«ДОЛДА - БООРЦГ» Второй вариант сказки «Долда» (Колобок) со счастливым концом. Проведен 2007 г. Дополнен и проведен 2013г

«ДОЛДА - БООРЦГ» 2007 г. Второй вариант сказки «Долда»(Колобок) со счастливым концом. После нескольких показов сказки я предложила своим «кружковцам» придумать счастливый конец сказки «Долда». Так возник второй вариант этого представления - «Долда-Боорцг». Весёлый и остроумный Долда-Боорцг обманул лису и вернулся к дедушке и бабушке, и к тому же привел всех животных. Добрые старики опустили животных, которые расплатились данью: лиса - гусями, волк - стадом овец, медведь бочкой мёда, заяц - капустой и морковью. Сценарий «Долда- Боорцг» был опубликован в газете «Байрта» 2008. Данная сказка была представлена несколькими поколениями до 2013г. Последнее представление, где участвовали мои ученики снято телевидением «ВГТРК ГТРКК» 1 марта 2013 году. Примечание: Боорцг - это калмыцкое национальное мучное сдобное блюдо, о котором есть отдельный спектакль «Цаһана боорцг белдлһн»

«Долда-боорцг» наадн.

Нүүрләгч: Кезәнә өвгн эмгн хойр бәәҗ. Эдн эм-ээмән түшлдәд, эгц дууһан дууллдад бәәҗ.

(Өвгн ширә һатц һурнисн бәәдлтә сууна. Эмгн өвгән әәтрүләд, тавшн бәәҗ дуулна)

Эмгн: Мелтәһәд суудмч, мелмәһәд суудмч,

Медмҗ угаһар докъялад суудмч? - 2д.

Ирнәв гиһәд келхнчн,

Ирхшв гиһәд келхнчн

Однав гиһәд келхнчн, одхшв гиһәд келхнчн - 2д…

Өвгн: Э - э, эмгн ду дуулдган таср! (гесән илн) Чини дуулсар мини гесн цадшго. Чи, эмгн, нег долда-боорцг болһад өгич. Һуйр олдвза!

Эмгн: Нә-нә, өвгн! Нег долда болһх һуйр олдх.

Нүүрләгч: Эмгн бәәсн һуйран элдәд, долда боорцг болһад, терүгән көргәхәр терз деер тәвнә. Долда-боорцг кевтҗ-кевтҗ, көлвәдҗ бууһад, һазаран һарна.

«Туула» аашна.

Дуучнр: Бичкн бор туула

Биилн йовҗ дуулна.

Хойр чикнь сертхр.

Хойр нүднь бүүлхр. 2д.

Туула: Долда-боорцг, би чамаг иднәв!

Долда: Уга-уга, бичә ид! Би чамд ду дуулнав:

Би Долда-боорцг долдалад,

Бичкн күүкд ниргүләд,

Би аавасн зуллав,

Би ээҗәсн зуллав,

Чамас, Тула би бас зулнав!

(Дууһан дуулчкад, долда зулад әрлв)

«Чон» харһна

Дуучнр: Барг нохан өңгтә

Бор көвкр зүстә

Хурц шүдтә, зөргтә

Махч чон йовна. 2д.

Чон: Долда-боорцг, би чамаг иднәв!

Долда: Би - Долда-боорцг, долдалад,

Бичкн күүкд ниргүләд,

Би аавасн зуллав,

Би ээҗәсн зуулав,

Би туулаһас зуллав.

Чамас, Чон, би бас зулнав!

(Долда зулад әрлв)

«Аю»

Дуучнр: Ө-модн дотр

Күрң аю бәәнә

Ик гидг аң

Зуг ухань бичкн.2д.

Аю: Долда-боорцг, би чамаг иднәв!

Долда: Уга-уга, бичә ид! Би чамд ду дуулнав:

Би - Долда-боорцг, долдалад

Бичкн күүкд ниргүләд.

Би аавасн зуллав.

Би ээҗәсн зуллав.

Би Туулаһас зуллав.

Би Чонас зуллав.

Чамас, Аю, би бас зулнав!

(Долда зулв)

«Арат»

Дуучнр: Өвснд алтн мет

Мектә арат бултна

Терүнд бичә итк

Цугтан энүг меднә. 2д.

Арат: Долда-боорцг, чи альдаран долдалҗ йовнач?

Долда: (сеңкәчкәд) Хаалһар долдалҗ йовнав. Чини юн керг?

Арат: Долда, хәәмнь! Чи нанд ду дуулхнчн, буйн болтха…

Долда: Келхд, би йир сән дуучв! Соңс эврән!

Би - Долда-боорцг долдалад

Бичкн күүкд ниргүләд.

Би аавасн зуллав.

Би ээҗәсн зуллав.

Би Туулаһас зуллав.

Би Чонас зуллав.

Би Аюһас зуллав.

Чамас, Арат, би бас зулнав!

Арат: Ямаран сән дун! Зуг би чикндән дүләв. Долда-боорцг, мини хамр деер сууһад, дууһан нанд дәкәд нег дуулчк, буйн болтха!

Долда: Чини хамр деер һәрәдх нанд чидл уга.

Арат: Юнгад, хәәмнь минь?

Долда: Би муурад бәәв.

Би туулаһас зуллав

Би чонас зуллав

Би аюһас зуллав…

Ода би хәрнәв - намаг аав күләҗәнә.

Ээҗ дала әмтәхн боорцг болһла!

Арат: Дала боорцг - гинч? Би бас әмтәхн боорцгт дуртав.

Долда: Тиим болхла, нанла хамдан йовий! Ээҗ боорцгар тевчх.

Туула, Чон, Аю (ода күртл бултад, Долдан ард йовсн): Мадниг дахулж автн - бидн бас боорцгт дуртавидн!

Долда: Нә-нә, цугтан манаһур йовий!

Долда аһрусдиг дахулад герүрн темцнә.

Герин өөр Өвгн, Эмгн хойр һурнисн сууцхана. Генткн «Долдан» ду соңсгдна.

Өвгн (ширтәд хәләҗәһәд): Эмгн, хәлә-хәлә! Мана Долда аашна!

Эмгн: Я-а! Яһлав! Мана Долда дала аңгуд көтлҗ аашна. Мана Долда - йоста аңһуч!

Өвгн (байрлн келнә): О-о, дәрк! Ода бидн байҗҗнавидн! Мини цалм альд?! Эдниг шулуһар бәрҗ күлх кергтхә.

(Эмгн өвгн хойр аңгудыг цалмар күлнә)

Аңгуд: Көгшә, буйн болтха мадниг тәвчктн! Мадн өртә үлдшговидн

Өвгн: Юуһар маниг теткхәр бәәнт?

Туула: би - мишнг хавст, мишнг луувң авчрнав!

Чон: би - сүрг хө тууҗ ирнәв!

Аю: би - ик гидг бочк бал авчрнав!

Арат: би - һалуд көөҗ ирнәв!

Эмгн: өвгн, тәвчк эднән. Келсән күцәдг болтха!

Цаг зуур аңгуд келсән авчрцхана.

(Дуучнр хөөдин, һалудин ә һарһна)

Дуучнр «Цаһан сар» ду дуулцхана (орлцачнр цугтан биилнә)

Нүүрләгч: Тиигәд, идән-чигән элвг-делвг болад, эмгн-өвгн, долда һурвн байҗад җирһәд бәәв. Көшг.