оқу орындарында Ағылшын тілі оқытылып мамандар дайындалды. Жеке пән түрінде мектеп бағдарламаларына енгізілді. А.т-нің түп-төркіні 5-6 ғ-да құрлықтан Британ аралына қоныс аударған англ, сакс, ют тайпалары мен аралдағы байырғы кельт тайпаларының тілі болып саналады.

А.т-нің даму тарихы ежелгі ағылшындық (7-11 ғ.), орта (12-15 ғ.) және жаңа (15 ғ-дан бері) дәуір болып үш кезеңге бөлінеді. 7-11 ғ-да англо-саксон тілінде 4 диалект болған: нартумбриялық, мерсиялық, уэссек және кент. Ағылшын тілінің басты ерекшеліктері: а) фонетика жүйесінде дыбыстарының көпшілігі біресе созылыңқы, біресе қысқа айтылады. Осыған орай, Ағылшын тілінде сөз мағынасы бірсыдырғы өзгеріске түсуі мүмкін; б) морфол. саласындағы өзгешелік: сын есім мен сан есімнің барлық жалғаулары, яғни септіктері, сондай-ақ, зат есім мен етістік аффикстерінің көбі бұл күнде тарихи өзгерістерге түскен. Ағылшын тілінің жазу ережелері мен сөздердің айтылуында айырмашылықтар бар. Орфографиялық ережелер бойынша бұрынғы және қазіргі ағылшын тіліндегі дыбыстардың өзгерістері жазуда қатаң сақталады. Ағылшындар руна жазуын пайдаланып, тасқа, ағашқа, сүйекке ойып жазған.

6-7 ғ-да ағылшындар арасында христиан дінінің таралуына байланысты руна жазуы қолданыстан шығып, латын әліпбиі қолданыла бастады. Ағылшындар латын әліпбиін ілгері дамытып, оған W, J және V әріптерін қосты. 1066 ж. 1476 ж. Англияда ағылшын тілінде кітап басып шығару басталды. Бұл жағдай Лондон диалектісі негізінде ағылшынның жазба әдеби тілін қалыптастырды. Ағылшын тілі британдық және американдық болып екі түрге бөлінеді. Британдық Ағылшын тілі өз ішінде шотландиялық, солтүстік, батыс, шығыс, оңтүстік диалектілерге жіктеледі.

Ағылшын тілінің Қазақстан мемлекетіне енуі:

Бұған дейін еліміздің үш тұғырлы тіл саясатына біртіндеп бетбұрыс жасауға деген алғашқы қадамы қоғамда түрлі пікір алуандылығын көрсеткен еді. Тіпті, бұл бастамаға көптеген тіл жанашырлары қарсылық танытып, тіліміздің үш айырға айналып бара жатқандығына биліктің назарын аударған.

Бұрын ауылдан қалаға ағылған қазақ бірауыз орысша білмегеніне налитын. Орысша үйренбесе, өзін аш қалатындай сезінетін. Қазір мүлдем, керісінше. Бүгінгінің баласы ағылшын тілінде сөйлеуді жөн санайды. Кейде кейінгі буын арасында туған тілінен гөрі ағылшын тіліне деген құрмет айрықша басым көрінеді.

Ағылшын тілі-білім мен ғылым саласының бірі:

Ағылшын - әлемдік кеңістікке еркін қанат
қақтыратын тіл. Оған дау жоқ. Сонымен, көптен
бері қоғам талқысына салынып келген ағылшын тілі
пәнін білім ұяларына жаппай оқыту мәселесі билік тарапынан оң шешімін тапқан сыңайлы. Жақында ғана Білім және ғылым министрі Б.Жұмағұлов мырза жаңа оқу жылынан бастап елімізде 1-сынып оқушыларына ағылшын тілін оқыту жүйесі енгізілетіндігін кесіп айтты.

Осы тұрғыда көп тілді оқытуды дамытудың 2020 жылға дейінгі бағдарламасын әзірлеу қолға алынған. Қоғамдағы түрлі пікірлерді електен өткізген министр бұл реформаға қарсы болып жүргендерге мынадай уәж айтты. «Көп тілді оқыту бүгінгі күннің талабы. Қазақ тілі - ұлтымыздың рухы, рухани байлығы. Тіліміздің дамуы, оның қоғамдағы орнын нығайту және қалпына келтіру жолында білім саласының жауапкершілігі ерекше. Қазақ тілі барлық мектептерде оқытылады. Оқушылардың 60 пайыздан астамы қазақ тілінде білім алады. «Ендi 4-5 жылдан кейiн бiз кейбiр пәндердi, мәселен, биология, химия, физиканы мектептерде ағылшын тiлiнде оқытатын боламыз. Оған қазiрден бастап дайындық жасамасақ, уақыт сырғып өте шығады. Жалпы, 2020 жылға қарай кейбiр пәндердi ағылшын тiлiне ауыстырамыз деген ойымыз бар», - дейді министр алыстан сермеп.

Мұны естіген ата-ананың түн ұйқысы төрт бөлінген. Ағылшын тілін жеке пән ретінде бірінші сыныптан оқыту бір бөлек, енді басқа да пәндерді сол тілде сайрату оқушыны да, ата-ананы да абдыратып тастады. Ағылшын тілі керек дейік, бірақ аталған пәндерді оқытатын ағылшын тілді мамандарды қысқа уақытта қайдан табамыз? Бұл мемлекеттік тұрғыдан қарастырылды ма? Көпшілікті екұдай ойға қалдыратын осы жайт.
«Қабылдау мемлекеттік тіліміздің қолдану аясын он жылға кейінге шегеріп жібе­румен тең», - дейді. «Үлкен қасіреттің басы.

Ал он екі жастан кейін тілді меңгерудің кез келген тәсіліне шек қоймаймыз»- деп түсіндіреді. Қазір 12-35 жас ара­лығындағы Түркия жастарының 70 пайызы түрік-ағылшын тілдерін қатар меңгерген.

Қоғамда жие қолданылатын ағылшын сөздер:

Саясат пен абыз. Соңғы жылдары қазақ тілдің саяси лексикасына шетелдік сөздер кірді. Мысалы: премьер-министр, вице-премьер.
Халықаралық ақпараттың ақы-пұлдары. Сол шеңбер ағылшын сөздермен қаңбақтай тез толады. Интернет - айрықша жарнаманың мәтінінің, туралы уақиғаларға толы. Мысалы: [email protected], Facebook, Twiitter.
Спорт. Біз олай төселіп кеткен сөздер, ағылшыннан бізге келді. Мысалы: футбол, баскетбол, бодибилдинг, фитнес, спортшы, волейбол.
Техника. Жаңа технологиялар үшін жаңа атауларды ойлап табады және осы атаулар ағылшын тілде үндейді. Мысалы: компьютер, ноутбуқ, сканер, органайзер, клавиатура, монитор, плеер, телефон.
Музыка. Ағылшын тілдің популяризациясының мықты бастауы болып табылады, англицизм арқылы көпшілігі бөгеттермен жастардың тіліне кірді. Қазіргі уақытта жастардың көбі ағылшын тілдегі әндерді тындайды. Мысалы: Psy-Gangnam style, Rock mafia-the big bang, Will.I.am-Thais is Love, пианино, гитара.
Экономика. Осы шеңберде мынадай cөздер пайдаланылады: инвестиция, марка, дилер, брокер, доллар, евро.
Киім-кешек. Аяқ-киім, футболкалар мен кеудешелердегі сөздер. Мысалы: Kiss me!; California; Montana; Cowboy; Milk Is Better than Wine; God Loves Us; Star Wars; Drink Coca-Cola; Star; I love you; let's go shopping, adidas, puma, nike.
Тағам тауарларында әйгілі ағылшын атаулары. Мысалы: snickers, mars, nuts, bounty, alpen gold, kinder, picnic, milkyway.

САУАЛДАМА НӘТИЖЕЛЕРІ:

1. Мен шет елге саяхатқа барғым келеді-31.9 % оқушылары.

2. Маған жақсы мамандықты табуға көмектеседі- 22.2 % оқушылары.

3. Шет елдегі халықпен жеңіл сөйлеу үшін- 20 % оқушылары.

4. Ағылшын тілінде жазылған кітаптар, газет пен журнал оқу үшін- 8.9 % оқушылары.

5. Мектеп пәні болғанымен- 17 % оқушылары.

6. Шет елде білім алу үшін- 6.7 % оқушылары.