Қазақ тілі сабағынан «Екі дос» мәтіні бойынша тіл ұстарту

Сабақ тақырыбы: «Екі дос» мәтіні бойынша тіл ұстарту

Мақсаты: Оқушыларды еркін ойлауға және терминдер арқылы тақырыпты

ашық талқылауға бағыттау, ойлау сауаттылығын жазу арқылы

үйрету.

Сабақтың барысы:

Бүгін біз жұмысқа кіріспес бұрын мына суреттерге назар аударыңдар.

• Бейнеленген суреттер арқылы қандай термин сөздер айтуға болады?

- «Дос» сөзінің лексикалық мағынасын қалай түсіндірер едіңіздер?

- «Дос» сөзінің синонимдік қатарын топтастырыңдар.(Дос, жолдас,дос-жаран, дос жора, жора-жолдас, арасынан қыл өтпейді, егіз қозыдай, бір нанды қақ бөліп жеген, сырлас,қимас, дәм-тұзы араласқан)

• Бұл суреттерді көргенде қандай оқиға болуы мүмкін деп ойлайсыңдар?

• Кәне, суреттерге сүйене отырып, болжау жасап көріңдер. (жұптық жұмыс)

Болжау кестесі таратылды.

Болжау кестесі:

Сіз не болады

деп ойлайсыз?

Оған қандай

дәлелеңіз бар?

Не болды?

Мәтін оқылады:

• Оқиға сіз ойлағандай болды ма?

• Екінші кезекте мәтіннің екінші бөлімінде не болады деп ойлайсыз?

(2,3,4 бөлім)

Екі дос

1- бөлім. Ертеде, ел арасында жаугершілік жиі болатын кезде, қазақтың екі жауынгері төс қағысып дос болады.

Бірде әскерлер бір өзеннің бойында шатыр тігіп, дамылдапты. Тұтқиылдан жаудың қалың қолы шабуыл жасапты. Тонаған мал-мүліктерін тиеп кетіпті. Қолға түскен азаматтарды айдап әкетіпті. Әлгі екі достың біреуі жау қолына түседі.

2- бөлім. Досының қолға түсіп қалғанын естіген екінші батыр күздің қара суығына қарамастан, өзенді малтып өтіп, жау жатқан жағаға келеді. Анталаған жау әскерлері оны тарпа бас салады. Жауынгер өзін қолбасыларына апаруды өтінеді.

3- бөлім. Алып келген соң ол жаудың қолбасына:

• Мен қолдарыңа түскен бір жауынгерге құн төлеп, сатып алуға келдім. Менің оған айырбасқа беретін малым, мүлкім жоқ. Бір - ақ нәрсе беремін. Ол - өзімнің өмірім. Досымды босатыңдар, ол үшін өзімнің өмірімді қияр едім, - дейді.

Қолбасы ойланып отырып, оны сынамақ болады да:

• Жарайды, мен сені қыршыныңнан қимай - ақ қояйын. Маған сол өміріңнің бір бөлшегін ғана берсең болды, - дейді.

4- бөлім.

• Ол не? - дейді досын құтқаруға асыққан жігіт.

• Маған сенің көздерің керек, - дейді қолбасы. - Екі көзіңді ойып аламын.

• Ол да болсын, көзімді тезірек ал да, досымды босат, - дейді.

Жігіт бұл сыннан толқусыз өтеді.

Әлгі жауынгер тұтқыннан босаған досының иығына қолын қойып, зағип

күйі қуанып, күлімдеп келе жатады.

Мұны көрген жаудың қолбасы: «Мынадай ерлері бар халықты тұтқиылдан келіп, қапыда бас салған жағдайда болмаса, бетпе-бет ұрыста қиынға соғады», - деп түйеді. Сөйтіп, өз әскерлеріне шегінуге бұйрық берген екен. («Ел аузынан», 215 сөз)

Сөздік жұмыс: тұтқиылдан, зағип, қапыда

- Қалай ойлайсыңдар, екі достың біреуі ерлік жасады ма?

Екі түрлі түсіндірме күнделік

Эссе « Шын дос болу - бақыт»

Автор орындығы

Сабақты қорытындылау.

«Кабуснамадан» дос туралы өсиет оқып, оны естелік ретінде таратып беру.